Quá trình vận động tới sự điển phạm hóa của văn học nhà nho ở Việt Nam từ Trần Nhân Tông qua Nguyễn Trãi đến Lê Thánh Tông

Đại Học Quốc Gia Hà Nội Trường Đại Học Khoa Học Xã Hội Và Nhân Văn Đỗ Thu Hiền Quá Trình Vận Động Tới Sự Điển Phạm Hóa Của Văn Học Nhà Nho Ở Việt Nam Từ Trần Nhân Tông Qua Nguyễn Trãi Đến Lê Thánh Tông Luận Án Tiến Sĩ ...

Rạng vẻ văn chương). Chính vì vậy, chúng tôi lựa chọn Nguyễn Trãi như trường hợp của giai đoạn văn học nhà Nho đã định hình. Lê Thánh Tông chính là giai đoạn điển phạm của văn học nhà Nho, là trường hợp mà những quy phạm, ...

Việt Nam (1998) của Trần Đình Sử, Quy luật phát triển lịch sử văn học Việt Nam (1998) và Đặc trưng văn học trung đại Việt Nam (2001) của Lê Trí Viễn, Khảo và luận một số tác gia- tác phẩm văn học trung đại Việt Nam (tập 1- 1999, ...

Platon về tri thức. Tại giai đoạn này, thuật ngữ kanon mang ý nghĩa là thước đo của đạo đức và tri thức. Ở những thế kỷ sau, người La Mã la tinh hóa kanon thành canon. Họ bắt đầu sao chép, phỏng theo các kiệt tác của người La Mã ...

Phương pháp chủ đạo được sử dụng xuyên suốt luận án là phương pháp liên ngành. Đề tài luận án đề cập đến đối tượng là văn học nhà Nho trong lịch sử văn học, thuộc về một thời đại tư duy nguyên hợp còn hết sức mạnh ...

Nhưng mặt khác ông lại là vị minh quân có công lớn với đất nước trong những thời khắc gian lao của nhà nước non trẻ. Thực ra Trần Nhân Tông không phải là người đầu tiên thực hành mô hình đó. Trước đó, người ông, người thầy ...

Chúng tôi cho rằng, các đặc trưng thẩm mỹ của văn chương Thiền vẫn là chủ đạo trong văn chương Trần Nhân Tông cho dù các yếu tố thẩm mỹ của văn chương nhà Nho đã bắt đầu hình thành. Hai loại đặc trưng thẩm mỹ này đan xen, ...

Tự cổ tự kim. Chấp chỉ vong nguyệt, Bình địa lục trầm. …. Hữu cú vô cú Điêu điêu đát đát. Tiệt đoạn cát đằng. Bỉ thử khoái hoạt (Câu hữu câu vô, Chẳng phải hữu, chẳng phải vô, Khác nào anh chàng khắc mạn thuyền mò gươm, ...

Ước vọng lớn nhất của người anh hùng là phù địa trục nhưng cũng là vãn thiên hà, rửa sạch giáp binh là để mãi mãi không bao giờ phải dùng đến nữa. Đỗ Phủ ngày xưa cũng từng viết: An đắc tráng sĩ vãn Ngân Hà Tịnh tẩy giáp ...

Vì là một tác phẩm mang ít nhiều tính chất một bài thánh huấn của Nho gia, mẫu hình nhân vật lý tưởng, đạo đức lý tưởng này được coi như một biểu tượng để người đời noi theo. Xây dựng một mẫu hình Bồ tát trang nghiêm- ...

Không gian. Có thể nói, không gian của thời trung cổ ít mang tính khách quan mà chịu ảnh hưởng cách nhìn nhận về thế giới của mỗi nền văn hóa. Chúng tôi sử dụng cách nhìn của Gurêvich soi chiếu vào trong văn chương của Trần Nhân Tông ...

Nhiều cách xây dựng hình tượng Lê Lợi như một vị thánh nhân, và nghĩa quân Lam Sơn như là thiên quân vâng mệnh trời dẹp loạn cứu dân. Ông không chủ trương dùng bạo lực mà dùng tâm công để thuyết phục kẻ thù, để chống lại chiêu ...

Trong tâm tưởng, mà quan trọng hơn, nó là sự thực hành những lý tưởng đó trong cuộc sống. Làm thơ, ở nghĩa tận cùng của nó, cũng là một cách thức thực hành tu dưỡng đạo đức, hay một kiểu thực hiện nghi lễ nếu coi sống ở trên ...

Trạng thái cực động, cái động của ngàn vạn năm, của vĩnh viễn: mây kéo về, hoa rụng xuống, tiếng vượn kêu, bóng trúc ngả dài. Cái tự nhiên vẫn cứ diễn ra, đầy tự tính, không mang dấu vết của cái nhân vi, của sự cố gắng can ...

5 Qua bảng thống kê này, có thể thấy, số lượng bài thơ mượn chuyện cây hoa để nói về đạo đức chiếm đa số (66%), gần gấp đôi so với số bài thơ nói về những vấn đề khác (34%). Các loại cây xưa nay vẫn được coi là cao quý là ...

Những kẻ mà nhân gian chẳng có ai bất vị thiên hạ đến như họ, có phải Nguyễn Trãi đang tìm sự đồng cảm ở những người giống như họ, mời họ nghe khúc ca trong núi của mình? Bài thơ là sự dằn vặt trăn trở, là mâu thuẫn giằng ...

Trong cõi trời đất, đi đến đâu cũng phóng bút làm thơ. Khúc hát ông chài cất lên ba lần, mặt hồ khỏi tỏa thêm rộng mênh mông, Đêm thanh dựa vào khoảng hư không mà ngắm xem vũ trụ, Gió thu, nhân hứng muốn cưỡi kình ngao. Muôn việc ...

Trần Nguyên Đán bằng con mắt của nhà Nho, và giải thích mọi hiện tượng bằng hệ tiêu chí Nho gia. Chính vì thế, trong Băng Hồ di sự lục của Nguyễn Trãi, hình tượng Trần Nguyên Đán là hình tượng một nhà Nho mẫu mực. Cảm quan trên ...

(Thu nhật ngẫu thành) Nguyễn Trãi thường không nhắc trực tiếp đến một không gian loạn lạc cụ thể, nhưng không gian quê cũ luôn được đặt trong thế đối lập với loạn lạc: Nhất biệt gia sơn kháp thập niên, Quy lai tùng cúc bán tiêu ...

Thánh Tông do những âm mưu chốn hậu cung mà phải ra đời ở trong dân gian, bên ngoài cung cấm. Sau này, dù ông sớm được đưa về cung nuôi dưỡng, dạy dỗ, nhưng hẳn sự ra đời có phần kỳ lạ ấy đối với một vương tử đã tác động ...

Nho gia khác, nội tỉnh chính là tìm lại Lý vốn thuộc về bản chất nội tại của mỗi cá nhân. Nhiệm vụ này được đề cập đến chủ yếu ở nghĩa là xóa bỏ đi những thứ ảnh hưởng đã che mờ cái Lý cố hữu này. Chu Hy cho rằng ...

Vật hoặc sự vật tầm thường, bé mọn để nhằm bày tỏ hoài bão và khí phách lớn lao của mình. Các nhà Nho thì thể hiện cái cao quý, lớn lao, phi thường của người quân tử. Với hoàng đế thì cái cao quý, lớn lao thường là khí phách ...

Tráng tâm hốt hốt hiện phàm phi Tọa khách truyền bôi túy bất tri Nguyệt sắc thiên hiềm đăng sắc đoạt Bạo thanh thời thính tiếu thanh tùy (Chí lớn vùn vụt như cánh buồm căng lao nhanh, Khách khứa chuốc chén nhau, say lúc nào không biết, ...

Bình diện. Cái hưng vong chỉ là một vòng tuần hoàn cơ giới, không có mối liên hệ hữu cơ nào cả. 3.5.2. Không gian sơn thủy Nếu so với Trần Nhân Tông và Nguyễn Trãi thì không gian hiện thực- không gian biểu đạt- trong thơ Lê Thánh Tông ...

Về môt thứ quá khứ gần, quá khứ xác định của quốc gia dân tộc, của triều đại. Không gian thế tục của Nho gia bắt đầu xuất hiện bên cạnh không gian vũ trụ vô cùng của Thiền gia trong thơ Trần Nhân Tông, nhưng không mang bản chất ...

70. Nguyễn Lang (2000), Việt Nam Phật giáo sử luận , tái bản, NXB Văn học, Hà Nội. 71. Thanh Lãng (1967), Bảng lược đồ văn học Việt Nam , quyển thượng, NXB Trình bầy, Sài Gòn. 72. Nguyễn Hiến Lê (chú dịch và giới thiệu) (1994), Lão Tử- ...

Trần Thanh Đạm, Trịnh Bá Đĩnh, Lê Sơn,. dịch, NXB Văn học, Trung tâm nghiên cứu quốc học, TPHCM. 179. Viện Văn học (1981), Văn học Việt Nam trên những chặng đường chống phong kiến Trung Quốc xâm lược, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội. 180. ...

PHỤ LỤC 2: DANH MỤC CÁC BÀI THƠ VỊNH SỬ 1. Trần Nhân Tông TT Tên bài 1. Xuân nhật yết Chiêu lăng 2. Nguyễn Trãi TT Tên bài 1. Vân Đồn 2. Bạch Đằng hải khẩu 3. Quan hải 4. Đề kiếm 5. Hạ quy Lam Sơn I 6. Hạ quy Lam Sơn II 7. Quá Thần Phù ...