Chỉ Đạo Thực Hiện Các Hoạt Động Của Tổ Chuyên Môn Theo Hướng Phát Triển

Quá trình này giúp GV phát triển NLDH để tự hoàn thiện, đồng thời nêu gương cho HS.

Bồi dưỡng định kì: Về kiến thức cần xác định như: PPDH, tâm lý học lứa tuổi, đổi mới KTĐG, năng lực tin học, ngoại ngữ… Về kỹ năng có thể kể tới như: Kỹ năng giải quyết vấn đề, giải quyết tình huống trong dạy học, kỹ năng giáo dục HS (giao tiếp, ứng xử, tạo động lực, giải quyết xung đột).

Bồi dưỡng thường xuyên: Chỉ đạo các TCM lập kế hoạch thực hiện chuyên đề theo từng chủ đề, bài học, nội dung của từng tháng nhằm nâng NLDH và phát huy khả năng tiềm ẩn của m i GV.

- Tổ chức các hoạt động hướng dẫn, bồi dưỡng kỹ năng sử dụng phương tiện, đồ dùng dạy học:

Tổ chức các hội thảo, chuyên đề hoạt động hướng dẫn, bồi dưỡng, chia s kỹ năng sử dụng phương tiện và thiết bị đồ dùng dạy học… có thể bồi dưỡng đội ngũ GV cốt cán, bồi dưỡng trong hè, bồi dưỡng qua các hội nghị tập huấn theo kế hoạch của Sở, các hội thảo chuyên đề trong tổ CM...

TCM xây dựng kế hoạch sử dụng thiết bị dạy học, tổ chức làm thí nghiệm thử đối với các bộ thí nghiệm để kiểm tra độ an toàn, tính hiệu nghiệm, thời hạn của các thiết bị dạy học. Tổ chức các buổi kiểm kê đồ dùng dạy học, thí nghiệm thực hành. TCM lên kế hoạch các bài dạy cần phải sử dụng phương tiện dạy học nào căn cứ vào thực tế), từ đó lên kế hoạch và tờ trình cấp trên để mua thêm thiết bị, đồ dùng thí nghiệm để phục vụ cho việc dạy và học. Hướng dẫn nhóm CM sử dụng và bảo quản các đồ dùng và trang thiết bị khi mượn. Hướng dẫn GV kiểm tra độ an toàn trước khi tiến hành.

- Tổ chức hoạt động đổi mới hoạt động giáo dục nhằm tiếp cận phát triển năng lực học sinh:

Tổ chức dạy học thông qua việc liên tiếp tổ chức các hoạt động học tập, giúp học sinh tự tìm tòi, khám phá, những kiến thức chưa biết. Định hướng

học sinh cách tư duy phân tích, tổng hợp, đặc biệt hóa, khái quát hóa… dần hình thành và phát triển tiềm năng sáng tạo trong m i học sinh.

Tổ chức các hoạt động dạy học tăng cường phối hợp tập thể với học tập hợp tác, vận dụng sức mạnh của tập thể, hiểu biết, kinh nghiệm của từng cá nhân để giải quyết các vấn đề.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 142 trang tài liệu này.

Tổ chức các hoạt động đánh giá, tự đánh giá lẫn nhau của HS bằng cách sử dụng nhiều hình thức khác nhau, theo hướng dẫn của GV hoặc tự xác định các nội dung, tiêu chí để có thể phê phán, tìm nguyên nhân và cách khắc phục sửa chữa các sai sót…

Thực hiện theo sự chỉ đạo của Hiệu trưởng tổ chức triển khai, hướng dẫn quá trình vận dụng, đổi mới PPDH và sử dụng các phương tiện dạy học của GV.

Hướng dẫn GV tự thiết kế bài giảng phù hợp, linh hoạt, khoa học, sắp xếp hợp lý các hoạt động của GV và HS; kết hợp tốt giữa làm việc theo nhóm và làm việc cá nhân.

Quản lý việc xây dựng ma trận kiến thức, hệ thống câu hỏi hợp lý, phù hợp với các đối tượng giúp HS, vận dụng linh hoạt, sáng tạo kiến thức đã học, khắc phục việc ghi nhớ máy móc, không nắm vững bản chất.

Khi vận dụng và thay đổi PPDH nhất là dạy học tích hợp, liên môn, TCM hoặc nhóm CM cần thiết kế những bài dạy mẫu. Tổ chức học tập chia s những bài dạy hay, bài dạy khó.

Theo dõi, đôn đốc, giám sát việc thực hiện và đổi mới PPDH của các nhóm CM và từng GV.

TTCM phải thông hiểu nguyên tắc, cấu tạo chương trình, phương pháp đặc trưng bộ môn, để khi có những thay đổi thì mới vận dụng và đổi mới các PPDH được.

- Xây dựng một tập thể tích cực, mở rộng liên kết, nâng cao chất lượng:

Trong m i nhà trường đều cần đến việc xây dựng môi trường học tập, nghiên cứu học hỏi không ngừng. Trong đó GV có ý thức xây dựng TCM đoàn kết, bền vững, không ngừng trao đổi, trau dồi CM, khích lệ sự sáng tạo giải quyết vấn đề của GV, biết chấp nhận và vượt qua thách thức, chủ động đổi mới, mở rộng liên kết, học hỏi để không ngừng phát triển.

Một tập thể tích cực sẽ tạo ra môi trường học tập tốt từ đó thúc đẩy HS học tập tích cực, chủ động. Tổ chức các hoạt động xây dựng tập thể tích cực, môi trường văn hóa trong TCM, thu hút được phụ huynh HS và cộng đồng cùng tham gia giáo dục sẽ góp phần đáng kể trong việc nâng cao chất lượng dạy học tại nhà trường.

- Tổ chức các cuộc thi: “GV sử dụng đồ dùng giỏi”, thi “Viết sáng kiến kinh nghiệm”, thi “sáng tạo”, … để phát triển NLDH.

- Tổ chức đổi mới hình thức tổ chức và nội dung sinh hoạt CM theo hướng nghiên cứu bài học:

Trong sinh hoạt CM theo hướng nghiên cứu bài học GV tập trung phân tích các vấn đề liên quan đến người học như: HS học như thế nào? Khó khăn gì? Mục tiêu kiến thức cần đạt được và PPDH có phù hợp, có gây hứng thú cho HS không, kết quả học tập của HS có được cải thiện không? Có cần điều chỉnh không, nếu cần thì điều chỉnh như thế nào?

Sinh hoạt CM theo nghiên cứu bài học giúp tìm ra nguyên nhân tại sao HS chưa đạt mục tiêu dạy học và tìm các biện pháp để nâng cao chất lượng dạy học, tạo cơ hội cho mọi HS được tham gia vào quá trình học tập, giúp GV có khả năng chủ động điều chỉnh mục tiêu, PPDH phù hợp với đối tượng HS của lớp mình, trường mình.

Tất cả HS có cơ hội tham vào quá trình học tập, GV có thể quan tâm đến khả năng học tập của từng đối tượng HS, từng HS, đặc biệt những HS có khó khăn về học tập. Tạo cơ hội cho tất cả GV phát triển NLDH và phát huy khả năng sáng tạo trong việc áp dụng linh hoạt, chủ động các phương pháp, kỹ thuật dạy học để đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục.

1.4.2.3. Chỉ đạo thực hiện các hoạt động của tổ chuyên môn theo hướng phát triển năng lực dạy học ở trường trung học phổ thông

Thường xuyên theo dõi, cập nhật những nội dung tình hình mới, bám sát theo chỉ đạo của các cấp để kịp thời cập nhật, bổ sung, điều chỉnh kế hoạch chuyên môn, kế hoạch năm học của nhà trường sao cho phù hợp nhất.

Tổ chức các cuộc thi nhằm mục đích: Tuyển chọn, công nhận và suy tôn GV, tạo điều kiện để GV thể hiện năng lực, học tập, trao đổi kinh nghiệm về giảng dạy; tổ chức lớp học; khai thác sử dụng sáng tạo, hiệu quả phương tiện, đồ dùng dạy học; không ngừng nâng cao, phát triển NLDH.

Triển khai các hoạt động phong trào thi đua, rèn luyện; phát triển năng lực tự học và sáng tạo. Qua đó, phát hiện, tuyên dương và nhân rộng những điển hình tiên tiến, tạo động lực phát triển sự nghiệp giáo dục của nhà trường.

Thông qua các cuộc thi có thể đánh giá được NLDH của GV, từ đó xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng nhằm phát triển NLDH đáp ứng yêu cầu đổi mới của giáo dục.

- TTCM, Ban thanh tra, Ban kiểm tra nội bộ, BGH thực hiện kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ nhà giáo.

Kiểm tra nội bộ trường học là chức năng cơ bản của quản lý, là khâu đặc biệt quan trọng trong chu trình quản lý nhằm đảm bảo cập nhật thường xuyên, kịp thời giúp người quản lý hình thành, điều chỉnh mục đích trong quá trình quản lý của đơn vị. Kiểm tra nội bộ góp phần quan trọng trong nâng cao hiệu lực của người quản lý nhằm nâng cao chất lượng giáo dục.

Việc kiểm tra thực hiện nhiệm vụ nhà giáo là công tác hết sức quan trọng trong hoạt động quản lý nhà trường. Việc kiểm tra này không chỉ để đánh giá xem mức độ hoàn thành nhiệm vụ của GV mà qua KTĐG mục đích chủ yếu để giúp GV tự hoàn thiện hơn. Đánh giá làm sao để qua đó GV biết được những điểm mạnh cần phải phát huy, những điểm yếu cần phải điều chỉnh, thay đổi.

- Chỉ đạo thống nhất các tổ TTCM, GV về nội dung, hình thức kế hoạch hoạt động của TCM và kế hoạch cá nhân GV

Chỉ đạo thực hiện thống nhất các loại kế hoạch của TCM và của GV. Đảm bảo các TCM, GV nghiêm túc thực hiện đồng bộ, thống nhất trong nhà trường.

TTCM hướng dẫn những yêu cầu cụ thể về việc xây dựng và quản lý hồ hơ cá nhân. Hướng dẫn ghi chép các nội dung cho phù hợp với từng loại hồ sơ. Kiểm tra định kỳ theo lịch hoặc kiểm tra đột xuất các loại hồ sơ dạy học.

- Chỉ đạo các TCM và GV xây dựng kế hoạch cụ thể từng tháng, từng học kỳ và cả năm học

Khi xây dựng kế hoạch hoạt động chuyên môn, kế hoạch năm học. Các TCM và GV căn cứ vào đó để xây dựng kế hoạch cụ thể cho từng tháng, từng học kỳ và năm học.

TCM thống nhất mục tiêu của từng môn học, từng khối lớp, từng chương, từng bài dạy căn cứ vào chuẩn kiến thức kỹ năng. Qua việc thống nhất mục tiêu đó các thành viên trong nhóm, tổ nắm được các nội dung, kiến thức trọng tâm bài dạy cần đạt và tránh được những dàn trải, sai sót, lệch xa mục tiêu cần đạt của tiết dạy.

- Điều tra khảo sát tình hình thực tế, phân công công việc cụ thể theo từng tháng, tuần, học kỳ, năm học

- Xây dựng các tiêu chí, chỉ tiêu cho kế hoạch hoạt động của TCM, GV Căn cứ vào các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo của cấp trên, Ban giám

hiệu cùng với TCM xây dựng các tiêu chí, chỉ tiêu cho các kế hoạch hoạt động của TCM và GV.

1.4.2.4. Kiểm tra - đánh giá việc thực hiện kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn theo hướng phát triển năng lực dạy học ở trường trung học phổ thông

- Kiểm tra việc xây dựng và thực hiện kế hoạch dạy học, đảm bảo kiến thức môn học qua dự giờ, vở soạn bài, sổ báo giảng, sổ ghi đầu bài theo từng giai đoạn.

- Kiểm tra, đánh giá việc thực hiện kế hoạch của TCM, kế hoạch cá nhân của GV

Sau khi xây dựng kế hoạch của cá nhân GV, kế hoạch hoạt động của TCM. Ban giám hiệu nhà trường cùng với TCM định kỳ, đột xuất kiểm tra hoạt động thực hiện kế hoạch CM của GV và TCM theo đúng kế hoạch. Kịp thời đôn đốc nhắc nhở, rà soát, điều chỉnh, bổ sung sao cho đúng đắn phù hợp với tình hình thực tế.

- Kiểm tra thực hiện các nội đổi mới mục tiêu, PPDH, hình thức tổ chức dạy học, KTĐG.

- Tổ chức các buổi đánh giá, rút kinh nghiệm qua các cuộc thi, các bài dạy mẫu và góp ý về phương pháp, nội dung soạn bài, sử dụng phương tiện dạy học đáp ứng tiếp cận phát triển năng lực HS.

- Kiểm tra định kỳ, đột xuất hồ sơ chuyên môn của TCM, GV.

- Sử dụng kết quả kiểm tra trong việc đánh giá GV.

* Hoạt động của Hiệu trưởng

- Kiểm tra việc thực hiện hoạt động của TCM bao gồm có:

+ Ý thức thực hiện nề nếp, quy định của TCM, của nhà trường;

+ Việc hiện thực hóa kế hoạch dạy học;

+ Các yêu cầu về hồ sơ dạy học;

+ Công tác bồi dưỡng CM nghiệp vụ của TCM, GV;

+ Hoạt động kiểm tra - đánh giá HS;

+ Việc thực hiện các chuyên đề, hội thi, hội giảng…

- Đánh giá việc thực hiện kế hoạch dạy học, đánh giá các hoạt động CM trong các TCM…

* Hoạt động của Tổ trưởng CM

Xây dựng kế hoạch kiểm tra thường xuyên, định kì theo từng học kỳ;

Xây dựng và thống nhất các ma trận đề kiểm tra cho các bài kiểm tra định kỳ. Phân công GV ra đề kiểm tra, hướng dẫn xây dựng đề kiểm tra theo

đúng quy định, mẫu của trường, Sở. Ma trận đề theo đúng mẫu quy định và phải có đáp án;

Thực hiện chấm bài chung theo từng lớp hoặc phòng thi (nếu tổ chức thi chung), đảm bảo tính đồng bộ thống nhất trước khi chấm;

Đánh giá việc hiện thực hóa kế hoạch dạy học đã được phê duyệt…

1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động của tổ chuyên môn theo hướng phát triển năng lực dạy học

1.5.1. Trình độ, năng lực quản lý của Hiệu trưởng

Hiệu trưởng là người quản lý cao nhất ở trong nhà trường nên có tác động quyết định tới chất lượng giáo dục, trình độ CM và hoạt động của TCM. Hiệu trưởng phải là nhà giáo dục mẫu mực là tấm gương cho GV và

HS noi theo.

Muốn phát huy được năng lực CM, khả năng sáng tạo, khả năng tiềm ẩn của m i GV Hiệu trưởng cần phân công CM một cách khoa học, hợp lý. Đặc biệt trong công tác lựa chọn TTCM cần có CM vững và có năng lực quản lý tốt thì mới điều hành mọi công việc hiệu quả.

Hiệu trưởng là người xây dựng môi trường học tập suốt đời, tạo môi trường dân chủ, công bằng, là trung tâm của sự đoàn kết, biết tập hợp, quy tụ đội ngũ cán bộ GV, HS trong nhà trường. Cần linh hoạt, mềm d o trong công tác quản lý nhưng vẫn đảm bảo tính pháp lý, là cầu nối giữa thầy và trò, giữa nhà trường với gia đình, xã hội và những mối quan hệ khác.

Xây dựng, đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị dạy học để đảm bảo cho hoạt động dạy và học của GV và HS được thuận lợi. Biết xã hội hóa giáo dục tốt sẽ tác động không nhỏ tới chất lượng giáo dục của nhà trường.

Với vai trò và trách nhiệm chính của người Hiệu trưởng trong trường THPT là sứ mệnh giáo dục và đào tạo HS, thực chất là đòi hỏi người Hiệu trưởng cần thể hiện “cái tâm” và “cái tầm” của nhà quản lý.

1.5. . Năng lực chuyên môn, năng lực quản lý của tổ trưởng chuyên môn

Tổ trưởng CM phải đảm bảo các qui định về tiêu chuẩn trình độ CM nghiệp vụ, phẩm chất đạo đức của GV theo Thông tư 20/2018/TT-BGDĐT[3]; Tổ trưởng CM có nhiệm vụ, quyền lợi, trách nhiệm Điều lệ trường trung học cơ sở, trường THPT [4].

Tổ trưởng CM phải là người có khả năng xây dựng kế hoạch; điều hành tổ chức, hoạt động của tổ theo kế hoạch GD, phân phối chương trình môn học của Bộ GD&ĐT và kế hoạch năm học của nhà trường; tổ chức bồi dưỡng CM cho GV trong tổ; đánh giá, xếp loại và đề xuất khen thưởng, kỷ luật GV thuộc tổ mình quản lý

TTCM thể hiện năng lực CM thông qua: Chất lượng giờ dạy; chất lượng hồ sơ, giáo án; khả năng tiếp nhận và truyền tải các kiến thức mới, kiến thức nâng cao đến các thành viên trong tổ; khả năng sử dụng trang thiết bị dạy học hiện đại, ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học; là tấm gương cho các thành viên trong tổ về tự học và sáng tạo trong CM.

TTCM có khả năng tham mưu, tư vấn cho Hiệu trưởng khi xây dựng kế hoạch CM. Đề xuất các biện pháp thực hiện các hoạt động CM của TCM có hiệu quả. Tham mưu với Hiệu trưởng trong công tác đổi mới về mục tiêu, nội dung, hình thức tổ chức, kiểm tra đánh gia các hoạt động của TCM, đề xuất khen thưởng, kỷ luật GV thuộc tổ mình quản lý.

Thông qua việc tổ chức và thực hiện các hoạt động của TCM sẽ thấy được năng lực quản lý của TTCM. Có rất nhiều hoạt động CM đòi hỏi tính tập thể cao như: Xây dựng kế hoạch thực hiện nhiệm vụ của tổ; xây dựng tiết dạy chuyên đề; xây dựng các nội dung sinh hoạt chuyên đề; tổ chức các hoạt động hội giảng, thi GV dạy giỏi các cấp … Người TTCM phải biết khả năng của các thành viên trong tổ giúp họ phát huy được những điểm mạnh và hạn chế được những điểm yếu. Ngoài ra năng lực của TTCM còn được thể hiện ở khả năng tập trung, gắn kết các thành viên trong tổ trong các hoạt động CM cũng như trong việc xây dựng môi trường học tập và các công việc khác của tổ.