Tổ Chức Hoạt Động Và Tổ Chức Bộ Máy Gdatgt Cho Học Sinh Tiểu Học

trường. Kế hoạch hoạt động GDATGT có thể tách riêng hoặc nằm trong kế hoạch tổng thể của một nhà trường, được xây dựng theo từng năm học, mang tính pháp quy, được cơ quan quản lý cấp trên trực tiếp phê duyệt.

Hiệu trưởng dựa trên những định hướng lớn về hoạt động giáo dục an toàn giao thông của Đảng, chính phủ, Bộ GD&DT, các văn bản hướng dẫn thực hiện của các cấp quản lý và căn cứ vào điều kiện thực tế của nhà trường về tổ chức bộ máy, về nguồn lực và các điều kiện khác để xây dựng kế hoạch hoạt động. Kế hoạch phải mang tính cụ thể, tức là xác định mục tiêu cần đạt, dự kiến các nguồn lực để thực hiện (nhân lực, tài lực, vật lực), phân bố thời gian hợp lý và quyết định những biện pháp có tính khả thi để thực hiện. Kế hoạch giáo dục ATGT cho HS tiểu học phải thể hiện được các yêu cầu chủ yếu sau:

* Khảo sát tình hình thực trạng nhằm định hướng các nội dung và hình thức giáo dục ATGT sao cho phù hợp với đặc điểm của nhà trường, của học sinh, của đội ngũ giáo viên, …

* Xác định mục tiêu của hoạt động GD ATGT: Cần chỉ ra hoạt động GD ATGT nhằm vào đối tượng nào, giáo dục để đối tượng ấy thu nhận được những kiến thức, kỹ năng và có thái độ như thế nào. Nói cụ thể hơn là sau khi được giáo dục về ATGT thì các em học sinh sẽ đạt được mức độ như thế nào so với yêu cầu của pháp luật đối với một người tham gia giao thông.

* Dự kiến các nguồn lực (nhân lực, tài lực, vật lực và thời gian) cho hoạt động GD ATGT: Đây là công việc chuẩn bị về lĩnh vực tổ chức nhằm định hướng được chọn ai, ở đâu để làm giảng viên, chi phí cho mọi hoạt động về GD ATGT sẽ ở nguồn nào, tài liệu và phương tiện vật chất khác (như hội trường, máy móc thiết bị, tranh ảnh tài liệu, mô hình, ...) được khai thác ở đâu, thời lượng để thực hiện chương trình GD ATGT và tổ chức vào thời gian nào trong năm học, ...

* Dự kiến các biện pháp thực hiện và hình thức thực hiện mục tiêu GDATGT: Dự kiến các biện pháp và hình thức tổ chức là việc làm cũng không kém phần quan trọng. Việc này được thực hiện khi thực hiện chương trình GD ATGT. Nó thể hiện việc tổ chức giáo dục tập trung cả thời gian, hay tập trung từng giai đoạn, tổ chức thành lớp hay theo nhóm, ở tại trường hay tổ chức kết hợp với tham quan thực tế, ...

1.4.2. Tổ chức hoạt động và tổ chức bộ máy GDATGT cho học sinh tiểu học

1.4.2.1. Tổ chức bộ máy

Để giúp cho mọi người cùng làm việc với nhau để thực hiện có hiệu quả mục tiêu GD ý thức ATGT cho HS, cần xây dựng và duy trì một cơ cấu nhất định về những vai trò, nhiệm vụ và vị trí công tác, đó chính là chức năng tổ chức trong quản lý giáo dục ATGT ở trường học.

Như vậy, chức năng tổ chức trong quản lý GD ATGT là việc thiết kế cơ cấu các bộ phận sao cho phù hợp với mục tiêu của tổ chức giáo dục ATGT cho học sinh trong nhà trường Tiểu học. Đồng thời việc thực hiện chức năng này còn phải chú ý đến phương thức hoạt động, đến quyền hạn của từng bộ phận, tạo điều kiện cho sự liên kết ngang, dọc, và đặc biệt chú ý đến việc bố trí cán bộ, giáo viên, các lực lượng khác - người vận hành các bộ phận của tổ chức.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 169 trang tài liệu này.

Việc tổ chức hoạt động và tổ chức bộ máy GD ATGT trong nhà trường đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện các mục tiêu về GD ATGT cho học sinh và tạo nên sức mạnh của tập thể, nếu việc phân phối và sắp xếp các nguồn lực được tổ chức một cách khoa học và hợp lý. Chúng ta có thể thực hiện chức năng này như một quá trình gồm 5 bước sau:

Bước 1: Lập danh sách các công việc cần hoàn thành để đạt được mục tiêu về GD ATGT cho học tiểu học.

Bước 2: Phân chia toàn bộ công việc thành các nhiệm vụ để các thành viên hay tổ nhóm trong và ngoài nhà trường thực hiện một cách thuận lợi và hợp logic.

Bước 3: Kết hợp các nhiệm vụ thực hiện GD ATGT một cách logic và hiệu quả.

Bước 4: Thiết lập một cơ chế điều phối, tạo thành sự liên kết hoạt động giữa các thành viên hay bộ phận chuyên môn, chức năng tạo điều kiện đạt được mục tiêu giáo dục một cách dễ dàng.

Bước 5: Theo dõi, đánh giá tính hiệu nghiệm của của cơ cấu tổ chức và tiến hành điều chỉnh nếu cần thiết để đảm bảo đạt được mục tiêu theo đúng tiến độ đã định.

Như vậy, để thực hiện được chức năng quan trọng này, hiệu trưởng hình thành một cấu trúc tổ chức tối ưu của hệ thống quản lý trong nhà trường về GD ATGT. Đó là sự phân quyền, phân nhiệm cho phó hiệu trưởng và các tổ chuyên

môn; là việc xây dựng và phát triển đội ngũ nhân sự; là những quy định về cơ chế hoạt động phối hợp giữa chuyên môn với các đoàn thể trong nhà trường cùng bảo đảm thực hiện mục tiêu về GD ATGT đã đề ra; là sự phân bố nguồn lực và quy định thời gian cho các bộ phận nhằm thực hiện đúng kế hoạch đã định. Trong quá trình hoạt động của nhà trường, hiệu trưởng phải xác lập được một mạng lưới các mối quan hệ tổ chức và giải quyết tốt các mối quan hệ giữa các bộ phận bên trong nhà trường cũng như mối quan hệ giữa nhà trường với cộng đồng xã hội để góp phần GD ATGT cho học sinh đạt hiệu quả tốt nhất.

1.4.2.2. Tổ chức các hoạt động giáo dục ATGT qua HĐGD NGLL

Thông qua các giờ chào cờ, các cuộc tuyên truyền, các cuộc thi tìm hiểu Luật giao thông GD cho học sinh thực hiện đúng luật giao thông, có văn hóa khi tham gia giao thông.

1.4.3. Chỉ đạo các hoạt động giáo dục an toàn giao thông cho học sinh tiểu học

Chỉ đạo là chức năng được thể hiện rõ trong nội dung của khái niệm quản lý. Sau khi lập kế hoạch và cơ cấu bộ máy GD ATGT trong nhà trường thì khâu vận hành và điều khiển hệ thống là cốt lõi của chức năng chỉ đạo. Nội dung của chức năng này là quá trình tác động của hiệu trưởng tới mọi thành viên của nhà trường, nhằm biến những yêu cầu chung về hoạt động GD ATGT của nhà trường thành nhu cầu, hoạt động của từng người, trên cơ sở đó mọi người tích cực tự giác tham gia và đem hết khả năng của mình để làm việc. Do vậy việc chỉ đạo các hoạt động GDATGT là cơ sở để phát huy các động lực cho việc thực hiện các mục tiêu GDATGT cho học sinh trong các nhà trường tiểu học.

Việc chỉ đạo các hoạt động GD ATGT, Hiệu trưởng cần thực hiện các nội dung sau đây:

Hiệu trưởng (hoặc trưởng các bộ phận) thực hiện quyền chỉ huy theo từng mảng công việc được giao và hướng dẫn triển khai các nhiệm vụ đã được nêu trong kế hoạch. Ban hành những quyết định quản lý đúng và kịp thời.

Thường xuyên đôn đốc, động viên và khuyến khích các cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh thực hiện.

Thực hiện giám sát việc triển khai nhiệm vụ của các cá nhân hoặc nhóm,

bộ phận. Nếu có sai sót hoặc không hợp tình hình thực tiễn thì cần có phương án điều chỉnh kịp thời.

Thúc đẩy toàn bộ các hoạt động phát triển chung của nhà trường.

Để thực hiện tốt những nội dung trên, người Hiệu trưởng phải là người có tri thức, có kĩ năng ra quyết định và tổ chức thực hiện quyết định.

1.4.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục anh toàn giao thông cho học sinh tiểu học

Đây là chức năng quan trọng của nhà quản lý trong việc quản lý các hoạt động GD ATGT nói riêng, cũng như quá trình quản lý nói chung. Chức năng này không thể thiếu trong quá trình quản lý và là chức năng của mọi cấp quản lý. Kiểm tra, đánh giá là một hoạt động nhằm thẩm định, xác định một hành vi của cá nhân hay một bộ phận trong quá trình thực hiện quyết định. Ngoài ra, còn có thể hiểu kiểm tra là hoạt động quan sát và kiểm nghiệm mức độ phù hợp của quá trình hoạt động của đối tượng bị quản lý (GV, NV, HS,…) với các quyết định quản lý đã lựa chọn.

Trong việc kiểm tra, đánh giá các hoạt động GD ATGT, chức năng này thể hiện việc thực hiện các hoạt động kiểm tra/giám sát một cách chủ động đối với các công việc liên quan đến GD ATGT của nhà trường nhằm tìm ra, khẳng định những ưu điểm, phát hiện những hạn chế, sai sót, kịp thời thực hiện điều chỉnh cần thiết để hoạt động đi đúng hướng, đảm bảo thực hiện mục tiêu cuối cùng là hình thành ý thức chấp hành luật giao thông đường bộ cho học sinh. Trong quá trình vận hành các hoạt động giáo dục ATGT của nhà trường, nếu không đạt được kết quả mong muốn, Hiệu trưởng cần phải áp dụng các biện pháp điều chỉnh cần thiết để đạt được mục tiêu.

Quá trình kiểm tra, giám sát là tiến trình điều chỉnh và tự điều chỉnh liên tục và thường diễn ra theo trình tự sau:

Thiết lập các tiêu chuẩn mà một học sinh cần đạt được khi kết thúc một quá trình GD ATGT.

Đo lường mức độ đạt được của học sinh so với tiêu chuẩn đã đề ra để có cơ sở tiến hành bước tiếp theo..

Tiến hành điều chỉnh sự lệch chuẩn nếu kết quả đo lường không đạt được mục tiêu. Khi đó, Hiệu trưởng phải xem xét lại quá trình thực hiện nhằm phát hiện những biện pháp, cách thức tổ chức chưa hợp lý để tiến hành điều chỉnh lại những biện pháp tổ chức của mình.

Có thể tiến hành điều chỉnh các tiêu chuẩn nếu cần thiết. Trên thực tế, có những vấn đề khi triển khai thực hiện mới lộ ra những bất cập, thiếu tính khả thi. Khi đó, việc kiểm tra giám sát sẽ giúp Hiệu trưởng thấy có thể có những tiêu chuẩn, tiêu chí không còn phù hợp phải thay đổi.

Như vậy, kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục ATGT là quá trình xem xét thực tiễn, đánh giá thực trạng về hoạt động giáo dục ATGT, qua đó khuyến khích những nhân tố tích cực, phát hiện những sai lệch và đưa ra các quyết định điều chỉnh kịp thời, nhằm giúp các bộ phận và cá nhân đạt được các mục tiêu về giáo dục ATGT cho học sinh đã đề ra. Trong quá trình thực hiện vai trò kiểm tra, hiệu trưởng cần phải xác định được kiểm tra, đo đường việc thực thi nhiệm vụ, so sánh, đối chiếu với mục tiêu đã đề ra và đưa ra quyết định điều chỉnh cần thiết. Cần thường xuyên đánh giá, sơ kết những thay đổi có được, mà không phải đợi đến cuối học kỳ hay kết thúc năm học

1.4.5. Quản lý sự phối hợp các lực lượng tham gia hoạt động giáo dục an toàn giao thông cho học sinh tiểu học

Nhằm ngăn chặn, đẩy lùi các vi phạm an toàn giao thông trong học sinh, góp phần thực hiện hiệu quả công tác giáo dục ATGT, Bộ GD-ĐT đã triển khai công tác giáo dục HSSV nắm vững các quy định của pháp luật khi tham gia giao thông.

Do vậy, các nội dung trọng tâm trong công tác giáo dục ATGT là các quy tắc giao thông đường bộ phù hợp với từng cấp học; các quy định về đội mũ bảo hiểm khi đi mô tô, xe gắn máy, xe đạp máy. Phổ biến cho HSSV các kiến thức cụ thể về bảo đảm an toàn tính mạng và tài sản khi tham gia giao thông; cảnh báo các lỗi vi phạm các em học sinh thường mắc phải, những nguy cơ tai nạn và hậu quả phải gánh chịu khi các em vi phạm ATGT. Các sở GD-ĐT đã thực hiện chỉ đạo quyết liệt việc bắt buộc đội mũ bảo hiểm cho HS từ 6 tuổi trở lên; quy định rõ trách nhiệm của hiệu trưởng nhà trường trong việc triển khai và chịu trách nhiệm về kết quả thực hiện.

Tổ chức tập huấn về giáo dục ATGT cho đội ngũ giáo viên; rà soát lại toàn bộ chương trình, nội dung, phương pháp, hình thức, thời lượng giảng dạy về trật tự ATGT đang thực hiện trong các trường học…

Các nhà trường phải thực hiện đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức giảng dạy về ATGT trong trường học; lấy thái độ, hành vi, trình độ nhận thức về thực hiện ATGT của HS là tiêu chí đánh giá, rèn luyện, xếp loại HS. Giáo viên chủ nhiệm nhắc nhở, có hình thức kiểm tra, giám sát hàng ngày đối với HS, thực hiện nghiêm túc kế hoạch giảng dạy ATGT theo quy định, giáo viên lồng ghép nội dung giáo dục ATGT trong các môn học.

Cùng với đó, việc yêu cầu sự vào cuộc của các cấp chính quyền, sự phối kết hợp của CMHS cũng được quan tâm. Hàng năm, các nhà trường tổ chức kí kết các văn bản cam kết giữa các lực lượng giáo dục trong việc thực thi giáo dục ATGT cho học sinh. Theo đó, trách nhiệm giữa các bên liên quan được quy định cụ thể nhằm đạt được mục tiêu chung: hình thành ý thức tham gia giao thông an toàn cho học sinh nhà trường

1.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý giáo dục an toàn giao thông cho học sinh tiểu học

1.5.1. Những yếu tố chủ quan

Nhà quản lý: Hiệu trưởng là người chịu trách nhiệm trước Đảng và Nhà nước về chất lượng và hiệu quả giáo dục của trường mình. Việc đưa giáo dục ATGT vào trong trường học có thực hiện thành công hay không, đầu tiên phải phụ thuộc vào nhận thức, trình độ tổ chức và năng lực triển khai trong thực tiễn của Hiệu trưởng. Giáo dục ATGT không thể triển khai nếu Hiệu trưởng không nhận thức đúng đắn về sự cần thiết phải giảng dạy ATGT. Để có thể hướng dẫn người dưới quyền thực hiện, Hiệu trưởng phải đưa ra những lý luận dạy học mới trong thực tiễn nhà trường, biết tổ chức học tập và tổng kết kinh nghiệm để nhân rộng. Ngoài ra, uy tín của Hiệu trưởng trong tập thể sư phạm có tác dụng như chất xúc tác, thúc đẩy sự phát triển của nhà trường.

Giáo viên: Giáo viên là yếu tố quan trọng nhất cho chất lượng giảng dạy bởi vì giáo viên là người hướng dẫn, dẫn dắt người học tiếp cận tri thức, kiến thức

theo mục đích của chương trình giáo dục ATGT. Vì vậy, giáo viên ngoài việc nắm chắc kiến thức nội dung một bài học của mình truyền đạt, còn phải nắm được kiến thức của cả chương trình môn học, phần học để liên kết, hệ thống hóa kiến thức cần thiết giúp học sinh dễ nắm bắt những nội dung chính của bài học, môn học, phần học. Khi hiểu và vận dụng chắc kiến thức giáo viên sẽ tự tin trong quá trình truyền thụ tri thức đến cho học sinh, tránh được sự lệ thuộc vào giáo án, chủ động dẫn dắt người học tiếp cận kiến thức theo mục đích của giáo dục và của mình. Ngoài việc trang bị kiến thức lý luận về chuyên môn, đòi hỏi người giáo viên cần phải tìm tòi, học hỏi, tích lũy kinh nghiệm và kiến thức thực tiễn. Điều đó giúp bài giảng sinh động, gắn kết được nội dung bài giảng với thực tiễn thông qua những minh họa, ví dụ thực tiễn. Từ đó người học dễ tiếp thu bài, dễ nhớ bài bởi nội dung bài giảng gần gũi, gắn liền với cuộc sống. Cùng với đó, năng lực tổ chức hoạt động giáo dục ATGT sẽ gây được hứng thú học tập cho trẻ, kích thích sự suy nghĩ độc lập, sáng tạo của các em góp phần làm tăng hiệu quả giờ dạy.

Học sinh: Dạy học là một quá trình tác động qua lại biện chứng giữa người dạy và người học, người học là những đối tượng được tiếp nhận thông tin mà người dạy hướng đến, vì vậy, người học cũng có tác động không nhỏ đến chất lượng hoạt động của người dạy. Theo quan niệm mới về giáo dục hiện nay, khi người học là đối tượng trung tâm của quá trình giảng dạy, người học sẽ là chủ thể của quá trình nhận thức và chủ động trong việc tiếp nhận thông tin. Cho nên, chất lượng giảng dạy trong nhà trường hiện nay phải được xem xét trên phương diện tỷ lệ tri thức mà người học tiếp thu được. Mục tiêu của giáo dục ATGT tiểu học hiện nay là tạo được sự tương tác giao tiếp ATGT giữa các học sinh, giữa các tập thể, các lớp học sinh với nhau.

Gia đình: Đối với trẻ, gia đình và những người xung quanh có ảnh hưởng rất lớn đến việc hình thành ý thức của bản thân mỗi em. Các thành viên trong gia đình cũng như người thân có chấp hành đúng Luật giao thông hay không có tác động rất lớn đến việc hình thành văn hóa giao thông cho các em.

Cơ sở vật chất, phương tiện giáo dục: ATGT là một trong những yếu tố quyết định đến kết quả dạy học. Nếu cơ sở vật chất tốt, hiện đại sẽ làm tăng thêm sự

hấp dẫn, lôi cuốn của bài học, tạo môi trường thoải mái cho cả người dạy và người học; kích thích hứng thú học tập, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và giúp người học dễ dàng tiếp thu và ghi nhớ nội dung bài học.

1.5.2. Những yếu tố khách quan

Môi trường: Cơ sở hạ tầng, phương tiện giao thông đa dạng, hình thức tham gia giao thông, … cũng có ảnh hưởng không nhỏ tới việc giáo dục cho học sinh. Môi trường thực tiễn tác động tới nhận thức và hành vi của trẻ, giúp trẻ chiêm nghiệm những bài học trên lớp. Những gì các em nhìn nhận được từ môi trường thực tế sẽ hình thành ý thức và kĩ năng tham gia giao thông của các em và dần hoàn thiện. Ngược lại, những điều em đã được học từ nhà trường sẽ không đạt được hiệu quả giáo dục, thậm chí còn làm phản tác dụng nếu môi trường giáo dục thiếu sự cộng hưởng.

Quy định pháp luật về ATGT: Là những qui định, điều luật về giao thông của pháp luật đã qui định.

Văn hóa giao thông: Là việc mọi đối tượng tham gia giao thông, thực hiện theo Luật giao thông một cách tự giác hay không tự giác. Bản thân họ có ý thức tham gia giao thông đúng quy định hay chưa.

Cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ: Quy hoạch tổ chức giao thông theo các tuyến, quy hoạch lòng đường hè phố văn minh, sạch đẹp, … giúp cho HS dễ dàng vận dụng những bài học từ trường lớp, từ đó hình thành ý thức tham gia giao thông.

Giáo dục giao thông ngoài nhà trường: Các hình thức ngoại khóa ATGT, các môn dạy lồng ghép cho đến các hình thức giáo dục, … việc tuyên truyền giáo dục thực tiễn về giao thông đường bộ cũng có tác động đến nhận thức của các tầng lớp nhân dân, trong đó có cả học sinh.