Gia Định tam gia thi trong tiến trình văn học Hán Nôm Nam bộ

L Ê Q Uang T Rường ‌ G Ia Đ Ịnh T Am G Ia T Hi Trong Tiến Trình Văn Học Hán Nôm Nam Bộ Luận Án Tiến Sĩ Ngữ Văn Thành Phố Hồ Chí Minh, 2012 L Ê Q Uang T Rường G Ia Đ Ịnh T Am G Ia T Hi Trong Tiến Trình Văn Học Hán Nôm Nam Bộ Chuyên Ngành Văn ...

Việc sưu tầm, chỉnh lý và dịch thuật tư liệu thơ Tam gia một cách có hệ thống và hoàn chỉnh để chuẩn bị xuất bản công trình thơ Gia Định tam gia là việc làm có ý nghĩa thiết thực, nhằm cung cấp tư liệu khả tín cho những ai muốn ...

4. Phương pháp nghiên cứu 4.1. Công tác văn bản học: Tiếp nhận thành quả của những công trình nghiên cứu trước đây, chúng tôi tiếp tục khảo sát, chỉnh lý văn bản thơ Tam gia hiện đang lưu trữ tại Thư viện Viện Nghiên cứu Hán Nôm, ...

Nhân, Hương cống. Cảnh học hành nhộn nhịp này được ghi lại trong bài Cổ Gia Định phong cảnh vịnh : Chốn thí trường lẩy lẩy nho sinh, Đều nhắm cánh hộc hồng, một thuở bảng vàng lăm chiếm. Nhà quốc học dẫy đầy sĩ tử, Gắng gia ...

Thượng thư Hình bộ nhưng ông cố từ, vì vậy chuyển ông làm Thượng thư Lễ bộ kiêm quản lý công việc Khâm thiên giám. [92, tr.840, 842] Tháng 5 năm 1813, nhà vua đi tuần giá ở Quảng Nam, Trịnh Hoài Đức được giao nhiệm vụ ở lại giữ ...

Năm Canh thìn, Minh Mệnh thứ 1 (1820), được truy cấp cho phu coi mộ. Năm Tự Đức thứ 3 (1850) được thờ phụ vào miếu Trung hưng công thần. 1 Mộ của Ngô Nhân Tĩnh hiện ở trong khuôn viên của chùa Giác Lâm, trên đường Lạc Long Quân, quận ...

 Thoái thực truy biên tập với ý nghĩa là lúc rảnh rỗi việc công lui về nhà sắp xếp thơ lại, gồm có 127 bài thơ được sáng tác từ những năm Nhâm Dần (1782) đến năm Tân Dậu (1801), trong đó: Thể ngũ ngôn tuyệt cú: 3 bài; Ngũ ngôn ...

Trên sông Nam Vang, vọng tiếng hát người Mạch (chỉ người Cao Miên). Dung mạo người bạn thơ, như vầng trăng mái thuyền lẻ, Tin tức nơi quê hương, giờ xa xôi cách vạn dặm. Hút tầm mắt gió sóng mịt mùng, không đi được, Trêu người, ...

Thuyết, tư tưởng Nho gia, mà quan trọng hơn là dùng thơ để bộc lộ tư tưởng, tình cảm, những suy nghĩ, cảm xúc của tác giả, của chủ thể trữ tình . Những bài thơ Trịnh Hoài Đức làm trong thời gian cuộc chiến xảy ra trên vùng đất ...

(Ngô Nhân Tĩnh, Thi thành trình cố nhân ) (Ngày trước thơ thường thiếu, Sáng nay câu cú tạm xong. Chẳng dám mong lời thơ tuyệt diệu, Chỉ cần thể cách êm thuận. Rót rượu vào chén còn dễ dàng, Chọn lựa trên chữ thật khó khăn. Chỉ ...

Lộ trình nhiều khó khăn, năm tháng cứ tự trôi qua.) Cũng chính cảnh lưu trệ nơi đất khách lúc bấy giờ là tiền đề để các tác giả bày tỏ tình cảm với chúa, bày tỏ lòng trung muốn đền ơn chúa: 輕肥我遇深於赤 報補心雄貫彼蒼 ...

Khi đối đáp với các nhân sĩ Thanh triều, các ông luôn tỏ ra nhún nhường, nhưng trong sự nhún nhường ấy, chúng ta vẫn có thể nhận ra trong lòng sứ thần Việt Nam luôn dạt dào niềm tự hào dân tộc được ông viết lại giữa đường đi: ...

安 得 神 仙 藥 駐 顏 An đắc thần tiên dược trú nhan. (Ngô Nhân Tĩnh, Hồ Quảng quy chu đồ trung tác tam thập vận , 15) (Mỗi sớm bay đi, chiều tối bay về, Hót líu lo giữa cõi nước mây. Lại cười cho người trong cõi trần luôn tất bật, ...

空 對 巫 山 枉 斷 腸 Không đối Vu sơn uổng đoạn trường… (Ngô Nhân Tĩnh, Hý thuật ) (Đêm mịt mờ, mây mưa từ đâu đến? Nói hão chuyện Vu Sơn, đau như đứt từng khúc ruột.) Những suy nghĩ mang yếu tố phi Nho trong tư tưởng của Tam ...

Biên. Tiếng hát hoà cùng mây suối, hoà theo tiếng đẵn củi nhịp nhàng xua tan nỗi mệt nhọc của cuộc sống lao động. 野調聲從斫樹震 村腔韻與流泉和 Dã điệu thanh tòng chước thụ chấn, Thôn xoang vận dữ lưu tuyền hoà. (Trịnh Hoài ...

Một tâm hồn nghệ sĩ cao thượng như thế hẳn không phải là người ăn của riêng như có kẻ đã vu cho ông. Thế nhưng, tâm hồn ấy, vẫn không thể yên bình để đi vào cõi xa. Một tâm sự khó giãi bày lồng trong nỗi niềm ưu ái của một ...

(Lê Quang Định, Minh Giang ký kiến ) (Mây nhàn bay giữa phố núi, trên đường một cánh chim trở về, Mưa lâm thâm ở ngôi làng bên sông tắm ướt ông chài. Cô gái mặc áo vải gai khua mái chèo, Đứa bé buộc tã đang đùa giỡn trước mui ...

3.1.1.1. Thể thơ Đường luật Về thể thơ Đường luật (thất ngôn bát cú, thất ngôn tuyệt cú, ngũ ngôn bát cú, ngũ ngôn tuyệt cú, lục ngôn tuyệt cú) chúng tôi thấy các ông thường dùng vần bằng, rất ít bài được dùng vần trắc. Bài ...

Ba sao lớn chìm trong màn sương mù ấy. Tuổi hai mươi anh theo việc quân, Phò giúp vua cố ra sức hùng mạnh…) Toàn bài thơ kể lại hành trạng của Nguyễn Đăng Hựu ở từng thời kỳ, qua đó tái hiện bối cảnh lịch sử bấy giờ, cuối bài ...

Hoặc khi nói đến Vũng Gấm ở vùng đất Biên Hoà, nơi được mệnh danh là dữ như cá sấu Vũng Gấm, Trịnh Hoài Đức với từ ngữ giản dị đã tái hiện đầy đủ dáng vẻ của một dòng nước bằng phẳng nhưng đầy hiểm nguy: ...

Đọc xong lệ ướt đầm đìa áo ai.) Với trường hợp chữ 那 na, cũng được tác giả sử dụng khá nhiều với nghĩa: đó, ấy, nào… thay vì trong văn ngôn cổ phải dùng chữ tư, kỳ, bỉ, đương, hà… Na là ấy, kia, đó… dùng thay cho tư, ...

Thuật của các ông. Cách chính dụng dễ khiến cho thơ trở nên cứng nhắc, đôi khi khô khan nhạt nhẽo, mất cảm xúc. Thơ của Gia Định tam gia, đặc biệt là Trịnh Hoài Đức tuy dùng điển khá nhiều nhưng không vì thế làm mất đi sức sống ...

Tử… hoặc phản ánh, giải thích, chứng minh những triết lý tự nhiên, xã hội, những quy luật của cuộc sống [148, tr.573]. Bên cạnh những hình ảnh hoa sen, hoa mai, cội tùng… tượng trưng cho người quân tử với phẩm chất tốt đẹp, sự ...

Chữ. Đồng thời, cái học thực dụng này giúp các ông tiếp cận với nhiều bộ môn nghệ thuật, những tài khác như cầm, kỳ, thư, hoạ… Điều đó cũng lý giải, thơ của Gia Định tam gia ít chú trọng đến hình thức nghệ thuật, như ...

Vẫn là giọng điệu tâm tình sâu lắng, rất khác với giọng thơ của Trịnh Hoài Đức. Nâng chén rượu giải buồn mà lại là gượng (cưỡng) nâng: 十年湖海萍蓬跡一片山河楚越踪客况無聊詩思苦强將杯酒豁心胸 Thập niên hồ hải bình ...

Xác định giọng điệu là tương đối khó đối với những nhà thơ trung đại, do đó, tuy không thể nói nhiều về các giọng khác nhau của Gia Định tam gia, nhưng chúng tôi đã cố gắng xác định giọng điệu chủ đạo từ thực tiễn nội ...

D ANH M ỤC B ÀI V IẾT Đ Ã C ÔNG B Ố LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN 1. Lê Quang Trường (2008), Bước đầu tìm hiểu thơ đi sứ của Trịnh Hoài Đức, Thông báo Hán Nôm học 2007 , Viện Nghiên cứu Hán Nôm, Hà Nội, tr.835-859. 2. Lê Quang Trường (2009), ...

111. Khâu Chấn Thanh (2001), Lý luận văn học cổ điển Trung Quốc, Mai Xuân Hải dịch, Nxb. Văn học. 112. Trịnh Vân Thanh (1965), Thành ngữ điển tích danh nhân tự điển, Nhà sách Khai Trí, S. 113. Nguyễn Q. Thắng (1990), Tiến trình văn nghệ miền ...

Hàn lâm viện thị học Ngô Nhân Tĩnh làm Tham tri Binh bộ đem quốc thư theo thuyền buôn người Thanh sang Trung Quốc hỏi thăm tin tức vua Lê, nhưng được tin vua Lê chết, bèn trở về. Chuyển Ký lục Trấn Định Trịnh Hoài Đức làm Hữu tham tri ...

艦，火耀山谷，俘獲僞兵將卒，器械不可昇勝數。視夫千六百餘年前赤壁之戰同一快與。僞主阮光纘聞報，愴惶盡驅順化北河空國入援，睿筭富春空虛。孟夏，留欽差掌前軍平西大將軍誠郡公阮文誠管步兵。欽差掌象軍領象政川 ...

Sở trứ tác duy thi vi độc đa. Dư tiền đầu Gia Định thời, thường đắc kiến kỳ linh thảo, thiết tự hâm tiện diễm mộ. Nhâm Tuất hạ, Trịnh hầu tuyển quốc chính sứ, kỳ đông dư diệc kế phú Hoàng Hoa. Quế thành tương ngộ chi ...

Cầu sách chi lao nhi diệc vô chuỳ tạc khắc lũ chi tích. Chu phu tử sở vị tư ta thán vịnh chi dư, hữu tự nhiên chi âm hưởng, tiết tấu tư chi vị dư? Gia Long ngũ niên mạnh hạ nguyệt cát nhật. Quỳ Giang Nguyễn Địch Cát cẩn đề chí. ...

Từ chàng đi kiếm kế làm ăn, Hương lụn đèn tàn, lạnh gối chăn. Oanh hót, mộng tan, lòng ngán ngẫm, Liễu vương, sầu dệt, dạ băn khoăn. Non cao, gửi nhạn, tin thư vắng, Biển thẳm, bói rùa, buổi hẹn tăng. Nghĩ hận, sum vầy dầu rỗng ...

Trữ la thôn phế thượng di hương. Bộ phong hưởng tiệp tài tiêm nhị, Tiếu nguyệt khuynh thành sấn vãn lương. Kiều ức Cô Tô thu tác chiểu, Sấu liên Bành Trạch dạ ngưng sương. Tạc lai tùng hạ tiêu tiêu vũ, Hồi thủ Ngô cung lệ mãn ...

TIỄN THAM TRI BINH BỘ TĨNH VIỄN HẦU NGÔ NHỮ SƠN ĐI SỨ, TỰA DẪN Vào năm Bính Ngọ (1786), Tây Sơn Nguyễn Quang Bình, nhân nước An Nam vua yếu thần mạnh, học Trịnh chuyên quyền, lòng người nhớ đến công đức những đời vua trước triều ...

THÁNG MÙA ĐÔNG, TỪ QUẢNG ĐÔNG ĐI ĐƯỜNG THUỴ SANG TỈNH QUẢNG TÂY HỘI VỚI ĐOÀN SỨ THỈNH PHONG MƯỢN ĐƯỜNG LÊN KINH, GIỮA ĐƯỜNG CÙNG HAI PHÓ SỨ NGÔ NHÂN TĨNH, HUỲNH NGỌC UẨN LÀM BA MƯƠI BÀI THEO VẬN LẠP ÔNG. Vì nước Nam dốc lòng ...

Tuế thời hưu giảo biệt li đa. Thôi song cao hoán chiêu chu tử, Khởi đĩnh phi nghiêu cấp độ hà. Dịch nghĩa: Nơi đất lạ đã qua ba tháng mười, Làng thôn Dương Liễu sầu não lòng. Cửa tre vắng vẻ, đá núi lạnh lẽo, Thuyền thúng xoay ...

Quế Lâm kim hạ phát hoa kiêu. Hậu tiên vũ biểu quỳ tâm đốc, 2 Nam bắc nhất gia phân tẩm tiêu. Tòng thử Yên Kinh long mật vật, Ngự lô hương nhiễu sứ bào nhiêu. Dịch nghĩa: RỜI THUYỀN Ở QUẾ LÂM Trăng nằm trên bờ cao, gió thổi mạnh, ...

Lâm tân bất thiểu Nguyễn sinh bi. 1 Dịch nghĩa: QUA SÔNG HOÀNG HÀ Ta đến tiến cống, đúng lúc dòng nước Hoàng Hà trong, Một chiếc thuyền ngang sông trong cõi sóng gió nguy hiểm. Dòng nước xiết chảy như tên bắn, mái chèo khua gấp rút, Đá ...

Bán thế hùng tâm không phục nhĩ, Nhị niên đại thể vị hà tai? 1 Liên khanh khoáng đạt phiên thành tích, Mai oán Trang sinh nhập dạ đài. Dịch nghĩa: NGHE TIN HIỆP TỔNG TRẤN THÀNH GIA ĐỊNH TƯỚC TĨNH VIỄN HẦU NGÔ NHỮ SƠN, THƯỢNG THƯ CÔNG ...

臨岐無限淚天外雨霏霏 LƯU BIỆT TRẦN TUẤN VIỄN Nhân nguyện học Nhan Tử, 1 Tâm tam nguyệt bất vi. Như ngu phương lạc đạo, 2 Nhược nạp khởi vong ki. Nhất ngộ lưu thanh nhãn, Kỵ hồi ức bạch y. Lâm kỳ vô hạn lệ, Thiên ngoại vũ phi ...

58. 6. 鄉殊俗異奈何如鏡裏人兮謾笑余日月似梭年易滿春秋若夢歲將除流窮世事江心白歷盡人情柳眼疏爲道親朋隨所遇暗中不愧是名譽 Hương thù tục dị nại hà như, Kính lý nhân hề mạn tiếu dư. Nhật nguyệt tự thoa niên dị mãn, ...

迢迢一葉遠行舟兩岸蘆花夕照秋莫怪洞中人自在且看江上水空流山城蕭鼓星初落海外風波夢未休時已清平年欲暮功成之後早回頭 Điều điều nhất diệp viễn hành chu, Lưỡng ngạn lư hoa tịch chiếu thu. Mạc quái động trung nhân tự ...

Khai tận hương tâm thu hậu cúc, Mộng hồi xuân sắc lạp tiền mai. Biệt li tự cổ đa như ngã, Mạc thính thành đầu hoạ giốc ai. Dịch nghĩa: Mái chèo của người khách xa quẫy nước trong cõi mịt mờ, Khắp sông hồ trăng thanh gió mát làm ...

Dòng suối chảy trên hang động xanh tựa như bức màn sao thả xuống. Cơ thiền vi diệu được đón về tịnh độ. Pháp Phật nghiêm trang, ngăn được cả thành sầu. Ta đã có lòng nghe tiếng khánh gõ vang, Càng chấp nhặt vào sắc tướng, e làm ...

Thỉnh an chỉ có trát thư không. 6. 豬山塘晚泊 岸掛殘紅隱約明沿流十里水波平桅分樹影歸鴉散燈照沙堆宿鷺驚燠氣漸開光使節時煙半合遶州城一聲號砲千岩寂驚入豬山塘口兵 TRƯ SƠN ĐƯỜNG VÃN BẠC Ngạn quải tàn hồng ẩn ước ...

Ngoảnh đầu nhìn con phố người ta thắp lửa truyền nhau, Giật mình nhận thấy ánh sáng của kiếm rực chiếu lên sao đẩu. Dịch thơ: Thuyền đỗ sông Ngô tuyết đã tàn, Đêm dâng hơi ấm, lạnh đà tan. Đông qua, hương ngát mai đem tặng, ...

Cầm đường, dạo khúc đàn không tiếng, Đào quận, vun bồi tươi sắc đông. Gặp gỡ cần chi rườm chuyện nói, Mà lòng ai cũng thấu vô cùng. 阮素如曰造語新奇與不遇者增色暗聲二字下得切實險怪 Nguyễn Tố Như bàn: Lời lẽ mới mẻ ...

Bất thị Tử Phương kiêu phú quý, 1 Chung bằng Vương thị phạm trì khu. 2 Văn thanh hỉ vọng nhân tình cận, Đầu hạt tương lưu thế vị thù. Tự tiếu nguyên phi đề Đỗ khách, Diệc lao xa mã quá hoàng đô. Dịch nghĩa : ĐI XE Núi non quan ải ...

Tượng thờ Trịnh Hoài Đức và bài vị Gia Định Tam gia trong Văn miếu Trấn Biên, TP. Biên Hoà, Đồng Nai Mộ của Ngô Nhân Tĩnh trong khuôn viên chùa Giác Lâm ở đường Lạc Long Quân, quận Tân Bình, TP. Hồ Chí Minh M ỤC L ỤC P HỤ L ỤC PHỤ ...