Các Doanh Nghiệp Nước Ngoài Kinh Doanh Nqtm Trong Lĩnh Vực Bán Lẻ Tại Việt Nam

Bên cạnh đó, Hiệp hội siêu thị Hà Nội đã chỉ ra những điểm yếu đang tồn tại trong hệ thống phân phối Việt Nam: 60-70% các đơn vị kinh doanh chưa sử dụng công nghệ thông tin vào lãnh vực quản lý và khoảng 20% đơn vị mới xây dựng web đơn giản với nội dung nghèo nàn.các doanh nghiệp Việt Nam còn tỏ ra lúng túng trong việc áp dụng công nghệ thông tin. 27

Hơn nữa, khi nhượng quyền thương mại, tức là doanh nghiệp không chỉ quản lý những kênh phân phối của mình mà còn phải giám sát, hỗ trợ bên nhận quyền. Bên nhượng quyền không thể dùng phương pháp thủ công để tiến hành những công việc này mà phải có cả một hệ thống nhân lực và công cụ hỗ trợ mới có thể thực hiện một cách chuyên nghiệp và bài bản đối với cả hệ thống nhượng quyền. Có như vậy thì khi hệ thống phát triển lớn mạnh tới đâu, nhiều cửa hàng nhận quyền đến đâu thì bên nhận quyền vẫn kiểm soát tốt, đồng nhất sản phẩm giữa các cửa hàng.

* Dịch vụ hậu mãi:

Một điểm yếu nữa đối với các doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam đó chính là chất lượng dịch vụ và các gía trị gia tăng đi kèm. Chất lượng dịch vụ tại các siêu thị trong nước kém xa các siêu thị nước ngoài đặc biệt là BigC và Metro. Nếu đến siêu thị BigC hay Metro, khách hàng không phải lo tới việc trông xe, giữ mũ bảo hiểm, trong khi gửi xe vào siêu thị Fivimart vẫn mất 3000 đ/ chiếc. Tại BigC còn có các khu vui chơi dành cho trẻ em, nơi nghỉ ngơi cho khách hàng. BigC hay Metro cũng có dịch vụ chuyển hàng đến tận nơi trong bán kinh 15 km, dịch vụ sửa quần áo tại siêu thị nếu khách hàng có nhu cầu…Điều này chưa thấy xuất hiện tại các siêu thị trong nước. Hơn nữa, nhân viên tại nhiều siêu thị Việt Nam chưa làm hài lòng khách hàng. Có tới hơn một nửa cho rằng đó là thái độ của nhân viên phục vụ. Họ thiếu nụ cười trên môi. Nhiều nhân viên thanh toán tiền còn tỏ ra cáu gắt với khách hàng. Một số nhân viên còn nói chuyện với nhau trong siêu thị và thiếu sự nhiệt tình trong việc trả lời các câu hỏi của khách hàng. Một số khác thì cho rằng điều họ cảm thấy không hài lòng ở các siêu thị Việt Nam là do một số hàng hóa còn chưa được dán nhãn mác xuất xứ đầy đủ và một số mặt hàng chưa được dán giá tiền chi tiết và

27 Nguồn: http://www.ugtrad.vn/tin-tuc/tin-tuc-su-kien-trong-nganh/nganh-dich-vu-ban-le/103-dinh-vi- nganh-ban-le-viet-nam.html, truy cập ngày 24/03/2010

rõ ràng. Gần đây, một số mặt hàng tươi sống tại siêu thị Hapro mart bị sửa hạn sử dụng đã gây ra sự mất niềm tin đối với nhiều khách hàng.

Uy tín, dịch vụ bán hàng và sau bán hàng là những yếu tố làm nên thương hiệu của một doanh nghiệp. Một siêu thị với hàng hóa nghèo nàn, thái độ phục vụ thiếu chuyên nghiệp thì khó có thể tồn tại lâu chứ chưa nói đến sẽ nhượng quyền thương mại. Hàng hóa trong các siêu thị có thể giống nhau nhưng phong cách phục vụ thì khác nhau và làm nên bản sắc của siêu thị đó. Người tiêu dùng ngày càng nhạy cảm hơn và có nhiều lựa chọn tiêu dùng hơn, họ sẽ tới những nơi họ thấy thoải mái nhất, được phục vụ tốt nhất. Do đó, các siêu thị Việt có thể thông qua đào tạo nhân viên về cách thức giao tiếp, bán hàng cho khách …

Tóm lại, các dịch vụ hậu mãi tuy nhỏ nhưng lại đem lại sự thỏa mãn lớn cho khách hàng. Dịch vụ và chất lượng dịch vụ là yếu tố để giữ chân khách hàng và hấp dẫn thêm những khách hàng mới. Một khách hàng dị ứng với một công ty hoặc một cửa hàng sẽ kéo theo nhiều người khác dị ứng theo. Vì vậy, để mất một khách hàng không phải chỉ mất một mà là mất mười và hậu quả sẽ không thể lường được. Nhưng đây lại chính là điểm yếu của các doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam.

2.1.3.3. Thách thức:

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 108 trang tài liệu này.

Sau khi Việt Nam gia nhập tổ chức thương mại thế giới WTO, các doanh nghiệp Việt Nam sẽ gặp phải rất nhiều thách thức.

* Đối mặt với các tập đoàn bán lẻ nước ngoài:

Thách thức lớn nhất đối với các doanh nghiệp bán lẻ trong nước chính là sự việc đối mặt với các tập đoàn bán lẻ nước ngoài. Nhiều tập đoàn bán lẻ lớn của nước ngoài như Tesco (Anh); Carefour (Pháp) và tập đoàn bán lẻ khổng lồ Walmart cũng đang hoàn tất thủ tục để vào Việt Nam. Hai tập đoàn lớn là Metro Cash&Carry và Bourbon cũng đang mở rộng quy mô kinh doanh tại Việt Nam. Các tập đoàn bán lẻ nước ngoài có quy mô lớn hơn, chủng loại hàng hóa phong phú hơn, chất lượng dịch vụ tốt hơn, đặc biệt là giá cả rẻ hơn sẽ hấp dẫn một lượng khách hàng đông hơn. Thực tế đã chứng minh nhiều tập đoàn bán lẻ của Trung Quốc và Thái Lan đã phải đóng cửa do phải cạnh tranh với các tập đoàn lớn nước ngoài. Vì vậy, các

doanh nghiệp Việt Nam rất có thể rơi vào tình trạng tương tự nếu không tìm được những hướng đi mới cho riêng mình.

* Nguồn nhân lực:

Nguồn nhân lực chính là bài toán khó đối với các doanh nghiệp Việt Nam nói chung và các tập đoàn bán lẻ nói riêng. Việt Nam dồi dào về nguồn nhân lực nhưng chất lượng còn kém. Hiện Việt Nam mới chỉ có khoảng hơn 20% lực lượng lao động đã qua đào tạo. Chất lượng lao động quá kém. Năng suất lao động hiện nay của ta kém từ 2 đến 15 lần so với các nước trong khu vực ASEAN. Đối với các tập đoàn bán lẻ Việt Nam, vấn đề nguồn nhân lực còn khó khăn hơn nhiều khi chỉ có 4-5% đội ngũ nhân viên đã qua đào tạo bài bản. Ở Việt Nam, các trường đại học cũng chưa có một chuyên ngành nào đào tạo về bán lẻ. Phần lớn nguồn nhân lực ở Việt Nam có nhược điểm : Thiếu tính chuyên nghiệp trong thị trường bán lẻ hiện đại, thiếu khả năng sử dụng ngoại ngữ, tính cộng đồng và chậm thay đổi tư duy với môi trường mới. Trong khi đó, nhân viên bán hàng trong siêu thị hiện đại có yêu cầu khá cao. Họ không chỉ là người hướng dẫn, trả lời thắc mắc của khách hàng mà còn biết đôi chút về nghiệp vụ kế toán để tính tiền hàng nhập vào, xuất ra trong ca làm việc. Ngoài ra, còn phải thuộc đặc điểm, ưu điểm của khoảng 1000 mặt hàng, để khi khách hàng có thắc mắc thì phải trả lời rõ ràng. Làm trong nghề dịch vụ luôn phải tiếp xúc với khách hàng nên dù mệt đến đâu cũng phải luôn tươi cười với khách, kể cả khi gặp phải những khách hàng khó tính. Có yêu cầu cao như vậy là do họ là người trực tiếp quan hệ với khách hàng, thiết lập mối quan hệ với các khách hàng quen thuộc, đối tượng góp tới 60% doanh thu của siêu thị. Các vị trí quản lý cao cấp như giám đốc siêu thị, trưởng phó phòng còn thiếu nhiều. Một trong những nguyên nhân là do công nghiệp bán lẻ hiện đại mới chỉ xuất hiện ở Việt Nam trong những năm gần đây nên nhân viên có trình độ quản lý và kinh nghiệm chưa nhiều trong khi thị trường bán lẻ đang tăng trưởng rất nóng.

Hệ thống siêu thị của Việt Nam hiện nay mới chỉ chiếm 12-15% . Dự kiến trong những năm tiếp theo sẽ tăng lên đến 35-40%. Như vậy trong những năm tiếp theo, ngành bán lẻ Việt Nam sẽ cần một số lượng đông đảo nhân lực từ giám đốc,

trưởng phó phòng, nhân viên bán hàng, thu ngân…những người thực sự được đào tạo về ngành bán lẻ.

Đặc biệt là khi tiến hành nhượng quyền thương mại, doanh nghiệp cần một lượng nhân viên có hiểu biết về loại hình kinh doanh này, có thể điều hành, quản lý cả một chuỗi cửa hàng, siêu thị .

2.2. Các doanh nghiệp nước ngoài kinh doanh NQTM trong lĩnh vực bán lẻ tại Việt Nam

2.2.1. Siêu thị đồng giá Daiso Nhật Bản

2.2.1.1. Giới thiệu chung

Daiso Nhật Bản được thành lập từ năm 1972. Đây là Tập đoàn siêu thị đồng giá số 1 của Nhật Bản. Với hơn 2,500 cửa hàng lớn nhỏ rải khắp nước Nhật và hơn 500 cửa hàng franchise có mặt ở nhiều nước trên thế giới như Mỹ, Canada,Rumani, Dubai, Nga, Singapore, Thailand, Malaisia ….và nay là Việt Nam. Với gần 90,000 sản phẩm đa chủng loại, chất lượng cao được nhập khẩu từ Nhật Bản như mỹ phẩm, văn phòng phẩm, thời trang cho đến các dụng cụ , đồ gia dụng hữu ích cho mọi người và mọi gia đình. Và đều được bán đồng giá 35.000 đồng một sản phẩm.

Tổng công ty Thương mại Hà Nội hợp tác với Công ty TNHH Trí Phúc là đơn vị được nhận nhượng quyền và chuyển giao toàn bộ công nghệ quản lý, vận hành chuỗi siêu thị đồng giá Daiso tại Việt Nam, theo tiêu chuẩn của Daiso Nhật Bản.

2.2.1.2. Hoạt động nhượng quyền

Siêu thị đồng giá Daiso - Nhật Bản do Công ty TNHH Trí Phúc đầu tư gần 5 tỷ đồng tại Trung tâm thương mại Nowzone trên diện tích 200m2, kinh doanh hơn

90.000 mặt hàng được bán đồng giá 35.000 đồng/món. Tất cả các sản phẩm trong siêu thị đồng giá Daiso có xuất xứ từ Nhật hoặc được gia công ở nhiều nước như

Singapore, Malaysia, Trung Quốc… và đều trải qua quy trình thẩm định chất lượng sản phẩm của Nhật Bản nên đã tạo được sức hút đặc biệt đối với người tiêu dùng.

Bà Nguyễn Thùy Trang - Giám đốc điều hành Công ty Trí Phúc cho biết, Daiso là tập đoàn siêu thị đồng giá 100 yên số 1 của Nhật Bản với hơn 2.500 cửa hàng lớn nhỏ rải khắp nước Nhật và 500 cửa hàng nhượng quyền ở nhiều nước trên thế

giới.Từ khi nhận nhượng quyền kinh doanh chuỗi cửa hàng đồng giá Daiso của Nhật Bản tại Việt Nam, đến nay công ty đã mở được 6 siêu thị đồng giá Daiso tại Tây Ninh, Hà Nội, Đắk Lắk, TP.Hồ Chí Minh. Sắp tới, hệ thống Daiso TP.Hồ Chí Minh sẽ mở rộng mạng lưới ở các quận huyện để tiếp cận nhiều đối tượng khách hàng hơn. Đến năm 2010, theo dự kiến sẽ có chuỗi 20 siêu thị mang thương hiệu Daiso Việt Nam. Giờ mở cửa: 9 giờ sáng đến 22 giờ, giá bán đồng giá : 35.000

đồng/sản phẩm. Qua thử nghiệm hơn một năm nay cho thấy đây là hình thức kinh doanh phù hợp với người tiêu dùng Việt Nam. 28

- Với hình thức nhượng quyền thương mại, Daiso Việt Nam cũng được

chuyển giao toàn bộ về công nghệ quản lý, ngay cả trong phong cách bài trí, sắp xếp trong siêu thị Daiso cũng theo phong cách Nhật Bản. Các sản phẩm được bài trí san sát nhau, nhiều chủng loại tạo sự choáng ngợp đầu tiên với khách hàng vì sự phong phú, đa dạng.

- Chất lượng dịch vụ : Bên cạnh sự đa đạng của các sản phẩm, không gian bài trí thẩm mỹ và khoa học, cung cách phục vụ và chăm sóc khách hàng cũng là điểm nổi bật của Daiso. Một khách hàng đang mua sắm ở Daiso-NowZone , Khu Đô thị Phú Mỹ Hưng thì bạn ấn tượng ngay với cách phục vụ của nhân viên Daiso khi tất cả các khách hàng đều nhận được lời chào, lời tạm biệt và sự hướng dẫn tận tình của các nhân viên với nụ cười thân thiện luôn nở trên môi.

2.2.1.3. Lợi thế

- Sản phẩm lạ, giá rẻ: Điểm thu hút khách hàng là hầu hết các siêu thị này đều bán hàng giá rẻ với mức giá trung bình từ 20-30 ngàn đồng/sản phẩm. Sản phẩm đa chủng loại, chất lượng cao được nhập khẩu từ Nhật Bản như mỹ phẩm, văn phòng phẩm, đồ chơi trẻ em và các dụng cụ, đồ gia dụng hữu ích cho người tiêu dùng. Hàng mới liên tục nhập về từ hệ thống siêu thị Daiso bên Nhật để tạo cảm

giác luôn mới mẻ cho người tiêu dùng. Hệ thống siêu thị Daiso là hệ thống chuyên bán hàng tiêu dùng Nhật tại Việt Nam nhiều nhất với hơn 30.000 mặt hàng.

28 Nguồn:http://www.haprogroup.vn/portal/index.php?option=com_content&view=article&id=189:sieu-th- ng-gia-daiso-nht-bn-&catid=45:hapro-news&Itemid=37, truy cập ngày 19/02/2010

- Thuế nhập khẩu giảm: hàng tiêu dùng từ Nhật nhập khẩu vào Việt Nam hiện có khoảng hơn 40.000 mặt hàng. Các sản phẩm này tiếp tục tăng lên khi hiệp định đối tác kinh tế giữa Việt Nam và Nhật Bản có hiệu lực từ ngày 01/01/2009, hàng ngàn mặt hàng nhập khẩu từ Nhật Bản vào Việt Nam có mức thuế suất 0%. 29

- Nhiều khách hàng cho biết, họ thích mua sắm tại cửa hàng đồng giá do các sản phẩm ở đây có mẫu mã đẹp, giá cả phù hợp. Hơn nữa, cửa hàng đồng giá có các sản phẩm mà các siêu thị khác không có. Ở đây, khách hàng có thể mua những sản phẩm nhập ngoại với giá rẻ, mẫu mã độc đáo, đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng của Nhật Bản. Tất cả các sản phẩm trong siêu thị đồng giá Daiso được gia công ở nhiều nước như Singapore, Malaysia, Trung Quốc… nhưng đều được trải qua quy trình thẩm định theo tiêu chuẩn của hệ thống Daiso-Japan trước khi nhập khẩu sang Việt Nam.

- Không gian Siêu thị đồng giá Daiso chỉ vài trăm mét vuông nhưng có cách sắp xếp, bài trí vừa khoa học, vừa có tính thẩm mỹ cao. Công ty luân phiên thay đổi các sản phẩm hàng tuần trong số 90.000 mặt hàng của Daiso, để mỗi tuần khách hàng đến với Dasiso sẽ đều thấy diện mạo mới của khu trưng bày. Việc đặt các sản phẩm nhập từ Nhật phải phù hợp với thị hiếu tiêu dùng của người Việt Nam và phải đảm bảo chất lượng.

2.2.2. Family Mart

2.2.2.1 Giới thiệu

Tập đoàn bán lẻ lớn của Nhật Family Mart Được thành lập năm 1981 tại Nhật, hiện trên thế giới đã có hơn 15.000 cửa hàng mang thương hiệu này. Trước khi nhảy vào thị trường bán lẻ Việt Nam, Tập đoàn Family Mart đã nhượng quyền ở nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ như Trung Quốc, Đài Loan, Thái Lan, Hàn Quốc, Mỹ. Tập đoàn này đã chọn thị trường VN để mở chuỗi cửa hàng tiện ích phục vụ 24 giờ, thông qua hình thức nhượng quyền cho Công ty Phú Thái.

Ngày 26/1/2010, cửa hàng Family Mart đầu tiên đã khai trương tại quận 1, TP HCM, phục vụ 24 giờ mỗi ngày, bán sản phẩm với đơn vị nhỏ nhất, phục vụ thức ăn, thức uống tại chỗ và có khoảng 2.700-2.800 mặt hàng được bày bán. Sản

29 Nguồn: http://vietchinabusiness.vn/component/content/article/8589.html, truy cập ngày 15/02/2010

phẩm tập trung vào các chủng loại: tạp phẩm, đồ ăn nhanh, thức ăn nhẹ, ăn tại chỗ, nước giải khát, rượu, sữa… Dự kiến trong thời gian tới, Phú Thái sẽ tiếp tục mở thêm 4 cửa hàng thí điểm mô hình này tại TP HCM, sau đó phát triển theo hướng nhượng quyền cho các cửa hàng nhỏ lẻ muốn gia nhập vào hệ thống Family Mart, với kế hoạch trong năm năm sẽ mở 300 điểm bán lẻ.

Nét khác biệt của Family Mart Việt Nam là kinh doanh 24/24 giờ với 70% chủng loại sản phẩm và dịch vụ khác hẳn các cửa tiệm tạp hóa, shop bách hóa kiểu truyền thống. Chẳng hạn như cửa hàng luôn có quầy thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn nhanh, dịch vụ ATM, đặt vé máy bay, báo chí, giao hàng tại nhà…30

Family Mart Việt Nam cũng lên kế hoạch mở các trung tâm đào tạo với mục đích hỗ trợ các đại lý, các cửa hàng về mặt công nghệ theo tiêu chuẩn của Family Mart Nhật Bản. Theo đó, từ việc trang trí, bày biện cửa hàng đến an toàn vệ sinh thực phẩm... đều được theo một quy chuẩn.

2.2.3. Đánh giá chung đối với các tập đoàn nước ngoài

2.2.3.1. Điểm mạnh

* Vốn:

Điểm mạnh nổi bật nhất của các tập đoàn bán lẻ nước ngoài là vốn. Nếu so sánh trên khía cạnh tài chính giữa các doanh nghiệp nước ngoài và doanh nghiệp Việt Nam thì chẳng khác gì như “ trứng chọi đá”. Vậy với một lượng vốn lớn các doanh nghiệp sẽ tạo được những lợi thế gì?

Thứ nhất: Xây dựng các đại siêu thị với diện tích rộng:

Các siêu thị nước ngoài có đủ vốn để mua hay thuê những mặt bằng có vị trí đẹp trong các trung tâm thành thị hay cửa ngõ thành phố với mức gía thuê rất cao. Các cửa hàng nhận quyền cũng được lựa chọn rất kỹ lưỡng để đảm bảo đáp ứng được những tiêu chuẩn của hệ thống về mặt bằng, diện tích, thiết bị…đảm bảo sự đồng nhất, hiện đại trên từng cửa hàng. Trong khi đó, diện tích của các cửa hàng của các doanh nghiệp Việt Nam thường rất hẹp. Tổng Công ty dịch vụ thương mại Hà Nội Hapro là một ví dụ điển hình. Là một trong những tập đoàn bán lẻ Việt Nam lớn nhất hiện nay có tới 400 điểm bán lẻ nhưng tổng diện tích chỉ đạt 150.000m2.

30 Nguồn: http://www.baomoi.com/Info/Family-Mart-vao-VN/45/3826021.epi, truy cập ngày 23/04/2010

Các cửa hàng nhượng quyền cũng nằm ở những nơi có diện tích vừa và nhỏ, giao thông không thuận tiện, dẫn tới khách hàng ít, doanh thu không cao.

Thứ hai: Đa dạng hóa sản phẩm:

Với lượng vốn lớn, các doanh nghiệp nước ngoài có thể đa dạng hóa các sản phẩm, tạo ra nhiều sự lựa chọn cho khách hàng. Các tập đoàn bán lẻ nước ngoài có thể nhập khẩu những hàng hóa mới lạ, chất lượng tốt về Việt Nam cung cấp cho cả hệ thống của mình. Ngoài ra, họ có thể tự xây dựng những kênh cung cấp thực phẩm, hàng hóa riêng của mình tại Việt Nam. Điều này giúp giảm chi phí mà sản phẩm có chất lượng tốt, được kiểm tra chặt chẽ trước khi cung cấp cho thi trường. Nguồn cung cho hệ thống ổn định, đảm bảo tính cạnh tranh trên thị trường.

* Quản lý và tổ chức kinh doanh:

Nhượng quyền thương mại đã hình thành khá lâu trên thế giới nhưng vẫn là môt hình thức kinh doanh khá mới mẻ tại thị trường Việt Nam. Các tập đoàn bán lẻ trên thế giới hầu hết là những người đi đầu trong phương thức này như 7 Eleven, Daiso, WalMart, Tesco…Họ có kiến thức sâu rộng về nhượng quyền thương mại và quan trọng hơn là họ có kinh nghiệm thực tiễn quản lý chuỗi nhượng quyền thương mại trên phạm vi toàn cầu. Cách thức quản lý chuyên nghiệp giúp cho họ tiết kiệm chi phí đồng thời nâng cao hiệu quả hệ thống. Họ không cần đội ngũ nhân viên quá đông đảo để vận hành hệ thống nhượng quyền mà vẫn có thể suy trì được tính đồng nhất, uy tín ở tất cả các cửa hàng, siêu thị nhận quyền của họ trên thế giới.

* Thương hiệu:

Thêm một điểm mạnh cho các tập đoàn bán lẻ nước ngoài đó là thương hiệu. Thương hiệu chính là yếu tố sống còn dẫn tới sự thành công của các doanh nghiệp, đặc biệt đối với các tập đoàn tiến hành nhượng quyền. Chỉ cần nhắc tới những cái tên như WalMart, 7 Eleven, Daiso, Family Mart… cũng đủ đảm bảo cho sự thành công của hệ thống nhượng quyền thương mại đó. Các tập đoàn bán lẻ này hình thành từ rất lâu và có mặt ở hầu khắp các nước, họ đã trở nên qune thuộc với người tiêu dung trên nhiều thị trường và trở thành những thương hiệu toàn cầu. Những tập đoàn này có giá trị thương hiệu rất lớn, khả năng nhượng quyền thành công ở bất cứ nơi nào họ chuyển nhượng.

Gửi bình luận