Nội Dung Bồi Dưỡng Năng Lực Dạy Học Môn Toán Theo Chương Trình Giáo Dục Phổ

- Sau khi kết thúc hoạt động bồi dưỡng, giáo viên bộ môn Toán ở trường THCS cần nắm vững chương trình giáo dục phổ thông mới về các nội dung sau đây: Cách tiếp cận chương trình; mục tiêu chương trình; nội dung cơ bản của chương trình; phương pháp, hình thức tổ chức dạy học thực hiện chương trình và đánh giá kết quả dạy học.

Nâng cao năng lực giáo dục Toán học cho giáo viên theo chương trình giáo dục 2018 và phương pháp, hình thức tổ chức dạy học môn Toán theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 ở trường THCS.

Giúp giáo viên hoàn thiện năng lực chuyên môn, năng lực nghiệp vụ sư phạm và các kiến thức kỹ năng bổ trợ để thực hiện được hoạt động dạy học môn Toán theo chương trình giáo dục 2018 ở trường THCS.

- Giúp giáo viên bộ môn Toán ở trường THCS cần có năng lực thích ứng: Giáo dục hiện nay đang được đổi mới liên tục trong cả lí luận và thực tiễn dạy học cùng với sự phát triển không ngừng của xã hội. Người giáo viên cần có năng lực thích ứng với những cái mới như: thành tựu nghiên cứu khoa học mới, công nghệ mới, phương pháp mới, chương trình mới, xu hướng giáo dục mới,… để kịp thời điều chỉnh hoạt động dạy học của mình theo kịp với những cái mới này. Nếu không có năng lực thích ứng, giáo viên sẽ không thực hiện được các hoạt động dạy học của mình, hoặc có thể là không huy động tối đa các kĩ năng, kiến thức của bản thân để đạt được mục tiêu dạy học.

1.3.3. Nội dung bồi dưỡng năng lực dạy học môn Toán theo chương trình giáo dục phổ thông mới cho giáo viên ở trường trung học cơ sở

Để thực hiện mục tiêu bồi dưỡng năng lực DH môn Toán cho giáo viên, nội dung bồi dưỡng năng lực dạy học môn Toán cần được tiến hành lựa chọn trong các nội dung sau đây dựa trên kết quả khảo sát nhu cầu bồi dưỡng năng lực của giáo viên dạy môn Toán ở các trường THCS, các nội dung đó gồm những nội dung cơ bản sau đây:

Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể 2018 và chương trình giáo dục cấp THCS năm 2018.

Dạy học Số học - Đại số; Hình học - Đo lường; Xác suất thống kê và ứng dụng trong chương trình giáo dục Toán học 2018 ở trường THCS.

Dạy học theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh được xác định trong chương trình giáo dục 2018.

Dạy học Toán học theo định hướng trải nghiệm gắn liền với thực tế cuộc sống ở trường THCS.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 153 trang tài liệu này.

Dạy học Toán học ở trường THCS theo hướng tích hợp liên môn, nội môn. Dạy học Toán học ở trường THCS theo hướng giáo dục STEM

Dạy học Toán học ở trường THCS theo hướng phân hóa

Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học Toán học ở trường THCS Sử dụng tiếng Anh trong dạy học Toán học ở trường THCS.

Các phương pháp, biện pháp, kỹ thuật dạy học hiện đại trong dạy học môn Toán ở trường THCS.

Để nâng cao NL triển khai các hoạt động dạy học môn Toán theo chương trình giáo dục 2018, cần BDGV những kiến thức về: yêu cầu của sử dụng KTDH, PPDH tích cực phù hợp với đặc trưng bộ môn; đặc điểm và nội dung của các HTDH, định hướng cải tiến và cách sử dụng phương tiện dạy học; Phát hiện và giải quyết vấn đề phát sinh trong thực tiễn dạy học (phát hiện vấn đề, phân tích vấn đề và lập kế hoạch giải quyết vấn đề, tổ chức/triển khai giải quyết vấn đề, đúc rút kinh nghiệm giải quyết vấn đề, vận dụng/ứng dụng sáng kiến kinh nghiệm vào dạy học).

GV cần được BD những kĩ năng về sử dụng KTDH, PPDH và triển khai phối hợp các hình thức tổ chức DH, kỹ năng vận dụng qui trình hợp lý trong giải quyết các vấn đề nảy sinh trong quá trình DH; Bên cạnh đó phải BDGV các kĩ năng hỗ trợ như: kĩ năng quản lí thời gian, kĩ năng quản lí nhóm làm việc, kĩ năng giao tiếp ứng xử, kĩ năng tạo động lực, kĩ năng giải quyết xung đột.

Kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở trường THCS.

Để nâng cao NL kiểm tra, đánh giá, điều chỉnh quá trình DH cần BDGV những kiến thức về vai trò, mục tiêu, chuẩn đánh giá; nội dung và yêu cầu của các PP đánh giá, các công cụ đánh giá; qui trình kiểm tra, đánh giá, xử lý thông tin trong kiểm tra, đánh giá.

BDGV những kĩ năng lựa chọn và xác định mục tiêu kiểm tra đánh giá HS theo từng bài dạy, môn học, liên môn học; kỹ năng thiết kế các công cụ đánh giá phù hợp với mục tiêu, phương pháp, h nh thức đánh giá; vận dụng qui trình kiểm tra đánh giá; khả năng đánh giá định tính, định lượng kết quả học tập của HS, cách xử lí và sử dụng thông tin trong kiểm tra đánh giá kết quả học tập của HS để điều chỉnh việc dạy, việc học...

Về thái độ, cần BD cho GV có thái độ khách quan, khoa học, dân chủ, thân thiện trong đánh giá HS.

1.3.4. Phương pháp bồi dưỡng năng lực dạy học môn Toán theo chương trình giáo dục phổ thông mới cho giáo viên ở trường trung học cơ sở

Các phương pháp bồi dưỡng năng lực dạy học môn Toán cho giáo viên THCS cần phù hợp với mục tiêu, nội dung bồi dưỡng năng lực cho giáo viên Toán, đảm bảo yêu cầu nghiêm túc, hấp dẫn, thiết thực và hiệu quả. Ngoài việc tổ chức nghe giảng, cần phát triển các hình thức: thảo luận, đối thoại, thực hành thao giảng, sinh hoạt chuyên đề tại tổ chuyên môn,…

- Phương pháp diễn giảng nêu vấn đề: Diễn giảng trong hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học môn Toán cho giáo viên THCS vừa là một phương pháp dạy học vừa là một hình thức tổ chức dạy học. Diễn giảng trong hoạt động bồi dưỡng giáo viên với tư cách là một phương pháp vì đó là cách thức trình bày bằng lời một khối lượng lớn tài liệu học tập có dung lượng tri thức tương đối lớn, khái quát và có hệ thống.

Phương pháp dạy học nêu vấn đề: Đây là phương pháp báo cáo viên nêu các vấn đề cần bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên Toán, giáo viên tự nhận thức cần phải giải quyết các vấn đề đặt ra, tích cực tham gia vào quá trình bồi dưỡng để giải quyết và thực hiện các nhiệm vụ bồi dưỡng để hoàn thiện năng lực dạy học môn Toán.

Phương pháp thảo luận, làm việc nhóm: Phương pháp thảo luận là phương pháp được áp dụng hiệu quả trong quá trình bồi dưỡng năng lực dạy học môn Toán cho giáo viên THCS, sử dụng phương pháp này là chia số giáo viên theo từng nhóm thảo luận về nội dung nào đó về chuyên môn Toán hoặc nghiệp vụ sư phạm dạy môn Toán cần thiết phải trao đổi và đi đến kết quả. Phát triển môi trường để giáo viên học hỏi lẫn nhau, phát huy trí tuệ tập thể trong thực hiện nhiệm vụ bồi dưỡng.

Phương pháp dạy học theo dự án: giảng viên thiết kế nội dung bồi dưỡng năng lực dạy học môn Toán dưới dạng các dự án học tập tổ chức cho giáo viên tham gia giải quyết các nhiệm vụ của dự án đề ra qua đó phát triển năng lực dạy học cho giáo viên.

Phương pháp nghiên cứu trường hợp: Giảng viên có thể lựa chọn những vấn đề hoặc những bài học thuộc môn Toán trong chương trình dạy học Toán ở trường THCS cần đổi mới, tổ chức cho giáo viên seminar nghiên cứu vấn đề hoặc nghiên cứu bài học qua đó giúp giáo viên hoàn thiện năng lực dạy học.

Phương pháp thực hành chuyên môn: Trong hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học môn Toán cho giáo viên, bái cáo viên có thể tổ cshoatj động thực hành cho giáo viên như: lập kế hoạch dạy học môn Toán; Thiết kế bài học môn Toán theo định hướng phát triển năng lực, Thiết kế bài học theo hướng trải nghiệm,… đây là hình thức giúp giáo viên học thông qua làm.

Phương pháp làm mẫu bắt chước: Báo cáo viên có thể thiết kế mẫu bài giảng môn Toán, tổ chức dạy mẫu hoặc đánh giá kết quả bài học để giáo viên học tập, làm theo.

Phương pháp tự bồi dưỡng, tự nghiên cứu: Trong hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học môn Toán cho giáo viên phải lấy tự học tập, tự bồi dưỡng của giáo viên làm chủ yếu, song phải kết hợp tự học của cá nhân với học tập, hợp tác với đồng nghiệp trong thực hành chuyên môn.

1.3.5. Hình thức bồi dưỡng năng lực dạy học môn Toán theo chương trình giáo dục phổ thông mới cho giáo viên ở trường trung học cơ sở

Việc bồi dưỡng NLDH cho GV cần đa dạng để giúp mọi GV tiếp cận tốt với hoạt động BD. Có thể kể đến các hình thức sau:

* Sinh hoạt chuyên môn tại TCM: SHCM là cách thức hiệu quả để bồi đắp kiến thức và phương pháp DH cho GV, xây dựng tinh thần đồng đội và thói quen làm việc theo nhóm của TCM, cùng nhau hướng đến mục tiêu đã định.

- Dự giờ đồng nghiệp, trao đổi kinh nghiệm giảng dạy: Việc dự giờ là một khâu quan trọng của đổi mới SHCM, là cơ sở để GV có cách nhìn mới, nhận ra các vấn đề liên quan đến công việc của bản thân và của đồng nghiệp. Trong việc dự giờ, không nên coi trọng đến việc đánh giá xếp loại GV mà cần xác định đó là một giờ dạy để các thành viên được học tập, là cơ hội để phát triển chuyên môn cho tất cả GV. Người dự cần hiểu và thông cảm với các khó khăn của người dạy, đặt mình vào vị trí của người dạy để phát hiện những hạn chế trong việc học của HS và tìm cách giải quyết. Việc thảo luận, chia sẻ ý kiến sau khi dự giờ đặc biệt quan trọng, là công việc có ý nghĩa nhất trong SHCM, là yếu tố quyết định chất lượng và hiệu quả của SHCM. Trong trao đổi, mọi người phải lắng nghe và tôn trọng các ý kiến của nhau trên tinh thần cộng tác và xây dựng. Những buổi sinh hoạt như vậy sẽ thực sự có hiệu quả đối với việc BD cho GV.

- Tham gia thao giảng:Trong một năm học, các nhà trường thường tổ chức các đợt thao giảng theo kế hoạch đầu năm hoặc gắn liền với những hoạt động có ý nghĩa kỷ niệm. Việc tổ chức thao giảng cấp TCM, cấp trường, thao giảng cụm và hội giảng các cấp được tổ chức nhằm tìm tòi phát hiện kinh nghiệm sáng tạo của đội ngũ GV.

Các bài thao giảng sẽ được các GV đầu tư công sức và thời gian. GV sẽ phải tìm hiểu sâu, rộng các vấn đề liên quan đến bài dạy, dự kiến các tình huống có vấn đề và cách giải quyết vấn đề trong giờ dạy; dự kiến tích hợp nội dung giáo dục liên quan nào là phù hợp. GV cũng phải quyết định sử dụng các phương pháp DH và các phương tiện DH để đạt hiệu quả cao, tìm biện pháp để khắc phục được sự chênh lệch về trình độ của các HS trong lớp, đảm bảo tất cả các HS sau mỗi bài học đều đạt chuẩn kiến thức, kỹ năng, thúc đẩy quá trình h nh thành các kỹ năng khác nhau ở HS. Sau mỗi tiết thao giảng GV lại được đồng nghiệp góp ý chia sẻ để hoàn thiện bản thân.

*Tự học, tự bồi dưỡng là hình thức cơ bản, quan trọng đối với giáo viên nhằm giúp giáo viên tự hoàn thiện năng lực dạy học môn Toán ở trường THCS. Việc tự bồi dưỡng NLDH sẽ giúp GV chủ động tìm kiếm nội dung cần thiết để BD cho phù hợp để nâng cao NLDH của bản thân, nâng cao chất lượng của quá trình DH.

* Hỗ trợ sinh hoạt chuyên môn và tự học: Việc BD bằng tự học cho GV cần kết hợp với các sinh hoạt tập thể về chuyên môn, nghiệp vụ tại TCM của nhà trường. Hình thức này đòi hỏi TCM của nhà trường phải xác định các chủ đề sinh hoạt và có kế hoạch rõ ràng, theo đó định hướng để các GV chủ động lựa chọn nội dung, đăng ký các chủ đề chuyên môn để chuẩn bị báo cáo trước tổ theo kế hoạch. TCM tạo môi trường sinh hoạt dân chủ để các thành viên có cơ hội trao đổi, chia sẻ với nhau về các nội dung chuyên môn phù hợp.

- Sinh hoạt chuyên môn theo chuyên đề ở trường trong trường hoặc cụm trường: Các nội dung sinh hoạt chuyên đề BDGV trong trường phổ thông khá đa dạng như: Sinh hoạt các chuyên đề sáng kiến kinh nghiệm và tự làm đồ dùng DH; các chủ đề DH liên môn, DH tích hợp; BD kiến thức về PPDH tích cực; các PP kiểm tra, đánh giá HS, chuyên đề BD HS giỏi…

- Tham quan, học tập kinh nghiệm của trường bạn: Khi sử dụng hình thức này, các CBQL trường học cần lựa chọn các trường học phù hợp để tổ chức hoặc giới thiệu GV đến tham quan học tập, thông qua hình thức này GV học được nhiều hơn và nhà QL có thể dùng cơ chế "tác động đến lòng tự trọng" để thúc đẩy GV học hỏi và rèn luyện chuyên môn.

- BD tập trung nhằm hướng dẫn tự học, thực hành, hệ thống hóa kiến thức, giải đáp thắc mắc. Thời gian BD tập trung thường không quá dài. Để hoạt động BD theo hình thức này có hiệu quả phải chuẩn bị tài liệu BD đầy đủ, cung cấp cho GV trước thời gian tập trung để GV nghiên cứu tìm hiểu. Thông qua thời gian khóa BD, xác định các vấn đề trọng tâm, hướng dẫn GV vận dụng thông qua tổ chức hoạt động thực hành hay giải đáp các thắc mắc cho GV.

- Học tập từ xa: Hình thức này phải được chuẩn bị chu đáo mới có hiệu quả. Tài liệu BD từ xa phải biên soạn thế nào để GV có thể tự học. Sau đó phải định kỳ tổ chức gặp mặt GV theo khu vực để trao đổi và giải đáp các vấn đề GV chưa rõ, giúp họ hiểu đúng và vận dụng được nội dung đã BD vào DH.

- Phân công kèm cặp: TCM được xây dựng theo tinh thần "Tổ chức biết học hỏi" sẽ tạo ra môi trường thuận lợi cho việc BDGV. Trong tổ cần có sự phân công làm việc theo nhóm hoặc phân công GV có kinh nghiệm, vững vàng về chuyên môn để dìu dắt, giúp đỡ những GV mới vào nghề hoặc còn hạn chế nhất định về mặt nào đó trong việc DH. Ở đây rất cần hình thành cho mỗi GV kỹ năng hướng dẫn đồng nghiệp. Đây là phương pháp phát triển chuyên nghiệp và hiệu quả để cải tiến việc DH và tăng cường quan hệ cộng tác giữa các đồng nghiệp.

- Nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng: Đây là hình thức giúp phát triển tư duy cho GV một cách hệ thống theo hướng giải quyết vấn đề; Tăng cường NL phát hiện và giải quyết vấn đề và đưa ra quyết định về chuyên môn một cách chính xác; Khuyến khích GV nhìn lại quá trình và tự đánh giá. GV thực hiện NCKHSPƯD theo chu trình bao gồm: Suy nghĩ, thử nghiệm và kiểm chứng.

- Bồi dưỡng trực tuyến: Trong thời kỳ “bùng nổ” về IT hiện nay, hình thức BD trực tuyến (e-Learning) là một hình thức BDGV thu được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Hình thức này có nhiều ưu điểm là giúp các GV có thể liên hệ, kết nối với nhau để chia sẻ thông tin, tài liệu DH; giảm được những chi phí đáng kể. Tuy nhiên để sử dụng hình thức đó, người dạy và người học phải có trình độ về tin học nhất định, phải có điều kiện học tập đảm bảo kỹ thuật và đặc biệt đội ngũ báo cáo viên phải có kỹ năng tổ chức thảo luận trực tuyến.

1.3.6. Đánh giá kết quả bồi dưỡng năng lực dạy học môn Toán theo chương trình giáo dục phổ thông mới cho giáo viên ở trường trung học cơ sở

Để thực hiện tốt công tác bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên Toán ở trường THCS, Hiệu trưởng cần có các biện pháp, hình thức kiểm tra nghiêm túc, chính xác các kết quả bồi dưỡng năng lực dạy học môn Toán của giáo viên. Các biện pháp kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng năng lực dạy học môn Toán phải có tác dụng tạo động lực cho hoạt động bồi dưỡng nâng cao hiệu quả bồi dưỡng.

Kiểm tra công tác chuẩn bị của báo cáo viên: Biên soạn tài liệu bồi dưỡng cho học viên, thiết kế bài giảng, các phương tiện hỗ trợ hoạt động giảng dạy trong quá trình bồi dưỡng năng lực dạy học môn Toán theo chương trình giáo dục THCS 2018 cho giáo viên.

Kiểm tra các nguồn lực phục vụ bồi dưỡng: Nguồn tài chính, cơ sở vật chất, nguồn lực công nghệ thông tin ....

Kiểm tra quá trình tham gia bồi dưỡng năng lực dạy học của giáo viên môn Toán ở trường THCS: Kiểm tra quá trình tham gia hoạt động bồi dưỡng trên lớp và hoạt động tự bồi dưỡng của giáo viên dạy môn Toán ở trường THCS.

Tổ chức lấy ý kiến phản hồi từ học viên về hoạt đồng bồi dưỡng để hoàn thiện quá trinh bồi dương ở giai đoạn thiếp theo.

Đánh giá kết quả bồi dưỡng năng lực dạy học môn Toán cho giáo viên đạt được ở học viên để hoàn thiện quá trình bồi dưỡng, rút kinh nghiệm cho các hoạt động tiếp theo.

Đánh giá kết quả bồi dưỡng năng lực dạy học môn Toán đạt được ở giáo viên có thể tiến hành theo nhiều hình thức khác nhau: Hình thức trắc nghiệm; tiểu luận; viết bài thu hoạch; thực hành thiết kế bài học theo nhóm và tổ chức bài học minh họa về dạy học môn Toán theo chương trình 2018; vv…