Bố Trí Và Sử Dụng Phát Huy Năng Lực Của Từng Gv Cốt Cán

chuẩn năng lực nghề nghiệp chuyên môn GV làm thước đo, đặc biệt ưu tiên năng lực dạy chuyên sâu.

- Việc quy hoạch cơ cấu GV cốt cán phải bắt đầu ở từng tổ chuyên môn, tổ bộ môn. Đặc biệt chú ý đến những tổ chuyên môn có nhiều GV trẻ, còn ít kinh nghiệm giảng dạy; những tổ chuyên môn có nhiều GV tuổi đã cao; những GV kiêm nhiệm; giới tính của GV để đáp ứng yêu cầu đặc thù của bộ môn.

iii. Qui trình tổ chức lựa chọn GV cốt cán

Để đảm bảo công tác lựa chọn khách quan, công bằng, khoa học và đúng người.

Qui trình tổ chức lựa chọn GV cốt cán gồm các bước sau:

Bước 1: Xác định nguồn

Những giáo viên đã có kinh nghiệm giảng dạy, đặc biệt có thành tích trong công tác bồi dưỡng HSG cấp tỉnh trở lên, có khả năng thiết kế, triển khai các giờ dạy mẫu, tổ chức các tọa đàm, hội thảo, bồi dưỡng về phương pháp, kỹ thuật dạy học, giáo dục, nội dung đổi mới liên quan đến hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ và bồi dưỡng cho đồng nghiệp trong trường hoặc các trường trên địa bàn tham khảo và học tập; Có khả năng sử dụng ngoại ngữ, ứng dụng công nghệ thông tin, khai thác sử dụng thiết bị công nghệ trong dạy học và giáo dục, xây dựng và phát triển học liệu số, bồi dưỡng giáo viên; Có nguyện vọng trở thành giáo viên cốt cán.

Bước 2: Thông báo lựa chọn và lập danh sách

Kế hoạch lựa chọn GV cốt cán phải được công khai, niêm yết về tiêu chuẩn, điều kiện, số lượng cần có GV cốt cán theo từng môn học, đồng thời cũng công khai những quyền lợi vật chất và tinh thần mà người được lựa chọn sẽ nhận được.

Lập danh sách những GV có đủ điều kiện làm cốt cán và khảo sát theo nguyện vọng của từng người, nếu có GV đủ điều kiện mà không tham gia thì phải trình bày rõ lý do.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 216 trang tài liệu này.

2. Bố trí và sử dụng phát huy năng lực của từng GV cốt cán

Việc phân công, bố trí để sử dụng ĐNGV cốt cán trường THPT chuyên thuộc về tổ bộ môn. Việc sử dụng, bố trí việc làm cho GV phải phù hợp với trình độ, năng lực chuyên môn được đào tạo đáp ứng được yêu cầu của đơn vị. Muốn bố trí GV đúng, phù hợp trước hết phải dựa vào những chuẩn mực nhất định, vì nó ảnh hưởng tới quá trình chuẩn hóa ĐNGV. Để làm được việc này cần thực hiện các nội dung:

- Đảm bảo tính khoa học, phân công nhiệm vụ phù hợp với năng lực và chiều hướng phát triển của mỗi GV.

- Đảm bảo tính vừa sức, phù hợp và có tính ổn định tương đối; phải xuất phát từ yêu cầu đảm bảo chất lượng và quan tâm đến hoàn cảnh, nguyện vọng của ĐNGV.

- Đảm bảo tính kế thừa giữa các thế hệ GV cùng chuyên môn, cần đan xen giữa GV trẻ tuổi, ít kinh nghiệm với GV cao tuổi, có nhiều kinh nghiệm giảng dạy, đặc biệt là kinh nghiệm giảng dạy chuyên sâu, từ đó nâng cao được năng lực cũng như kinh nghiệm cho GV trẻ tuổi.

Trong quá trình phân công nhiệm vụ, sử dụng GV nhằm phát huy thế mạnh của từng GV, HT nhà trường cần thực hiện những việc như:

- Phân công GV giảng dạy đúng chuyên ngành đào tạo: Hiện nay tại các trường THPT chuyên đã và đang thực hiện đúng về việc phân công chuyên môn theo đúng luật viên chức về vị trí việc làm. Do đó toàn bộ GV tại các trường THPT chuyên đều được phân công giảng dạy theo đúng chuyên ngành đào tạo. Việc đó đã giúp GV chuyên tâm hơn về đầu tư thời gian và công sức vào một chuyên môn, không phải phân tán đối với những chuyên môn khác, từ đó giúp GV nâng cao được kiến thức chuyên môn theo đúng chuyên ngành đào tạo.

- Phân công nhiệm vụ vừa sức và đúng năng lực GV, kết hợp nguyện vọng, hoàn cảnh: Sau khi đánh giá GV theo khung năng lực, xác định được những GV đạt ở các cấp độ khác nhau về năng lực, HT căn cứ vào cấp độ đó để phân công nhiệm vụ cho từng GV cụ thể theo đúng cấp độ về năng lực của GV, tránh phân công cao quá về năng lực sẽ dẫn đến kết quả công việc hạn chế. Bên cạnh việc phân công như trên, HT cũng cần nắm bắt về hoàn cảnh, nguyện vọng của từng GV để tạo thuận lợi cho GV có thời gian cũng như điều kiện để hoàn thành nhiệm vụ, tránh trường hợp gây tâm lý không hợp tác cho GV trong trường.

- Phân công GV giảng dạy ngoài chuyên: Trong trường THPT chuyên bao gồm các lớp học phân định là lớp chuyên (lớp chuyên Toán, chuyên Vật lí…) còn có một số lớp ngoài chuyên (lớp công lập). Những GV có nhiều kinh nghiệm giảng dạy, chuyên môn vững và năng lực đạt cấp độ cao theo khung năng lực thường không được phân công giảng dạy các lớp này mà việc phân công giảng dạy thường dành cho các GV còn lại. Việc dạy ngoài chuyên sẽ giúp cho những GV chưa có nhiều kinh nghiệm giảng dạy, chuyên môn và năng lực còn chưa vững thì đây là một cơ hội để học tập và nâng

cao chuyên môn dựa trên những tình huống, kiến thức mới ở mức độ trung bình khá, điều này sẽ giúp GV tiếp cận được nhiều hơn về kiến thức và phương pháp dạy chuyên sâu.

- Phân công nhiệm vụ giảng dạy chuyên sâu: Việc giảng dạy chuyên sâu sẽ do các GV có nhiều kinh nghiệm, chuyên môn vững và năng lực đạt cấp độ cao theo khung năng lực đảm nhiệm, bên cạnh đó là những GV có năng lực tốt nhưng kinh nghiệm còn ít sẽ đóng vai trò là phụ giảng. Việc phụ giảng sẽ giúp cho những GV này học hỏi được rất nhiều kiến thức và kinh nghiệm thực tế về dạy chuyên sâu. Đây được coi là vấn đề quan trọng nhất trong việc định hướng, phát triển và bồi dưỡng cho GV dạy chuyên sâu và cũng là một giải pháp tốt nhất nhằm giúp GV trở thành một chuyên gia trong nhà trường hiện nay.

- Phân công giảng dạy và kiêm nhiệm nhiệm vụ khác: Đối với GV trường THPT chuyên thì năng lực hoạt động xã hội là một yếu tố quan trọng, do đó việc phân công ngoài giảng dạy bình thường của GV, thì việc kiêm nhiệm những nhiệm vụ khác trong nhà trường (nhiệm vụ kiêm nhiệm như quản lý đoàn viên, công đoàn, hoạt động ngoại khóa….) là những việc chỉ dành cho những GV có năng lực thực sự, không ngại khó khăn trong công việc thì mới có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ. Những hoạt động ngoài chuyên môn sẽ giúp GV trở lên năng động, sáng tạo từ đó giúp phát triển phẩm chất cũng như năng lực được nhanh và có thể trở thành người có tầm nhìn rộng hơn.

3.2.3.3. Điều kiện thực hiện biện pháp

- Trong công tác và kế hoạch tuyển dụng GV, CBQL các cấp phải xây dựng được bộ khung tiêu chuẩn năng lực cho GV trường THPT chuyên, đây cũng là các tiêu chí để HT, tổ trưởng tổ chuyên môn chủ động rà soát, đánh giá lại năng lực của từng GV hiện có trong tổ chuyên môn để lựa chọn GV cốt cán, từ đó có kế hoạch phân công, sử dụng, đào tạo bồi dưỡng nhằm nâng cao chất lượng về ĐNGV hiện tại, khi đó mới có thể phát huy được hết thế mạnh, năng lực của từng GV trong nhà trường.

- Thực hiện nghiêm túc chế độ chính sách theo quy định cho GV trong trường THPT chuyên hiện nay sao cho những chính sách cho GV phải đủ mạnh, đáp ứng được nhu cầu của GV để GV có thể toàn tâm, toàn ý đầu tư, phục vụ cho sự nghiệp giáo dục của trường cũng như của chính GV. Ngoài ra, HT có thể lập một chính sách riêng của trường THPT chuyên đối với những người là GV cốt cán, có đủ năng lực là

một GV đầu ngành, hay những GV có sự tiến bộ trong suốt quá trình tự học, tự bồi dưỡng để trở thành một GV đầu ngành, đặc biệt về chuyên môn.

- Xây dựng qui định ưu đãi đối với những GV cao tuổi, có nhiều kinh nghiệm giảng dạy, hoặc những GV có nhiều kinh nghiệm giảng dạy chuyên sâu nhưng đã nghỉ hưu; từ đó thu hút được những GV có tâm huyết tiếp tục tham gia giảng dạy để truyền đạt lại những kinh nghiệm cho những GV trẻ tuổi, ít kinh nghiệm.

3.2.4. Tổ chức bồi dưỡng GV trường THPT chuyên theo yêu cầu khung năng lực và đổi mới giáo dục

3.2.4.1. Mục tiêu của biện pháp

- Mục tiêu của biện pháp này là thường xuyên quan tâm công tác bồi dưỡng GV, đặc biệt chú ý tới bồi dưỡng thường xuyên tại chỗ, chú trọng kinh nghiệm của những GV có nhiều kinh nghiệm tại trường hoặc các chuyên gia ngoài trường về thỉnh giảng và nhân kinh nghiệm tiên tiến khác, từ đó đảm bảo cho trường THPT chuyên có được ĐNGV đảm bảo về cơ cấu, đủ về số lượng, có đủ năng lực, trình độ chuyên môn, năng lực chuyên sâu, đạo đức nghề nghiệp để đáp ứng yêu cầu đổi mới sự nghiệp giáo dục cũng như nhu cầu về NNL chất lượng cao hiện nay.

3.2.4.2. Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp

Nội dung của biện pháp là xác định quy trình tổ chức các hoạt động bồi dưỡng nâng cao trình độ cho tất cả GV trong trường THPT chuyên; bồi dưỡng theo chuẩn nghề nghiệp của GV trường THPT; bồi dưỡng GV dựa trên năng lực theo khung năng lực theo yêu cầu công việc dạy chuyên sâu hiện nay. Nội dung thực hiện gồm:

- Xác định đối tượng GV cần đào tạo, bồi dưỡng

- Xác định nội dung đào tạo, bồi dưỡng

- Xây dựng khung kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng

- Tổ chức các hình thức đào tạo, bồi dưỡng

- Đánh giá GV sau đào tạo, bồi dưỡng

- Cải tiến chương trình đào tạo bồi dưỡng cho giai đoạn sau

6 Cải tiến chương trình đào tạo bồi dưỡng

5 Đánh giá GV sau đào tạo, bồi dưỡng

Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng

Xây dựng khung kế hoạch bồi dưỡng

Xác định nội dung bồi dưỡng

Xác định đối tượng GV cần bồi dưỡng

Biểu đồ 3.3: Các nội dung đào tạo, bồi dưỡng GV theo khung năng lực

i. Xác định đối tượng GV cần đào tạo, bồi dưỡng

Để xác định được đối tượng GV cần đào tạo, bồi dưỡng thì phải có kết quả của quá trình đánh giá, xếp loại GV theo khung năng lực chuẩn, từ đó làm căn cứ để xác định những GV nào còn thiếu, còn yếu theo các tiêu chí đánh giá trong khung năng lực chuẩn, khi đó sẽ xác định được GV nào cần đào tạo, cần bồi dưỡng để nâng cao trình độ, nghiệp vụ sư phạm hay đạo đức nghề nghiệp còn thiếu theo khung năng lực.

- Đối với GV mới được tuyển dụng vào trường, chưa tham gia giảng dạy thì cần được đào tạo nâng cao chuyên môn như học lên những lớp sau đại học, sau thạc sĩ….

- Đối với GV đã tham gia giảng dạy nhưng tuổi đời còn trẻ thì cần được bồi dưỡng để nâng cao năng lực chuyên môn, năng lực sư phạm, đặc biệt là năng lực dạy chuyên sâu cũng như những tiêu chí để trở thành một GV cốt cán và là chuyên gia trong nhà trường.

- Đối với những GV hạn chế về NCKH, ngoại ngữ, CNTT cần được đào tạo và bồi dưỡng nâng cao kiến thức.

- Những GV có tuổi đời cao, nhiều kinh nghiệm giảng dạy, kiến thức chuyên sâu nhiều thì phân công cho họ tham gia dự giờ, giúp đỡ, hướng dẫn, truyền đạt những kinh nghiệm về chuyên môn, kinh nghiệm về nghiệp vụ sư phạm cho các GV trẻ trong cùng tổ bộ môn, cùng chuyên môn cũng như GV ngoài chuyên môn.

ii. Xác định nội dung đào tạo, bồi dưỡng

Các nội dung đào tạo, bồi dưỡng căn cứ theo các tiêu chuẩn và tiêu chí của khung năng lực của GV trường THPT chuyên, đồng thời bồi dưỡng năng lực cho GV theo chương trình giáo dục phổ thông mới, gồm:

- Về chính trị tư tưởng, phẩm chất đạo đức nghề nghiệp

Có lập trường tư tưởng vững vàng, tin tưởng và gương mẫu chấp hành chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; tin tưởng và tham gia tích cực vào các chủ trương đổi mới GD&ĐT.

Tâm huyết với nghề nghiệp, có ý thức giữ gìn lương tâm nhà giáo, có tinh thần đoàn kết, giúp đỡ đồng nghiệp trong cuộc sống và công tác; sẵn sàng giúp đỡ, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của học sinh và đồng nghiệp; thực sự là tấm gương đạo đức cho học sinh noi theo; không ngừng học tập, rèn luyện nâng cao trình độ lí luận chính trị để vận dụng vào hoạt động giảng dạy, giáo dục và đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao.

- Về năng lực chuyên môn, dạy chuyên sâu

Tiếp tục nắm vững kiến thức khoa học, cơ bản được quy định trong chương trình giảng dạy của bậc học phổ thông, kĩ năng thực hành, khả năng nghiên cứu khoa học, sáng kiến kinh nghiệm đối với các hoạt động giáo dục trong nhà trường.

Đào tạo và bồi dưỡng tại chỗ kiến thức dạy chuyên sâu theo từng tổ bộ môn thông qua các bài dạy, cuộc hội thảo, họp chuyên môn trong tổ cùng với những GV có kinh nghiệm và năng lực dạy chuyên đảm nhiệm.

- Về năng lực nghiệp vụ sư phạm

Nâng cao kiến thức về tâm lí học sư phạm, tâm lí học lứa tuổi; năng lực tổ chức quá trình dạy học, quá trình giáo dục, phương pháp kiểm tra, đánh giá, dạy học theo phương pháp mới; kĩ năng tổ chức các hoạt động ngoại khóa, hoạt động ngoài giờ lên lớp, kĩ năng xử lí các tình huống sư phạm xảy ra trong quá trình dạy học.

- Về ngoại ngữ, CNTT, NCKH

Bồi dưỡng ngoại ngữ chuyên ngành cho GV, giúp GV có thể đọc, hiểu được các tài liệu chuyên ngành, nâng cao bằng ngôn ngữ nước ngoài.

Bồi dưỡng kiến thức cơ bản về CNTT, cách thức NCKH để có thể tổ chức các hoạt động giáo dục, nâng cao kiến thức khoa học cho GV, khai thác, tìm kiếm thông tin trên internet, sử dụng các phần mềm bổ trợ cho bộ môn để giảng dạy.

- Về khả năng hoạt động xã hội

Bồi dưỡng thêm các kiến thức bổ trợ thuộc các lĩnh vực như pháp luật, bảo vệ môi trường, tệ nạn xã hội, kiến thức văn hóa để giúp GV hiểu biết thêm tình hình chung cũng như tình hình đổi mới giáo dục hiện nay, tạo nên tính cộng đồng cao trong ĐNGV.

- Bồi dưỡng năng lực phát triển chương trình giáo dục nhà trường

Do đặc thù của HS trường THPT chuyên là HS năng khiếu, do đó chương trình giáo dục của nhà trường cũng mang một đặc tính riêng biệt, trong đó luôn có hai chương trình giáo dục riêng biệt gồm một chương trình cho HS không chuyên và một chương trình cho HS chuyên sâu. Mà chương tình dành cho HS chuyên sâu được coi là không có giới hạn, vì vậy việc bồi dưỡng năng lực cho GV để có thể phát triển chương trình giáo dục nhà trường phải được thường xuyên, liên tục và luôn được áp dụng vào thực tế tại trường.

- Bồi dưỡng năng lực vận dụng các phương pháp, phương tiện, hình thức tổ chức dạy học

Mức độ nghiên cứu bài học của GV và HS tại trường THPT chuyên rất lớn, phương tiện về cơ sở vật chất đã được đầu tư ổn định, do đó cần bồi dưỡng cho GV các phương pháp đổi mới trong dạy học để tận dụng hiệu quả các tính năng của cơ sở vật chất trong nhà trường như phương pháp về dạy học theo chủ đề, cho HS tự nghiên cứu bài học để HS tự thuyết trình trong quá trình học, phương pháp tổ chức dạy học trực tuyến để phát huy hết khả năng của ứng dụng CNTT trong dạy học.

- Bồi dưỡng năng lực đánh giá kết quả giáo dục theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh

Trong đổi mới giáo dục lấy HS làm trung tâm, do đó HS có thể tự học, tự nghiên cứu bài học, tự thuyết trình ý tưởng và tự tạo ra các sản phẩm bài học của mình, vì vậy giáo viên cần phải được bồi dưỡng về cách thức xây dựng các tiêu chí trong đánh giá theo định hướng phát triển năng lực HS trong từng bài học cụ thể, qua đó mới có thể đánh giá được năng lực của tường HS thông qua các sản phẩm bài học của HS.

- Bồi dưỡng khả năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho HS

Bồi dưỡng cho GV cách thức xác định năng khiếu riêng biệt của từng HS để có thể tổ chức cho HS theo từng nhóm năng khiếu cá biệt đó tham gia vào các hoạt động trải nghiệm phù hợp với năng khiếu của HS, từ đó làm phong phú thêm kết quả học tập gắn liền kiến thức vào thực tiễn cho HS.

iii. Xây dựng khung kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng

- Điều động, đào tạo học nâng cao trên chuẩn về trình độ chuyên môn cho các GV trẻ mới được tuyển dụng.

- Bồi dưỡng nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò, trách nhiệm của GV trường THPT chuyên cho toàn thể ĐNGV trong trường. Nhận thức về chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước về giáo dục.

- Bồi dưỡng các vấn đề phát triển nghề nghiệp, chuyên môn cho ĐNGV còn ít kinh nghiệm giảng dạy, đặc biệt những GV còn yếu về dạy chuyên sâu.

- Bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ sư phạm, ngoại ngữ, CNTT, NCKH.

iv. Tổ chức các hình thức đào tạo, bồi dưỡng

- Rà soát đội ngũ, điều động GV có khả năng và nguyện vọng đi học lên cao hơn theo trình độ thạc sĩ, tiến sĩ đúng chuyên môn.

- Dựa trên đánh giá năng lực của từng GV theo khung năng lực, tổ chức các hình thức bồi dưỡng cho từng GV khác nhau theo đúng những mặt hạn chế chiếu theo khung năng lực vào thời điểm ngoài giờ lên lớp.

- Tận dụng, học hỏi kinh nghiệm của những GV có thâm niên và thành tích cao trong giảng dạy, tổ chức bồi dưỡng tập trung cho GV trong trường theo chuyên môn dưới sự hướng dẫn của những GV cao tuổi, có nhiều kinh nghiệm giảng dạy, đặc biệt là kinh nghiệm dạy chuyên sâu. Ngoài ra, nhà trường có thể mời các giảng viên của các trường Đại học, Học viện, các chuyên gia về để giảng dạy và hướng dẫn cho ĐNGV còn thiếu kinh nghiệm trong trường. Đây được coi là một hình thức học tập hiệu quả nhất đối với những GV còn ít kinh nghiệm về nhiều mặt, vì tất cả những kiến thức cần phải học đều nằm ở những kinh nghiệm và đã được chứng minh trong thực tế của những GV kinh nghiệm.

- Tổ chức các cuộc hội thảo, chuyên đề, thảo luận, seminar khoa học …. trong hoặc ngoài trường để nâng cao năng lực xã hội, nghiệp vụ sư phạm cho GV trẻ, từ đó GV trẻ có thể học hỏi và nhân lên được rất nhiều kinh nghiệm từ nhiều người khác nhau với những kĩ năng cả về công nghệ lẫn chuyên môn trong các cuộc học hỏi như trên.

- Giao nhiệm vụ cho GV tự học, tự bồi dưỡng tại chỗ về những năng lực còn yếu, đặc biệt về năng lực dạy chuyên sâu chiếu theo khung năng lực để GV tự trau dồi kiến thức còn thiếu cho bản thân.

v. Đánh giá GV sau đào tạo, bồi dưỡng

Sử dụng các hình thức đánh giá như nội dung về đánh giá GV theo khung năng lực, với các hình thức như GV tự đánh giá, ĐNGV đánh giá chéo nhau, tổ trưởng tổ bộ môn đánh giá những GV trong tổ tham gia đào tạo, bồi dưỡng, các GV cao tuổi, có