Phát huy nhân tố chủ quan của đội ngũ giảng viên trong đào tạo sĩ quan ở các học viện quân đội nhân dân Lào hiện nay

115

bến bãi luyện tập, vũ khí trang bị hiện đại, bảo đảm tốt các phương tiện, học cụ tạo điều kiện thuận lợi để đội ngũ giảng viên thực hiện nội dung bài giảng có hiệu quả cao. Luôn tạo điều kiện thuận lợi để mọi giảng viên có thể sử dụng giảng đường chuyên dùng, tiếp cận phương tiện dạy học hiện đại. Cần đáp ứng đẩy đủ cơ sở vật chất, tạo điều kiện thuận lợi cho đội ngũ giảng viên thực hiện nhiệm vụ. Do chất lượng hiệu quả giảng dạy của đội ngũ giảng viên không chỉ phụ thuộc vào trình độ, khả năng, phương pháp mà nó còn phụ thuộc vào việc bảo đảm cơ sở vật chất và điều kiện của quá trình giảng dạy, cho nên đầu tư hơn nữa cơ sở vật chất hiện đại. Cơ sở vật chất, tài liệu, phương tiện nó có tác động tích cực đến tính sáng tạo, tinh thần, thái độ, đến năng lực của độ ngũ giảng viên. Vì vậy, phải thường xuyên đáp ứng đẩy đủ cơ sở vật chất, phương tiện dạy học, tạo điều kiện thuận lợi để đội ngũ giảng viên hoàn thành tốt công tác giảng dạy. Phải đảm bảo đủ ngân sách chi cho quá trình đào tạo sĩ quan hàng năm, đảm bảo tiền lương cho đội ngũ giảng viên hàng tháng.

Xây dựng cơ sở vật chất thuận lợi đòi hỏi phải có sự kết hợp của nhiều tổ chức, nhiều lực lượng tham gia, trong đó bao gồm cả Đảng, Nhà nước, cả Đảng ủy, Ban giám đốc, viện, khoa, các tổ chức, các lực lượng, cá nhân trong các Học viện QĐNDL lẫn các tổ chức, các lực lượng, cá nhân ở địa phương nơi các Học viện QĐNDL đóng quân mà trực tiếp là chính quyền và nhân dân thủ đô Viêng Chăn, tỉnh Viêng Chăn. Song, vấn đề quan trọng hàng đầu không chỉ thể hiện trong các văn bản, nghị quyết mà còn được thể hiện bằng sự thống nhất về nhận thức, bằng các hoạt động và việc làm cụ thể, bằng đề cao trách nhiệm của các cơ quan, các đơn vị, các tổ chức, các lực lượng nhằm tạo môi trường giáo dục, đào tạo thuận lợi nhất cho đội ngũ giảng viên hoàn thành tốt nhiệm vụ. Nhân tố chủ quan của đội ngũ giảng viên trong đào tạo sĩ quan chỉ có thể phát huy được khi môi trường tạo điều kiện thuận lợi cho nó. Như C.Mác chỉ rò: “Nếu như tính cách con người là do hoàn cảnh tạo nên thì do đó phải làm cho hoàn cảnh hợp với tính người” [9, tr.200]. Để thực hiện tốt giải pháp này đòi hỏi cần tập trung trên các vấn đề sau:

116

Đảng, Nhà nước, bộ quốc phòng phải thường xuyên chỉ đạo, tạo điều kiện thuận lợi cho Đảng ủy, Ban giám đốc phát huy vai trò, nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ huy của minh đối với quá trình đào tạo sĩ quan. Xây dựng Đảng ủy và các tổ chức cơ sở đảng trong sạch, vững mạnh về mọi mặt. Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng các Học viện QĐNDL cho thuận tiện và hiện đại.

Trên cơ sở, cơ sở vật chất hiện có, Đảng ủy, Ban giám đốc, các viện, khoa phải tạo điều kiện thuận lợi cho đội ngũ giảng viên tận dụng một cách hiệu quả vào quá trình giảng dạy của họ. Phải thật sự coi phát huy nhân tố chủ quan của đội ngũ giảng viên trong đào tạo sĩ quan là một nhiệm vụ trọng tâm, là vấn đề có ý nghĩa quyết định đến chất lượng đào tạo sĩ quan ở các Học viện QĐNDL. Phải thường xuyên có nghị quyết lãnh đạo với những chủ trương, biện pháp cụ thể, sát đúng thực tế và quan tâm cải tạo, xây dựng, môi trường thuận lợi, bảo đảm cơ sở vật chất, phương tiện giảng dạy cho đội ngũ giảng viên. Đồng thời, từng bước chuẩn hóa chức danh, chế độ, quyền lợi, nghĩa vụ cũng như việc bảo đảm vật chất và tinh thần cho đội ngũ giảng viên. Từng bước ổn định nơi ăn, ở, làm việc, học hành cho cá nhân và gia đình của đội ngũ giảng viên ở các Học viện QĐNDL, khuyến khích và đầu tư xây dựng các khu gia đình, khu tập thể quân nhân trở thành những điểm sáng về văn hóa. Xây dựng cơ chế, chính sách ưu đãi, giúp đỡ, tạo điều kiện tốt để đội ngũ giảng viên an tâm học tập, công tác, nghiên cứu ở các Học viện QĐNDL. Phải cụ thể hóa bằng các chỉ thị, mệnh lệnh, kế hoạch và phân công giao nhiệm vụ cho các cơ quan, đơn vị, cá nhân thuộc quyền tổ chức thực hiện có hiệu quả. Từng bước đổi mới công tác quản lý chất lượng đào tạo sĩ quan đối với đội ngũ giảng viên. Phải chuẩn hóa thành các quy chế, quy định cụ thể từ khâu xây dựng kế hoạch kiểm tra, thanh tra các nề nếp, chế độ, quyền lợi và nghĩa vụ, trong đó lấy chất lượng hiệu quả công tác giảng dạy làm cơ sở. Thường xuyên duy trì nghiêm, có nề nếp, chế độ, quy định, xây dựng các Học viện QĐNDL chính quy, mẫu mực, tiên tiến và hiện đại. Tạo bầu không khí dân chủ, lành mạnh trong cơ quan, đơn vị, tập thể giảng viên, tạo lập các mối

117

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 176 trang tài liệu này.

quan hệ tốt đẹp trong quan hệ giữa mọi thành viên của tập thể. Xây dựng, phát huy phong trào thi đua học tập, nghiên cứu, giảng dạy trong tập thể giảng viên, nhằm động viên, khuyến khích mọi giảng viên tích cực, chủ động tham gia vào phong trào thi đua giảng dạy đạt hiệu quả cao.

Phát huy vai trò của các tổ chức như tổ chức Đảng, Đoàn thanh niên, Hội liên hiệp phụ nữ trong tham gia thực hiện nhiệm vụ đào tạo sĩ quan ở các Học viện QĐNDL. Đảng ủy, Ban giám đốc, các vụ, viện, khoa phải quan tâm đến hoạt động của các tổ chức nêu trên, thường xuyên đổi mới nội dung, hình thức hoạt động của các tổ chức cơ sở Đảng, nhằm xây dựng tổ chức cơ sở Đảng trong sạch, vững mạnh trở thành hạt nhân lãnh đạo. Phát huy vai trò của Đoàn thanh niên, Hội liên hiệp phụ nữ, tạo điều kiện để Đoàn viên thanh niên, Hội liên hiệp phụ nữ tích cực, phấn đấu, xung kích vào các nhiệm vụ giảng dạy, nghiên cứu khoa học. Đồng thời, nâng cao chất lượng, phát huy dân chủ của Đoàn viên thanh niên, Hội liên hiệp phụ nữ để bảo đảm quyền lợi, lợi ích của đội ngũ giảng viên. Phấn đấu hoạt động của Đoàn viên thanh niên, Hội liên hiệp phụ nữ trở thành diễn đàn dân chủ, thực sự là nơi thể hiện quan điểm, nguyện vọng của mọi thành viên trong các Học viện QĐNDL, trong đó có đội ngũ giảng viên nhằm kích thích tính tích cực, chủ động, sáng tạo trong giảng dạy của họ.

Để xây dựng các Học Viện QĐNDL theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, chính quy mẫu mực, và theo mô hình “nhà trường thông minh”. Để đạt được mục tiêu đó, chất lượng đội ngũ giảng viên là yếu tố có vai trò quyết định. Cơ chế quản lý, nội dung chương trình, cách thức kiểm tra đánh giá,.. đều được hiện thực hóa thông qua hoạt động của đội ngũ giảng viên. Để chuyển mạnh theo hướng từ giáo dục chủ yếu là truyền thụ kiến thức sang giáo dục, bồi dưỡng phẩm chất và phát triển năng lực học viên, đáp ứng nhu cầu hoạt động quân sự, tư duy giáo dục của đội ngũ giảng viên phải thay đổi: Từ cách dạy kiến thức là chủ yếu sang dạy kỹ năng, từ việc dạy cái mình có sang dạy cái học viên cần; từ truyền thụ kiến thức một chiều sang gợi mở, định hướng phương pháp tiếp thu kiến thức, hướng tới phát triển năng lực,

118

phẩm chất của học viên. Muốn vậy, ngoài phẩm chất đạo đức và bản lĩnh chính trị cần thiết, đội ngũ giảng viên phải có năng lực chuyên môn và năng lực sư phạm. Năng lực chuyên môn là khả năng nghiên cứu sâu trong lĩnh vực chuyên môn của mình, tiếp cận được sự phát triển mới nhất trong học thuật cũng như thực tiễn chuyên môn. Năng lực sư phạm là khả năng chủ động, sáng tạo trong cách tiếp cận nội dung, chương trình và định hướng kỹ năng cho học viên.

Chất lượng đào tạo sĩ quan phụ thuộc vào nhiều yếu tố, nhưng trước hết phụ thuộc vào năng lực chuyên môn và năng lực sư phạm của đội ngũ giảng viên. Đội ngũ giảng viên ở các Học viện QĐNDL cần có nhiều năng lực và phẩm chất đa dạng, trước hết phải nói đến năng lực chuyên môn. Xét một cách tổng quát, năng lực chuyên môn của giảng viên bao gồm: năng lực nhận thức, năng lực giảng dạy, truyền thụ tri thức, năng lực nghiên cứu khoa học...Để có được đội ngũ giảng viên đạt những tiêu chí như trên, Đảng, Nhà nước phải:

Một là, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ tri thức, nâng cao năng lực sư phạm, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giảng viên, coi đây là yêu cầu cấp bách, sống còn, quyết định chất lượng đào tạo sĩ quan, uy tín Học viện và sự tín nhiệm của quân đội đối với sản phẩm của các Học viện QĐNDL đào tạo ra.

Hai là, tạo điều kiện để đội ngũ giảng viên được trải nghiệm, tích luỹ kiến thức, kinh nghiệm, nâng cao năng lực từ chính quá trình giảng dạy trên lớp và nghiên cứu khoa học. Định kỳ kiểm tra, đánh giá, sàng lọc giảng viên, dần dần lựa chọn và phát triển đội ngũ giảng viên có chất lượng ngày càng tốt hơn. Có chế độ khuyến khích, đãi ngộ kịp thời cả về vật chất và tinh thần đối với các giảng viên có sáng kiến đổi mới nội dung, phương pháp giảng dạy, nghiên cứu.

Để tạo điều kiện phát huy nhân tố chủ quan của đội ngũ giảng viên trong đào tạo sĩ quan ở các Học viện QĐNDL, Đảng ủy, Ban giám đốc Học viện phải luôn quan tâm nâng cao trình độ tri thức cho đội ngũ giảng viên. Theo kết quả điều tra có 79.09 % đội ngũ giảng viên cho rằng phải nâng cao, bồi dưỡng trình độ học vấn cho đội ngũ giảng viên; 22.03 % đội ngũ giảng viên

119

cho rằng cần phải bổ sung số lượng của đội ngũ giảng viên; 12.99 % đội ngũ giảng viên cho rằng cần phải kiện toàn bộ máy, quản lý, chỉ huy các cấp [phụ lục 8]. Muốn vậy cần phải tiếp tục kiện toàn đội ngũ giảng viên theo yêu cầu, nhiệm vụ đào tạo của các Học viện đảm bảo đủ về số lượng và chất lượng. Theo điều tra đội ngũ giảng viên ở các Học viện QĐNDL chưa đủ biên chế, Thậm chí một số khoa số lượng giảng viên thiếu hơn 50%, số lượng giảng viên được đào tạo sau đại học chỉ có 10.72 %; số lượng giảng viên được đào tạo đại học còn cao và còn tồn tại một số giảng viên được đào tạo cấp cao đẳng. Qua đó cho thấy sự bất cập về số lượng và chất lượng dẫn đến tình trạng vừa thừa vừa thiếu giảng viên. Vừa thừa tức là số lượng giảng viên chưa đạt tiêu chuẩn và chưa có trình độ giảng dạy bậc đại học còn tồn tại nhiều. Vừa thiếu tức là số lượng giảng viên đạt tiêu chuẩn và có khả năng giảng dạy bậc đại học còn ít. Cho nên phải bổ sung số lượng người giảng viên có trình độ sau đại học nhiều hơn số lượng người giảng viên có trình độ đại học. Đồng thời phải kiên quyết loại trừ tình trang giảng viên dạy không đủ cường độ. Có quy hoạch tạo nguồn cụ thể, bảo đảm xen kẽ giữa giảng viên giàu kinh nghiệm với giảng viên trẻ, giữa những giảng viên được đào tạo cơ bản và những giảng viên không được đào tạo cơ bản.

Để thực hiện theo phương hướng giáo dục mà đại hội Đảng VII ĐNDCML đã đề ra rằng: “Phải tập trung củng cố công tác giáo dục, đào tạo ở mọi trình độ, mọi cấp từ mầm non đến đại học có chất lượng cao bằng cách tập trung khắc phục tình trạng thiếu đội ngũ giáo viên và đội ngũ giáo viên không đạt tiêu chuẩn, tăng cường vai trò và thực hiện chính sách phù hợp với đội ngũ giáo viên gắn liền với nâng cao trách nhiệm của họ” [26, tr.41] thì Đảng ủy, Ban giám đốc Học viện, Cục nhà trường, Cục cán bộ cần có kế hoạch đào tạo, nâng cao trình độ tri thức cho đội ngũ giảng viên ở các Học viện QĐNDL. Phải chú trọng thực hiện chuẩn hóa chức danh giảng viên, quan tâm lựa chọn những giảng viên trẻ có năng lực sư phạm gửi đi đào tạo ở nước ngoài, kết hợp đào tạo giảng viên tại chức và đào tạo chính quy. Kết hợp bồi

120

dưỡng, hoàn thiện những giảng viên chưa đạt tiêu chuẩn với tập trung nâng cao tỷ lệ đào tạo sau đại học. Mở rộng các loại hình bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho một số giảng viên có nhiều thâm niên không có điều kiện đi đào tạo dài hạn. Đồng thời, tập trung bồi dưỡng, đào tạo những cán bộ nghiên cứu và những chuyên gia đầu ngành của các khoa học cụ thể.

Phần lớn đội ngũ giảng viên ở các Học viện QĐNDL chưa trải qua chiến tranh, chỉ trưởng thành từ học viện, nhà trường, do vậy cùng với việc gửi đi đào tạo hàng năm thì các Học viện QĐNDL phải thường xuyên quân tâm gửi giảng viên đi dự nhiệm, đi thực tế ở các đơn vị. Qua đó để giảng viên học tập, tích lũy kinh nghiệm, bổ sung tri thức thực tiễn về lãnh đạo, chỉ huy và xây dựng đơn vị. Đồng thời thông qua sản phẩm đào tạo của các Học viện QĐNDL được kiểm nghiệm để kịp thời có sự điều chỉnh về nội dung, phương pháp giảng dạy phù hợp với yêu cầu thực tiễn đặt ra.

Các Học viện QĐNDL phải thường xuyên tổ chức các hoạt động để bồi dưỡng, nâng cao trình độ tri thức cho đội ngũ giảng viên. Trước hết khi bước vào năm học mới phải tổng kết rút kinh nghiệm năm học đã qua; tập huấn, hoàn thiện và chuẩn bị mọi mặt cho đội ngũ giảng viên bước sang năm học mới một cách tràn đầy sức sống và tự tin. Thường xuyên tổ chức hội thao, hội thảo, tập huấn, thi giảng viên giỏi, qua đó đội ngũ giảng viên có điều kiện thu nhận hệ thống tri thức phong phú. Động viên khuyến khích giảng viên tích cực học tập, nghiên cứu khoa học, nâng cao trình độ tri thức, năng lực thực tiễn sư phạm, xây dựng ý thức trách nhiệm cao trong quá trình tự học tập, tự rèn luyện kỹ năng tài nghệ sư phạm. Cùng với các hoạt động trên, các Học viện QĐNDL cần phải thường xuyên đẩy mạnh hoạt động giao lưu với nhau và với các học viện, trường đại học khác, tạo điều kiện cho đội ngũ giảng viên học hỏi, nâng cao tri thức, kinh nghiệm thực tiễn. Đồng thời trong từng nội dung môn học, từng giảng viên cụ thể phải biết kết hợp giữa lý luận và thực tiễn thông qua các hình thức sinh hoạt.

Xây dựng mối quan hệ tốt đẹp giữa đội ngũ giảng viên với đội ngũ cán bộ quản lý học viên, đội ngũ học viên, giữa các cơ quan, đơn vị, các vụ, viện,

121

khoa, giữa đội ngũ giảng viên với chính quyền và nhân dân địa phương nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho đội ngũ giảng viên thực hiện tốt nhiệm vụ của mình. Do vậy, cần tăng cường mối quan hệ, phối hợp chặt chẽ giữa các thành phần nêu trên để tạo môi trường thuận lợi, đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau cùng hoàn thành nhiệm vụ. Trong dạy học, đội ngũ học viên là đối tượng trực tiếp tác động đến chất lượng hiệu quả giảng dạy của đội ngũ giảng viên, sự say mê, lòng nhiệt tình học tập của đội ngũ học viên sẽ tạo cho đội ngũ giảng viên lòng tin, sự hứng thú, tình yêu nghề nghiệp, thôi thúc họ phấn đấu vươn lên, nâng cao chất lượng giảng dạy của mình. Cho nên nâng cao tinh thần, thái độ, động cơ, trách nhiệm của đội ngũ học viên sẽ tác động to lớn đến tính tích cực, chủ đông của đội ngũ giảng viên. Đội ngũ cán bộ quản lý học viên phải quản lý, giáo dục, nâng cao tinh thần, thái độ, trách nhiệm và động cơ học tập đúng đắn cho đội ngũ học viên, xây dựng phong trào thi đua học tập sôi nổi trong đơn vị, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho học viên trong học tập đạt kết quả cao, chấp hành kỷ luật, pháp luật nghiêm minh. Công tác tuyển sinh đầu vào phải được tiến hành một cách nghiêm túc nhằm tuyển chọn những thanh niên, hạ sĩ quan, chiến sỹ ưu tú có năng khiếu học tập, có đức, có tài có tình cảm, ý chí, động cơ thái độ đúng đắn vào đào tạo ở các Học viện QĐNDL. Kiên quyết loại trừ những đối tượng không đủ tiêu chuẩn hoặc đối tượng gửi nhờ, thân quen, giúp đỡ ra khỏi đội ngũ học viên.

Để tạo điều kiện, cơ hội cho phát huy nhân tố chủ quan của đội ngũ giảng viên cần phải xây dựng phong trào thi đua dạy tốt, học tốt tạo thành một sân chơi dân chủ, bình đẳng và trí tuệ. Đây vừa là điều kiện vừa là tiêu chuẩn để đánh giá phát huy nhân tố chủ quan của đội ngũ giảng viên. Cho nên các viện, khoa phải nhận thức và tổ chức thực hiện tốt công tác thi đua dạy tốt, học tốt. Phải chuẩn bị chu đáo từ việc lập kế hoạch, tổ chức thực hiện kế hoạch, chuẩn bị nội dung, lựa chọn phương pháp, phương tiện dạy học và cả quá trình thực hành giảng dạy. Qua phong tráo thi đua, tạo môi trường đoàn kết, thống nhất, học hỏi, trao đổi, giúp đỡ lẫn nhau tạo điều kiện cho mọi

122

giảng viên hoàn thành tốt nhiệm vụ. Phải thường xuyên kiểm tra, bình giảng, dự giờ, đánh giá, rút kinh nghiệm và phải bảo đảm tính khách quan, chính xác, chân tình, chỉ ra được những hạn chế, yếu kém của đồng nghiệp, từ đó có biện pháp khắc phục hiệu quả. Phong trào thi “giảng viên dạy giỏi, học viên học giỏi” phải được duy trì thường xuyên, tạo điều kiện để mọi giảng viên, mọi học viên có thể tham gia thử sức, thể hiện khả năng, năng lực và tài nghệ của mình. Theo đó phải có chế độ ưu đãi xứng đáng cả vật chất và tinh thần đối với những giảng viên đạt thành tích cao. Bên cảnh đó, phải kịp thời phát hiện những hạn chế, khuyết điểm, khắc phục, phê bình, kỷ luật những giảng viên, học viên không hoàn thành nhiệm vụ giáo dục, đào tạo.

Bên cạnh đó, cần giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa lợi ích cá nhân, lợi ích tập thể, lợi ích nhà nước nhằm phát huy nhân tố chủ quan của đội ngũ giảng viên trong đào tạo sĩ quan ở các Học viện Quân đội nhân dân Lào.

Vấn đề lợi ích, theo quan điểm của C.Mác và Ph.Ăngghen, lợi ích là động lực của lịch sử, là một động lực giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong hoạt động của con người và trong sự phát triển xã hội. Việc nghiên cứu lợi ích với tư cách động lực của lịch sử cho chúng ta cơ sở để nhận thức đúng đắn vai trò của con người và tính tích cực của họ trong mọi hoạt động lịch sử, cũng như tìm ra những giải pháp điều chỉnh các quan hệ lợi ích nhằm định hướng xã hội phát triển theo những mục tiêu đã định.

Để đảm bảo phát huy nhân tố chủ quan của đội ngũ giảng viên trong đào tạo sĩ quan ở các Học viện QĐNDL, trước hết phải đảm bảo lợi ích cá nhân của họ. Lợi ích ấy bảo gồm lợi ích vật chất và lợi ích tinh thần thuộc sở hữu riêng tư của họ, đó là lương, mức thu nhập, nơi ăn ở, nơi làm việc, nơi học hành, phương tiện, học vị học hàm, chức trách, nhiệm vụ, danh tiếng, sự tôn vinh, tin tưởng… đây là cơ sở để đảm bảo cho họ tái sản xuất sức lao động của mình. Lợi ích cá nhân không chỉ giúp họ xác định mục tiêu, lý tưởng, ý chí phấn đấu, tạo động lực cho hành động mà còn giúp họ có thái độ đúng đắn, phát huy cao độ tính tích cực, tự giác của mình. Trong một quốc gia