Bộ Khung Các Tiêu Chí Đánh Giá Hiệu Quả Của Quản Lý Hoạt Động Gdhn

dư, điều kiện riêng về phát triển kinh tế xã hội. Từng trường THPT theo đặc điểm vùng miền sẽ chọn lọc các nhóm chủ đề GDHN thiết thực và phù hợp. Cần tăng thêm các chủ đề giúp học sinh tự nhận định đánh giá năng lực bản thân, có tài liệu giới thiệu về các ngành nghề, cơ sở đào tạo. Tăng thời lượng cho việc tư vấn chọn ngành nghề. Nội dung nên tập trung vào giới thiệu các ngành nghề, tư vấn nghề, định hướng nghề để giúp HS lựa chọn nghề phù hợp. Chỉ đạo GV đổi mới PPDH, sử dụng các phương pháp tích cực để HS tham gia tìm hiểu thông tin nghề nghiệp, khám phá năng lực bản thân, đa dạng hoá hình thức tổ chức GDHN cho HS.

Tiêu chuẩn 3: Kiểm tra, đánh giá HĐGDHN

Đánh giá giáo viên luôn phải đảm bảo tính khách quan, chính xác, công bằng, kết quả đánh giá chung được coi là tiêu chí để đánh giá thi đua của tổ nhóm chuyên môn. Lập kế hoạch kiểm tra định kỳ và kiểm tra chuyên đề GDHN; tổ TVHN phải lập được kế hoạch kiểm tra định kỳ và kiểm tra chuyên đề của GDHN, qua mỗi lần kiểm tra đều có đánh giá và rút kinh nghiệm để xây dựng ý thức tự kiểm tra của giáo viên và học sinh. Các báo cáo về GDHN cần đi sâu vào những đánh giá tồn tại chủ quan và khách quan, tìm hiểu nguyên nhân, từ đó tìm ra những giải pháp phù hợp cho kế hoạch thời gian tiếp theo.

3.2.4.3. Cách thức thực hiện giải pháp

* Cách thức thực hiện chỉ đạo đổi mới phương pháp, hình thức kiểm tra đánh giá hoạt động GDHN cho học sinh trường THPT thông qua lập hồ sơ đánh giá kết quả GDHN

Đối với các nội dung GDHN qua dạy học ở trường THPT, chỉ đạo GV được phân công trực tiếp đánh giá kết quả GDHN cho HS theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực. GV có thể đánh giá qua sản phẩm học tập, qua quan sát hoạt động học tập của HS để đánh giá về hành vi và năng lực hướng nghiệp;

Với mô hình GDHN nêu ở giải pháp 2, việc đánh giá kết quả GDHN sẽ đảm bảo khách quan nếu CBQL trường học sử dụng các GV trong Bộ phận tư vấn hướng nghiệp chủ trì tổng hợp cập nhật kết quả vào phiếu tư vấn hướng nghiệp cho học sinh trong sự phối hợp với GV ở Trung tâm GDNN- GDTX khi dạy nghề phổ thông, định hướng nghề nghiệp; hay với cán bộ, nhân viên ở cơ sở sản xuất, kinh doanh... trong hướng dẫn HS trải nghiệm; Bộ phận GDHN và dạy nghề phổ thông

phối hợp thực hiện khâu tổ chức kiểm tra tìm hiểu xu hướng nghề cho học sinh và nhận xét kết quả tìm hiểu xu hướng nghề vào mỗi phiếu.

Khi thực hiện giải pháp này nhà quản lý cần chú ý triển khai thực hiện việc kiểm tra đánh giá kết quả GDHN phù hợp với các mô hình tổ chức GDHN, phân công rõ nhiệm vụ của các bộ phận trong Ban GDHN và điều hành hoạt động của Ban GDHN theo kế hoạch chi tiết của năm học.

* Cách thức thực hiện tổ chức Xây dựng Bộ khung các tiêu chí đánh giá hiệu quả công tác quản lý giáo dục hướng nghiệp theo định hướng phát triển nhân lực của địa phương

Theo Đại từ điển Tiếng Việt tiêu chí là “tính chất, dấu hiệu làm căn cứ để nhận biết, xếp loại một sự vật, một khái niệm”. Do đặc điểm của quá trình GDHN cho HS tại trường THPT diễn ra đan xen với các hoạt động khác, do đó việc xác định các tiêu chí càng cụ thể, chính xác bao nhiêu thì việc đánh giá tính hiệu quả của quản lý GDHN cho HS càng thuận lợi bấy nhiêu.

Việc đánh giá tính hiệu quả của quản lý GDHN cho HS tại các trường THPT có ý nghĩa hết sức quan trọng, không chỉ dự báo được những kết quả sẽ đạt được mà còn giúp cải tiến, điều chỉnh phương pháp, cách thức quản lý sao cho phù hợp với thực tiễn của trường THPT. Tính hiệu quả được thể hiện ở sản phẩm mà quá trình giáo dục mang lại, đó là kết quả nhận thức, thái độ, hành vi lựa chọn nghề nghiệp của HS.

Vì vậy, để đánh giá được hiệu quả của quản lý giáo dục HN cho HS tại trường THPT cán bộ quản lý các trường THPT có thể cụ thể hoá khung đánh giá theo các gợi ý sau để áp dụng:

Tiêu chí 1: Lập kế hoạch tổ chức GDHN cho HS phù hợp định hướng phát triển nhân lực của địa phương

- Sự phù hợp của kế hoạch GDHN cho HS với thực tiễn của trường THPT (mục tiêu giáo dục HN, thực tiễn về các nguồn lực…) và định hướng phát triển nhân lực của Tỉnh Tuyên Quang.

- Sự đồng bộ của các hoạt động GDHN cho HS tại trường THPT.

- Tính khả thi của kế hoạch giáo dục GDHN cho HS tại trường THPT...

Các trường THPT cần xây dựng kế hoạch thực hiện GDHN cho học sinh một cách cụ thể, chi tiết cho từng tháng và thông báo đến từng giáo viên và học sinh để

thực hiện nghiêm túc. Tổ TVHN do 1 đồng chí Phó hiệu trưởng phụ trách, thành viên là các giáo viên chủ nhiệm, đặc biệt chủ nhiệm khối 12, giáo viên môn công nghệ, giáo viên phụ trách HĐGD NGLL và Bí thư đoàn trường. Tổ tư vấn có trách nhiệm tham mưu cho BGH nhà trường về công tác hướng nghiệp, đồng thời tư vấn cho giáo viên, học sinh về nội dung, chương trình, hoạt động, phương pháp và hình thức tổ chức hoạt động.

Ngoài ra, công tác dự báo nhu cầu nguồn nhân lực hết sức quan trọng trong tư vấn nghề cho học sinh cuối cấp, giúp các em định hướng đúng trong việc học tập sau THPT. Việc đào tạo từng con người riêng được thực hiện tốt nhưng nguồn nhân lực chưa chắc chắn sẽ có chất lượng cao bởi còn phải phụ thuộc vào cơ cấu nghề nghiệp và trình độ đào tạo hợp lý. Do vây đánh giá sự phù hợp của kế hoạch GDHN cho học sinh THPT hàng năm phải xem xét trong mối quan hệ với định hướng phát triển nhân lực của tỉnh.

Tiêu chí 2: Tổ chức và chỉ đạo triển khai thực hiện HĐGDHN

- Sự phù hợp với mục tiêu GDHN cho HS tại trường THPT.;

- Tính hợp lý, tính khoa học, tính cập nhật của ND, chương trình GDHN cho HS tại trường THPT.;

- Sự phù hợp, mức độ linh hoạt của các phương pháp tổ chức và chỉ đạo triển khai thực hiện HĐGDHN cho HS tại trường THPT, với từng đối tượng HS của mỗi nhà trường khi tham gia GDHN.

Tổ chức và chỉ đạo triển khai thực hiện HĐGDHN phải có sự chọn lọc sao cho phù hợp với yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, với năng lực học sinh để các em tiếp cận các điều kiện thuận lợi trong việc định hướng nghề nghiệp. Đồng thời nội dung GDHN phù hợp có tác động đến việc cung cấp nguồn lực cho địa phương. Nội dung GDHN phải thể hiện tính thiết thực, theo đặc điểm tâm lý độ tuổi học sinh, nâng cao năng lực thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Mặt khác, nội dung chương trình GDHN phải xây dựng theo hướng mở, không cứng nhắc, được liên thông các cấp học, kiến thức gắn nhu cầu ngành nghề phát triển của địa phương.

GDHN có thể tổ chức ở nhiều nơi, có nhiều hoạt động diễn ra ở ngoài phòng học, ngoài trường, qua hoạt động trải nghiệm. Như vậy lịch thực hiện cần được thông báo cụ thể đến từng đối tượng liên quan để tham gia đầy đủ. Để HS tham gia

chủ động và sáng tạo thì HS cũng phải được triển khai kỹ những mục đích, yêu cầu của hoạt động. Tất cả các đối tượng có liên quan phải được thông báo thông tin phần kế hoạch liên quan để phối hợp thực hiện. Các hoạt động không diễn ra tại trường hoặc tổ chức vào ngày nghỉ cần báo để PHHS biết rõ để phối hợp và hỗ trợ.

Quản lý tốt sinh hoạt chuyên môn, dự giờ, thao giảng của giáo viên dạy GDHN. Sách hướng dẫn về thực hiện chương trình GDHN của Bộ nhấn mạnh về phương pháp dạy coi học sinh là chủ thể của hoạt động chọn nghề và tổ chức các hoạt động trải nghiệm cho học sinh được thể hiện rõ năng lực của mình. Đó là hoạt động học tập theo các chủ đề hướng nghiệp, hoạt động thực hành tìm hiểu nghề, hoạt động giáo dục nghề như: tổ chức cho các em giao lưu với CSSX, tổ chức tham quan, tổ chức các buổi hội thảo tranh luận ở lớp, ở nhóm vv…

Như vậy, ở đây phải chỉ đạo GV trong GDHN, GV phải đóng vai trò là người tổ chức, định hướng, điều khiển các hoạt động của học sinh. Học sinh chủ động học, tự mình điều tra, thu thập các thông tin về nghề, về trường nghề, về đào tạo, về sự phát triển kinh tế địa phương, về CSSX. Yêu cầu các giờ học hướng nghiệp dưới sự điều khiển của giáo viên cũng như các giờ học khác, cần có học tập, trao đổi rút kinh nghiệm, vì vậy cũng phải có dự giờ, thao giảng. Hoạt động này giúp cho các thầy cô có nhiều cơ hội tự điều chỉnh, tự hoàn thiện mình. Đồng thời nó cũng là cơ sở để đánh giá giáo viên, đánh giá thực trạng của việc giảng dạy trong nhà trường. Hoạt động này cần tiến hành bình thường như các môn học khác và chế độ sinh hoạt chuyên môn của các thầy cô cũng cần duy trì giống như các bộ môn khác trong nhà trường.

Nhà trường cần có biện pháp để giúp đỡ các thầy cô trong đổi mới sinh hoạt chuyên môn, trong nghiệp vụ giảng dạy. Khuyến khích các thầy cô sử dụng thành thạo các đồ dùng dạy học, ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy vv… Khuyến khích thầy cô ứng dụng hoặc sáng tạo những phương pháp dạy học mới vào bộ môn.

Tăng cường kiểm tra kế hoạch giảng dạy, góp ý trao đổi về chuyên môn. Nhà trường khuyến khích sự sáng tạo trong cách thực hiện của các thầy cô nhằm đạt hiệu quả cao trong các GDHN. Sự sáng tạo có thể có ở nhiều khâu, có thể là trong kế hoạch trong triển khai thực hiện, trong tự chế tạo các dụng cụ phục vụ cho GDHN hoặc trong cách giảng dạy vv… Để phục vụ được cho mục đích giảng dạy,

nhà trường cần có sự đầu tư, hỗ trợ khuyến khích thầy cô có sự gia công cho các tư liệu để nó mang tính tiêu biểu, phục vụ đúng cho mục đích yêu cầu của công tác GDHN. Thậm chí, nhà trường có thể mở ra cuộc vận động giáo viên và học sinh cùng tham gia cuộc thi sưu tầm và chế tạo dụng cụ học tập phục vụ cho GDHN.

Tiêu chí 3: Kiểm tra, đánh giá HĐGDHN

Sản phẩm cuối cùng của GDHN cho HS thể hiện ở:

- Mức độ chuyển biến về nhận thức, thái độ, hành vi và nhu cầu định hướng nghề nghiệp của HS;

- Mức độ rèn luyện về năng lực định hướng nghề nghiệp;

- Sự thành thạo, chuẩn xác các hành động của HS theo yêu cầu của TVHN;

- Kết quả học tập, rèn luyện về GDHN.

Nhà trường cần xây dựng các tiêu chí đánh giá giáo viên trong GDHN. Hiệu quả của GDHN cũng giống như hiệu quả của hoạt động giáo dục khác, nó không thể thực hiện ngay tức thời mà phải sau một thời gian dài, khi học sinh đã ra trường, thậm chí khi đã trưởng thành, thành đạt trong công tác. Vì vậy để đánh giá hiệu quả công tác của giáo viên thực hiện GDHN ta cần căn cứ vào các mức độ hoạt động của từng cá nhân. Có thể xây dựng chuẩn đánh giá của nhà trường thông qua các tiêu chí: tiến độ thực hiện, ngày giờ công, nề nếp giảng dạy, nề nếp sinh hoạt chuyên môn, sự tham gia hoạt động do GV tổ chức (hoạt động này có thể thực hiện bằng phiếu thăm dò ý kiến) vv…

Xây dựng các tiêu chí đánh giá học sinh trong GDHN theo yêu cầu: “đảm bảo tính khách quan, công bằng, kết quả đánh giá chung được coi là tiêu chí để đánh giá thi đua của các cơ sở giáo dục. Kết quả đánh giá của cá nhân được coi là một trong các tiêu chí để đánh giá hạnh kiểm và ghi vào học bạ”. Về tiêu chí đánh giá, đó là đánh giá toàn bộ nỗ lực của HS về các mặt nhận thức, thái độ tình cảm với nghề, khuynh hướng nghề nghiệp đúng đắn, ý thức tích cực tham gia vào các GDHN. Việc đánh giá sẽ giúp các em tự tin trong việc định hướng nghề phù hợp với bản thân, điều kiện gia đình và xã hội. Nội dung đánh giá phải bao quát được cả ba mặt kiến thức, kỹ năng và thái độ.

Như vậy, Bộ khung đánh giá hiệu quả của hoạt động GDHN sẽ có 3 tiêu chí

chính và có thể được cho điểm theo bảng sau:

Bảng 3.1. Bộ khung các tiêu chí đánh giá hiệu quả của quản lý hoạt động GDHN

Đánh giá

Tiêu chí

Yếu kém (10 điểm)	Trung bình (20 điểm)	Tốt (30 điểm)	Xuất sắc (40 điểm)
Tiêu chí 1
Tiêu chí 2
Tiêu chí 3
Tổng điểm

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 304 trang tài liệu này.

Theo như bảng trên, tổng điểm tối đa có thể đạt được ở các tiêu chí là 100

điểm. Hiệu quả quản lý hoạt động GDHN sẽ được đánh giá theo các mức sau:

- Không đạt: Nếu có số điểm dưới 50% tổng điểm của các tiêu chí

- Đạt: Nếu có số điểm trên 50% tổng điểm của các tiêu chí (tất cả các tiêu chí phải trên 50% điểm); Trong đó, từ 50% đến 65% đạt loại Trung bình và từ 66% đến 80% thì đạt loại Khá.

- Tốt: Nếu có số điểm trên 80% tổng điểm của các tiêu chí

Những tiêu chí trên trong quá trình thực hiện cần nghiên cứu, kịp thời bổ sung phát triển, bảo đảm phù hợp với sự phát triển của yêu cầu giáo dục HN cho HS trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay. Các trường THPT có thê sử dụng gơi ý này, cụ thể hoá các việc cần làm trong quản lý GDHN để từng hoạt động quản lý đều đảm bảo chất lượng, khi đó hoạt động GDHN sẽ đảm bảo chất lượng đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.

3.2.4.4. Điều kiện đảm bảo để thực hiện giải pháp

Phải có sự đồng thuận từ các ngành của tỉnh, các cấp quản lý từ Sở GD&ĐT, các trường THPT, các trung tâm GDNN-GDTX, các cơ sở sản xuất kinh doanh tham gia vào hoạt động GDHN để xây dựng Bộ khung đánh giá hiệu quả công tác quản lý giáo dục hướng nghiệp theo định hướng phát triển nhân lực tỉnh Tuyên Quang một cách khách quan, phù hợp với điều kiện phát triển của tỉnh.

Ngoài việc tổ chức bồi dưỡng giáo viên những kiến thức cơ bản về tư vấn hướng nghiệp đã nêu ở giải pháp 3 để đảm bảo thực hiện giải pháp này cần chú ý bố trí nhân lực phù hợp đáp ứng được nhiệm vụ tổng hợp, theo dõi thống kê kết quả hệ thống bảng biểu nêu trên, đồng thời áp dụng công nghệ thông tin có thể đầu tư xây dựng phần mềm quản lý phiếu kết quả GDHN bổ sung hệ thống quản lý chất lượng giáo dục của nhà trường đang vận hành.

Cần bố trí vào buổi sinh hoạt lớp theo chủ đề để giáo viên hoặc giáo viên tư vấn hướng nghiệp triển khai thực hiện.

Cần có phân công cụ thể cho người phụ trách quản lý phiếu kết quả của học sinh cả ba năm học, mỗi năm 01 phiếu, cần cung cấp đầy đủ và kịp thời phiếu tìm hiểu nguyện vọng - xu hướng nghề của học sinh cho giáo viên để có thời gian thực hiện.

3.2.5. Mối quan hệ giữa các giải pháp quản lý hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT tỉnh Tuyên Quang trong bối cảnh đổi mới giáo dục‌

Trên cơ sở các nguyên tắc đề xuất giải pháp, tiếp cận theo chức năng quản lý để quản lý các hoạt động GDHN; các giải pháp trên có mối quan hệ chặt chẽ với nhau đều hướng tới một mục tiêu chung là: Nâng cao chất lượng và hiệu quả GDHN cho học sinh ở các trường trung học phổ thông tỉnh Tuyên Quang. Quá trình nghiên cứu về cơ sở lý luận và thực tiễn quản lý GDHN cho học sinh ở các trường trung học phổ thông cho thấy, nguyên nhân của hạn chế trong công tác GDHN được bắt nguồn từ nhiều yếu tố, trong đó tiếp cận theo chức năng quản lý nhận diện được có những yếu tố thuộc về phạm trù quản lý giáo dục trong các nhà trường. Hệ thống giải pháp có mối liên hệ ràng buộc theo các chức năng quản lý, tác động vào các thành tố của quá trình GDHN để khắc phục những "lỗ hổng" trong quá trình quản lý.

Giải pháp 1 “Lập kế hoạch hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh ở trường THPT tỉnh Tuyên Quang gắn với nhu cầu nhân lực”, chính là cụ thể hóa chức năng kế hoạch hóa trong quản lý GDHN, áp dụng vào thực tiễn lập kế hoạch quản lý giáo dục hướng nghiệp ở các trường trung học phổ thông trong bối cảnh hiện nay nhằm khắc phục và giải quyết những vấn đề bất cập phát hiện trong quá trình nghiên cứu thực trạng thực hiện chức năng này. Với vai trò như một kịch bản quản lý, Giải pháp 1 hoạch định nội dung quản lý các thành tố của hoạt động GDHN. Như vậy, đặt trong chu trình quản lý thì Kế hoạch hóa là hoạt động đầu tiên của chu trình quản lý, có tính chất bao trùm, là căn cứ của các hoạt động tiếp theo.

Giải pháp 2 “Quản lý mô hình tổ chức giáo dục hướng nghiệp cho học sinh ở các trường THPT tỉnh Tuyên Quang theo yêu cầu đổi mới giáo dục” với bản chất là thực hiện chức năng tổ chức, chỉ đạo trong quản lý giáo dục hướng nghiệp, giải pháp này cụ thể hóa chức năng tổ chức bộ máy nhân sự, huy động các nguồn lực và tạo ra các công cụ quản lý để xây dựng thành mô hình quản lý giáo dục

hướng nghiệp, trong đó tích hợp các đặc điểm đặc thù của trường trung học phổ thông, các Trung tâm GDNN-GDTX, các trường THCN CĐ,ĐH và các cơ sở sản xuất, kinh doanh... của tỉnh Tuyên Quang. Như vậy, Giải pháp 2 là quá trình tiếp theo của chu trình quản lý, nhằm hiện thực hoá các mục tiêu, nội dung GDHN được đề cập trong giải pháp 1.

Theo quy luật quản lý, con người là trung tâm của mọi hoạt động hướng tới, cũng là động lực để đưa quá trình giáo dục hướng nghiệp đạt mục tiêu. Vì vậy, đề xuất giải pháp 3 “Tổ chức hoạt động bồi dưỡng nâng cao nhận thức và năng lực cho đội ngũ giáo viên, nhân viên ở các trường trung học phổ thông và các bên liên quan của tỉnh Tuyên Quang về giáo dục hướng nghiệp cho học sinh”, thuộc phạm trù của chức năng tổ chức gắn với chỉ đạo thực hiện, với mục đích giải quyết vấn đề bất cập về chất lượng đội ngũ GV, NV và các lực lượng giáo dục làm công tác GDHN. Nội dung của giải pháp nêu ra phương pháp, hình thức, nội dung tổ chức bồi dưỡng GV, NV của trường THPT về GDHN, về cách thức tuyên truyền, tác động đến nhận thức của cá lực lượng tham gia GDHN; Phát huy vai trò tuyên truyền giáo dục của chủ thể quản lý trong việc nâng cao năng lực, nhận thức cho đội ngũ GV, NV và các bên liên quan về giáo dục hướng nghiệp. Giải pháp 3 có vai trò bổ trợ cho giải pháp 2 để nâng cao hiệu quả của bộ máy nhân sự được xây dựng theo mô hình quản lý GDHN mà giải pháp 2 đề xuất.

Giải pháp 4 “Xây dựng kênh thông tin phản hồi thông qua đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh theo yêu cầu đổi mới giáo dục”, với bản chất là thực hiện chức năng kiểm tra, đánh giá trong chu trình quản lý. Đề xuất chỉ đạo đổi mới phương pháp,hình thức kiểm tra đánh giá chất lượng GDHN cho học sinh trường THPT theo yêu cầu đổi mới giáo dục và Xây dựng bộ khung đánh giá hiệu quả công tác quản lý các hoạt động GDHN theo định hướng góp phần phát triển nhân lực tỉnh Tuyên Quang bằng việc đưa ra các tiêu chí kiểm tra, đánh giá, đề xuất cách thức để đánh giá kết quả giáo dục hướng nghiệp cho học sinh trong toàn khóa học để làm căn cứ cho thực hiện giải pháp 1. Vai trò kiểm tra, đánh giá vừa để quản lý chất lượng giáo dục hướng nghiệp và đồng thời cung cấp thông tin phản hồi để làm căn cứ để điều chỉnh cả quá trình giáo dục hướng nghiệp và quá trình quản lý GDHN theo hướng đạt hiệu quả cao nhất. Giải pháp 4 chính là khâu cuối cùng của chu trình quản lý đồng thời cung cấp tiền đề cho chu trình tiếp theo.