Nhóm Giải Pháp Đổi Mới Nội Dung Chương Trình Đào Tạo, Nâng Cao Chất Lượng

139

Đội ngũ giảng viên ở các Học viện QĐNDL là đội ngũ cán bộ hàng đầu có vai trò quyết định sự thành bại của việc đào tạo sĩ quan. Chất lượng đào tạo sĩ quan thấp hay cao phần lớn phụ thuộc vào chất lượng đội ngũ giảng viên. Trong tình hình hiện nay, đòi hỏi phải nâng cao chất lượng sản phẩm đào tạo, điều đó đòi hỏi mỗi cá nhân, tập thể giảng viên phải tự nhận thức đứng đắn vị trí, vai trò, trách nhiệm, sứ mệnh lịch sử của mình. Từ đó mà tự tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất, nhân cách, xác định mục tiêu, lý tưởng, tạo động cơ và thái độ đúng đắn đối với chức trách nhiệm vụ giảng dạy của mình. Nhận thức được vị trí, vai trò, chức trách, nhiệm vụ, họ sẽ cống hiến hết mình, gắn bó mật thiết với ngành nghề mình đã lựa chọn. Về cơ bản, mặc dù đã nhận thức được điều đã nêu trên, nhưng họ phải thường xuyên tự nâng cao vị trí, vai trò, chức trách, nhiệm vụ của mình. Mặc dù đã có sự chỉ đạo, dẫn dắt từ Đảng ủy, Ban giám đốc, các vụ, viện, khoa, nhưng chỉ có bản thân họ mà tự nâng cao vị trí, vai trò, chức trách, nhiệm vụ, sứ mệnh lịch sử của mình. Nâng cao vị trí, vai trò, nhiệm vụ, sứ mệnh lịch sử của đội ngũ giảng viên, chỉ là nền tàng cho phát huy nhân tố chủ quan mà quan trọng là hoạt động thực tiễn của họ. Nâng cao vị trí, vai trò, chức trách nhiệm vụ gắn liện với nâng cao tri thức, năng lực thực tiễn sư phạm của họ. Phát huy nhân tố chủ quan của đội ngũ giảng viên trong đào tạo sĩ quan sẽ hiệu quả hơn nếu họ đồng thời nâng cao nhân thức về vị trí, vai trò, chức trách, nhiệm vụ, sứ mệnh lịch sử với nâng cao tri thức, năng lực sư pham của họ.

4.4. NHÓM GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI NỘI DUNG CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO, NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN Ở CÁC HỌC VIỆN QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN LÀO ĐÁP ỨNG YÊU CẦU TÌNH HÌNH NHIỆM VỤ MỚI

4.4.1. Đổi mới nội dung, chương trình phương pháp giảng dạy, nhằm phát huy nhân tố chủ quan của đội ngũ giảng viên trong đào tạo sĩ quan ở các Học viện Quân đội nhân dân Lào

Bộ Quốc phòng phải xác định mục tiêu, yêu cầu phát triển giáo dục, đào tạo trong các Học viện QĐNDL là: đổi mới toàn diện, tạo sự chuyển biến cơ

140

bản, vững chắc về chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo và nghiên cứu khoa học. Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, nhân viên chuyên môn kỹ thuật có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc, với nhân dân; có tư duy sáng tạo, có trình độ, kiến thức quân sự, chính trị, khoa học, chuyên môn kỹ thuật, đáp ứng yêu cầu tác chiến trong điều kiện chiến tranh công nghệ cao. Tập trung đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý giáo dục chất lượng cao, phấn đấu đến năm 2030 có 100% giảng viên các Học viện QĐNDL có trình độ đại học, trong đó trên 50% có trình độ thạc sỹ, 25% trở lên có trình độ tiến sĩ.

Để hoàn thành các mục tiêu trên, nhằm tạo bước đổi mới cơ bản, toàn diện công tác giáo dục, đào tạo, các Học viện QĐNDL cần tập trung thực hiện tốt một số nội dung cơ bản: Tiếp tục quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị của Đảng về công tác giáo dục, đào tạo. Đẩy mạnh hoàn thiện quy hoạch hệ thống Học viện theo hướng gọn, mạnh, hợp lý, đáp ứng yêu cầu chuẩn hóa, hiện đại hóa. Nâng cao chất lượng, thực hiện chuẩn hóa đội ngũ giảng viên và cán bộ quản lý giáo dục. Tiếp tục đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp giáo dục, đào tạo theo hướng “chuẩn hóa, hiện đại hóa”. Đẩy mạnh hợp tác quốc tế về đào tạo, tăng cường liên kết đào tạo giữa các Học viện trong và ngoài Quân đội. Chuẩn hóa, hiện đại hóa cơ sở vật chất bảo đảm, trang thiết bị phục vụ giảng dạy, nghiên cứu khoa học ở các Học viện và kết hợp chặt chẽ giữa nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo với đẩy mạnh nghiên cứu khoa học.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 176 trang tài liệu này.

Luật sĩ quan QĐNDL đã quy định rò tiêu chuẩn sĩ quan:

1) Là công dân Lào, có quốc tịch Lào, tuổi đời 21 trở lên, có lý lịch rò ràng và không bị trừng phạt. 2) Có bản lĩnh chính trị vững vàng, phân biệt rò bạn-địch, có lý tưởng xã hội chủ nghĩa, có đạo đức cách mạng, có tinh thần yêu nước, yêu chế độ dân chủ nhân dân, tuyệt đối trung thành với Đảng và nhân dân, chiến đấu kiên quyết, sẵn sàng hy sinh. 3) Có kiến thức về lý luận Mác- Lênin, nắm vững và thực hiện thắng lợi đường lối, chính sách của Đảng,

141

pháp luật của Nhà nước. 4) Có hệ thống kiến thức quân sự, kỹ thuật chuyên môn và được trải nghiệm thực tế. 5) Có ý thức tổ chức, kỷ luật nghiêm minh.

6) Có sức khỏe dồi dào.

Để nâng cao chất lượng đào tạo sĩ quan ở các Học viện QĐNDL cũng như phát triển nguồn nhân lực cho QĐNDL đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới thì nhất thiết phải xác định rò mục tiêu đào tạo. Đó là đào tạo sĩ quan chỉ huy binh chủng hợp thành, sĩ quan chính trị, sĩ quan hậu cần - kỹ thuật, sĩ quan các quân - binh chủng chuyên môn khác có trình độ đại học. Mục tiêu, nội dung, chương trình, phương pháp giảng dạy phải dựa trên những tiêu chuẩn mà luật sĩ quan đã quy định. Từ đó, đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp cho phù hợp. Bởi vì chương trình, nội dung, phương pháp là yếu tố cơ bản, cốt lòi trong đào tạo sĩ quan phản ánh hệ thống tri thức, kỹ xảo, kỹ năng cần thiết trang bị cho học viên theo mục tiêu yêu cầu đào tạo sĩ quan của các Học viện QĐNDL. Đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp một cách khoa học, phù hợp là một điều kiện thuận lợi giúp cho đội ngũ giảng viên và đội ngũ học viên truyền thụ và lĩnh hội tri thức, rèn luyện kỹ năng, kỹ xảo một cách có hiệu quả nhất. Đổi mới, điều chỉnh, bổ sung chương trình, nội dung, phương pháp dạy học phải bảo đảm tính chuẩn hóa, hiện đại hóa, phù hợp với xu thế phát triển của khoa học công nghệ hiện đại, thông minh. Tuy nhiên, đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp đồng thời phải đổi mới phương tiện, học cụ, cơ sở vật chất bảo đảm cho phù hợp. Theo Hồ Chí Minh: “Việc cốt yếu phải làm cho người học hiểu thấu vấn đề. Nhưng hiểu thấu vấn đề cũng có nhiều cách: có cách thiểu thấu thật tỉ mỉ, nhưng dạy theo cách đó thì tốn nhiều thời giờ. Trái lại có cách dạy bao quát mà vẫn làm cho người học hiểu thấu được” [56, tr.47]. Đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp giảng dạy chắc chắn chất lượng đào tạo sĩ quan sẽ được nâng lên, nhưng cần lưu ý chất lượng đào tạo sĩ quan sẽ tồn tệ hơn nếu như phẩm chất, năng lực của đội ngũ giảng viên không được nâng cao, phát triển tương ứng. Nói cách khác, chất lượng đào tạo sĩ quan sẽ không

142

được nâng cao nếu không phát huy nhân tố chủ quan của đội ngũ giảng viên. Để tiếp tục đổi mới chương trình, nội dung và phương pháp giảng dạy bậc đại học ở các Học viện QĐNDL theo hướng chính quy, mẫu mực, tiên tiến và hiện đại cần dựa những căn cứ sau:

Đổi mới mục tiêu, yêu cầu đào tạo sĩ quan quy định đổi mới chương trình nội dụng, phương pháp giảng dạy của các Học viện QĐNDL. Mục tiêu, yêu cầu đào tạo sĩ quan của các Học viện QĐNDL là đào tạo người sĩ quan có trình độ đại học, có đủ phẩm chất, đạo đức cộng sản, có năng lực lãnh đạo, chỉ huy bộ đội cấp phân đội ở các đơn vị, đồng thời là nhà chuyên môn quân sự ở các đơn vị hoặc là nhà giáo trong các học viện, nhà trường thuộc QĐNDL. Đó là phẩm chất và năng lực cần thiêt để đội ngũ học viên có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ trên cương vị, chức trách được đảm nhiệm ở các đơn vị sau khi tốt nghiệp ra trường. Họ có phương pháp, tác phong công tác khoa học, gần gũi đơn vị, kip thời phát hiện và giải quyết những vấn đề thực tiễn đặt ra, chỉ huy đơn vị, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ. Đổi mới mục tiêu yêu cầu đào tạo quy định trực tiếp đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp phương tiện giảng dạy. Mặt khác, đổi mới mục tiêu, yêu cầu đào tạo quyết định trực tiếp đến phát huy nhân tố chủ quan của đội ngũ giảng viên. Đây cũng là một tiêu chí để chắt lọc chất lượng của đội ngũ giảng viên. Nếu người giảng viên nào không phát huy nhân tố chủ quan của mình thì sẽ không thể đáp ứng được mục tiêu, yêu cầu đào tạo sĩ quan ở các Học viện QĐNDL. Cho nên đổi mới mục tiêu, yêu cầu đào tạo, đổi mới nội dung, chương trình đào tạo đòi hỏi phải nâng cao năng lực, phẩm chất, trình độ của đội ngũ giảng viên.

Đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp giảng dạy phải dựa vào yêu cầu thực tiễn QĐNDL hiện nay và dự báo diễn biến trong tương lai. Đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp giảng dạy phải xuất phát từ vị trí, vai trò, nhiệm vụ, đặc điểm, truyền thống của QĐNDL. Đó là quân đội kiểu mới, quân đội của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân dưới sự lãnh đạo trực tiếp, tuyệt đối, toàn diện của ĐNDCML, sẵn sang chiến đấu và chiến đấu bảo

143

về Tổ quốc Lào. Đối tượng tác chiến của QĐNDL là chủ nghĩa đế quốc và bè lũ tay sai của chúng. Chúng hùng mạnh về kinh tế, quân sự và khoa học. Trong khi đó, QĐNDL chỉ là quân đội bé nhỏ, kinh tế kém phát triển, lại đối đầu với tên đế quốc hùng mạnh. Nhưng phải giữ vững độc lập chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ và chế độ chính trị theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Từ nguyên lý đó, đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp giảng dạy phải đảm bảo yêu cầu thực tiễn của QĐNDL; phải bảo đảm truyền thống và hiện đại, phải bảo đảm đào tạo sĩ quan, cán bộ cho QĐNDL đánh thắng tên đế quốc hùng mạnh. Đồng thời, đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp giảng dạy phải vừa sức và đặt yêu cầu cao để kích thích tính tích cực, chủ động của đội ngũ giảng viên và đội ngũ học viên. Mặt khác, từ thực tiễn phát triển của cuộc cách mạng khoa học - công nghệ hiện đại đã và đang đặt ra những yêu cầu mới đối với công tác đào tạo sĩ quan ở các Học viện QĐNDL. Đứng trước yêu cầu ngày càng cao của công tác giáo dục, huấn luyện bộ đội, đòi hỏi phải kịp thời bổ sung đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp giảng dạy cho phù hợp.

Đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp giảng dạy phải căn cứ vào đối tượng đào tạo của các Học viện QĐNDL. Hiện nay, các Học viện có nhiều đối tượng đào tạo, bồi dưỡng khác nhau. Mỗi đối tượng với mỗi loại hình đào tạo khác nhau, trình độ, quân - binh chủng khác nhau, do vậy lượng tri thức trang bị, phương pháp tác động truyền tải cũng khác nhau. Điều đó, đòi hỏi quá trình đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp giảng dạy phải căn cứ vào từng đối tượng, từng loại hình đào tạo cụ thể cho phù hợp.

Đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp giảng dạy phải căn cứ vào đặc điểm, điều kiện, phương tiện của các Học viện QĐNDL hiện nay. Đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp đào tạo sĩ quan ở các Học viện QĐNDL phải trên cơ sở mục tiêu, yêu cầu chung của chiến lược phát triển nguồn nhân lực và hệ thống giáo dục, đào tạo quốc gia Lào, đó là: Đào tạo con người Lào trở thành công dân tốt, có tinh thần yêu nước, yêu chế độ dân chủ nhân dân, có kỷ luật nghiêm và tôn trọng pháp luật; nhận thức và biết kết

144

hợp ba lợi ích một cách nhuần nhuyễn; biết thực hiện nghĩa vụ và chịu trách nhiệm trước nhiệm vụ công tác; đào tạo con người Lào trở thành người có tri thức, có nghề nghiệp và năng lực; cần cù sáng tạo, tiết kiệm; có sức khỏe dồi dào và văn minh tinh thần nói chung và của hệ thống giáo dục, đào tạo bậc đại học quân sự trong các Học viện QĐNDL nói riêng. Đồng thời, đào tạo sĩ quan phải căn cứ vào đặc điểm, tình hình, nhiệm vụ, điều kiện phương tiện giảng dạy của các Học viện QĐNDL để xây dựng chương trình, nội dung và sử dụng phương pháp tác động phù hợp và hiệu quả. Đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp giảng dạy phải dựa vào đặc điểm, điều kiện, cơ sở vật chất, phương tiện, học cụ hiện có của các Học viện QĐNDL, đồng thời phải đảm bảo về yêu cầu cao nhằm khai thác tối đa tính năng của phương tiện, học cụ, cơ sở vật chất đã có và phát huy tối đa nhân tố chủ quan của đội ngũ giảng viên và đội ngũ học viên. Đồng thời, đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp gảng dạy phải gắn liền với cải tiến, nâng cao phương tiện giảng dạy. Yêu cầu Nhà nước, cơ quan chức năng quan tâm đầu tư hơn nữa cơ sở vật chất bảo đảm trong đào tạo sĩ quan ở các Học viện QĐNDL nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho đội ngũ giảng viên phát huy tối đa nhân tố chủ quan của mình.

Thường xuyên đổi mới nội dung, chương trình cho phù hợp với đối tượng, mục tiêu, yêu cầu đào tạo sĩ quan ở các Học viện QĐNDL trong giai đoạn mới. Đổi mới nội dung, chương trình đào tạo phải phù hợp với mục tiêu, yêu cầu đào tạo và sự phát triển của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại, phù hợp với yêu cầu thực tiễn xây dựng QĐNDL vững mạnh toàn diện, phù hợp với điều kiện kinh tế, chính trị, xã hội của đất nước. Nội dung, chương trình đào tạo thay đổi sẽ tác động đến phát huy nhân tố chủ quan của đội ngũ giảng viên trong đào tạo sĩ quan.

Đổi mới nội dung, chương trình và phương pháp giảng dạy của các Học viện QĐNDL phải dựa vào yêu cầu sau đây: Một là, đổi mới nội dung, chương trình phải bảo đảm tính cơ bản, hệ thống, thống nhất, chuyên sâu, bảo

145

đảm tính cân đối, toàn diện, hợp lý, phát triển và khoa học. Hai là, đổi mới nội dung, chương trình phải bảo đảm kết hợp giữa tính hiện đại với việc kế thừa và phát huy truyền thống của dân tộc, kinh nghiệm chiến đấu của QĐNDL qua các thời kỳ. Ba là, đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp đào tạo sĩ quan phải bảo đảm gắn lý luận với thực tiễn, lý thuyết với thực hành, coi trọng năng lực thực hành cho học viên. Bốn là, đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp phải bảo đảm sử dụng nhiều phương pháp giảng dạy nhằm phát huy tính tích cực, sáng tạo và góp phần rèn luyện kỹ năng, kỹ xảo cho học viên.

4.4.2. Nâng cao hiệu quả tự đào tạo của đội ngũ giảng viên để phát huy tốt nhân tố chủ quan trong đào tạo sĩ quan ở các Học viện Quân đội nhân dân Lào

Bản thân đội ngũ giảng viên phải tự bồi dưỡng, nâng cao năng lực chuyên môn, năng lực sư phạm, trình độ tri thức của bản thân. Coi đây là yêu cầu tất yếu, vừa là trách nhiệm, đạo đức nghề nghiệp vừa là vấn đề quyết định vị trí công tác, mức độ tín nhiệm của học viên, đồng nghiệp và nhà quản lý đối với bản thân; tự ý thức về lương tâm, trách nhiệm nghề nghiệp của mình, tránh tâm lý an phận, tự thoả mãn. Xác định việc tự học tập, rèn luyện chuyên môn, nghiệp vụ là nhiệm vụ trong suốt cuộc đời nghề nghiệp của bản thân. Thường xuyên tự đào tạo, tự bồi dưỡng, nâng cao trình độ, tri thức, kỹ năng; có tư duy mở, linh hoạt, chủ động tiếp cận tri thức, phương pháp mới; lựa chọn, thử nghiệm và tự đánh giá phương pháp, kỹ năng đào tạo của mình. Đây được xem là khâu cốt yếu, bởi mọi biện pháp quản lý sẽ không đạt kết quả mong muốn nếu tự bản thân giảng viên không nỗ lực trau dồi năng lực chuyên môn, nghiệp vụ. Các công cụ quản lý, xét đến cùng không thể thay thế sự nỗ lực tự thân của mỗi giảng viên. Mặt khác, kiến thức của nhân loại luôn được bổ sung, làm mới, nếu không bắt kịp với xu thế phát triển mạnh mẽ của tri thức và công nghệ nói chung và trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo nói riêng, giảng viên sẽ ngày càng trở nên lạc hậu, thậm chí bị đào thải.

146

Phát huy năng lực sư phạm của đội ngũ giảng viên ở các Học viện QĐNDL một cách có hiệu quả cũng góp phần phát huy tốt nhân tố chủ quan của đội ngũ giảng viên. Năng lực sư phạm của đội ngũ giảng viên được thể hiện ở việc nắm vững tri thức khoa học, đặc biệt là tri thức chuyên ngành đảm nhiệm, các khoa học liên ngành, đồng thời có hiểu biết nhất định về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội. Năng lực sư phạm của đội ngũ giảng viên còn thể hiện ở khả năng truyền thụ một cách có hiệu quả những tri thức khoa học, kinh nghiệm sống, kinh nghiệm hoạt động quân sự, giúp người học có phương pháp nhận thức đúng đắn và từng bước hoàn thiện nhân cách, đáp ứng mục tiêu yêu cầu đào tạo của các Học viện QĐNDL. Năng lực sư phạm của đội ngũ giảng viên không phải ngẫu nhiên mà có, mà chủ yếu thông qua nhận thức và hoạt động nghề nghiệp giảng dạy của họ. Hồ Chí Minh cho rằng: “Năng lực của người không phải hoàn toàn do tự nhiên mà có, mà một phần lớn do công tác, do tập luyện mà có” [55, tr.320]. Phát huy năng lực sư phạm có vai trò hết sức quan trọng. Nó giúp đội ngũ giảng viên truyền tải tri thức với hiệu quả cao. Đồng thời, nó tạo cho học viên một niềm tin, lòng say mê, hứng thú học tập và rèn luyện. Chính vì vậy, phát huy năng lực sư phạm là một khía cảnh để phát huy nhân tố chủ quan của đội ngũ giảng viên trong đào tạo sĩ quan ở các Học viện QĐNDL.

Để hiện thực hóa việc phát huy năng lực sư phạm cho đội ngũ giảng viên cần thường xuyên tổ chức cho mọi giảng viên tham gia thực hành giảng dạy. Đây là một hoạt động trực tiếp của đội ngũ giảng viên. Qua đó, đội ngũ giảng viên trực tiếp rút kinh nghiệm và thấy được những điểm mạnh, điểm hạn chế của mình trong quá trình nghiên cứu, chuẩn bị bài giảng và trong quá trình giảng dạy. Từ đó, họ củng cố, nâng cao kiến thức, năng lực thực hiện nhiệm vụ giảng dạy có hiệu quả. Các viện, khoa phải căn cứ vào nội dung bài giảng và thực trạng đội ngũ giảng viên để bố trí cho từng người giảng viên được tham gia giảng dạy theo chuyên ngành, theo năng khiếu, theo thế mạnh, sở trường của họ.

Các viện, khoa phải thực hiện tốt các hoạt động dự giờ, bình giảng. Đây là việc làm có ý nghĩa quan trọng trong việc hình thành những phẩm chất,