Tình Hình Giáo Dục Nói Chung Và Giáo Dục Trung Học Cơ Sở Nói Riêng

Trên cơ sở nghiên cứu các vấn đề lý luận về sử dụng phương tiện, thiết bị dạy học ở các trường trung học cơ sở, tác giả luận văn đưa ra quan niệm: Biện pháp khai thác, sử dụng phương tiện, thiết bị dạy học ở các trường trung học cơ sở là cách thức phát hiện ra những khả năng của các phương tiện, thiết bị trong dạy học nhằm đem lại hiệu quả của hoạt động dạy của giáo viên và hoạt động học của học sinh.

Quan niệm về quản lý khai thác, sử dụng phương tiện, thiết bị dạy học ở các trường trung học cơ sở: là những tác động có mục đích, có kế hoạch của nhà quản lý đến giáo viên, nhân viên, học sinh, những lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường trong việc xây dựng, mua sắm, khai thác và sử dụng có hiệu quả các phương tiện, thiết bị dạy học nhằm nâng cao chất lượng hoạt động dạy của giáo viên và hoạt động học của học sinh, góp phần hình thành và phát triển năng lực người học.

Trong quá trình quản lý, khai thác sử dụng các phương tiện, thiết bị dạy học cần xác định được những thuận lợi, khó khăn; xác định được vai trò, tác dụng của việc khai thác, sử dụng các phương tiện, trang thiết bị dạy học nhằm thực hiện có hiệu quả công việc xây dựng, khai thác phương tiện đồ dùng dạy học.

Việc quản lý sử dụng có hiệu quả phương tiện thiết bị dạy học ở các trường học thể hiện qua các công việc: Lập kế hoạch, tổ chức thực hiện kế hoạch, chỉ đạo của hiệu trưởng và kiểm tra, đánh giá công tác sử dụng, khai thác thiết bị dạy học.

Các yếu tố khách quan, chủ quan đều có ảnh hưởng tới việc xây dựng, khai thác, sử dụng phương tiện, trang thiết bị dạy học ở trường trung học cơ sở. Các yếu tố chủ quan như: Sự quan tâm, tinh thần trách nhiệm, năng lực quản lý của Ban Giám hiệu nhà trường; cán bộ phụ trách trang thiết bị có kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ, tay nghề,... Các yếu tố khách quan như: Sự quan tâm của các cấp quản lý lãnh đạo ở địa phương, ngành giáo dục; sự đóng góp của xã hội, cơ chế, chính sách của Nhà nước, của các Bộ, ngành có liên quan,...

Chương 2

THỰC TRẠNG QUẢN LÝ KHAI THÁC SỬ DỤNG PHƯƠNG TIỆN THIẾT BỊ DẠY HỌC Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ

HUYỆN NINH GIANG, TỈNH HẢI DƯƠNG

2.1. Khái quát về huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương

2.1.1. Về điều kiện tự nhiên, dân số

Vị trí địa lý: Ninh Giang là một huyện thuộc tỉnh Hải Dương, nằm bên bờ sông Luộc và tiếp giáp với các tỉnh lân cận là Thái Bình, Hải Phòng. Ninh Giang nằm ở đỉnh phía Đông Nam tỉnh Hải Dương, vị trí khoảng 20043’vĩ Bắc,106024’ kinh Đông; phía Nam giáp xã Thắng Thủy (Hải Phòng) qua sông Luộc, phía Bắc giáp xã Thống Kênh huyện Gia Lộc, Tây Giáp xã Hùng Sơn, huyện Thanh Miên phía Tây Nam giáp xã An Khê, phía Đông Giáp xã Hà Kỳ. Theo đường bộ Ninh Giang cách thành phố Hải Dương 29 km, Hà Nội 87 km.

Hành chính, dân số: Huyện có thị trấn Ninh Giang và 27 xã, dân số khoảng

150.000 người, diện tích tự nhiên 135,4 km².

Về Giao thông:

Đường bộ:

- Quốc lộ: Quốc lộ 37, Trục Bắc- Nam;

- Tỉnh lộ: Đường 396, 392.

Đường sông: Sông Luộc, Cửu An, Đĩnh Đào.

Hiện nay các tuyến đường qua sông đều đã xây dựng các cây cầu có kết cấu theo đường cấp 2, cấp 3 đồng bằng.

Giao thông nông thôn: 99% đã được bê tông hóa.

2.1.2. Tình hình giáo dục nói chung và giáo dục trung học cơ sở nói riêng

*Tình hình giáo dục nói chung

- Có 5 trường trung học phổ thông, 2 trung tâm.

+ 3 trường công lập;

+ 2 trường tư thục;

+ 1 Trung tâm Kỹ thuật tổng hợp - Hướng nghiệp - Dạy nghề;(Vừa sáp nhập với TTGDTX huyện Ninh Giang)

+ 1 Trung tâm giáo dục địa phương.

- Số học sinh trung học cơ sở khoảng gần 8.000 học sinh.

- Về cơ sở vật chất các trường học phổ thông: Đến nay tỷ lệ phòng học kiên cố cao tầng khối mầm non đạt 74,8%; tiểu học đạt 88,3%; trung học cơ sở đạt 100%; trung học phổ thông đạt 100%. Toàn huyện có 55 trường học đạt chuẩn quốc gia (mầm non 14, tiểu học 24, trung học cơ sở 18, trung học phổ thông 2).

Tính đến giữa năm học 2017 - 2018, huyện Ninh Giang có 29 trường trung học

cơ sở.

* Tình hình trung học cơ sở nói riêng

- Thực hiện kế hoạch phát triển: Duy trì 29 trường THCS với 252 lớp, trong đó

Khối

Số lớp	Sĩ số
6	62	1923
7	62	1845
8	68	2102
9	60	1795
Cộng	252	7665

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 133 trang tài liệu này.

Phổ cập giáo dục trung học cơ sở: Đạt mức độ 3, Xóa mù chữ đạt mức độ 2. Xếp loại hạnh kiểm, học lực: (Không tính học sinh khuyết tật 96 học sinh)

Xếp loại hạnh kiểm

Tổng số	Tốt		Khá		TB		Yếu
Tổng số	SL	%	SL	%	SL	%	SL	%
Chỉ tiêu			85		13,5		1,5
Kết quả	7.569	6.576	86,8	878	11,6	120	1,55	4	0,05

Trong tổng số 7.569 học sinh, số lượng học sinh có hạnh kiểm tốt chiếm tỷ lệ khá cao. Ngược lại, vẫn còn một số học sinh có hạnh kiểm xếp loại trung bình (1,55%) và yếu (0,05%), tuy số lượng này không nhiều các trường cần cải tiến phương pháp dạy học, quản lý để không còn tình trạng học sinh xếp loại hạnh kiểm trung bình và yếu.

Xếp loại học lực

Tổng số	Giỏi		Khá		TB		Yếu		Kém
Tổng số	SL	%	SL	%	SL	%	SL	%	SL	%
Chỉ tiêu			24		47		27		2		0
Kết quả	7.569	1.859	24,6	3.476	45,9	2.021	26,7	210	2,77	2	0,03

Số học sinh có kết quả học lực giỏi (24,6%) và khá (45,9%) là chủ yếu. Mặt khác, còn 0,03% học sinh có học lực kém và 2,77% học sinh xếp loại học lực trung bình và 26,7% học sinh xếp loại học lực trung bình. Chứng tỏ, năng lực thực hiện, năng lực thực tiễn ở người học còn những hạn chế nhất định.

Kết quả xét tốt nghiệp trung học cơ sở

Tổng số HS	HS được xét TN THCS	Tỷ lệ đỗ(%)	Xếp loại
Tổng số HS	HS được xét TN THCS	Tỷ lệ đỗ(%)	Giỏi	Khá	TB
Chỉ tiêu	1.812	1.809	99,83	24,9%	50,2%	24,9%
Kết quả	1.795	1.790	99,72	26,1%	46,5%	27,4%

Tỷ lệ học sinh đỗ tốt nghiệp trung học cơ sở rất cao, trong đó xếp loại giỏi tới 26,1% và loại khá 46,5%. Tuy nhiên, số lượng học sinh có kết quả tốt nghiệp loại trung bình có số lượng khá lớn (27,4%). Điều này có thể liên quan đến việc khai thác, sử dụng phương tiện, thiết bị dạy học nhằm nâng cao năng lực người học, năng lực thực hành, năng lực thực tiễn chưa đạt hiệu quả như mong muốn.

*Tình hình cơ sở vật chất ở các trường trung học cơ sở

Tính đến năm học 2017-2018 trên toàn địa bàn huyện có 29 trường trung học cơ sở, các trường đều được kiên cố hóa. Trong đó có 15 trường được công nhận trường đạt chuẩn quốc gia với đầy đủ cơ sở vật chất theo quy định hiện hành của Điều lệ trường trung học. Cơ cấu các khối công trình trong trường đều đảm bảo gồm: Khu phòng học, phòng bộ môn; khu phục vụ học tập; khu văn phòng. Cụ thể:

Về địa điểm, diện tích 100% trường trung học cơ sở trên địa bàn huyện được đặt trong môi trường thuận lợi cho giáo dục, có tường bao quanh, có cổng trường và biển trường.Tổng diện tích sử dụng đủ theo tiêu chuẩn quy định.

29/29 trường có hệ thống hạ tầng công nghệ thông tin kết nối internet đáp ứng yêu cầu quản lý và dạy học.

Hiện nay nhiều trường có hệ thống cơ sở vật chất tương đối khang trang, đồng bộ và đang chờ xét công nhận đạt chuẩn quốc gia, hệ thống thư viện hiện đại phục vụ dạy và học như trường Trung học cơ sở Nghĩa An, Hồng Dụ, Hiệp Lực, Ứng Hòe... đảm bảo tốt tiêu chuẩn về sách, báo, tạp chí, bản đồ, tranh ảnh giáo dục, băng đĩa giáo khoa; cơ sở vật chất, trang thiết bị chuyên dùng...

2.1.3. Khái quát khảo sát thực trạng

a. Mục đích khảo sát: Phát hiện thực trạng trong công tác khai thác, sử dụng phương tiện thiết bị dạy học và quản lý khai thác, sử dụng phương tiện, thiết bị dạy học ở các trường THCS huyện Ninh Giang.

b. Nội dung khảo sát:

+ Những thuận lợi, khó khăn trong công tác xây dựng, khai thác, sử dụng phương tiện thiết bị dạy học ở các trường THCS huyện ninh Giang, tỉnh Hải Dương.

+ Đánh giá vai trò, tác dụng của việc khai thác, sử dụng các phương tiện thiết bị dạy học.

+ Đánh giá mức độ thực hiện công việc xây dựng, khai thác, sử dụng phương tiện thiết bị dạy học.

+ Đánh giá các biện pháp quản lý, khai thác, sử dụng phương tiện thiết bị dạy học ở các trường THCS huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương(theo bốn chức năng quản lí)

c. Phương pháp khảo sát và phương pháp xử lý kết quả khảo sát

+ Phương pháp chuyên gia.(phụ lục 2)

+ Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi.(phụ lục1)

+ Phương pháp quan sát.(phụ lục 3)

+ Phương pháp phỏng vấn sâu(phụ lục 4)

+ Phương pháp khảo nghiệm.

+ Phương pháp xử lí số liệu bằng thống kê toán học với sự trợ giúp của SPSS.

d. Đối tượng và phạm vi khảo sát:

Gồm 261 khách thể, trong đó 86 cán bộ quản lý là hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, tổ trưởng các tổ chuyên môn; 123 giáo viên ở 17 trường trung học cơ sở; riêng với cán bộ quản lý thư viện, thiết bị trường học gồm 52 cán bộ ở 29 trường trung học cơ sở trên địa bàn huyện Ninh Giang.

2.2. Thực trạng về khai thác sử dụng phương tiện, thiết bị dạy học ở các trường trung học cơ sở huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương

2.2.1. Đánh giá những thuận lợi, khó khăn trong công tác xây dựng, khai thác, sử dụng các phương tiện, thiết bị dạy học ở trường trung học cơ sở

a) Các thuận lợi

Bảng 2.1. Những thuận lợi trong công tác xây dựng, khai thác, sử dụng các phương tiện, thiết bị dạy học ở trường trung học cơ sở

1 điểm ≤ ĐTB ≤ 3 điểm

Các thuận lợi

Loại khách thể

Chung

Thứ bậc

CBQL

CBTBTH

ĐTB

ĐLC

ĐTB

ĐLC

ĐTB

ĐLC

ĐTB

ĐLC

Sự quan tâm lãnh đạo, tạo điều kiện cho công tác này của Ban Giám

hiệu nhà trường

2,14

0,52

2,11

0,40

2,17

0,48

2,14

0,47

Cán bộ thiết bị trường học chuyên trách được đào tạo, bồi dưỡng có năng lực chuyên môn,

tinh thần trách nhiệm

2,36

0,40

2,15

0,46

2,03

0,52

2,18

0,46

Giáo viên nhà trường tích cực tham gia xây dựng, khai thác sử dụng các phương tiện, thiết

bị dạy học

2,09

0,41

2,28

0,43

2,13

0,51

2,17

0,45

Học sinh có ý thức, hành vi giữ gìn, tiết kiệm, bảo vệ phương tiện, trang

thiết bị dạy học

2,06

0,42

1,98

0,51

1,91

0,54

1,98

0,49

Kinh phí đầu tư của Nhà nước, từ công tác xã hội hóa, địa phương dành đất cho xây dựng cơ bản các hạng mục công trình phục vụ dạy

và học

2,04

0,55

1,91

0,47

1,85

0,56

1,93

0,53

Trung trung bình

2,14

0,46

2,09

0,45

2,02

0,52

2,08

0,48

- Kết quả theo mẫu chung

Kết quả cho thấy việc xây dựng, khai thác, sử dụng các phương tiện, thiết bị dạy học ở các trường trung học cơ sở trên địa bàn huyện Ninh Giang có những thuận lợi nhất định (ĐTB = 2,08, ĐLC = 0,48), tuy không cao song chứng tỏ được một số thuận lợi có tác động nhất định đến việc thực hiện xây dựng trường chuẩn cũng như nâng cấp, đầu tư cơ sở vật chất phục vụ dạy và học.

Trong năm thuận lợi cơ bản được đưa ra có hai thuận lợi nổi trội là “Cán bộ thiết bị trường học chuyên trách được đào tạo, bồi dưỡng có năng lực chuyên môn, tinh thần trách nhiệm” (ĐTB = 2,18, ĐLC = 0,46) và “Giáo viên nhà trường tích cực tham gia xây dựng, khai thác sử dụng các phương tiện, thiết bị dạy học” (ĐTB = 2,17, ĐLC = 0,17). Tiếp đến có thuận lợi “Sự quan tâm lãnh đạo, tạo điều kiện cho công tác này của Ban Giám hiệu nhà trường” (ĐTB = 2,14, ĐLC = 0,47) thể hiện tính chủ động của Ban Giám hiệu nhà trường trong quản lý khai thác phương tiện, thiết bị dạy học hiệu quả. Vai trò của đội ngũ cán bộ quản lý thiết bị trường học và vai trò của giáo viên thể hiện sự nổi trội, bởi đây là đội ngũ quản lý và sử dụng trực tiếp các trang thiết bị dạy học, đồng thời sự quan tâm của Giám hiệu nhà trường khẳng định được sự cam kết của các cấp lãnh đạo trong việc xây dựng các trường trung học cơ sở trên toàn địa bàn huyện đạt chuẩn quốc gia.

Bên cạnh những thuận lợi được đánh giá ở mức khá thì thuận lợi “Kinh phí đầu tư của Nhà nước, từ công tác xã hội hóa, địa phương dành đất cho xây dựng cơ bản các hạng mục công trình phục vụ dạy và học” kết quả thấp nhất ĐTB = 1,93 trong số năm thuận lợi. Việc đầu tư kinh phí từ các nguồn khác nhau cần được sử dụng hiệu quả nhằm đem lại hiệu quả tốt nhất cho việc quản lý khai thác, sử dụng trang thiết bị dạy học ở các trường trung học cơ sở trên địa bàn huyện Ninh Giang đạt hiệu quả thiết thực.

Khẳng định về những thuận lợi, thầy giáo Bùi Anh Tuấn cán bộ Phòng Giáo dục cho rằng: “Ban Giám hiệu các trường, Phòng Giáo dục khá tích vực trong việc xây dự kế hoạch trường chuẩn đồng thời với việc đầu tư, nâng cấp về cơ sở vật chất

phục vụ dạy và học, ngoài ra đội ngũ giáo viên có những tích cực tương đối rõ về sử khai thác, sử dụng phương tiện dạy học, nhất là trong thời gian gần đây Dự thảo chương trình giáo dục phổ thông mới được Bộ Giáo dục công bố thì các thuận lợi được các trường quan tâm nhiều hơn”.

- Kết quả theo loại khách thể

Kết quả đánh giá giữa cán bộ quản lý (ĐTB = 2,14, ĐLC= 0,46), giáo viên (ĐTB = 2,09, ĐLC= 0,45) và cán bộ thiết bị trường học (ĐTB = 2,02, ĐLC= 0,52) sự chênh lệch kết quả đánh giá không đáng kể. Cùng với đó, sự chênh lệch có sự tương đồng ở hầu hết trên từng biểu hiện thuận lợi, ngoại trừ “Cán bộ thiết bị trường học chuyên trách được đào tạo, bồi dưỡng có năng lực chuyên môn, tinh thần trách nhiệm”, nhóm cán bộ quản lý đánh giá cao nhất (ĐTB = 2,36), nổi trội so với đánh giá của giáo viên và cán bộ thiết bị trường học. Trong khi đó giáo viên đánh giá “Giáo viên nhà trường tích cực tham gia xây dựng, khai thác sử dụng các phương tiện, thiết bị dạy học” thể hiện sự nổi trội ĐTB = 2,28. Điều này chỉ ra bản thân giáo viên tự đánh giá có thể bao quát được những điểm mạnh trong việc sử dụng trang thiết bị trong các giờ dạy. Nhóm cán bộ thiết bị trường học cho rằng “Sự quan tâm lãnh đạo, tạo điều kiện cho công tác này của Ban Giám hiệu nhà trường” ĐTB = 2,17 có hiệu quả nhất.

Việc đánh giá những thuận lợi nổi trội giữa các nhóm khác thể là khác nhau, song về biểu hiện thuận lợi được đánh giá thấp khá thống nhất, tập trung vào “Kinh phí đầu tư của Nhà nước, từ công tác xã hội hóa, địa phương dành đất cho xây dựng cơ bản các hạng mục công trình phục vụ dạy và học”. Do vậy, trên thực tế tính hiệu quả về mặt này chưa cao và cần được quan tâm nhiều hơn, nhằm nâng cao hiệu quả dạy học ở các trường trung học cơ sở huyện Ninh Giang.

Minh họa ý kiến cho kết quả trên, đồng chí Nguyễn Thị Huyền cán bộ thư viện, thiết bị trường Trung học cơ sở Quang Hưng khẳng định: “Bản thân mỗi chúng tôi luôn ý thức về việc bảo quản trang thiết bị dạy học cũng như cách khai thác làm sao cho hiệu quả. Tuy nhiên, một số trang thiết bị cũ cần được thay mới, nên đòi hỏi các cấp quan tân nhiều hơn”.