Chỉ Đạo Của Hiệu Trưởng Trong Việc Khai Thác, Sử Dụng Phương Tiện, Thiết

thiết bị dạy học phải thống kê, đánh giá mức độ tỷ lệ % (số liệu cụ thể) việc sử dụng thiết bị dạy học của mỗi giáo viên bộ môn so với kế hoạch đăng ký từ đầu năm học, kịp thời chỉnh đốn ngay việc sử dụng thiết bị dạy học của giáo viên không đủ số tiết quy định hoạch mang tính đối phó.

Kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn cho cán bộ thiết bị trường học. Các đơn vị trường học tuyển dụng, bố trí sắp xếp nhân sự làm viên chức thiết bị dạy học và tạo điều kiện để viên chức làm công tác thiết bị dạy học được đào tạo đúng chuyên ngành hoặc tham gia các lớp bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ theo Chương trình đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành tại Quyết định số 74/2007/QĐ-BGDĐT ngày 05/12/2007 [10]. Đối tượng bồi dưỡng, đào tạo gồm viên chức đang làm công tác thiết bị dạy học trong các cơ sở giáo dục phổ thông, người có trình độ nghề nghiệp từ Trung cấp chuyên nghiệp trở lên sẽ được tuyển vào làm viên chức làm công tác thiết bị dạy học.

1.4.3.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch

Xây dựng và thực hiện các quy định về việc khai thác, sử dụng, bảo quản phương tiện, trang thiết bị dạy học. Điều này góp phần vào việc nâng cao hiệu quả khai thác, sử dụng phương tiện dạy học của giáo viên và trách nhiệm của học sinh sau mỗi tiết học. Thực chất những quy định đặt ra giới hạn để người quản lý và người sử dụng phối hợp một cách đồng bộ giữa hai bên.

Tổ chức các bộ phận phụ trách công tác trang thiết bị dạy học và phân công trách nhiệm cho các bộ phận, cá nhân phụ trách triển khai công việc. Như vậy các cá nhân được giao nhiệm vụ sẽ chủ động thực hiện theo đúng yêu cầu chỉ đạo của Ban Giám hiệu và thực hiện đầy đủ theo quy trình chuyên môn đối với cán bộ phục trách trang thiết bị dạy học.

Cử cán bộ tham gia dự các khóa bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ về công tác trang thiết bị dạy học, nhằm cập nhật, bổ sung các kiến thức mới về quản lý, khai thác và sử dụng phương tiện, thiết bị dạy học, nhất là các trang thiết bị dạy học mới được trang cấp.

Phối hợp giữa ban giám hiệu, cán bộ phụ trách trang thiết bị, các tổ bộ môn và giáo viên trong công tác quản lý tạo sự đồng bộ giữa bộ phận chỉ đạo với bộ phận quản lý chuyên môn và bộ phận trực tiếp dụng.

Tổ chức kiểm tra, đánh giá công tác quản lý, xây dựng, mua sắm, khai thác, sử dụng, bảo quản, thanh lý, bổ sung trang thiết bị. Đảm bảo việc mua sắm đúng với quy định của Bộ Giáo dục, tránh tình trạng lãng phí hoặc mưa sắm không đúng với yêu cầu giảng dạy trong nhà trường. Điều này cần căn cứ Hướng dẫn số 6817/BGD&ĐT- CSVC TBTH ngày 11 tháng 8 năm 2009 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc Hướng dẫn mua sắm, bảo quản thiết bị dạy học cấp Tiểu học và Trung học cơ sở [12].

1.4.3.3. Chỉ đạo của Hiệu trưởng trong việc khai thác, sử dụng phương tiện, thiết bị dạy học ở trường trung học cơ sở

a) Vai trò của Hiệu trưởng trong quản lý khai thác, sử dụng phương tiện, thiết bị dạy học ở trường trung học cơ sở

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 133 trang tài liệu này.

Điều 54, Luật Giáo dục 2005 chỉ rõ: Hiệu trưởng là người chịu trách nhiệm quản lý các hoạt động của nhà trường, do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền bổ nhiệm, công nhận [27, tr.45].

Hiệu trưởng phải chịu trách nhiệm trước về quản lý, sử dụng cơ sở vật chất, thiết bị, tài sản chưa đúng quy định, gây lãng phí tại đơn vị.

Kiểm tra tu bổ, sửa chữa và mua sắm thường xuyên các thiết bị đáp ứng mọi hoạt động phục vụ cho dạy học.

Trao quyền quản lý, sử dụng cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học cho các cá nhân chịu trách nhiệm ở các nhóm, lớp, phòng làm việc, tài sản công nói chung.

Tăng cường sự quản lý nhằm đảm bảo sử dụng có hiệu quả tài sản hiện có cũng như bảo quản, sửa chữa bổ sung tài sản kịp thời phục vụ công tác dạy học, tránh thất thoát, lãng phí tài sản của nhà trường.

Theo dõi, chỉ đạo việc nghiên cứu khai thác sử dụng, bảo quản các tài sản, trang thiết bị dạy học được giao cho các cá nhân quản lý trên sổ sách và sổ theo dõi sử dụng.

Kiểm tra, đánh giá công tác quản lý, sử dụng cơ sở vật chất, trang thiết bị đồ dùng đồ chơi đã được giao. Chỉ đạo thực hiện, đánh giá công tác sử dụng thiết bị dạy học, thực hành của giáo viên trong Tổ.

b) Chỉ đạo của Hiệu trưởng trong việc quản lý khai thác, sử dụng phương tiện, thiết bị dạy học ở trường trung học cơ sở

Chỉ đạo việc lập kế hoạch, xây dựng, khai thác, sử dụng phương tiện, thiết bị dạy học để thuận tiện cho hoạt động quản lý của Ban Giám hiệu nhà trường cũng như

thuận tiện cho việc các giáo viên sử dụng trang thiết bị cho các giờ dạy. Trên có sở đó có báo cáo hàng quý, từng học kỳ và theo năm học về thực trạng sử dụng phương tiện, thiết bị dạy học của giáo viên và học sinh nhằm nâng cao hiệu quả dạy học và hiệu quả học tập của học sinh theo hướng phát triển năng lực thực hành ở người học.

Chỉ đạo việc tổ chức thực hiện kế hoạch theo các văn bản hướng dẫn của ngành giáo dục, theo sự chỉ đạo của Ban Giám hiệu nhà trường, đáp ứng việc xây dựng trường chuẩn quốc gia, đồng thời xây dựng nề nếp dạy học cũng như quản lý trang thiết bị dạy học đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông mới.

Chỉ đạo đội ngũ cán bộ phụ trách trang thiết bị dạy học đổi mới phương pháp quản lý khai thác, sử dụng phương tiện, thiết bị dạy học. Từ việc quản lý theo cách truyền thống như vào sổ nhật ký hàng ngày về việc mượn và trả sang việc ứng dụng công nghệ thông tin, ứng dụng tin học vào quản lý nhằm tăng cường hiệu quả làm việc của cán bộ phụ trách trang thiết bị dạy học.

Chỉ đạo bồi dưỡng, đánh giá cán bộ phụ trách phương tiện, thiết bị dạy học để có cơ sở phân loại, khen thưởng đúng với yêu cầu thực hiện nhiệm vụ chuyên môn. Mặt khác, góp phần nâng cao kiến thức, kỹ năng quản lý, khai thác phương tiện, thiết bị dạy học đối với cán bộ phụ trách nhằm hướng đến việc tăng cường hiệu quả sử dụng phương tiện dạy học trong các nhà trường trung học cơ sở đạt kết quả tốt, cũng như chất lượng học tập, năng lực vận dụng kiến thức của người học không ngừng được cải thiện.

Chỉ đạo việc phối hợp đồng bộ các lực lượng trong việc quản lý, khai thác và sử dụng trang thiết bị dạy học, tạo sự phối hợp đồng bộ từ chỉ đạo của hiệu trưởng đến quản lý của cán bộ phụ trách và người sử dụng là giáo viên và học sinh có sự thống nhất chặt chẽ.

c) Mối quan hệ giữa chỉ đạo của Hiệu trưởng với tổ trưởng chuyên môn, với giáo viên, nhân viên phụ trách trang thiết bị trường học

- Hiệu trưởng chỉ đạo tổ trưởng chuyên môn xây dựng kế hoạch khai thác, quản lý và sử dụng trang thiết bị đối với từng môn học. Ngược lại, trưởng bộ môn báo cao Hiệu trưởng về tình hình sử dụng, khai thác trang thiết bị dạy học của giáo viên bộ môn theo định kỳ hoặc đột xuất.

- Hiệu trưởng quản lý trang thiết bị trường học theo qui định, theo dõi việc nhân viên phụ trách thiết bị trường học cho giáo viên, học sinh khai thác, sử dụng phương tiện, thiết bị dạy học. Chỉ đạo việc lập kế hoạch khai thác, sử dụng và sửa chữa định kỳ, đột xuất cơ sở vật chất bao gồm: tài sản, phòng học, phòng máy, hội trường, phòng họp, trang thiết bị, công cụ, dụng cụ lao động, học tập cho toàn Trường.

Hướng dẫn và kiểm tra việc quản lý khai thác và sử dụng cơ sở vật chất phục vụ dạy học.

- Nhân viên phụ trách thiết bị trường học chịu trách nhiệm trước hiệu trưởng về quản lý trang thiết bị trường học, trước các Đoàn thanh tra, kiểm tra theo yêu cầu.

Hàng quý hoặc định kỳ theo năm học nhân viên phụ trách trang thiết bị trường học báo cáo hiệu trưởng về tình hình sử dụng khai thác trang thiết bị của giáo viên và học sinh.

1.4.3.4. Kiểm tra, đánh giá công tác thiết bị dạy học

- Thường xuyên kiểm tra, đánh giá số lượng, chất lượng các trang thiết bị dạy học

+ Nội dung kiểm tra, phương pháp, tiến hành kiểm tra giám sát

Nội dung kiểm tra: Kiểm tra tình hình thực tế hoạt động việc bảo quản, khai thác đưa thiết bị dạy học vào sử dụng hiệu quả trong các đơn vị trường học; công tác bảo quản.

Đối chiếu hóa đơn chứng từ, biên bản bàn giao thiết bị, đồ dùng dạy học của nhà trường với đơn vị cung ứng về đầu tư mua sắm trang thiết bị, đồ dùng dạy học theo năm học.

Công tác chỉ đạo, kiểm tra nội bộ của nhà trường, tình hình triển khai phân công giao trách nhiệm cụ thể các tổ, cán bộ giáo viên phụ trách.

Bố trí sắp xếp các phòng kho, phòng học bộ môn, đồ dùng dạy học theo phân môn, lớp; ý thức giữ gìn, bảo quản đồ dùng sau khi sử dụng của cán bộ giáo viên, nhân viên, hồ sơ sổ sách theo quy định của cán bộ phụ trách thiết bị.

Công tác sử dụng, việc xây dựng kế hoạch tháng, quý, năm học về sử dụng thiết bị dạy học của nhà trường, cán bộ giáo viên phụ trách thiết bị.Giáo viên đăng ký sử dụng thiết bị dạy học đối chiếu với tiết dạy của giáo viên với sổ đăng ký, nội quy sử dụng thiết bị dạy học, nội quy phòng học bộ môn, phòng thực hành được Ban giám hiệu phê duyệt.

+ Phương pháp kiểm tra giám sát: Kiểm tra định kỳ theo kế hoạch và kiểm tra đột xuất.

+ Tiến hành kiểm tra, giám sát: Phòng Giáo dục ban hành quyết định thành lập đoàn kiểm tra, giám sát, xây dựng đề cương kiểm tra việc hoạt động bảo quản đưa thiết bị dạy học vào sử dụng tại các đơn vị trường học trực thuộc.Đoàn kiểm tra, giám sát họp với Ban giám hiệu, đại diện các đoàn thể, tổ trưởng, nhóm trưởng các đơn vị trường được kiểm tra thống nhất nội dung làm việc, cách thức kiểm tra.Các thành viên trong đoàn kiểm tra, giám sát thực hiện nhiệm vụ được trưởng đoàn kiểm tra giám sát phân công, kiểm tra theo kế hoạch.Nhà trường chuyển báo cáo việc thực hiện hoạt động bảo quản. khai thác sử dụng thiết bị dạy học cho đoàn kiểm tra, chuẩn bị các hồ sơ cần thiết theo quy định, theo yêu cầu của đoàn kiểm tra.Đoàn kiểm tra nghiên cứu báo cáo của nhà trường đồng thời tiến hành kiểm tra thực tế đối chiếu với hồ sơ, sổ sách theo dõi việc sử dụng bảo quản thiết bị dạy học của các đơn vị trường để đưa ra những mặt mạnh, mặt hạn chế và nguyên nhân; đoàn kiểm tra tiếp thu những đề xuất, kiến nghị để có những biện pháp, giải pháp nhằm tháo gỡ những khó khăn cũng như kịp thời uốn nắn những vi phạm, lệch lạc trong quá trình thực hiện hoạt động bảo quản và khai thác sử dụng thiết bị dạy học trong trường học.

Kiểm tra việc giáo viên, học sinh tham gia xây dựng, sưu tầm, sử dụng trang thiết bị, đồ dùng dạy học, qua đó đánh giá được sự chủ động, tính sáng tạo của giáo viên trong việc làm đồ dùng, phương tiện dạy học. Trên cơ sở đó có kế hoạch quản lý và chỉ đạo khuyến khích giáo viên tiếp tục tham giao vào việc sưu tầm, khai thác và sử dụng hiệu quả các loại trang thiết bị dạy học. Phát động phong trào thi đua làm đồ dùng dạy học theo khối và khuyến khích mỗi cá nhân tự làm thêm đồ dùng để phục vụ giảng dạy.

Kiểm tra, thanh lý, bổ sung, phương tiện, trang thiết bị dạy học. Quán triệt và nâng cao ý thức, trách nhiệm, bảo quản, khai thác sử dụng của cán bộ quản lý, giáo viên, cán bộ phụ trách thiết bị, xác định rõ số lượng, chất lượng các phương tiện, trang thiết bị hiện có. Trên cơ sở đó có kế hoạch thanh lý cũng như mua sắm mới các phương tiện cần thiết, đồng thời báo cáo lên cấp trên để được trang cấp những phương tiện, thiết bị nhà trường còn thiếu.

Động viên, khen thưởng, nhắc nhở, uốn nắn cán bộ giáo viên về công tác khai thác, sử dụng phương tiện, trang thiết bị dạy học ở trường trung học cơ sở để các giáo viên, cán bộ thiết bị trường học thấy được trách nhiệm cũng như nâng cao vai trò của bản thân trong việc sử dụng, bảo quản đồ dùng, thiết bị dạy học vì trách nhiệm chung. Rút kinh nghiệm, hoàn thiện các biện pháp quản lý việc xây dựng, khai thác,

sử dụng phương tiện, trang thiết bị dạy học nhằm phát hiện, đánh giá những ưu điểm, hạn chế của trong việc quản lý, sử dụng các trang thiết bị dạy học ở các trường, đồng thời có thể vận dụng kinh nghiệm của các trương đạt nhiều thành tích cao trong việc khai thác, sử dụng phương tiện, thiết bị dạy học, nhất là với những phương tiện, thiết bị dạy học hiện đại.

1.5. Các yếu tố ảnh hưởng tới việc xây dựng, khai thác, sử dụng phương tiện, thiết bị dạy học ở trường trung học cơ sở

1.5.1. Các yếu tố chủ quan

Sự quan tâm, tinh thần trách nhiệm, năng lực quản lý của Ban Giám hiệu nhà trường là một trong những khích lệ đáng kể để giáo viên, cán bộ quản lý trang thiết bị trường học bảo quản, sử dụng và sáng tạo trong việc thiết kế, tạo ra những đồ dùng dạy học có hiệu quả. Bên cạnh đó, sự quan tâm của lãnh đạo nhà trường cũng thể hiện sự quan tâm đối với chất lượng dạy và học ở nhà trường.Sự quan tâm lãnh đạo của các cấp, sự chủ động của Ban Giám hiệu nhà trường, sự chủ động của cán bộ quản lý trang thiết bị trường học tạo sự đồng bộ giữa các cấp quản lý, đồng thời tạo cho đội ngũ giáo viên và học sinh ý thức, trách nhiệm trong khám phá, sử dụng các trang thiết bị hiệu quả nhất.

Cán bộ phụ trách trang thiết bị có kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ, tay nghề, nhiệt tình và có trách nhiệm, đó vừa là nhân tố quan trọng để xây dựng, phát triển hệ thống trang thiết bị trong nhà trường, vừa là động lực góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng dạy và học. Khi cán bộ thiết bị trường học có kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ, có kinh nghiệm sẽ hỗ trợ đắc lực và tạo được ảnh hưởng tích cực đến hiệu quả sử dụng các trang thiết bị của giáo viên cũng như sự say mê, sáng tạo trong học tập cho học sinh, truyền cảm hứng để học sinh say mê với những môn học, các nội dung mà học sinh yêu thích. Đội ngũ cán bộ thiết bị trường học được đào tạo đạt

chuẩn về chuyên môn, nghiệp vụ cũng là một nhân tố quan trọng để được công nhận trường chuẩn.

Giáo viên quan tâm và thể hiện hành động tích cực xây dựng, tìm kiếm, sáng chế đồ dùng dạy học, sử dụng có kết quả trang thiết bị dạy học vào các giờ học, làm cho các giờ học thêm sinh động bởi một trong con đường quan trọng của nhận thức không chỉ bằng những gì được nghe, được nhìn mà còn được thực hành trên các trang thiết bị, học sinh sẽ ghi nhớ có ý nghĩa và nhớ kỹ bài học. Việc trang cấp cá trang thiết bị dạy học hiện còn khiêm tốn, đa phần chưa đáp ứng được yêu cầu dạy học trong các trường trung học cơ sở, nhất là đối với các trường ở những địa bàn khó khăn, nên việc động viên, khuyến khích giáo viên tích cực tham gia làm đồ dùng dạy học để vừa bổ sung phương tiện, thiết bị dạy học cho nhà trường và nâng cao hiệu quả các bài dạy, tiết dạy thêm sinh động, hấp dẫn học sinh.

Học sinh có ý thức trách nhiệm trong việc xây dựng, sử dụng phương tiện, bảo quản trang thiết bị học tập bởi học sinh chính là đối tượng thụ hưởng những trang thiết bị phục vụ cho dạy học. Các trang thiết bị được khai thác không chỉ từ phía giáo viên mà còn từ phía học sinh sẽ tạo được sự cộng hưởng trong việc phát huy hiệu quả của những đồ dùng dạy học. Học sinh được trải nghiệm thực tế trên các đồ dùng, phương tiện dạy học, không chỉ biết được ý nghĩa, chức năng của chúng mà còn có ý thức giữ gìn, bảo quản chính các đồ vật mà bản thân đã sử dụng và thực hành trong các bài học. Do vậy, một trong những cách quan trọng để giáo dục ý thức giữ gìn đồ dùng, thiết bị dạy học chính là học sinh được giáo dục trên các đồ vật thật. Vì thế, ý thức bảo quản đồ dùng, đồ chơi cũng có ý nghĩa quan trọng và có ảnh hưởng đến việc quản lý khai thác phương tiện, thiết bị dạy học.

1.5.2. Các yếu tố khách quan

Sự quan tâm của các cấp quản lý lãnh đạo ở địa phương, ngành giáo dục tạo mọi điều kiện kinh phí đầu tư, đào tạo bồi dưỡng cán bộ thiết bị dạy học cho nhà trường. Sự quan tâm của lãnh đạo các cấp, trước hết là của chính quyền địa phương sẽ huy động được nguồn lực quan trọng chính là sự động viên về tinh thần, sau đó là về mặt vật chất. Sự quan tâm của ngành giá dục, cấp quản lý gần nhất là Phòng Giáo dục và Đào tạo luôn là chỗ dựa vững chắc trong chỉ đạo chuyên môn cũng như trong trang cấp cấp

đồ dùng, thiết bị dạy học và có những đánh giá xác đáng về hiệu quả khai thác, sử dụng trang thiết bị dạy học và có những gợi ý, hướng dẫn để tiếp tục nâng cao hiệu quả sử dụng và khai thác ngày càng tốt hơn với các thiết bị dạy học đã có.

Sự đóng góp của xã hội, cơ sở sản xuất, doanh nghiệp, cha mẹ học sinh về phương tiện, điều kiện, trang thiết bị dạy học. Đó là nguồn lực quan trọng từ việc xã hội hóa cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhất là đối với các trường ở địa bàn có điều kiện kinh tế phát triển sẽ có sự đóng góp tích cực từ việc xã hội hóa, bởi các nguồn lực phục vụ cho công tác dạy và học trong nhân dân rất đa dạng, phong phú. Ngoài ra, nhân dân còn tham gia giám sát, phản biện chính với những trang thiết bị để giúp nhà trường quản lý và giúp giáo viên sử dụng các thiết bị dạy học ngày càng hiệu quả.

Cơ chế, chính sách của Nhà nước, của các Bộ, ngành có liên quan, tạo điều kiện phát huy và tự chủ trong công tác thiết bị trường học. Trên thực tế, việc trang cấp cơ sở vật chất, phương tiện, thiết bị dạy học không chỉ là trách nhiệm của Bộ Giáo dục hay của riêng ngành giáo dục mà cần đến sự quan tâm, hỗ trợ của nhiều cấp, nhiều ngành. Vì vậy, sự quan tâm nhiều mặt, trong đó có sự hỗ trợ về kinh phí có ảnh hưởng quan trọng đến việc đầu tư mua sắm các trang thiết bị dạy học trong các trường phổ thông. Việc xây dựng cơ chế, chính sách phù hợp là yêu cầu quan trọng, là hành lang pháp lý cần thiết để các Bộ, ngành có căn cứ đầu tư cho các trường về xây dựng, mua sắm cơ sở vật chất. Chủ trương, chính sách của Nhà nước về giáo dục không chỉ có tác động ở một khía cạnh nào trong các nhà trường phổ thông mà có tác động tổng thể đến toàn bộ các mặt, nhất là chất lượng giáo dục, cũng vì vậy, Nhà nước cần có cơ chế phù hợp trong việc chỉ đạo các cấp, các ngành đầu tư mạnh mẽ về cơ sở vật chất phục vụ cho việc nâng cao chất lượng dạy của giáo viên và chất lượng học của học sinh.

Tiểu kết chương 1

Cho đến nay, trên thế giới và Việt Nam đã có những nghiên cứu về quản lý, khai thác sử dụng các trang thiết bị trong dạy học nói chung và ở nhà trường phổ thông nói riêng. Các nghiên cứu chủ yếu tập trung vào khía cạnh quản lý ứng dụng các trang thiết bị dạy học hiện đại và đi liền với đó là việc trang bị cho giáo viên những kỹ năng để sử dụng các phương tiện dạy học hiệu quả.