Xây Dựng Tiêu Chuẩn, Tiêu Chí Đánh Giá Công Chức Hành Chính

các tổ chức thành viên trong hệ thống chính trị; đảm bảo nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể các cơ quan lãnh đạo và quản lý có thẩm quyền (theo phân cấp, phân quyền) ra quyết định đi đôi với việc thực hiện đầy đủ trách nhiệm cá nhân của những CC lãnh đạo và quản lý có thẩm quyền trong công tác nay. Quản lý CCHC nhằm nắm vững đội ngũ CCHC về phẩm chất, năng lực, hoàn cảnh sống, những thông tin về nhân thân của họ tạo cơ sở để quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện, giúp đỡ họ cũng như thực hiện chế độ, chính sách đối với họ bảo đảm đúng đối tượng và kịp thời.

Kiểm tra, giám sát CCHC để đánh giá hiệu quả, trách nhiệm thực thi công vụ của họ, uốn nắn những sai lầm, thiếu sót những khuyết điểm của họ trong quá trình thực thi công vụ, xử lý các vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức và trách nhiệm công vụ. Với những mục đích và yêu cầu nêu trên, vấn đề quản lý, kiểm tra, giám sát CCHC là một trong những nội dung cần thiết nhằm xây dựng đội ngũ CCHC đủ năng lực, phẩm chất đáp ứng yêu cầu của nhà nước pháp quyền của dân, do dân, vì dân.

2.2.2.5. Xây dựng tiêu chuẩn, tiêu chí đánh giá công chức hành chính

a) Xây dựng tiêu chuẩn đối với công chức hành chính cấp tỉnh

- Khái niệm về tiêu chuẩn:

Tiêu chuẩn là điều kiện được quy định, là mẫu mực để đánh giá, phân loại, tuyển dụng cá nhân CC. Tiêu chuẩn vừa là “thước đo” để lựa chọn công chức vào một chức vụ cụ thể; vừa là mục tiêu để công chức căn cứ vào đó phấn đấu, tự hoàn thiện mình theo yêu cầu chức vụ cụ thể tương ứng. Theo đó, tiêu chuẩn CCHC là một tổng hợp các tiêu chí về phẩm chất, năng lực, nhân cách, uy tín đảm bảo cho người CC thực hiện có hiệu quả vai trò lãnh đạo, quản lý trên cương vị công tác cụ thể của mỗi người.

Xây dựng hệ tiêu chuẩn đối với đội ngũ CC là vấn đề rất quan trọng trong công tác CB, CC. Đó là cơ sở để tiến hành tổ chức, xem xét, đánh giá, đào tạo, bồi dưỡng, lựa chọn, bố trí, sắp xếp và sử dụng, thực hiện chính sách tiền lương và chế độ đãi ngộ đối với CC. Là căn cứ xác định yêu cầu về phẩm

chất chính trị, đạo đức, lối sống, năng lực công tác, trình độ kiến thức của từng chức danh CC trong bộ máy của Nhà nước.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 220 trang tài liệu này.

Trong một bộ máy gồm nhiều người hoạt động, mỗi chức danh phải có tiêu chuẩn cụ thể để bố trí đúng người, đúng việc; những CC lấy đó làm mục tiêu phấn đấu và các tổ chức cơ quan có phương hướng đào tạo, bồi dưỡng công chức của mình; tổ chức có căn cứ nhận xét, đánh giá CC sau một nhiệm kỳ công tác, một năm hoạt động. Tiêu chuẩn công chức là sự thể hiện yêu cầu về phẩm chất và năng lực để hoàn thành nhiệm vụ, phải luôn được bổ sung, cụ thể hóa hợp với từng giai đoạn phát triển của cách mạng.

Ở CHDCND Lào, Nghị quyết Hội nghị Ban chấp hành Trung ương 6 (Khóa VII) đã xác định tiêu chuẩn công chức hiện nay và trong quy định của Bộ Chính trị số 04/BCT, ngày 22-7-2003, đã quy định tiêu chuẩn CC như sau:

Về tiêu chuẩn chung:

+ Có tinh thần yêu nước sâu sắc, tận tụy phục vụ nhân dân, trung thành với Đảng, với chế độ dân chủ nhân dân, kiên định lý tưởng của Đảng, tuân thủ hiến pháp, pháp luật, có ý thức tổ chức kỷ luật và có lý lịch rõ ràng.

+ Cần kiệm, liêm chính, sáng tạo, có sự phát triển bản thân về mọi mặt.

+ Có sự đoàn kết, thống nhất trên cơ sở đường lối, chính sách của Đảng, có tác phong quần chúng, tác phong người lao động một cách đúng đắn, có khả năng tự phê bình và phê bình một cách trung thực.

+ Có chuyên môn nhất định đảm bảo đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của công việc mà mình đang đảm nhiệm.

+ Có tinh thần trách nhiệm với nhiệm vụ được giao và thực hiện nghiêm túc Nghị quyết, Chỉ thị, Quyết định của Đảng và Nhà nước.

+ Có đủ sức khỏe để làm việc có hiệu quả, đáp ứng nhiệm vụ được giao. Song, những quy định nêu trên còn chung chung, các ngành, đơn vị cần tiếp tục xây dựng tiêu chuẩn cụ thể phù hợp đặc điểm, vị trí và môi trường công tác đối với từng chức danh CC.

Về tiêu chuẩn đối với một số chức danh trong cơ quan hành chính

cấp tỉnh:

+ Đối với các chức danh giám đốc, phó giám đốc các sở cấp tỉnh: nắm vững quan điểm, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, hiểu biết nhiều lĩnh vực, trước hết ở lĩnh vực mình đang phụ trách, quản lý. Nắm vững cơ chế và tình hình hoạt động của hệ thống tổ chức bộ máy thuộc quyền quản lý. Có năng lực tư duy nhạy bén, có trình độ chuyên môn tốt nghiệp đại học trở lên và trình độ lý luận cao cấp, thành thạo tiếng Anh hay tiếng nước ngoài nào đó, biết sử dụng phương tiện tin học, có kiến thức pháp luật. Có năng lực lãnh đạo, quản lý nhà nước, phối hợp công tác với CC quản lý cơ quan khác.

b) Xây dựng tiêu chí đánh giá công chức hành chính cấp tỉnh

Tiêu chí là dấu hiệu dựa vào để đánh giá; trên cơ sở tiêu chuẩn được cụ thể hóa, đánh giá quá trình hoạt động của cá nhân và đội ngũ.

Để làm căn cứ cho người làm công tác CB, CC các sở, ban, ngành địa phương tiến hành đánh giá CCHC một cách có hệ thống và thống nhất trong phạm vi toàn quốc, phản ánh đúng thực trạng và đạt hiệu quả tốt. ngoài việc căn cứ vào tiêu chuẩn cụ thể về chức danh của CC cần dùng các tiêu chí đánh giá tổng hợp gồm các nội dung chủ yếu sau:

Một là, tiêu chí liên quan đến phẩm chất cá nhân;

Hai là, tiêu chí liên quan đến năng lực quản lý;

Ba là, tiêu chí liên quan đến trình độ lý luận chính trị và trình độ

chuyên môn;

Bốn là, các tiêu chí liên quan đến hiệu quả công việc;

Năm là, các tiêu chí liên quan đến tính cách quan hệ với quần chúng;

Sáu là, các tiêu chí liên quan đến mức độ đáp ứng nhu cầu công việc và tính hợp lý, đồng bộ của đội ngũ công CCHC đó là: cơ cấu giới tính, cơ cấu độ tuổi, cơ cấu ngành nghề, cơ cấu dân tộc, mức độ đạt hiệu quả công việc và hệ thống các văn bằng CC nhận được qua quá trình đào tạo.

Đánh giá CC là biện pháp quản lý thông qua việc kiểm tra, kiểm định các chỉ số nói lên hiệu quả làm việc, cống hiến của CC. Đánh giá hoạt động thực thi công việc của CC trong cơ quan là một việc cần thiết để nhằm hoàn thiện không ngừng hoạt động của họ. Nếu không có đánh giá, cơ quan khó có thể xác định được kế hoạch hành động, hoạch định chính sách để phát triển tổ chức nói chung và phát triển nguồn nhân lực nói riêng. Có thể đánh giá CC trên các nội dung sau đây:

- Đánh giá hiệu quả công việc của CC trong cơ quan HCNN;

- Đánh giá năng lực, trình độ chuyên môn nghiệp vụ của CC;

- Đánh giá tiềm năng của CC;

- Đánh giá động cơ của nhân lực trong cơ quan nhà nước.

Để đánh giá công chức một cách chính xác cần phải thường xuyên kiểm tra các hoạt động của họ nhằm kịp thời phát hiện những mặt mạnh để động viên, khuyến khích họ phát huy. Đồng thời, cũng nhờ kiểm tra mà tìm ra những điểm hạn chế, thiếu sót để bổ sung, uốn nắn kịp thời cho họ, giúp họ không bị nhấn sâu vào những sai lầm, thiếu sót. Trong công tác đánh giá CC phải bảo đảm tính công bằng, bình đẳng, công khai trong đánh giá, bên cạnh đó cần phải xây dựng những tiêu chí đánh giá rất cụ thể để đánh giá từng nội dung thì công tác đánh giá mới có hiệu quả. Việc đánh giá chính xác hoạt động của CC có ý nghĩa rất quan trọng trong việc nâng cao chất lượng làm việc của CC. Trên cơ sở kết quả đánh giá mới có thể đưa ra các hình thức sử dụng, đãi ngộ, bố trí, cất nhắc, khen thưởng, kỷ luật đối với CC một cách hợp lý, vì vậy việc đánh giá CC phải được tiến hành theo một quy trình chặt chẽ, khách quan và công tâm.

2.2.2.6. Xây dựng và thực hiện chế độ, chính sách đối với công chức hành chính cấp tỉnh

Theo nghĩa rộng chế độ, chính sách đối với CCHC cấp tỉnh là hệ thống các quan điểm, chủ trương, chính sách… của Đảng và Nhà nước Lào liên quan đến công tác CB, CC nhằm xây dựng CC đồng bộ, có chất lượng đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ chính trị của mỗi thời kỳ, bao gồm: chính sách tuyển dụng, bổ

nhiệm và miễn nhiệm CC; chính sách đào tạo, bồi dưỡng CC; chính sách tiền lương; chính sách khen thưởng, kỷ luật CC… Chế độ, chính sách CC là một trong những chính sách lớn của Đảng và Nhà nước Lào, có tầm quan trọng đặc biệt. Trong điều kiện một Đảng cầm quyền, Đảng thống nhất lãnh đạo công tác CB, CC và quản lý đội ngũ CC, chính sách CB, CC là chính sách thống nhất trong hệ thống chính trị. Mỗi lĩnh vực, bộ phận hợp thành của hệ thống chính trị có thể vận dụng chính sách CB, CC chung để thực hiện cho phù hợp với điều kiện cụ thể, qua đó góp phần bổ sung, hoàn chỉnh chính sách ấy.

Đảng và Nhà nước Lào có chế độ, chính sách thích hợp bảo đảm lợi ích vật chất và động viên tinh thần cho CC nhà nước nói chung, CCHC cấp tỉnh nói riêng. Tính giảm biên chế; nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả lao động; chống tham nhũng, lãng phí; mở rộng bảo hiểm xã hội; đổi mới cơ bản chính sách bảo đảm lợi ích vật chất cho từng loại cán bộ, trước hết là chế độ tiền lương, nhà ở và phương tiện đi lại… chính sách cải cách tiền lương và các chế độ, chính sách đãi ngộ CC của Đảng đang được thực hiện có hiệu quả. Sửa đổi, bổ sung các quy định về chế độ phụ cấp ngoài tiền lương theo ngạch, bậc theo cấp chuyên môn, nghiệp vụ cho CC làm việc ở nông thôn, vùng sâu, vùng xa, miền núi… Ban hành và thực hiện chế độ tiền thưởng đối với CC hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ và các chế độ đãi ngộ khác ngoài tiền lương đối với CC đồng thời đề ra nhiều chính sách, hình thức thích hợp để tôn vinh đối với người có công với đất nước, những người có tài, có đóng góp lớn cho sự nghiệp đổi mới.

2.3. XÂY DỰNG NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN VÀ YÊU CẦU ĐỐI VỚI CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐỘI NGŨ CÔNG CHỨC HÀNH CHÍNH CẤP TỈNH Ở CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO

2.3.1. Xây dựng nhà nước pháp quyền ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào

Những năm sau đổi mới (1986) tới nay, ở CHDCND Lào cũng có các công trình nghiên cứu về nhà nước pháp quyền và xây dựng nhà nước pháp quyền của Lào. Trong những công trình nghiên cứu của mình, các tác giả trong nước đã tập trung luận giải sự hình thành, phát triển của nhận thức luận

về nhà nước pháp quyền, nguyên tắc, đặc trưng của nhà nước pháp quyền với tư cách là những giá trị có tính phổ biến, sự hạn chế quyền lực nhà nước trong nhà nước pháp quyền, đồng thời, nêu ra một số đặc thù của nhà nước pháp quyền Lào, mô hình nhà nước pháp quyền, mô hình tổ chức cơ quan lập pháp, hành pháp, tư pháp trong nhà nước pháp quyền và nhiều vấn đề khác.

Sau quá trình tập hợp chuẩn bị hơn 10 năm (1975 - 1990) Nước CHDCND Lào được ban hành bản Hiến pháp đầu tiên của mình. Chủ tịch Cay Sỏn PHÔM VI HẢN nói rằng:

Nhà nước và pháp luật là công cụ cần thiết cho dân chủ nhân dân, nhà nước quản lý bằng hiến pháp là ý chí và đường lối chính trị của Đảng, của giai cấp công dân, nhân dân lao động và nhân sĩ cách mạng”; “việc xây dựng NNPQ là quá trình thực hiện trong sự phát triển lâu dài của lịch sử, kinh tế - xã hội của nước ta, việc công bố hiến pháp lần đầu tiên còn là một kết quả 30 năm của sự đấu tranh giải phóng đất nước và 15 năm xây dựng nhà nước CHDCND Lào trải qua những khó khăn và thách thức khác nhau trong sự nghiệp giữ gìn và xây dựng đất nước và sự bắt đầu thực hiện đường lối đổi mới đất nước của Đảng ta [52, tr.322].

Nghiên cứu lịch sử tư tưởng nhân loại mặc dù với cách biểu đạt khác nhau, nhưng đều đề cập những điểm chung về đặc trưng NNPQ như sau:

- Nhà nước pháp quyền là nhà nước hợp hiến, thể hiện chủ quyền của nhân dân.

- Nhà nước pháp quyền là nhà nước quản lý xã hội bằng pháp luật. Pháp luật là công cụ chủ yếu được nhà nước sử dụng để quản lý xã hội; Pháp luật trong NNPQ là một trong những giá trị, được xã hội thừa nhận, do đó, pháp luật đó phải thể hiện ý chí đồng thuận xã hội, mang tính nhân văn, nhân đạo, phục vụ con người, vì con người;

- Pháp luật là sự thước đo của tự do, công bằng, nhất quán, phải bảo đảm tính công khai, sự minh bạch, dễ tiếp cận, áp dụng kịp thời để bảo đảm, bảo vệ tự do, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, tổ chức;

- Tất cả các cơ quan nhà nước và mọi CB, CC đều phải tôn trọng pháp luật, nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật, đặt mình dưới pháp luật;

- Nhà nước và công dân có trách nhiệm, nghĩa vụ đối với nhau và không ngừng mở rộng việc bảo đảm và bảo vệ tự do quyền công dân và quyền con người;

- Thực hiện nguyên tắc phân quyền trong xác lập và thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp nhằm bảo đảm phân công rành mạch giữa cơ quan lập pháp, hành pháp và tư pháp, đặc biệt là sự độc lập của tư pháp. Không có sự độc lập của tư pháp sẽ không có công lý và lẽ phải;

Ở CHDCND Lào, cùng với việc tiếp thu các giá trị chung của nhân loại về NNPQ, trên cơ sở tổng kết kinh nghiệp, bài học lịch sử của sự nghiệp xây dựng NNPQ ở Lào từ giải phóng đất nước (năm 1975) tới nay, đặc biệt là kinh nghiệm lý luận và thực tiễn của hơn 26 năm đổi mới đất nước về mọi mặt kinh tế, văn hóa xã hội, chính sách đối nội và đối ngoại, xuất phát từ những yêu cầu, đòi hỏi của tình hình, nhiệm vụ mới, trên cơ sở những quan điểm chung của Đảng và Nhà nước của Lào, có thể xác định được một hệ thống các đặc trưng cơ bản của Nhà nước pháp quyền ở Lào. Những đặc trưng cơ bản này là định hướng và là mô hình, quan điểm cho việc xây dựng các thiết chế nhà nước, trong đó có chính quyền địa phương, mà chính quyền cấp tỉnh là một bộ phận cấu thành.

Nói tới xây dựng NNPQ ở CHDCND Lào trước hết là nói tới phương thức tổ chức nền chính trị, nền dân chủ xã hội chủ nghĩa và nhà nước xã hội chủ nghĩa mà mục đích là xây dựng một xã hội “dân giầu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ và văn minh”, không ngừng giữ vững bản chất giai cấp công nhân và tính nhân dân của nhà nước, phát huy hơn nữa tính ưu việt của chế độ xã hội chủ nghĩa, làm cho bộ máy nhà nước thật sự trong sạch, vững mạnh, nâng cao hiệu lực và hiệu quả quản lý và điều hành mọi mặt đời sống nhà nước và xã hội.

Hơn 26 năm từ khi Đảng nhân dân cách mạng Lào đề ra chủ trương đổi mới toàn diện và có nguyên tắc, Nhà nước Lào đã từng bước thực hiện việc quản lý kinh tế - xã hội bằng hiến pháp và pháp luật, đó là phương pháp quản lý mà phù hợp với quan niệm chung của việc quản lý phù hợp với ý chí của nhân dân các dân tộc, đảm bảo việc phát triển chủ quyền đất nước của nhân dân các bộ tộc Lào trên cơ sở hiến pháp và pháp luật. Sự phát triển nhà nước pháp quyền đang là vấn đề mới và lâu dài đối với Lào. Chủ tịch Cay Sỏn Phôm Vi Hản cho rằng: “NNPQ là Nhà nước coi pháp luật là tối thượng và ý thức tôn trọng pháp luật của công dân đã trở thành quen thuộc trong sinh hoạt hàng ngày rồi” [52, tr.334]. Do vậy, việc xây dựng NNPQ là quá trình phát triển từng bước, lâu dài phù hợp với trình độ phát triển về kinh tế, văn hóa, xã hội của đất nước, dựa trên trình độ học tập, ý thức chính trị của nhân dân, công dân và điều kiện khác.

Quan điểm chung về việc xây dựng NNPQ của CHDCND Lào đã được đề cập lần đầu tiên trong Văn kiện Đại hội Đảng NDCM Lào lần thứ

VIII. Đó là:

Để cho việc quản lý nhà nước, phù hợp với định hướng kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế, Đảng có chính sách từng bước xây dựng nhà nước pháp quyền, phù hợp với điều kiện thực tế của đất nước ta, để cho công dân có thể thực hiện quyền và nhiệm vụ của mình đầy đủ, đảm bảo sự công bằng trước pháp luật, có giải pháp hiệu quả trong việc chống hành vi vi phạm pháp luật, đồng thời phải đẩy mạnh việc tuyên truyền, giáo dục pháp luật, xây dựng ý thức tôn trọng và tuân theo pháp luật cho rộng rãi trong xã hội [36, tr.59].

Như vậy, mục đích chính của việc phát triển NNPQ ở CHDCND Lào là việc bảo đảm sự phát triển chủ quyền đất nước, tất cả vì hạnh phúc của nhân dân của các bộ tộc Lào, quyền con người, quyền công dân và lợi ích của trẻ em, sự công bằng nam - nữ, dân tộc và đảm bảo việc thực hiện nội dung của các Điều ước quốc tế mà nhà nước Lào đã ký kết. Muốn đạt được