Trang chủ / Cán Bộ

Xây Dựng Quy Hoạch Phát Triển Đội Ngũ Cán Bộ Quản Lí Trường Trung Học Phổ Thông


quá trình hội nhập kinh tế khu vực và quốc tế, trước xu thế toàn cầu hóa với một nền văn minh mới đang là vấn đề quan tâm của các nhà lãnh đạo, các nhà giáo dục cũng như tất cả mọi người trong xã hội.

1.4.2. Xây dựng quy hoạch phát triển đội ngũ cán bộ quản lí trường trung học phổ thông

Đây là trách nhiệm của các cấp lãnh đạo chính quyền và Ngành Giáo dục và Đào tạo. Quy hoạch cán bộ là một chủ trương lớn của Đảng, được đề cập trong các Nghị quyết Trung ương các khoá VII, VIII, IX về công tác cán bộ. Quy hoạch cán bộ nhằm chuẩn bị đội ngũ cán bộ một cách chủ động, có kế hoạch, đảm bảo tính kế thừa về số lượng, chất lượng và cơ cấu. Khắc phục tình trạng bố trí, sử dụng cán bộ một cách thiếu kế hoạch, bị động, không đồng bộ và kém hiệu quả. Quy hoạch cán bộ đảm bảo cho việc bổ nhiệm đi vào nề nếp, chủ động, có tầm nhìn xa, đáp ứng cả nhiệm vụ trước mắt và lâu dài. Vì vậy, trong quy trình quy hoạch đòi hỏi phải nắm vững các quan điểm của Đảng về công tác cán bộ, nắm chắc mục tiêu, chức năng, nhiệm vụ của nhà trường THPT để tiến hành đồng bộ các biện pháp đảm bảo cho công tác quy hoạch sát với thực tế, có tính khả thi cao và hiệu quả thiết thực. Công tác quy hoạch CBQL phải được rà soát, bổ sung và điều chỉnh hàng năm. Cần chủ động chuẩn bị nhân sự để bổ nhiệm, bố trí, sử dụng bảo đảm sự kế thừa và phát triển đội ngũ CBQL. Quy hoạch đội ngũ cần đảm bảo các yêu cầu sau:

- Về số lượng: Phải xuất phát từ nhiệm vụ chính trị, quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo và yêu cầu thực tiễn của địa phương. Chú ý yêu cầu tinh giản, gọn nhẹ nhưng có hiệu quả.

- Về cơ cấu: Đảm bảo đội ngũ CBQL đồng bộ về năng lực, trình độ nhưng cũng cần có những cá nhân nổi trội về chuyên môn, nghiệp vụ, tư tưởng đạo đức làm cốt cán. Cần có người lớn tuổi, trung bình và trẻ tuổi để đảm bảo được tính liên tục, kế thừa. Cần có tỷ lệ hợp lí giữa nam và nữ, ở các trường có học sinh người dân tộc cũng cần có CBQL là người dân tộc.

Đội ngũ CBQL phải được ổn định tương đối, có những người công tác lâu năm và cần có một tỷ lệ đổi mới. Chuẩn hóa đội ngũ theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo về từng chức danh và nâng cao vượt chuẩn.


1.4.3. Tuyển chọn, sử dụng, bổ nhiệm, luân chuyển, miễn nhiệm cán bộ quản lí trường trung học phổ thông để phát triển đội ngũ

- Tuyển chọn: Là quy trình sàng lọc và tuyển chọn những người có đủ năng lực đáp ứng một công việc trong một tổ chức.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 132 trang tài liệu này.

- Bổ nhiệm: Là việc người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền ra quyết định cử cán bộ, công chức, viên chức giữ một chức vụ lãnh đạo có thời hạn trong cơ quan, đơn vị.

Tuyển chọn, bổ nhiệm CBQL có đủ phẩm chất và năng lực là điều kiện tiên quyết để hoàn thành mục tiêu giáo dục và phát triển nhà trường. Công tác bổ nhiệm CBQL hiện nay còn xu hướng coi trọng cơ cấu hơn tiêu chuẩn. Do đó, cần nhận thức đúng đắn về mối quan hệ giữa cơ cấu và tiêu chuẩn; Bảo đảm cơ cấu, đồng thời CBQL phải đủ đức, đủ tài, có phẩm chất, năng lực tương xứng với cương vị, chức trách được giao.

Phát triển đội ngũ cán bộ quản lí các trường trung học phổ thông tỉnh Vĩnh Long - 5

- Luân chuyển: Là việc người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền bổ nhiệm cán bộ, công chức, viên chức lãnh đạo giữ một chức vụ lãnh đạo mới trong quá trình thực hiện công tác quy hoạch và đào tạo bồi dưỡng. Khi thực hiện luân chuyển CBQL trường THPT cần căn cứ vào yêu cầu, nhiệm vụ, quy hoạch, kế hoạch sử dụng. Việc luân chuyển còn nhằm giúp cho người CBQL đa dạng hóa công tác để khi cần thiết họ có thể thực hiện nhiệm vụ ở các vị trí khác nhau hoặc ở các đơn vị trường học khác nhau.

- Miễn nhiệm: Là việc người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền ra quyết định thôi giữ chức vụ lãnh đạo đối với cán bộ, công chức, viên chức lãnh đạo khi chưa hết thời hạn bổ nhiệm. Miễn nhiệm được thực hiện trong các trường hợp CBQL không đủ sức khỏe, không đủ năng lực uy tín, miễn nhiệm theo yêu cầu nhiệm vụ hoặc vì các lí do khác. Miễn nhiệm nhằm đảm bảo đội ngũ CBQL đồng bộ về chất lượng, khắc phục những sai sót trong công tác quản lí. Đây là một trong các biện pháp nâng cao chất lượng, phát triển đội ngũ.

1.4.4. Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lí trường trung học phổ thông

Phải xác định mục tiêu phát triển của giáo dục và đào tạo địa phương trong từng giai đoạn phát triển của đất nước, từ đó tổ chức đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên, liên tục nhằm hoàn thiện, bổ sung và nâng cao các phẩm chất, kỹ năng cần


thiết theo các tiêu chuẩn đã đề ra cho CBQL để họ có thể hoàn thành tốt công tác quản lí nhà trường trong phạm vi chức năng và quyền hạn của mình.

Công tác phát triển đội ngũ là một quá trình gồm nhiều giai đoạn, phụ thuộc vào phương pháp kết hợp hay kết nối các khâu tuyển chọn, đào tạo bồi dưỡng, bổ nhiệm và sử dụng. Các phương pháp kết hợp hay kết nối giữa các khâu này như sau:

- Tuyển chọn - bổ nhiệm - sử dụng: Là phương pháp tuyển chọn rồi bổ nhiệm và sử dụng ngay vào vị trí CBQL (không qua khâu đào tạo, bồi dưỡng).

- Tuyển chọn - bổ nhiệm - đào tạo bồi dưỡng: Là phương pháp bắt đầu bằng tuyển chọn rồi bổ nhiệm, sau đó mới đào tạo, bồi dưỡng theo vị trí chức danh đảm nhiệm trong nhà trường.

- Tuyển chọn - đào tạo bồi dưỡng - bổ nhiệm: Là phương pháp được bắt đầu bằng việc tuyển chọn những người có khả năng và triển vọng, sau đó tiến hành đào tạo bồi dưỡng và cất nhắc lên các vị trí lãnh đạo nhà trường.

- Đào tạo, bồi dưỡng - tuyển chọn - bổ nhiệm: Phương pháp này dựa trên nền tảng là đào tạo các kiến thức, kỹ năng quản lí cho mỗi chức danh, việc tuyển chọn và bổ nhiệm được dựa trên cơ sở nguồn nhân lực qua đào tạo, đáp ứng đủ tiêu chuẩn để bổ nhiệm vào vị trí chức danh quản lí.

Để nâng cao chất lượng của đội ngũ thì quy trình “Đào tạo, bồi dưỡng - tuyển chọn - bổ nhiệm” có ưu việt hơn. Tuy nhiên, trong thực tiễn CBQL thường được tuyển chọn rồi bổ nhiệm, chưa chú trọng khâu đào tạo, bồi dưỡng. Đây là vấn đề cần phải được xem xét thấu đáo, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập với giáo dục thế giới, quản lí trường học được xem là một nghề, không phải bất cứ giáo viên nào có thời gian công tác lâu năm và có nhiều kinh nghiệm giảng dạy là có thể trở thành CBQL được.

1.4.5. Lãnh đạo việc phát triển đội ngũ cán bộ quản lí trường trung học phổ thông

Trường THPT là đơn vị trực thuộc Sở Giáo dục và Đào tạo. Do đó, lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo có chức năng, nhiệm vụ quản lí và chỉ đạo trực tiếp đối với các Trường THPT trong tỉnh. Việc phát triển đội ngũ CBQL trường THPT thể hiện được tầm nhìn chiến lược của lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo. Muốn lãnh đạo tốt việc phát triển đội ngũ CBQL trường THPT, lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo cần


thực hiện tốt công tác quy hoạch gắn với công tác đào tạo, bồi dưỡng; đồng thời thực hiện tốt khâu tuyển chọn, bổ nhiệm, luân chuyển, miễn nhiệm CBQL. Qua đây, chúng ta thấy rằng các nội dung nêu trên là các hoạt động để lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo lãnh đạo việc phát triển đội ngũ CBQL trường THPT. Thực hiện tốt các hoạt động này, Ngành sẽ xây dựng cho mình một đội ngũ CBQL trường THPT đảm bảo về số lượng lẫn chất lượng. Chính đội ngũ ấy sẽ góp phần phát triển toàn diện cho ngành. Có thể nói rằng, phát triển đội ngũ CBQL trường THPT cũng chính là phát triển Ngành đối với cấp học THPT.

1.4.6. Kiểm tra, đánh giá việc phát triển cán bộ quản lí trường trung học phổ thông

Kiểm tra, đánh giá CBQL là một quá trình thu thập và phân tích các thông tin về kết quả công tác của họ trong sự thay đổi và phát triển của giáo dục, của nhà trường trong các mối quan hệ chính trị và xã hội đa dạng, phức tạp, từ rất nhiều hiện tượng, sự việc cụ thể, riêng lẻ đối chiếu với mục tiêu, tiêu chuẩn đề ra. Trên cơ sở đó đưa ra những phán đoán, nhận xét, tìm ra mặt bản chất về phẩm chất, nhân cách, năng lực của người CBQL và đề xuất những thay đổi, điều chỉnh tạo ra chất lượng, hiệu quả cao. Khi đánh giá cần phải xem xét toàn diện các vai trò mà người CBQL phải thực hiện đối với nhà trường và xã hội vì khi thực hiện các vai trò quản lí của mình thì nhân cách và kỹ năng nghề nghiệp của người CBQL sẽ được thể hiện.

Việc đánh giá CBQL trường THPT được thực hiện theo Thông tư số 29/TT- BGDĐT ngày 22 tháng 10 năm 2009 của Bộ Giáo dục và Đào tạo với các nội dung sau:

- Tiêu chuẩn 1: Phẩm chất chính trị và đạo đức nghề nghiệp (5 tiêu chí).

- Tiêu chuẩn 2: Năng lực chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm (5 tiêu chí).

- Tiêu chuẩn 3: Năng lực quản lí nhà trường (13 tiêu chí).

Qua kết quả kiểm tra đánh giá, kiên quyết xử lí kỷ luật và miễn nhiệm đối với những CBQL có sai phạm, không được tập thể nhà trường, cộng đồng tín nhiệm.

Kiểm tra, đánh giá là một trong những chức năng của công tác quản lí. Đánh giá đúng chất lượng đội ngũ CBQL để hiểu được thực trạng, tình hình chất lượng mọi mặt của đội ngũ CBQL, đồng thời giúp mỗi cá nhân CBQL có sự tự điều chỉnh bản thân nhằm thích ứng với hoạt động quản lí của mình. Kiểm tra, đánh giá đội


ngũ tạo điều kiện cho công tác quản lí của các cấp quản lí và của các chủ thể quản lí nắm bắt được thực tế đội ngũ CBQL và cá nhân CBQL, từ đó giúp cho công tác tổ chức cán bộ đạt hiệu quả như mong muốn.

Như vậy, để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ nói chung và CBQL nói riêng không thể không nhận biết chính xác về chất lượng đội ngũ thông qua hoạt động kiểm tra, đánh giá đội ngũ; để từ đó có các giải pháp quản lí khả thi về lĩnh vực này.

1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ cán bộ quản lí trường trung học phổ thông

Quản lí đội ngũ CBQL trường THPT chịu sự chi phối của nhiều yếu tố. Thực tế, chúng ta không thể tính hết các yếu tố ảnh hưởng, chúng ta chỉ xem xét một số yếu tố có ảnh hưởng nhiều đến quá trình quản lí.

1.5.1. Các yếu tố chủ quan

* Phẩm chất, năng lực của đội ngũ CBQL trường THPT

Đội ngũ CBQL các trường THPT muốn hoàn thành tốt nhiệm vụ quản lí nhà trường thì phải là những CBQL có phẩm chất và năng lực thực sự. Đây là hai mặt cơ bản của tiêu chuẩn nhân cách của người CBQL như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói "có tài mà không có đức là người vô dụng, có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó”.

Tâm lí thoả mãn, chủ quan, thiếu cố gắng sau khi bổ nhiệm; làm việc thiếu khoa học, phụ thuộc nhiều vào cách làm của người tiền nhiệm; chưa tranh thủ được sự lãnh đạo chỉ đạo của cấp quản lí và cấp uỷ chính quyền địa phương; tổng kết đúc rút kinh nghiệm quản lí làm bài học còn hạn chế; đánh giá kết quả theo chuẩn còn chưa đúng thực chất; ý thức tự học của đội ngũ CBQL còn hạn chế.

* Sự quan tâm, chủ động của lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo

Để nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL, Sở Giáo dục và Đào tạo cần chủ động quan tâm đến công tác đào tạo, bồi dưỡng cho hầu hết CBQL. Bên cạnh các nội dung bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ, việc bồi dưỡng nâng cao nhận thức về tư tưởng chính trị, ý thức trách nhiệm, đạo đức nghề nghiệp được quan tâm. Công tác xây dựng kế hoạch, đổi mới các hoạt động quản lí ở các cơ sở giáo dục, đổi mới hoạt động chuyên môn được chú trọng.


- Lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo cần chủ động lựa chọn và bổ nhiệm được một đội ngũ CBQL trường THPT có phẩm chất chính trị và đạo đức nghề nghiệp tốt, đáp ứng được các tiêu chí trong tiêu chuẩn của Chuẩn hiệu trưởng trường THPT.

- Lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo thực hiện đầy đủ các hoạt động phát triển đội ngũ CBQL trường THPT của tỉnh trên cơ sở lí thuyết phát triển nguồn nhân lực, trong đó có các hoạt động cụ thể về các lĩnh vực như:

+ Xây dựng quy hoạch phát triển đội ngũ trong quy hoạch, phát triển đội ngũ nhân lực giáo dục nói chung;

+ Tuyển chọn, sử dụng, bổ nhiệm, luân chuyển, miễn nhiệm CBQL trường THPT theo quy định của các chính sách hiện hành;

+ Cử CBQL tham gia đào tạo trình độ trên chuẩn về quản lí giáo dục và đảm bảo trình độ lí luận chính trị;

+ Hàng năm có thực hiện đánh giá đội ngũ CBQL trường THPT theo Chuẩn hiệu trưởng cơ sở giáo dục phổ thông;

+ Thực hiện đầy đủ các chính sách cán bộ hiện hành đối với đội ngũ CBQL trường THPT trong tỉnh.

1.5.2. Các yếu tố khách quan

Hệ thống văn bản là hành lang phát lí để các trường THPT và đội ngũ CBQL thực hiện nhiệm vụ. Hệ thống này đồng bộ sẽ thúc đẩy nhà trường phát triển và ngược lại. Việc triển khai hiện nay còn thiếu đồng bộ, thể hiện ở các phương diện: nội dung chưa thống nhất, văn bản ban hành không kịp thời, đặc biệt là chậm triển khai ở địa phương, những vấn đề này ảnh hưởng nhiều đến việc thực thi nhiệm vụ của đội ngũ CBQL trường THPT.

Phân cấp là phân quyền để tạo điều kiện cho trường THPT và CBQL chủ động thực hiện nhiệm vụ được giao. Các trường THPT có thể tự chủ về tổ chức và nhân sự; theo quy định Sở Giáo dục và Đào tạo có trách nhiệm quản lí mọi mặt của nhà trường. Tuy nhiên, phân cấp quản lí của các địa phương hiện nay không triệt để nên Sở Giáo dục và Đào tạo và các trường THPT chưa được chủ động ở nhiều khâu trong công tác quản lí, nhất là công tác cán bộ, điều này ảnh hưởng đến sự phát triển của nhà trường.


Trong bối cảnh đổi mới, đòi hỏi CBQL trường THPT phải có kiến thức và kỹ năng quản lí hiện đại, năng động, sáng tạo trong điều hành là yếu tố quyết định sự phát triển của nhà trường. Chủ trương tăng cường tự chủ là yếu tố nội tại của tổ chức bắt buộc những người CBQL phải nỗ lực cố gắng vươn lên để đảm bảo năng lực lãnh đạo, quản lí, điều hành nhà trường. Song điều kiện dân trí vùng đồng bằng sông Cửu Long chưa cao, đòi hỏi của xã hội đối với CBQL trường THPT còn chưa cao lại là yếu tố làm chậm sự phát triển của nhà trường và đội ngũ.

Điều kiện kinh tế - xã hội phát triển là điều kiện thuận lợi để phát triển giáo dục, song sự phát triển ấy cũng có mặt trái, ảnh hưởng tiêu cực đến đội ngũ CBQL và giáo viên trường THPT. Cơ chế thị trường không chỉ thể hiện tính ưu việt trong phát triển kinh tế, trong giáo dục, nó tạo ra sự cạnh tranh nâng cao chất lượng đào tạo nhưng một số việc tiêu cực (chạy trường chạy lớp, tiêu cực trong thi cử, dạy thêm học thêm quá mức gây bức xúc xã hội....). Những vấn đề đó đã tác động mạnh đến các nhà trường, ảnh hưởng lớn đến công tác quản lí của Sở Giáo dục và Đào tạo.

* Định hướng của Đảng và nhà nước về phát triển giáo dục và đào tạo

Với thể chế chính trị của đất nước ta, Đảng lãnh đạo toàn diện công tác tổ chức cán bộ, nên với những quan điểm, đường lối của Đảng về công tác cán bộ, thì các cơ quan quản lí và các CBQL có được định hướng trong việc tuyển chọn, sử dụng, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, miễn nhiệm và đào tạo, bồi dưỡng CBQL nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL.

Chỉ thị 40- CT/TW nêu rõ: “Tiến hành rà soát, sắp xếp lại đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lí giáo dục để có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng bảo đảm đủ số lượng và cân đối về cơ cấu; nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, đạo đức cho đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lí giáo dục; Đổi mới, nâng cao chất lượng công tác quản lí nhà giáo và cán bộ quản lí giáo dục. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với giáo dục. Các cấp ủy Đảng từ trung ương đến địa phương thường xuyên lãnh đạo và kiểm tra việc thực hiện các chủ trương, chính sách giáo dục, đặc biệt là công tác xã hội hóa giáo dục, công tác chính trị tư tưởng, xây dựng nề nếp, kỷ cương; coi việc phát triển và nâng cao chất lượng giáo dục là một chỉ tiêu phấn đấu xây dựng và


củng cố tổ chức Đảng để thực sự thành hạt nhân lãnh đạo trong nhà trường” (Ban Bí thư Trung ương Đảng, 2004).

* Chỉ đạo của Bộ Giáo dục và Đào tạo về phát triển đội ngũ cán bộ quản lí giáo dục

Các cơ sở giáo dục thực hiện tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, phong cách, lối sống cho đội ngũ nhà giáo. Triển khai thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 05- CT/TW, ngày 15 tháng 5 năm 2016 của Bộ Chính trị (Khoá XII) “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, gắn với tổ chức quán triệt nội dung Nghị quyết TW 4 (khóa XII) về tăng cường chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”.

Quán triệt tốt Nghị quyết số 18-NQ/TW Hội nghị Trung ương 6 khóa XII và Chương trình hành động số 22-CTr/TU ngày 02 tháng 01 năm 2018 của Tỉnh ủy thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW Hội nghị Trung ương 6 khóa XII Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; Nghị quyết số 19-NQ/TW Hội nghị Trung ương 6, khóa XII và Chương trình hành động số 23-CTr/TU ngày 02 tháng 01 năm 2018 của Tỉnh ủy thực hiện Nghị quyết số 19-NQ/TW Hội nghị Trung ương 6, khóa XII Về tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức và quản lí, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập.

* Chỉ đạo của Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh về phát triển đội ngũ CBQL trường THPT

Chương trình hành động số 07 ngày 26 tháng 7 năm 2016 của Tỉnh ủy thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW, Hội nghị lần thứ 8, Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) “Về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế” (Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa XI, 2013);

Chương trình hành động số 22-CTr/TU ngày 02 tháng 01 năm 2018 của Tỉnh ủy thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW Hội nghị Trung ương 6 khóa XII “Một số

..... Xem trang tiếp theo?
⇦ Trang trước - Trang tiếp theo ⇨

Ngày đăng: 04/08/2023