Đặc điểm ngôn ngữ trong dân ca Tày

Đại Học Thái Nguyên Trường Đại Học Sư Phạm Lê Thị Như Nguyệt Đặc Điểm Ngôn Ngữ Trong Dân Ca Tày Luận Án Tiến Sĩ Ngôn Ngữ, Văn Học Và Văn Hóa Việt Nam Đại Học Thái Nguyên Trường Đại Học Sư Phạm Lê Thị Như Nguyệt Đặc ...

MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài 1.1. Trong Ngôn ngữ học, việc tìm hiểu đặc điểm ngôn ngữ trong những tác phẩm văn nghệ dân gian được chú ý từ lâu và đã có nhiều kết quả. Những nghiên cứu ngôn ngữ trong văn bản dân ca (phần lời, ...

Đối với Ngôn ngữ học, đây là nguồn ngữ liệu vô cùng quý giá để tìm hiểu ngôn ngữ dân ca Tày. 1.1.1.2. Tình hình nghiên cứu dân ca Tày Dân ca Tày đã được biết đến từ rất sớm với những làn điệu lượn, then, phong slư, quan lang, ...

Trong luận án Tiến sĩ Mối quan hệ giữa thanh điệu trong ca từ với giai điệu của hát ví Nghệ Tĩnh (2017) [154] , tác giả Trần Anh Tư đã nhận xét: Trong hát ví Nghệ Tĩnh, tần số xuất hiện của thanh bằng lớn hơn nhiều so với thanh trắc. ...

Nghệ thuật là sự sáng tạo, các hoạt động để tạo ra các sản phẩm (có thể là vật thể hoặc phi vật thể) mang lại những giá trị lớn về tinh thần, tư tưởng và có giá trị thẩm mĩ, mang giá trị văn hóa và làm rung động cảm xúc, ...

Dựa vào vai trò, vị trí của tham thoại có thể phân loại tham thoại thành một số loại sau: - Tham thoại dẫn nhập là tham thoại có chức năng mở đầu cho một cặp thoại. - Tham thoại hồi đáp là tham thoại có chức năng phản hồi tham ...

Tương đối độc lập (như từng bài trong một dãy bài) . Khúc hát do những lời hát tạo thành. Mỗi khúc trong văn bản có tính độc lập tương đối. Nếu tách khúc ra khỏi văn bản thì nó có tư cách như một văn bản nhỏ (một tiểu chủ ...

Tỏ bày và cầu xin tới thần linh, với chủ đề sức khỏe, thỉnh cầu, tạ ơn…, đối diện với thần linh và tổ tiên; lời hát mang tính khuôn mẫu gần như tuyệt đối. Trong then, không có sự luân phiên lượt lời… Ví dụ một lời trong ...

Cô gái đã trả lời (đáp) từ chối khéo, rằng hôm nay em không mang theo lượn: Dao mjầu cốc cà khổn thắp Vằn nẩy noọng oóc háng dự khai Nầư chắc bạn nam giai mà vọng Lượn noọng ná mjặt mjoọng au mà. Có khi bên nữ cất tiếng mời ...

Sinh sắc fong mà ăn mằn cái Ản mằn phông liền dú đuối bâư Bươn nhí quen quý mùa doóc rầm Chúng tạo tích sắc định nhất tâm Vần doóc linh đơn mà gạ nấy Ròi rọi thương căn ná định thì. Sinh sắc phân chia quả nó to Quả nó sinh ra ...

Quan lang 15 lời với 229 câu có: 174 câu 7 tiếng (76,0%), 21 câu 5 tiếng (9,2%), 15 câu 6 tiếng (6,5%), 8 câu 4 tiếng (3,5%), 8 câu 8 tiếng (3,5%), 2 câu 9 tiếng (0,9%), 1 câu 12 tiếng (0,4%). Then 12 lời với 3187 câu có: 1937 câu 7 tiếng (60,8%), 850 câu 5 ...

Ở ví dụ này, tính hỗn hợp khá phức tạp. Quy tắc là: Trong nhóm câu 4 tiếng cách tạo vần trong thể này là lặp lại các cụm từ và từ ( nhân từ đường, cặp, quý ). Ở câu 9 tiếng xen 7 tiếng, tiếng thứ 9 câu 9 vần với tiếng thứ 6 ...

2.4. Tiểu kết chương 2 Xét theo quan hệ thứ bậc (bao hàm), trong dân ca Tày, các cuộc hát, chặng hát, khúc hát, lời hát, đoạn hát và câu hát được tiến hành theo những khuôn thức nhất định. Ở lượn, cuộc hát được chia làm ba chặng: ...

Quan lang xin cất chổi: …Nhục quét hất chủa rườn tẳng tởi/ Quét thuổn tằng cung nội rườn chương/ Quét thuổn nhác tu rườn slâư sloỏng/ Dú dặm dẹ sỉnh sloáng slíp phăn/ Quét rườn vúa rườn dân cung sóa/ Hẩư chủa rườn mì cúa ...

Như đã nói ở trên ( Chương 1 ), chủ đề giúp các chuỗi phát ngôn (hoặc câu, đoạn, khúc, chặng.) có liên hệ về nghĩa với nhau, cùng hướng vào một nội dung cốt lõi nhất định, đồng thời chi phối tính mạch lạc của văn bản đang ...

Nhận xét: - Từ ngữ gọi đồ vật xuất hiện qua 599/807 từ ngữ (74,2%), với 1092/13839 lượt (78,9%). Đó là những vật dụng do con người tạo ra, được sử dụng và phục vụ cho đời sống sinh hoạt thường ngày, trong lễ cưới, hay trong các ...

Nự nả khảo xóa như hoa (Tiên nữ mặt trắng xóa như hoa) [NL1, tr. 570]; là nét chữ tài hoa của chúa trạng: Trạng vương gần thật rụ sư tha (Trạng vương viết chữ đẹp như hoa) [NL1, tr. 450]. Trong tâm linh, bjoóc còn đại diện cho vẻ đẹp ...

Mì tuẩy hử phì xo slắc pỏ/ Sle phì đảy tam điêng quá tàng/ Kha tàng slip xúm quảng/ Xảng tàng pác và rì… (Có đuốc cho anh xin một bó/ Để anh được đốt soi qua đường/ Con đường mười hố rộng/ Bên đường trăm sải dài…) [NL3, tr. ...

Là lời nhắc nhớ đến những khó khăn, cực nhọc mà cha mẹ cô dâu đã trải qua. Sợi dây màu đỏ là sợi dây nối kết tình duyên, nối kết quan hệ thông gia, màu đỏ của sợi dây chính là màu của hạnh phúc lứa đôi. Đây quả thực là ...

CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 1. Lê Thị Như Nguyệt (2016), So sánh tu từ trong lượn slương của người Tày, Tạp chí Ngôn ngữ và Đời sống , số 5 (247), tr. 61 - 65. 2. Lê Thị Như Nguyệt (2021), Thể, vần, ...

125. Trần Đình Sử (1997), Những thế giới nghệ thuật thơ , Nxb Giáo dục, Hà Nội. 126. Đào Thản (1998), Từ ngôn ngữ chung đến ngôn ngữ nghệ thuật , Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội. 127. Nguyễn Thị Việt Thanh, Vương Toàn (đồng chủ biên), ...

PHỤ LỤC 2 - MỘT SỐ TRANG TRONG NGỮ LIỆU DÂN CA TÀY [Nguồn: Hoàng Tuấn Cư] [Nguồn: Nguyễn Duy Bắc] [Nguồn: Hoàng Triều Ân]

[Nguồn: Nguyễn Thiên Tứ] PHỤ LỤC 3 - TỪ NGỮ THUỘC CÁC TRƯỜNG NGHĨA trong các văn bản dân ca Tày 3.1. TỪ NGỮ THUỘC TRƯỜNG NGƯỜI VÀ LỰC LƯỢNG SIÊU NHIÊN 3.1.1. Trường người và lực lượng siêu nhiên trong văn bản lượn  Quan hệ xã ...

290. đỉu nà bỏ ruộng 430. giao giao 382. đỉu noọng bỏ em 431. giao kết giao kết 383. đỉu noọng nẻng bỏ em gái 432. giao ước giao ước 384. đỉu phì bỏ anh 433. giân két 385. đỉu sle cần táng xạ bỏ mặc người khác xã 434. giầu sang giàu ...

1054. nhò hua khửn táng ngửng đầu lên cửa 1055. nhò rườn nhấc nhà 1056. nhòi xui 1057. nhòi bạn trông bạn 1058. nhòm trông 1059. nhòm bạn trông bạn 1060. nhòm đai trông suông 1061. nhòm hăn trông thấy 1062. nhòm noọng trông em 1063. nhóm nhìn 1064. ...

101.  Sự vật thuộc người và lực lượng siêu nhiên: 1. cằm/ gằm/ gắm lời 2. cằm ví lời ví 3. châư tim 4. công khỏ công khó nhọc 5. công lao công lao 6. công ơn công ơn 7. công pỏ mẻ công bố mẹ 8. gằm cảm tạ lời cảm tạ 9. gằm ...

37. các chư vương các chư vương 38. các đẳng quan các bậc quan 39. các đội các đội 40. các gường các gường 41. các hiệu các đội 42. các hiệu đồng gường các hiệu sở gường 43. các nàng các nàng 44. các ngọc nữ các ngọc nữ 45. các ...

149. chầu mừng chào mừng 281. chọn thua cấu ba phía hẩư phiêng chọn 237. chầu thiên nhan chầu thiên nhan đầu cầu ba phía phải bằng 238. chầu thượng đáng thiên nhan chầu thượng 282. chọn thua cấu đảy vượng chọn đầu cầu đình thiên ...

871. nẳng thua mường ngồi đầu mường 1006. nghinh bưởng nả cung nam đón đằng 964. nẳng thua tổng ngồi đầu đồng trước cung nam 965. nết na nết na 1007. nghinh lễ đón lễ 966. niệm niệm 1008. nghinh sắc đón sắc 967. niệm pháp hành trạm ...

1598. thâng dinh xứ đến dinh sứ 1599. thâng đạo tổng luông đến chốn đồng lớn 1600. thâng háng cảnh tiên đến chợ cảnh tiên 1601. thâng mường vùa hoàng đến mường vua hoàng 1602. thâng rườn đến nhà 1603. thâng sân vàng đến sân vàng ...

265. 363. xầm ngắm 364. xầm bjoóc pjai mạy ngắm hoa ngọn cây 365. xầm co khẩu ngắm cây lúa 366. xinh tân xinh tân 367. xinh tân đây mjạc xinh tân đẹp đẽ 368. xo mừa xin về 369. xùa căn rủ nhau 3.2.2. Trường động vật và thực vật trong văn ...

3.3.3. Trường sự vật vô sinh của thế giới tự nhiên trong văn bản then  Từ ngữ gọi sự vật vô sinh của thế giới tự nhiên: 1. ải Ngô Kinh ải Ngô Kinh 2. ánh sáng ánh sáng 3. bạch vân mây trắng 4. bân trời 5. bản bản 6. bản mường ...

193. màn hoa én phượng màn hoa én phượng 194. mản kim cúc màn cúc kim 195. màn kỳ lân kim tuyến màn kỳ lân kim tuyến 196. màn long ly bát vận màn long ly bát vận 197. mản mọn màn tơ 198. mản phjè màn lụa 199. mẻ hương hom ôm hương thơm 200. ...