Đánh Giá Của Khách Thể Về Nhận Thức Các Mục Tiêu Về Năng Lực Dạy Học

Bảng 2.4. Thực trạng năng lực dạy học môn Vật lý

theo chương trình GDPT 2018 của giáo viên ở các trường THPT trên địa bàn huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai

STT

Tiêu chí

Thường

xuyên

Đôi khi

Không

thực hiện

Tổng điểm

Điểm trung bình

Thứ bậc

Số

lượng

Số

lượng

Số

lượng

I. Năng lực lập kế hoạch dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh

Lập kế hoạch dạy học theo mục tiêu chương

trình GDPT 2018

52,78

36,11

11,11

2,42

Chủ động điều chỉnh kế hoạch dạy học để phù hợp với điều kiện

thực tế của nhà trường

22,22

58,33

19,44

2,03

Giúp đỡ đồng nghiệp

trong việc lập kế hoạch dạy học

19,44

61,11

19,44

2,00

II. Năng lực sử dụng phương pháp dạy học theo hướng phát triển năng lực HS

NL ứng dụng PPDH

tích cực

30,56

52,78

16,67

2,14

NL sử dụng các

nguồn lực trong DH

16,67

58,33

25,00

1,92

NL quản lý lớp học

36,11

47,22

16,67

2,19

NL tự học, bồi dưỡng để nâng cao trình độ

chuyên môn

41,67

44,44

13,89

2,28

III. Kiểm tra, đánh giá theo hướng phát triển năng lực học sinh

Kết hợp các phương pháp kiểm tra để đánh giá kết quả học

tập của học sinh

27,78

41,67

30,56

1,97

Chủ động cập nhật, đổi mới sáng tạo các hình thức, phương pháp kiểm tra đánh giá theo hướng phát

triển năng lực HS

38,89

30,56

2,08

Giúp đỡ đồng nghiệp kinh nghiệm triển khai hiệu quả việc kiểm tra đánh giá kết

quả học tập

38,89

22,22

2,17

Điểm TBC (I+II+III)

2,12

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 140 trang tài liệu này.

- Thực trạng năng lực lập kế hoạch dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh (có 3 tiêu chí đánh giá): trong đó tiêu chí “ Đánh giá chung về năng lực lên kế hoạch dạy học ở mức “Lập kế hoạch dạy học” được đánh giá ở mức cao đạt 2,42 điểm, các nội dung còn lại xếp mức trung bình gồm: Chủ động điều chỉnh kế hoạch dạy học để phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường (đạt 2,03 điểm) và “Giúp đỡ đồng nghiệp trong việc lập kế hoạch dạy học” đạt

2.00 điểm. Khi phỏng vấn CBQL trường THPT số 1 Bảo Yên chúng tôi được chia sẻ: “Nhà trường luôn luôn phải thực hiện công tác lập kế hoạch BD nói chung và kế hoạch BD môn vật lý nói riêng, đó là công tác của người quản lý khi tiếp nhận văn bản chỉ đạo hoạt động BD của Sở, Phòng GD&ĐT do vậy mà CBQL phải lập và duyệt nhu cầu BD của GV trường mình. Tuy nhiên, trong bộ môn công tác giúp đỡ lẫn nhau lập kế hoạch dạy học còn chưa thường xuyên do mỗi GV có ý tưởng bài học khác nhau, GV sử dụng phương pháp và hình scc GD mỗi tiết học khác nhau”.

- Thực trạng năng lực sử dụng phương pháp dạy học theo hướng phát triển năng lực HS (có 4 tiêu chí đánh giá), các tiêu chí này được đánh giá ở mức trung bình, đó là: NL ứng dụng PPDH tích cực (đạt 2,14 điểm), NL sử dụng các nguồn lực trong DH (đạt 1,92 điểm); NL quản lý lớp học (đạt 2,19 điểm) và NL tự học, bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn (đạt 2,28 điểm). Khi phỏng vấn cô giáo Phùng Thị Thanh H -trường THPT số 1 huyện Bảo Yên chia sẻ với chúng tôi: “GV thực sự còn gặp khó khăn trong vấn đề ứng dụng phương pháp dạy học tích cực do hạn chế về cơ sở vật chất, bên cạnh đó, một bộ phận giáo viên đã cao tuổi ngại đổi mới; giáo viên trẻ quản lý lớp còn yếu như nhắc nhở, giám sát các em học tập trong giờ thực hành, khả năng bao quát lớp còn chưa có kinh nghiệm nhiều...”.

- Thực trạng về năng lực kiểm tra, đánh giá theo hướng phát triển năng lực học sinh (có 3 tiêu chí đánh giá), các nội dung đạt mức đánh giá là trung bình, cụ thể: “Kết hợp các phương pháp kiểm tra để đánh giá kết quả học tập của học sinh” (đạt 1,97 điểm), “Chủ động cập nhật, đổi mới sáng tạo các hình thức, phương pháp kiểm tra đánh giá theo hướng phát triển năng lực HS” (đạt

2,08 điểm) và “Giúp đỡ đồng nghiệp kinh nghiệm triển khai hiệu quả việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập” (đạt 2,17 điểm). Qua khảo sát CBQL trường THPT số 2 huyện Bảo Yên chúng tôi được biết thêm: “Thời gian qua, chương trình GDPT 2018 bắt đầu triển khai nói chung, đối với riêng môn vật lý chúng tôi còn khá lúng túng trong đánh giá kết quả học tập theo hướng phát triển năng lực của HS, điều này bắt nguồn từ việc GV còn lúng túng theo chương trình mới, tình hình họp của tổ chuyên môn chưa thống nhất cao, do đó mà năng lực kiểm tra, đánh giá bị ảnh hưởng”.

Như vậy có thể thấy thực trạng năng lực dạy học môn Vật lý theo chương trình GDPT 2018 cho giáo viên ở các trường THPT trên địa bàn huyện Bảo Yên chỉ đạt mức trung bình, do vậy mà công tác bồi dưỡng cho giáo viên cần được tiếp tục thực hiện.

*Nhận thức về mục tiêu bồi dưỡng năng lực dạy học môn Vật lý theo chương trình GDPT 2018 cho giáo viên ở các trường THPT trên địa bàn huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai

Nhằm đánh giá nhận thức về mức độ thực hiện mục tiêu bồi dưỡng năng lực dạy học môn Vật lý theo chương trình GDPT 2018 cho giáo viên ở các trường THPT trên địa bàn huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai chúng tôi sử dụng câu hỏi 4 (phụ lục 1), kết quả như sau:

Bảng 2.5. Đánh giá của khách thể về nhận thức các mục tiêu về năng lực dạy học môn Vật lý theo chương trình GDPT 2018 của giáo viên‌

ở các trường THPT trên địa bàn huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai

STT

Mục tiêu	Số lượng	Tỷ lệ (%)
1	Bồi dưỡng chuẩn hóa trình độ	36	100,00
2	Bồi dưỡng nâng cao trình độ trên chuẩn	33	91,67
3	Bồi dưỡng cập nhật kiến thức (bồi dưỡng thường xuyên)	30	83,33
4	Bồi dưỡng đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, dạy theo chương trình SGK mới.	28	77,78
5	Bồi dưỡng trình độ chính trị, ngoại ngữ, tin học đáp ứng tiêu chuẩn ngạch GV THPT	36	100,00

Qua bảng 2.5 cho thấy, các mục tiêu về bồi dưỡng năng lực dạy học môn Vật lý theo chương trình GDPT 2018 của giáo viên được khách thể điều tra đánh giá mức độ nhận thức với tỷ lệ cao. Ý kiến nhận thức về mục tiêu “Bồi dưỡng chuẩn hóa trình độ” và mục tiêu “Bồi dưỡng trình độ chính trị, ngoại ngữ, tin học đáp ứng tiêu chuẩn ngạch GV THPT” đạt 100%; nhận thức về mục tiêu “Bồi dưỡng nâng cao trình độ trên chuẩn” chiếm 91,67%; ý kiến nhận thức về mục tiêu “Bồi dưỡng cập nhật kiến thức (bồi dưỡng thường xuyên)” chiếm 83,33% và nhận thức mục tiêu “Bồi dưỡng đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, dạy theo chương trình SGK mới” chiếm 77,78%.

Theo kết quả phỏng vấn CBQL chúng tôi được chia sẻ: “Mục tiêu của hoạt động BD năng lực dạy học môn vật lý phải bám sát mục tiêu chương trình GD môn vật lý ở chương trình GDPT 2018, nhưng trước hết GV phải đạt được các mục tiêu BD trình độ chính trị, ngoại ngữ, tin học đáp ứng tiêu chuẩn ngạch GV THPT, chuẩn hóa trình độ”.

Như vậy thông qua các khía cạnh đánh giá nhận thức về bồi dưỡng năng lực dạy học môn Vật lý theo chương trình GDPT 2018 của giáo viên tại trường THPT trên địa bàn huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai đạt mức nhận thức cao, tuy nhiên thực trạng về năng lực dạy học của GV dạy môn vật lý của các trường còn ở mức trung bình. Có thể thấy rằng, trong thời gian tới, hiệu trưởng các trường cần chỉ đạo sát sao việc thực hiện bồi dưỡng nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn vật lý theo chương trình GDPT 2018.

2.3.2. Nội dung của bồi dưỡng năng lực dạy học môn Vật lý theo chương trình GDPT 2018 cho giáo viên ở các trường THPT trên địa bàn huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai

Nhằm đánh giá các nội dung của bồi dưỡng năng lực dạy học môn Vật lý theo chương trình GDPT 2018 cho giáo viên ở các trường THPT trên địa bàn huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai , chúng tôi sử dụng câu hỏi số 5 (phụ lục 1) đánh

giá mức độ cần thiết nội dung; câu hỏi 6 (phụ lục 1) về mức độ thực hiện và hiệu quả thực hiện, kết quả chi tiết tại phụ lục 4. Chúng tôi tóm lược kết quả chung như sau:

Bảng 2.6. Đánh giá của CBQL, GV về nội dung bồi dưỡng năng lực dạy học môn Vật lý theo chương trình GDPT 2018 cho giáo viên ở các trường THPT trên địa bàn huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai‌

STT

Nội dung	Mức độ cần thiết		Mức độ thực hiện		Mức độ về hiệu quả
Nội dung	Điểm TB	Thứ bậc	Điểm TB	Thứ bậc	Điểm TB	Thứ bậc
1	Bổ sung kiến thức mới trong chương trình, sách giáo khoa mới;	2,69	1	2,17	8	2,22	6
2	Kỹ năng thiết kế hồ sơ bài dạy theo hướng đổi mới	2,36	10	2,36	2	2,47	2
3	Sử dụng đa dạng các phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS	2,44	9	2,33	3	2,44	3
4	Sử dụng CNTT, phương tiện KT vào DH	2,64	2	2,39	1	2,50	1
5	Áp dụng các PPDH tích cực; dạy học tích hợp, phân hóa, theo chủ đề	2,50	7	2,14	9	2,19	7
6	Áp dụng các kiến thức về tâm lý lứa tuổi HS	2,58	4	2,19	7	2,14	9
7	Đổi mới các nội dung và phương pháp công tác chủ nhiệm lớp	2,47	8	2,28	4	2,28	5
8	Xây dựng kế hoạch các hoạt động ngoài giờ lên lớp	2,53	6	2,22	6	2,33	4
9	Giao tiếp ứng xử sư phạm	2,61	3	2,25	5	2,08	10
10	Phương pháp nghiên cứu khoa học giáo dục	2,56	5	2,06	10	2,17	8
	Điểm TBC	2,54		2,24		2,28

Nhận xét bảng 2.6:

* Về mức độ cần thiết:

Các khách thể khảo sát đều đánh giá mức độ cần thiết các nội dung bồi dưỡng năng lực dạy học môn Vật lý theo chương trình GDPT 2018 cho giáo viên ở các trường THPT ở mức cao, điểm TBC đạt 2,54 điểm, tuy nhiên mỗi nội dung khác nhau được đánh giá khác nhau, cụ thể: nội dung “Bổ sung kiến thức mới trong chương trình, sách giáo khoa mới” (đạt 2,69 điểm, xếp thứ 1); nội dung “Sử dụng CNTT, phương tiện KT vào DH” (đạt 2,64 điểm, xếp thứ 2); nội dung “Giao tiếp ứng xử sư phạm” (đạt 2,61 điểm, xếp thứ 3); nội dung “Đổi mới các nội dung và phương pháp công tác chủ nhiệm lớp” (đạt 2,58 điểm, xếp thứ 4), nội dung “Phương pháp nghiên cứu khoa học giáo dục” (đạt 2,56 điểm, xếp thứ 5); nội dung “Xây dựng kế hoạch các hoạt động ngoài giờ lên lớp” (Đạt 2,53 điểm, xếp thứ 6); nội dung “Áp dụng các PPDH tích cực” (đạt 2,50 điểm, xếp thứ 7), nội dung “Đổi mới các nội dung và phương pháp công tác chủ nhiệm lớp” (đạt 2,47, xếp thứ 8); nội dung “Sử dụng đa dạng các phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS” (đạt 2,44 điểm, xếp thứ 9) và nội dung “Kỹ năng thiết kế hồ sơ bài dạy theo hướng đổi mới” (đạt 2,36 điểm, xếp thứ 10).

Khi phỏng vấn GV chúng tôi được biết: “Các nội dung BD năng lực dạy học môn vật lý theo chương trình GDPT 2018 hiện nay đòi hỏi GV nhận thức tầm quan trọng do đó mà có những ưu tiên nhất định trong các nội dung thực hiện BD, và CBQL lựa chọn các nội dung phù hợp với thực trạng GV dạy vật lý mà lựa chọn nội dung nào trong từng đợt bồi dưỡng”.

* Về mức độ thực hiện

Các khách thể khảo sát đều đánh giá mức độ thực hiện các nội dung bồi dưỡng năng lực dạy học môn Vật lý theo chương trình GDPT 2018 cho giáo

viên ở các trường THPT ở mức trung bình, điểm TBC đạt 2,24 điểm, tuy nhiên mỗi nội dung khác nhau được đánh giá khác nhau, cụ thể:

Các nội dung được đánh giá ở mức cao đó là: 2,4 (điểm TB lần lượt là 2,36; 2,39). Sở dĩ các nội dung này được đánh giá ở mức cao là do hiệu trưởng đã tích cực thực hiện phổ biến, triển khai nội dung bồi dưỡng bám sát văn bản của Bộ GD&ĐT, Sở GD&ĐT tỉnh Lào Cai, Phòng GD&ĐT huyện Bảo Yên. Ghi nhận ý kiến đánh giá của GV chúng tôi được biết thêm: “CBQL thường yêu cầu GV tăng cường kỹ năng thiết kế hồ sơ bài dạy theo hướng đổi mới mà định hướng chương trình GDPT mới đã nêu; khuyến khích GV sử dụng CNTT, phương tiện kỹ thuật vào dạy học nhằm tạo hứng thú cho HS khi tham gia môn học”. Các nội dung còn lại là 1,3,5,6,7,8,9,10 được đánh giá ở mức trung bình (điểm TB lần lượt là 2,17;2,33;2,14;2,19;2,28;2,22;2,25;2,06). Khi tìm hiểu về điều này chúng tôi được cô Trần Thị Thu H -trường THPT số 2 huyện Bảo Yên chia sẻ “Tại trường chưa sử dụng các phương pháp dạy học tích hợp cho môn vật lý, khi giảng dạy theo chương trình GDPT 2018, chúng tôi chưa nhận được sự chỉ đạo đồng bộ từ tổ chuyên môn, CBQL”.

* Về mức độ hiệu quả

Các khách thể khảo sát đều đánh giá hiệu quả thực hiện các nội dung bồi dưỡng năng lực dạy học môn Vật lý theo chương trình GDPT 2018 cho giáo viên ở các trường THPT ở mức trung bình, điểm TBC đạt 2,28 điểm, tuy nhiên mỗi nội dung khác nhau được đánh giá khác nhau, cụ thể:

Các nội dung được đánh giá ở mức cao đó là: 2,3,4 (điểm TB lần lượt là 2,47;2,44;2,50). Sở dĩ các nội dung này được đánh giá ở mức hiệu quả cao là do hiệu trưởng đã tích cực chỉ đạo đến tổ chuyên môn, từng GV dạy môn vật lý đánh giá trực tiếp hiệu quả của hoạt động dạy học môn vật lý và các GV được tham gia bồi dưỡng năng lực dạy học môn vật lý theo chương trình GDPT mới. Chia sẻ về điều này thầy Dương Minh H, CBQL trường THPT số 3 Bảo

Yên cho biết thêm: “Chúng tôi cần lựa chọn hiệu quả về nội dung bồi dường cho GV, bởi vì mỗi GV trong tổ đều có năng lực, sở trường khác nhau khi tham gia bồi dưỡng, điều này phản ánh các nội dung được tiếp nhận và vận dụng ở trường là khác nhau, thêm vào đó là do có sự khác biệt chương trình mới so với trước nên đòi hỏi trình độ của GV phải cải thiện”. Các nội dung còn lại là 1, 5, 6, 7, 8, 9, 10 được đánh giá ở mức trung bình (điểm TB lần lượt là 2,22;

2,19; 2,14; 2,28; 2,33; 2,08; 2,17). Hiện nay tại trường còn có các hiện tượng thực hiện các nội dung bồi dưỡng cho GV chưa đồng đều, khi tìm hiểu về điều này cô Hoàng Thị T - GV trường THPT số 2 Bảo Yên cho biết: “Thực sự GV chưa linh hoạt áp dụng kiến thức tâm lý cho HS, việc đổi mới phương pháp và hình thức còn chậm, khả năng giao tiếp ứng xử của một bộ phận giáo viên chưa chừng mực, còn o ép học sinh quá mức về môn học nhất là trong kiểm tra kết quả học tập HS,... tôi cho rằng phải bồi dưỡng GV ở nội dung còn yếu này”.

Như vậy, các nội dung khảo sát về bồi dưỡng năng lực dạy học môn Vật lý theo chương trình GDPT 2018 cho giáo viên ở các trường THPT trên địa bàn huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai cho thấy, các CBQL, GV đã đánh giá được mức độ cần thiết ở các nội dung, tuy nhiên mức độ thực hiện và hiệu quả đạt được chưa cao. Đây là vấn đề đòi hỏi hiệu trưởng cần tiếp tục quan tâm, khắc phục.

2.3.3. Phương pháp bồi dưỡng năng lực dạy học môn Vật lý theo chương trình GDPT 2018 cho giáo viên ở các trường THPT trên địa bàn huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai

Nhằm đánh giá các phương pháp của bồi dưỡng năng lực dạy học môn Vật lý theo chương trình GDPT 2018 cho giáo viên ở các trường THPT trên địa bàn huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai, chúng tôi sử dụng câu hỏi số câu hỏi 7 (phụ lục 1) về mức độ thực hiện và hiệu quả thực hiện. Kết quả như sau:

* Về mức độ thực hiện