Bồi Dưỡng Cho Giáo Viên Tiểu Học Về Kỹ Năng Tổ Chức Hoạt Động Trải

Nội dung HĐTN

Hình thức tổ

chức

Thời gian, địa

điểm

Lực lượng

phối hợp

Đối tượng

tham gia

- Nhận thức về các chức năng của quá trình quản lí để nâng công tác chỉ đạo hoạt động quản lí quá trình hoạt động trải nghiệm cho học sinh trong nhà trường tiểu học.

c. Cách thức thực hiện

- Đầu mỗi năm học, Hiệu trưởng tổ chức cho CBGV học tập nhiệm vụ năm học, kế hoạch hoạt động, chỉ tiêu cần đạt, đưa vào tiêu chuẩn thi đua hàng năm. Hiệu trưởng cũng nên thường xuyên tuyên truyền, vận động, giải thích về ý nghĩa, tầm quan trọng của HĐTN trong các buổi họp liên tịch, họp hội đồng sư phạm, trong các buổi sơ kết, tổng kết, đánh giá, rút kinh nghiệm...; tổ chức các hội thi tìm hiểu về vai trò, vị trí, tầm quan trọng của HĐGDNGLL; đưa ra những vấn đề còn vướng mắc, những nội dung chưa thực hiện. Hàng tháng khi triển khai kế hoạch HĐGD NGLL cần phải có sự chuẩn bị chu đáo từ Ban chỉ đạo HĐGD NGLL, các kế hoạch có sự hướng dẫn cụ thể về thời gian tổ chức, cách tổ chức,… cho lực lượng giáo viên.

- Tổ chức hội thảo, tập huấn để các văn bản hướng dẫn của ngành, về nhiệm vụ năm học, về định hướng đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, để mọi thành viên trong trường đều hiểu được trách nhiệm của mình có nhận thức đầy đủ trong việc xác định trách nhiệm của từng cá nhân để đạt mục tiêu giáo dục của nhà trường. Đồng thời thông qua tập huấn, hội thảo GV nhận thấy được vị trí, tầm quan trọng của tổ chức hoạt động trải nghiệm cho HS tiểu học, được bồi dưỡng các kỹ năng tổ chức HĐTN cho HS tiểu học, được cung cấp tài liệu tham khảo từ đó tạo tâm thế tự tin cho GV khi tổ chức HĐTN cho HS tiểu học.

- CBQL chỉ đạo nâng cao nhận thức cho HS về hoạt động trải nghiệm bằng cách hướng dẫn GV tổ chức cho HS tìm hiểu về hoạt động trải nghiệm và xây dựng các kỹ năng nền cho HS tiểu học. Ngay từ đầu năm học, ngoài việc hướng dẫn HS tiểu học xây dựng nội quy của lớp, của trường, các kỹ năng cơ bản: tổ chức, làm việc nhóm, ghi chép,… GV cần giới thiệu, hướng dẫn cho HS tiểu học hiểu về mục đích, các hình thức, cách tổ chức HĐTN. Thông qua đó,

HS cả lớp biết lựa chọn hình thức tổ chức phù hợp với nội dung; nắm được các bước cơ bản cần thực hiện, trách nhiệm của từng cá nhân khi tham gia HĐTN.

- Mỗi GV phải giúp đỡ, hỗ trợ các em thực hiện đầy đủ các bước cơ bản sau:

Bước 1: Xây dựng ý tưởng; Bước 2: Xây dựng kế hoạch; Bước 3: Công tác chuẩn bị thực hiện; Bước 4: Tổ chức thực hiện; Bước 5: Đánh giá kết quả thực hiện.

- Vào các buổi sinh hoạt dưới cờ hàng tuần, sinh hoạt lớp cuối tuần, các tiết HĐTN, tuyên truyền, giáo dục học sinh ý thức, thái độ, tình cảm và động cơ tham gia hoạt động.

- Đa dạng hóa các hình thức tổ chức trải nghiệm để thu hút sự tham gia của các em.

- Tìm hiểu nhu cầu, hứng thú của học sinh để có những điều chỉnh về kế hoạch, nội dung để mục tiêu giáo dục đạt hiệu quả hơn.

Nâng cao nhận thức của cha mẹ học sinh về hoạt động trải nghiệm bằng cách:

+ Thông qua kỳ họp phụ huynh, giáo viên có thể tuyên truyền về tác dụng của hoạt động trải nghiệm đối với việc phát triển nhân cách học sinh một cách toàn diện.

+ Mời cha mẹ học sinh cùng tham gia một số hoạt động trải nghiệm, từ đó có thể tuyên truyền tới nhận thức của các cha mẹ học sinh khác.

+ Tổ chức các diễn đàn bàn về tác dụng của hoạt động trải nghiệm cho học sinh tiểu học đối với sự phát triển nhân cách toàn diện của học sinh.

d. Điều kiện thực hiện biện pháp

- Hiệu trưởng cần nhận thức đúng đắn và thấy được tầm quan trọng của hoạt động trải nghiệm cho học sinh, từ đó lập các kế hoạch cụ thể cho việc tập huấn, nâng cao nhận thức, kỹ năng tổ chức cho cán bộ quản lí, giáo viên.

- Sở Giáo dục và Đào tạo nên tổ chức các buổi tập huấn nhằm bổ sung kiến thức, kỹ năng tổ chức các chương trình trải nghiệm cho giáo viên đồng thời hỗ trợ kinh phí hoạt động cho các hoạt động trải nghiệm ở các trường.

- Giáo viên phải không ngừng tự học hỏi, nâng cao kiến thức, cập nhập những kiến thức mới về trải nghiệm để phù hợp với tình hình mới.

3.2.2. Bồi dưỡng cho giáo viên tiểu học về kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh

a. Mục tiêu của biện pháp

Biện pháp nhằm phát triển kỹ năng tổ chức HĐTN cho cán bộ giáo viên bởi họ chính là những người trực tiếp tổ chức, hướng dẫn cho học sinh tham gia các HĐTN, do đó việc rèn luyện những kỹ năng như: tổ chức trò chơi, tổ chức trại, giao tiếp, nói trước đám đông, dẫn chương trình…

b. Nội dung biện pháp

Bồi dưỡng kỹ năng thiết kế kế hoạch tổ chức HĐTN. Kỹ năng xây dựng chủ đề giáo dục.

Kỹ năng tổ chức một số hoạt động thực tiễn.

Xây dựng mạng nội dung hoạt động trải nghiệm theo lĩnh vực nội dung của chương trình giáo dục phổ thông mới.

Xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động giáo dục cho HS. Các kế hoạch này có thể theo khóa hoặc theo nội dung.

c. Cách thức thực hiện biện pháp

Đa dạng hoá, tích cực hoá hoạt động bồi dưỡng GV tại nhà trường

Giáo viên là người hiện thực hoá các hoạt động giáo dục trong nhà trường; bởi vậy, GV cần tham mưu cho Hiệu trưởng nhà trường đẩy mạnh các hoạt động bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động cho GV ngay tại nhà trường. Cách làm có hiệu quả nhất là thông qua các hội nghị bồi dưỡng chuyên đề, các buổi hội thảo, tọa đàm, các buổi giao ban hàng tuần, nhất là hoạt động thực hành các kỹ năng sư phạm theo hướng đổi mới trong giờ lên lớp hàng ngày, trong các buổi tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp, các buổi ngoại khóa và trong các giờ sinh hoạt lớp, là vấn đề cần được quan tâm tổ chức thường xuyên. Như vậy việc tổ chức HĐTN sẽ được tiến hành một cách chủ động, sáng tạo và có chất lượng hơn.

CBQL chỉ đạo xây dựng đội ngũ GV cốt cán, có kinh nghiệm, có kiến thức và kỹ năng tổ chức HĐTN cho HS tiểu học, hàng năm, tổ chức các lớp bồi dưỡng do đội ngũ GV này trực tiếp giảng dạy, chia sẻ kinh nghiệm cho GV trong nhà trường.

Mặt khác, CBQL chỉ đạo mời chuyên gia về HĐTN ở các trường đại học tổ chức bồi dưỡng chuyên đề cho GV trong nhà trường.

d. Điều kiện thực hiện biện pháp

- Hiệu trưởng tạo điều kiện về thời gian cho GV, tham gia các hoạt động bồi dưỡng.

- Dành nguồn kinh phí cho hoạt động bồi dưỡng nâng cao trình độ của GV.

3.2.3. Kế hoạch hóa tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh phù hợp với điều kiện của nhà trường

a. Về mục tiêu biện pháp

Xây dựng các kế hoạch trải nghiệm phải được tiến hành ngay từ đầu năm học. Các kế hoạch này phải được vạch ra một cách chi tiết, cụ thể tới từng tháng, từng tuần của năm học và đảm bảo phù hợp với điều kiện thực tiễn của nhà trường.

b. Về nội dung biện pháp

Kế hoạch HĐTN được đưa vào kế hoạch nhà trường, được Hội đồng sư phạm bàn bạc và thông qua vào đầu năm học. Nội dung kế hoạch cụ thể như sau:

- Nêu rõ thuận lợi, khó khăn của nhà trường, tình hình về tài chính, cơ sở vật chất, đánh giá những mặt mạnh đã đạt được trong tổ chức HĐTN của năm học trước để rút kinh nghiệm trong xây dựng kế hoạch cho năm học sau.

- Xác định mục tiêu hoạt động trải nghiệm.

- Xác định các chương trình hành động theo tuần, tháng trong quá trình thực hiện công việc.

- Tích hợp các nội dung hoạt động trải nghiệm với chương trình chính khóa: nội dung trải nghiệm giáo dục đạo đức, lối sống, nội dung trải nghiệm tình cảm, nội dung trải nghiệm các kỹ năng sống, nội dung hoạt động công tác xã hội,...

- Xác định hình thức tổ chức trải nghiệm, quy mô cách thức tiến hành hoạt động trải nghiệm, các lực lượng giáo dục tham gia trải nghiệm,…

c. Cách thức thực hiện biện pháp

- Giao nhiệm vụ cụ thể cho từng lực lượng tham gia tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh.

- Phân công nhiệm vụ cho giáo viên chủ nhiệm lớp, khối trưởng các khối lớp nghiên cứu đặc điểm của từng khối, lớp, xây dựng kế hoạch tổng thể trong năm và kế hoạch cụ thể của từng hoạt động. Thảo luận, đóng góp ý kiến, thống nhất thực hiện kế hoạch đề ra.

- Chỉ đạo làm điểm, rút kinh nghiệm (có thể chọn ở mỗi khối một lớp).

- Chỉ đạo triển khai đại trà việc thực hiện kế hoạch tổ chức HĐTN trong toàn trường. Trong quá trình triển khai thực hiện cần chú trọng khâu chỉ đạo, giám sát tổ chức HĐTN. Kịp thời phát hiện vướng mắc, bất cập để có biện pháp hỗ trợ tháo gỡ. Đồng thời có phương án điều chỉnh kế hoạch trong những năm tiếp theo.

- Đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch. Qua đây giúp nhà quản lí nhìn nhận lại kết quả đạt được theo kế hoạch đã đề ra, xem xét nguyên nhân dẫn đến thành công hoặc tồn tại hạn chế.

Có thể sử dụng mẫu kế hoạch dưới đây:

Bảng 3.1. Mẫu bảng xây dựng kế hoạch trải nghiệm năm học

Thời gian

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 124 trang tài liệu này.

d. Điều kiện thực hiện biện pháp

- Kế hoạch trải nghiệm phải được xây dựng thành văn bản riêng, được thảo luận và thiết kế xây dựng ngay từ đầu năm học. Kế hoạch trải nghiệm phải được cụ thể hóa tới từng tháng, từng tuần của năm học.

3.2.4. Phối hợp với các lực lượng giáo dục ngoài nhà trường trong tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh tiểu học

a. Mục tiêu của biện pháp

Nhằm khắc phục tính chất đơn điệu lập đi lập lại một vài hình thức đã quá quen thuộc có thể gây nhàm chán tẻ nhạt đối với các em, thu hút các em tham gia vào hoạt động trải nghiệm, nhà trường, giáo viên và các lực lượng tham gia tổ chức trải nghiệm phải nghiên cứu để làm sao có thể đa dạng hóa các hoạt động này cho các em.

b. Nội dung biện pháp

GV cần chủ động đổi mới cách thức tổ chức hoạt động trải nghiệm bằng cách phối hợp với các lực lượng giáo dục ngoài nhà trường đa dạng các hoạt động trải nghiệm nhưng vẫn phải đảm bảo sự thay đổi này phù hợp với mục đích, yêu cầu của môn học, phù hợp với khả năng, tâm lí lứa tuổi học sinh. Lựa chọn các hình thức hoạt động cho phù hợp với nội dung của tuần, tháng. Ngay bản thân các hoạt động trải nghiệm tự nó vô cùng đa dạng, nếu CBQL biết lựa chọn, đầu tư và sử dụng sẽ giúp HS hứng thú hơn.

c. Cách thức thực hiện biện pháp

Các hình thức tổ chức HĐTN được thiết kế theo từng lĩnh vực trải nghiệm sao cho phù hợp:

- Lĩnh vực học tập: Câu lạc bộ, dự án học tại hiện trường, thực tế địa phương, thi tìm hiểu,...

- Lĩnh vực giáo dục đạo đức, lối sống: Tham gia hoạt động từ thiện, tình nguyện, trải nghiệm đóng góp cải tạo môi trường, chăm sóc các công trình văn hóa, di tích lịch sử, nghĩa trang liệt sĩ, thi tìm hiểu, sân khấu hóa các hoạt động theo chủ đề,...

- Lĩnh vực trải nghiệm xúc cảm, tình cảm: Tham gia các hoạt động giao lưu, sân khấu hóa theo hình thức xử lí tình huống, thuyết trình,...

- Lĩnh vực trải nghiệm mô phòng: Thông qua môi trường Elerning, tổ chức trò chơi mô phỏng,...

Chúng tôi đưa ra một số thiết kế, tổ chức hoạt động trải nghiệm trong dạy học môn Toán ở tiểu học theo các hình thức tổ chức của hoạt động trải nghiệm:

Đổi mới hoạt động câu lạc bộ Câu lạc bộ toán học: Hoạt động của câu lạc bộ (CLB) tạo cơ hội để HS được chia sẻ những kiến thức, hiểu biết của mình về toán học mà HS quan tâm, qua đó phát triển các kĩ năng của HS như: kĩ năng giao tiếp, kĩ năng lắng nghe và biểu đạt ý kiến, kĩ năng trình bày suy nghĩ, ý tưởng, kĩ năng viết bài, kĩ năng chụp ảnh, kĩ năng hợp tác, làm việc nhóm, kĩ năng ra quyết định và giải quyết vấn đề,... CLB toán học giúp HS có điều kiện tiếp cận với toán học, giúp các em phát huy năng lực toán học của mình và tiếp cận nhanh nhất, nhớ lâu, hiểu sâu các vấn đề toán học. CLB hoạt động theo nguyên tắc tự nguyện, thống nhất, có lịch sinh hoạt định kì. Có thể tổ chức CLB ở tiểu học theo khối lớp, theo Trường... Tên của CLB toán học ở tiểu học có thể đặt: “CLB Toán tuổi thơ”, “CLB toán 1, 2, 3...” hoặc “CLB Toán học...”.

Hình thức sinh hoạt CLB có thể là Hội vui học tập, Hái hoa dân chủ, Giải ô chữ, Rung chuông vàng, Tọa đàm, Hội thảo, Thảo luận về một đề tài được lựa chọn.

Nội dung sinh hoạt CLB có thể là về các bài toán, câu chuyện lịch sử toán học; xem các bộ phim về lịch sử toán học hay về các nhà toán học; giải các câu đố trí tuệ, logic, các câu đố IQ phù hợp; làm thơ về Toán;... tham quan, dã ngoại học tập các địa danh du lịch, làng nghề của địa phương, tiếp cận các vấn đề toán học qua việc tham quan đó như tìm hiểu về lịch sử của địa danh, cách thiết kế, xây dựng các di tích, chụp ảnh, kí họa, tạo mô hình trên máy tính hoặc phác họa trên bản vẽ khi trải nghiệm tham quan... Chẳng hạn, bồi dưỡng hứng thú học tập Hình học cho HS, qua CLBTH có thể cho HS xem bộ phim về lịch sử hình học “The story of Geometry” của Maria Montessory,...

Ngoài CLB toán học, ở tiểu học còn có các câu lạc bộ khác như CLB học thuật các môn học khác; CLB thể dục thể thao; CLB văn hóa nghệ thuật; CLB võ thuật; CLB HĐ thực tế; CLB trò chơi dân gian, các giáo viên hoàn toàn có thể tích hợp giáo dục toán học thông qua HĐ của các CLB này.

Đổi mới tổ chức diễn đàn: Diễn đàn là một hình thức tổ chức HĐ được sử dụng để thúc đẩy sự tham gia của HS thông qua việc các em trực tiếp, chủ động bày tỏ ý kiến của mình với đông đảo bạn bè, nhà trường, thầy cô giáo, cha mẹ và những người lớn khác có liên quan. Qua diễn đàn, HS có cơ hội bày tỏ suy nghĩ, ý kiến, quan niệm hay những câu hỏi, đề xuất của mình về các vấn đề học toán, học hình học thể hiện nhu cầu, hứng thú, nguyện vọng của HS. HS có thể chia sẻ kinh nghiệm học tập của mình. Đây cũng là dịp để HS biết lắng nghe ý kiến, học tập lẫn nhau. Diễn đàn được tổ chức linh hoạt, phong phú và đa dạng với những hình thức HĐ cụ thể, phù hợp với HS. Có thể tổ chức cho HS nhân dịp kỉ niệm ngày thành lập, ngày lễ lớn, có thể ở buổi sơ kết, tổng kết năm học hoặc hướng dẫn các em tham gia diễn đàn trên báo Toán Tuổi thơ, báo Nhi đồng, báo Thiếu niên... qua đó GV, phụ huynh hiểu biết hơn về tâm tư, nguyện vọng, khó khăn trong học Toán để có biện pháp giúp đỡ, hỗ trợ HS.

Đổi mới tổ chức hội thi/cuộc thi: Hội thi/cuộc thi có thể được thực hiện dưới nhiều hình thức khác nhau như: Thi giải toán, thi sưu tầm các bài toán dân gian, thi vẽ, thi thiết kế hình học, thi làm mô hình kiến trúc hình học, thi chụp ảnh nghệ thuật hình học với cuộc sống, thi tìm hiểu lịch sử toán học, lịch sử hình học, thi đố vui, thi giải ô chữ, thi tiểu phẩm, thi thời trang, thi kể chuyện, thi chụp ảnh, thi kể chuyện theo tranh, thi sáng tác thơ, sáng tác bài hát, hội thi học tập... Các hội thi có thể gắn với giáo dục về một chủ đề nào đó như giáo dục an toàn giao thông, giáo dục về môi trường... Nội dung của hội thi rất phong phú, bất cứ nội dung giáo dục nào cũng có thể được tổ chức dưới hình thức hội thi/cuộc thi. Điều quan trọng khi tổ chức hội thi là phải linh hoạt, sáng tạo khi tổ chức thực hiện, phù hợp tâm sinh lí lứa tuổi tiểu học, điều kiện thực hiện của HS, thời gian chuẩn bị và tổ chức hội thi phù hợp, tránh máy móc thì cuộc thi mới hấp dẫn.