Nguyên Tắc Đảm Bảo Tính Khả Thi Của Các Biện Pháp

Kết luận chương 2

Qua việc nghiên cứu thực trạng biện pháp QL HĐ DH theo mô hình VNEN của HT các trường THCS thành phố Uông Bí, trên các phương diện nhận thức và thực hiện chúng tôi có thể kết luận như sau:

- Công tác QL HĐ DH của HT các trường THCS thành phố Uông Bí có nhiều mặt tích cực nhưng vẫn còn một số hạn chế, tồn tại do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan dẫn đến hiệu quả QL HĐ DH chưa cao, cần phải tiếp tục đổi mới, cải tiến, thực hiện sáng tạo hơn nữa, áp dụng triết để mô hình VNEN trong dạy học để đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của xã hội đối với sự nghiệp giáo dục.

- Kết quả nghiên cứu các biện pháp QL HĐ DH theo mô hình VNEN của HT các trường THCS thành phố Uông Bí đã vừa làm sáng tỏ thêm các vấn đề lý luận đã trình bày ở chương 1, đồng thời là căn cứ để xây dựng các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả QL HĐ DH nói riêng và QL chất lượng giáo dục nói chung. Vấn đề tiếp tục đặt ra là phải tìm kiếm và xây dựng các biện pháp phù hợp, hữu hiệu, cần thiết và khả thi để nâng cao hiệu quả QL HĐ DH.

Chương 3

BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

THEO MÔ HÌNH VNEN CỦA HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THÀNH PHỐ UÔNG BÍ TỈNH QUẢNG NINH

3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 122 trang tài liệu này.

Các biện pháp phải là môt hê ̣thống gắn với chứ c năng QL , được tổ chức

hợp lý sao cho tác động có hệ thống và đồng bộ đến các thành tố của quá trình dạy học nhằm tạo ra những thay đổi của quá trình này.

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa

Các biện pháp phải căn cứ vào thực trạng QL của các nhà trường, kế thừa các biện pháp đã được thực hiện nhưng có sự cải tiến cho phù hợp với tình hình mới.

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn của các biện pháp

Nâng cao chất lượng DH trong trường THCS đòi hỏi hiệu trưởng các nhà trường phải tìm ra các biện pháp QL phù hợp với hoàn cảnh , điều kiện , các nguồn lực (nhân lực , nguồn lực , tài lực ), môi trường của trường đóng trên điạ bàn thành phố Uông Bí, trên cơ sở tuân thủ nghiêm ngặt các quy chế của Bộ GD&ĐT.

3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi của các biện pháp

Yêu cầu này đòi hỏi các biện pháp được đề xuất phải có khả năng áp dụng vào HĐ thực tiễn QL của các trường một cách thuận lợi, trở thành hiện thực, đem lại hiệu quả cao trong việc thực hiện các chức năng QL . Để đạt được điều này khi xây dựng biện pháp phải đảm bảo tính khoa học trong quy trình

QL với các bước tiến hành cụ thể , chính xác . Các biện pháp phải được đối

chiếu với điều kiên

triển khai có căn cứ khách quan và có khả năng thực hiện

cao. Các biện pháp phải được thực hiện một cách rộng rãi và được điều chỉnh

để ngày càng hoàn thiện.

3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động dạy học theo mô hình VNEN của hiệu trưởng trường THCS thành phố Uông Bí tỉnh Quảng Ninh

3.2.1. Bồi dưỡng nâng cao nhận thức về đổi mới quản lý hoạt động dạy học theo mô hình VNEN cho cán bộ quản lý các trường trung học cơ sở

3.2.1.1. Mục tiêu của biện pháp

Bồi dưỡng nâng cao nhận thức đổi mới QL HĐ DH trong nhà trường nhằm làm cho CBQL có nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của công tác đổi mới QL giáo dục góp phần thúc đẩy các HĐ DH ngày càng đi vào chiều sâu và hiệu quả.

3.2.1.2. Nội dung và cách thực hiện biện pháp

a. Chỉ đạo đội ngũ CBGV nắm vững được những nội dung sau đây:

- Nắm vững các chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước, đặc biệt là chủ trương đổi mới công tác QL giáo dục, chủ đề các năm học Bộ GD&ĐT quy định.

- Nắm vững mục tiêu, nội dung QL HĐ DH ở trường THCS trong giai đoạn mới.

- Nắm vững nội dung, phương pháp QL để điều hành tốt các HĐ DH đáp ứng được mục tiêu giáo dục.

b. Tổ chức tập huấn cho CBQL và GV với những nội dung:

- Tổ chức các lớp bồi dưỡng kiến thức QL giáo dục cho đối tượng quy hoạch. Khi bổ nhiệm mới đòi hỏi cán bộ phải qua lớp bồi dưỡng về kiến thức QL.

- Cử CBQL đương nhiệm dự các lớp đào tạo về QL, khuyến khích CBQL theo học các lớp Đại học, Cao học QL giáo dục.

- Thường xuyên tổ chức bồi dưỡng nâng cao trình độ năng lực, nghiệp vụ QL cho CBQL, tham mưu và thực hiện tốt quy hoạch và luân chuyển cán bộ để đáp ứng với nhiệm vụ trong tình hình mới.

- Chỉ đạo đội ngũ CBQL không ngừng học tập về lý luận, chuyên môn, nghiệp vụ, bố trí công việc để có thể tham gia các khoá học bồi dưỡng về lý luận chính trị, về QL nhà nước, QL giáo dục.

- Chỉ đạo đội ngũ CBQL sưu tầm, nghiên cứu đầy đủ các văn bản, chỉ thị, những quy định hướng dẫn của các cấp QL, chỉ đạo; không ngừng bổ sung hoàn thiện các biện pháp QL HĐ DH ở cơ sở do mình phụ trách.

- Tạo điều kiện cho đội ngũ CBQL tăng cường hoạt động giao lưu tham quan học hỏi kinh nghiệm QL của các trường tiên tiến, biết rút kinh nghiệm và tổng kết kinh nghiệm để vận dụng có hiệu quả vào công tác QL HĐ DH của đơn vị mình.

3.2.2. Kế hoạch hoá công tác quản lý hoạt động dạy học

3.2.2.1. Mục tiêu của biện pháp

Kế hoạch hoá trong QL HĐ DH là quá trình sắp xếp có tính toán trước một cách khoa học các mục tiêu, nội dung, trình tự tiến hành các công việc của chủ thể QL trong một thời gian nhất định với sự phân công nhân lực, vật lực hợp lý để công tác QL HĐ DH được tiến hành chủ động, đạt hiệu quả cao nhất. Kế hoạch hoá trong QL HĐ DH là một trong bốn chức năng cơ bản của hoạt động QL, nó có vai trò rất quan trọng, giúp chủ thể QL có cái nhìn tổng thể, toàn diện về mục tiêu, nội dung, và khuynh hướng vận động của việc QL HĐ DH. Kế hoạch hoá QL HĐ DH cho phép ta lựa chọn các biện pháp QL tối ưu, tiết kiệm nguồn lực và hiệu quả nâng cao chất lượng DH. Kế hoạch hoá giúp cho chủ thể QL tiến hành công việc một cách khoa học, chủ động, tránh tình trạng lúng túng, bị động, quyết định tuỳ tiện khi giải quyết công việc. Kế hoạch hoá QL HĐ DH còn tạo điều kiện dễ dàng cho nhà QL kiểm tra cấp dưới trong thực hiện nhiệm vụ. Vì vậy trong QL HĐ DH phải làm tốt công tác xây dựng kế hoạch QL.

Biện pháp nhằm hoàn thiện, nâng cao chất lượng công tác xây dựng kế hoạch QL HĐ DH của các nhà trường, của các tổ chuyên môn và GV các trường THCS hiện nay, đảm bảo sự thống nhất và phối hợp nhịp nhàng trong việc thực hiện các biện pháp QL HĐ DH.

3.2.2.2. Nội dung và cách thực hiện

a. Nâng cao chất lượng kế hoạch QL HĐ DH của các trường THCS.

Kế hoạch QL HĐ DH của các trường THCS được xây dựng hàng năm. Để xây dựng được kế hoạch QL khoa học, phù hợp với thực tiễn, người xây dựng phải làm tốt các bước sau:

+ Xác định được căn cứ để kế hoạch hóa trên cơ sở cá c yêu cầu của đổi mới GD và đánh giá được thực trạng HĐ DH của cấp học

- Xác định được vị trí xuất phát của cấp học trong HĐ DH và QL HĐ DH là yêu cầu quan trọng để xây dựng kế hoạch, nó giúp nhà QL đưa ra những mục tiêu phù hợp, những bước đi thích hợp để đạt mục tiêu.

- Phân tích điều kiện kinh tế - xã hội của địa phương, xác định những yêu cầu của cuộc sống đặt ra cho giáo dục, phân tích điều kiện thuận lợi và khó khăn, thời cơ và thách thức đặt ra cho HĐ DH và QL HĐ DH.

- Nghiên cứu chủ trương, đường lối, nghị quyết của Đảng về phát triển giáo dục, các văn bản pháp quy của nhà nước, chỉ thị hướng dẫn của ngành để định hướng cho hoạt động QL.

+ Xác định mục đích, mục tiêu cần đạt của cấp học trong HĐ DH.

- Mục tiêu phải được xây dựng trên cơ sở thực trạng đã được phân tích đánh giá ở trên và đảm bảo thực hiện được nhiệm vụ năm học của ngành.

- Mục tiêu QL HĐ DH khác với mục tiêu DH, mục tiêu DH cấp THCS đã được quy định trong luật giáo dục, trong chiến lược phát triển, trong chương trình DH cấp THCS. Mục tiêu QL HĐ DH hướng vào sự thay đổi của hệ thống, thay đổi trong cách dạy, cách học, cách tổ chức và khai thác các nguồn lực con người và vật chất, thay đổi và phát triển các thành tố của quá trình DH.

- Mục tiêu QL HĐ DH có nhiều cấp độ, trong kế hoạch QL HĐ DH cần xác định rõ các mục tiêu QL năng lực DH của GV quy định trong Chuẩn nghề nghiệp. Chú ý đến các mục tiêu nhằm khắc phục những hạn chế trong thực trạng DH và QL HĐ DH.

+ Trình bày các nội dung của kế hoạch , các biện pháp thực hiện để đ ạt mục tiêu.

- Để thực hiện được một mục tiêu đề ra cần phải có nhiều biện pháp tác động. Căn cứ vào thực trạng của cấp học người QL phải xác định đâu là khâu yếu nhất, đâu là nguyên nhân khiến HĐ DH chưa được như mong muốn, chưa đáp ứng được yêu cầu. Từ đó đề xuất biện pháp QL tác động lên đối tượng QL.

- Xác định chức năng, nhiệm vụ của các bộ phận trong nhà trường, chức năng nhiệm vụ của CBQL các trường, của GV các trường THCS trong việc thực hiện biện pháp tác động đó như thế nào, xác định cơ chế phối hợp giữa các bộ phận.

- Xác định thời gian hoàn thành, nguồn lực để thực hiện biện pháp đó.

- Xác định các yêu cầu, chuẩn kiểm tra đánh giá, người thực hiện kiểm tra đánh giá từng nội dung QL.

- Quy định chế độ báo cáo kết quả thực hiện kế hoạch, báo cáo hàng tháng, báo cáo cuối kỳ, báo cáo tổng kết năm học của các bộ phận, các trường trong việc tổ chức thực hiện kế hoạch.

- Rút kinh nghiệm điều chỉnh kế hoạch khi cần thiết và tiếp tục triển khai.

b. Chỉ đạo cụ thể hóa kế hoạch QL HĐ DH của nhà trường , của tổ chuyên môn và kế hoạch DH của cá nhân GV

- Tổ chức cho CBGV các trường học tập Chỉ thị nhiệm vụ năm học của Bộ GD&ĐT và kế hoạch QL HĐ DH của Phòng GD&ĐT để triển khai thực hiện.

- Hiệu trưởng các trường có trách nhiệm cụ thể hoá kế hoạch của Phòng

GD&ĐT cho phù hợp với đặc điểm của mỗi trường.

- Duyệt kế hoạch QL HĐ DH của trường, tổ, nhóm chuyên môn và cá nhân.

c. Chỉ đạo CBGV tổ chứ c thưc

hiên

kế hoạch QL HĐ DH

Kế hoac̣ h chỉ đao

của HT trong viêc

đổi mới HĐ DH nói chung và QL

HĐ DH nói riêng căn cứ vào sứ maṇ g của từng trường THCS và chỉ thi ̣thưc

hiên

nhiêm

vu ̣năm hoc

. Tuy nhiên vấn đề giám sát , kiểm tra viêc

tổ chứ c thưc

hiên

là rất quan troṇ g . Để làm tốt viêc

này HT phải phân công các tổ trưởng

phụ trách cụ thể từng t ổ nhóm chuyên môn và yêu cầu phải có kế hoạch giám sát và báo cáo thường xuyên để ghi nhận hoặc yêu cầu điều chỉnh nếu thấy cần thiết .

3.2.3. Bồi dưỡng cho GV cá c trường THCS trên đia bàn về khả năng vậ n

dụng phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của HS

3.2.3.1. Mục tiêu của biện pháp

Vận dụng phương pháp DH theo hướng phát huy tính tích cực của HS là yêu cầu cấp thiết, là nhiệm vụ trọng tâm của đổi mới giáo dục, cũng là nhiệm vụ trọng tâm của QL nhà trường theo mô hình VNEN. Trong thực tiễn DH, các trường THCS thành phố Uông Bí đã tích cực chỉ đạo phong trào đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của HS trong học tập, bước đầu đã có chuyển biến tốt. Tuy nhiên phong trào đổi mới phương pháp DH chưa thường xuyên, liên tục, chưa có chiều sâu, chưa trở thành thói quen của GV. Một số GV đôi lúc trong giảng dạy vẫn thông báo, áp đặt kiến thức cho HS, chưa tích cực sử dụng thiết bị DH.

Mục tiêu của nhóm biện pháp là làm cho GV nhận thức sâu sắc về bản chất của quá trình DH, bản chất của phương pháp DH tích cực, phân biệt được những đặc điểm khác nhau giữa phương pháp truyền thống và phương pháp DH tích cực, biết phát huy những yếu tố tích cực trong các phương pháp truyền thống, hiểu biết và vận dụng được một số phương pháp DH tích cực cần được áp dụng rộng rãi.

3.2.3.2. Nội dung và cách thực hiện

a. Bồi dưỡng tri thứ c và kỹ năng đổi mới phương pháp DH cho GV.

- Để vận dụng phương pháp DH theo hướng phát huy tính tích tực của HS được thành công, người GV phải hiểu rõ bản chất của HĐ DH để tổ chức thực hiện HĐ dạy của mình khoa học, đúng quy luật nhận thức của HS, nắm được những yêu cầu cần phải đổi mới phương pháp DH, nắm được các đặc trưng cơ bản của phương pháp DH tích cực, nắm được một số phương pháp DH tích cực để áp dụng.

- Đưa nội dung bồi dưỡng lý luận vận dụng phương pháp DH theo hướng phát huy tính tích tực của HS vào chương trình bồi dưỡng hè hàng năm. Phòng GD&ĐT cung cấp tài liệu, tập huấn cho lực lượng GV cốt cán. GV cốt cán tập huấn, bồi dưỡng cho GV bộ môn.

Các nội dung cần bồi dưỡng, củng cố khắc sâu cho GV là:

+ Bản chất của quá trình DH.

+ Các thành tố của quá trình DH.

+ Chuẩn năng lực DH của GV THCS.

+ Định hướng đổi mới phương pháp DH.

+ Tính tích cực trong HĐ của HS THCS thể hiện như thế nào, có gì khác với HS ở các cấp học khác.

+ Phương pháp DH tích cực là gì? Các đặc trưng của phương pháp DH tích cực.

Bên caṇ h cung cấp tri thứ c , cần thiết phải huấn luyê ̣ n kỹ năng triển khai các phương pháp DH có thể tăng tính tích cực của HS như :

+ Phương pháp DH vấn đáp.

+ Phương pháp DH nêu và giải quyết vấn đề.

+ Phương pháp hoạt động nhóm.

+ Phương pháp đóng vai.

+ Phương pháp động não.

+ Phương pháp trò chơi