Biện Pháp Quản Lí Hoạt Động Giáo Dục Hướng Nghiệp Tại Các Trường Trung

đánh giá của lãnh đạo trường chưa thực hiện thường xuyên đối với công tác hướng nghiệp. Đây là những hạn chế về công tác quản lí hoạt động giáo hoạt động giáo dục hướng nghiệp tại các trường THCS dân tộc nội trú, từ đó người nghiên cứu xin đề xuất 6 giải pháp về công tác quản lí hoạt động giáo dục hướng nghiệp tại các trường THCS dân tộc nội trú ở tỉnh Sóc Trăng ở chương 3 như sau.

Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC HƯỚNG NGHIỆP TẠI CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ DÂN TỘC NỘI TRÚ TỈNH SÓC TRĂNG‌

3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp‌

3.1.1. Đảm bảo đúng mục tiêu‌

Nguyên tắc này đòi hỏi các giải pháp đề xuất quản lí HĐGDHN cho HS phải dựa trên cơ sở quán triệt quan chỉ đạo về đổi mới GD - ĐT, phù hợp với chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, mục tiêu giáo dục dân tộc của nhà trường. Đồng thời các giải pháp đề xuất phải phù hợp với các điều kiện hiện có, với đặc điểm tâm sinh lí, nhận thức và tính cách của học sinh THCS dân tộc nội trú; phù hợp với đặc điểm tổ chức quản lí hoạt động giáo dục hướng nghiệp của nhà trường.

Căn cứ vào Điều lệ trường phổ thông, căn cứ vào Luật giáo dục, căn cứ vào quy chế tổ chức và hoạt động của trường PTDTNT, nguyên tắc đề xuất cần đáp ứng được mục tiêu giáo dục của bậc THCS là nâng cao năng lực giáo dục hướng nghiệp, nâng cao chất lượng dạy và học theo chuẩn kiến thức, kỹ năng trong nhà trường.

3.1.2. Đảm bảo tính hiệu quả‌

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 159 trang tài liệu này.

Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả là nguyên rất quan trọng trong công tác quản lý hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh cấp trung học cơ sở, đặc biệt là các trường dân tộc nội trú, dựa vào nguyên tắc này CBQL ở các trường có nhiệm vụ nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh, tăng cường giáo dục hướng nghiệp tại đơn vị, tăng cường tổ chức các hoạt động tư vấn hướng nghiệp, nhằm góp vào việc phân luồng học sinh sau khi tốt nghiệp trung học cơ sở, do đó nguyên tắc này luôn đề cao xây dựng các giải pháp để nâng cao chất lượng và hiệu qua trong công tác giáo dục hướng nghiệp cho học sinh cấp trung học cơ sở.

3.1.3. Đảm bảo tính kế thừa‌

Nguyên tắc này đòi hỏi các giải pháp phải được xây dựng trên cơ sở kế thừa các phương pháp truyền thống trong quản lý tổ chức các hoạt động giáo dục hướng nghiệp, hoạt động giảng dạy và hoạt động học tập của học sinh ở các trường trung học cơ sở; phát huy được những ưu điểm, thành quả của hệ thống quản lý hiện đại,

khắc phục những hạn chế của phương pháp truyền thống, đồng thời phát triển các năng lực sẳn có của học sinh, tạo nên sự đổi mới theo hướng nâng cao chất công tác quản lý hoạt động giáo dục hướng nghiệp trong nhà trường.

3.1.4. Đảm bảo tính khả thi‌

Nguyên tắc này đòi hỏi các biện pháp đề xuất phải bảo đảm tính khoa học, tính khả thi và hiệu quả của các biện pháp quản lí HĐGDHN cho HS. Ngoài ra, các biện pháp quản lí HĐGDHN cho HS vừa có sự định hướng về mặt lí luận của quản lí HĐGDHN, vừa phù hợp với những đặc điểm riêng về mục tiêu yêu cầu, nội dung, chương trình, hình thức, phương pháp tổ chức, kinh nghiệm tổ chức các hoạt động giáo dục tập thể và điều kiện thực tế hiện tại của nhà trường, góp phần nâng cao chất lượng GDHN cho học sinh tại các trường trung học cơ sở dân tộc nội trú tỉnh Sóc Trăng.

3.2. Đề xuất các biện pháp quản lÍ hoạt động giáo dục hướng nghiệp tại các trường THCS dân tộc nội trú tỉnh Sóc Trăng‌

3.2.1. Nâng cao nhận thức về công tác giáo dục hướng nghiệp cho lực lượng giáo dục tại các trường trung học cơ sở dân tộc nội trú‌

- Mục đích thực hiện

Các lực lượng giáo dục trong nhà trường nhận thức đầy đủ và đúng đắn về tầm quan trọng và tính cần thiết trong quản lý HĐGDHN thì tinh thần trách nhiệm càng được nâng cao. Khi đã nhận thức đúng sẽ dẫn đến hành động đúng, CBQL nâng cao công tác quản lý HĐGDHN, GV không ngừng nâng cao tinh thần trách nhiệm trong HĐGDHN thì hiệu quả và chất lượng giáo dục hướng nghiệp ngày càng được nâng lên.

Quản lí HĐGDHN ở trường Phổ thông dân tộc nội là một nhiệm vụ khó khăn, phức tạp. Vì trên đa số CBQL và GV là người dân tộc Khmer, kỹ năng giao tiếp cũng như khả năng tổ chức các hoạt động giáo dục cho học sinh cũng có phần hạn chế so với GV người Kinh nên đòi hỏi phải có sự đồng tâm, nhất trí, đoàn kết phấn đấu của cả đội ngũ CBQL và đội ngũ GV trong nhà trường. Trong thời kì nước ta hội nhập quốc tế sâu và rộng như hiện nay thì diện mạo đất nước phải thay đổi từng ngày, để có một lực lượng đáp ứng nhu cầu hội nhập quốc tế thì phải đặt ra những thay đổi trong nhận thức và hành động

của mỗi người CBQL và GV, nhân viên buộc họ phải điều chỉnh mọi hoạt động, đặc biệt là HĐGDHN. Điều này có thể gây những khó khăn trở ngại nhất định cho một số lực lượng giáo dục ở các nhà trường vì thế phải làm cho họ hiểu đúng, tạo niềm tin để dẫn đến thành công trong công tác hướng nghiệp.

- Nội dung của thực hiện

Lập kế hoạch tuyên truyền về vai trò, ý nghĩa của hoạt động GDHN ngay từ đầu năm học nhằm nâng cao nhận thức cho các lực lượng giáo dục đối với hoạt động GDHN cho học sinh. Tuyên truyền đến cán bộ quản lý giáo dục trong nhà trường phải nhận thức rõ vai trò của mình trong việc quản lý HĐGDHN. Người CBQL cần phải nắm vững các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước. Nắm vững mục tiêu, nội dung, hình thức, phương pháp quản lý để điều hành tốt các HĐGDHN ở trường trung học cơ sở dân tộc nội trú làm cho đội ngũ nhà trường nhận thức rõ vai trò của mình tận tâm với nghề, hết lòng vì các em học sinh, vững về chuyên môn, tích cực đổi mới phương pháp phù hợp với đặc điểm của học sinh dân tộc, tăng cường học tập nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho bản thân.

Đối với GV phụ trách công tác hướng nghiệp là người thực hiện nội dung công tác hướng nghiệp thì cần làm cho mọi người nhận thức rõ những hoạt động này, đó là các hoạt động tổ chức GDHN và các yêu cầu phải đạt được các con đường và cách thức tổ chức hướng nghiệp. Làm cho mọi người rõ hướng nghiệp không phải là trách nhiệm duy nhất của GV trong nhà trường mà là nhiệm vụ chung của toàn trường.

Đối với học sinh, nội dung, chương trình được xây dựng theo các chủ đề để học sinh chủ động tìm hiểu một số thông tin cơ bản như: tình hình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; tìm hiểu về thị trường lao động, cơ sở đào tạo, các trường trung cấp nghề và cả thế giới nghề nghiệp, các em phải hứng thú với nghề nghiệp để trở thành lực lượng lao động nồng cốt trong xã hội.

- Cách thức thực hiện

Sở GD&ĐT chỉ đạo các trường PTDTNT trong Tỉnh tất cả CBQL và GV tham gia học tập đầy đủ các lớp tập huấn do Bộ GD&ĐT, Sở GD&ĐT tổ chức để nắm

được chủ trương, mục tiêu, yêu cầu cơ bản, điều kiện thực tế của ngành. Cấp ủy đảng, CBQL các nhà trường tổ chức học tập, sinh hoạt chính trị theo chương trình, kế hoạch hoạt động giáo dục trong nhà trường.

Tổ trưởng tổ chức triển khai các kế hoạch năm học của cấp trên, tổ chức sinh hoạt theo chương trình nội dung kế hoạch các hoạt động giáo dục hướng nghiệp.

Ban giám hiệu tổ chức triển khai kế hoạch năm học của cấp trên về tổ chức các hoạt động giáo dục hướng nghiệp, cung cấp các văn bản, tài liệu, trang địa chỉ cần thiết đến GV để họ nghiên cứu không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn giảng dạy và năng lực nghiệp vụ quản lý. Động viên cán bộ, GV chịu khó nghiên cứu đầy đủ các văn bản hướng dẫn về quản lý HĐGDHN.

Ban Giám hiệu nhà trường xây dựng đầy đủ các văn bản quy định chung về quản lý HĐGDHN. Xây dựng được quy chế phù hợp với từng đơn vị và phải tiến hành kiểm tra thường xuyên, đảm bảo khách quan, công bằng trong đánh giá. Tạo được nguồn kinh phí để tuyên dương khen thưởng cho tập thể và cá nhân sau những đợt tổng kết thi đua. Ngoài ra, ban Giám hiệu cần tổ chức thực hiện đầy đủ các chính sách tạo động lực để GV chủ động tích cực tự giác trong việc tự học, tự bồi dưỡng chuyên môn để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ của mình.

3.2.2. Tăng cường đổi mới nội dung giáo dục hướng nghiệp thông qua lồng ghép các môn học và hoạt động giáo dục trong nhà trường‌

- Mục đích thực hiện

Đối với các trường THCS dân tộc nội trú thì đội ngũ làm công tác hướng nghiệp chủ yếu là lực lượng giáo viên, đây là lực lượng quyết định trực tiếp đến hiệu quả của công tác hướng nghiệp. Muốn giáo dục hướng nghiệp có hiệu quả cao thì phải xây dựng đội ngũ hướng nghiệp giỏi. Đây cũng là mục đích chính của biện pháp này.

Để thực hiện có hiệu quả về GDHN cho học sinh ở các trường THCS dân tộc nội trú trong thời gian tới, ở các trường cần có đội ngũ giáo viên có trình độ chuyên môn sâu, năng lực và phẩm chất tốt, có năng lực về thiết kế nội dung và các kế hoạch hoạt động giáo dục hướng nghiệp thông qua lồng ghép vào các môn học và các hoạt

động ngoại khóa, có am hiểu về công tác hướng nghiệp và định hướng nghề cho học sinh, biết được các thông tin cơ bản về thị trường lao động, cơ sở sản xuất, các cơ sở dạy nghề và trường trung cấp nghề, đây là nhu cầu thiết yếu cho công tác giáo dục hướng nghiệp trong nhà trường THCS dân tộc nội trú.

- Nội dung thực hiện

Giáo viên là người đóng vai trò chủ đạo trong các hoạt động giáo dục hướng nghiệp tai nhà trường, nội dung kiến thức các môn học ngày càng tăng, đòi hỏi quá trình lồng ghép nội dung GDHN vào các môn học phải được đảm bảo, mà khả năng mỗi GV có giới hạn, vì thế nhà trường phải bồi dưỡng đội ngũ GV về nội dung kiến thức để đổi mới về hình thức, phương pháp theo hướng phát huy năng lực hoạt động của học sinh, hướng dẫn cập nhật những kiến thức mới về giáo dục hướng nghiệp, vận dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào trong giảng dạy thực hành, thí nghiệm, trang bị cho GV đầy đủ các điều kiện, phương tiện để lồng ghép GDHN vào các hoạt động giáo dục chung của nhà trường, ngoài ra còn bồi dưỡng cho GV những khả năng và phẩm chất của con người năng động và sáng tạo trong lao động.

Nhà trường xây dựng các quy định, hướng dẫn về đổi mới phương pháp dạy học của giáo viên dựa trên cơ sở chủ trương đổi mới của Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng với các điều kiện thực tế của nhà trường. Trong đó, cần chú trọng đến việc hướng dẫn học sinh tự tìm hiểu nghề nghiệp thông qua việc tổ chức lồng ghép các hoạt động hướng nghiệp thông qua môn học trên lớp.

- Cách thức thực hiện

Tổ trưởng nghiên cứu các văn bản, chỉ thị hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học, những yêu cầu về thực hiện chương trình, nội dung, hình thức, phương pháp dạy học và cách thức lồng ghép nội dung GDHN thông qua môn học và cá hoạt động giáo dục, từ đó xây dựng kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho GV và đội ngũ làm công tác hướng nghiệp. Kế hoạch này phải được triển khai thành nội dung chính trong kế hoạch của trường, tổ chuyên môn. Trên cơ sở kế hoạch chung mà lãnh đạo nhà trường đã xây dựng, căn cứ vào tình hình đặc điểm cụ thể, các tổ chuyên môn

xây dựng kế hoạch chi tiết để bồi dưỡng GV về cách thức lồng ghép hoạt động giáo dục hướng nghiệp vào từng môn học.

Ban giám hiệu xây dựng kế hoạch GDHN cho từng giai đoạn trong năm học, chú trong tích hợp các nội dung hướng nghiệp trong chương trình các môn học và hoạt động giáo dục theo định hướng giáo dục tích hợp các hoạt động khác, qua đó lãnh đạo trường các trường phải nắm vững các mục tiêu, nội dung và hình thức tích hợp GDHN vào các hoạt động giáo dục chung của trường.

Ban giám hiệu các nhà trường cần chỉ đạo các tổ chuyên môn lựa chọn GV có đủ khả năng và điều kiện để cử đi bồi dưỡng đổi mới phương pháp dạy học lồng ghép GDHN. Tạo điều kiện thuận lợi và bố trí chuyên môn để GV yên tâm tham gia bồi dưỡng. Chú trọng và yêu cầu GV tham gia đầy đủ với ý thức trách nhiệm cao trong các đợt tập huấn do Bộ GD&ĐT và của Sở GD&ĐT tổ chức.

Khuyến khích, động viên giáo viên sau khi tập huấn chủ động tìm hiểu về đối tượng học sinh mình đang dạy, tìm hiểu về các ngành nghề xã hội đang cần mà phù hợp với đối tượng học sinh của mình, tìm tòi các cách lồng ghép nội dung hướng nghiệp vào bài giảng một cách nhẹ nhàng, tự nhiên và hiệu quả. Giao cho giáo viên quyền lên kế hoạch, xây dựng nội dung và lựa chọn hình thức giáo dục hướng nghiệp cho học sinh một cách phù hợp dựa trên những chuẩn mực nhất định mà nhà trường đề ra.

Ban giám hiệu thường xuyên tổ chức cho giáo viên của nhà trường đi giao lưu với các trường bạn để có điều kiện dự giờ, trao đổi kinh nghiệm trong công tác dạy học tích hợp giáo dục hướng nghiệp vào môn học.

3.2.3. Tăng cường phối hợp giữa nhà trường và gia đình thống nhất định hướng nghề nghiệp cho học sinh‌

- Mục đích thực hiện

Nhà trường và gia đình cần thống nhất phối hợp để tìm hiểu về năng lực, sở thích của học sinh để định hướng nghề cho các em nhằm đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động vốn phong phú và phức tạp hiện nay. Mối quan tâm của các em và gia đình mới chỉ dừng ở mục đích là các em tiếp tục đi học lên THPT, chưa quan tâm

đến năng lực của các em. Do đó nhà trường và gia đình cần có một kế hoạch phù hợp để tư vấn nhằm định hướng nghề cho các em trong tương lai.

- Nội dung thực hiện

Nhà trường xây dựng các kế hoạch phối hợp với gia đình để tổ chức các buổi tư vấn hướng nghiệp và định hướng nghề cho học sinh, có sự tham gia của lãnh đạo trường, GVCN, cán bộ đoàn thanh niên cùng phụ huynh học sinh lớp 9.

- Cách thức thực hiện

Lực lượng giáo dục trong nhà trường phối hợp với phụ huynh học sinh để tổ chức tốt các hoạt động GDHNt và công tác tư vấn hướng nghiệp những hoạt động cần có nội dung, chương trình, hình thức và phương pháp thực hiện.

Ban giám hiệu xây dựng kế hoạch phối hợp với gia đình tổ chức hoạt động giáo dục hướng nghiệp theo từng học kì và thông báo cho phụ huynh và học sinh trong nhà trường tham gia đầy đủ .

Ban giám hiệu phối hợp với gia đình tổ chức các buổi tham quan các cơ sở sản xuất, các công ty, xí nghiệp hay các làng nghề, các cơ sở đào tạo nghề, trường Trung cấp nghề, Cao đẳng nghề, nhằm cho học sinh tiếp cận với các công việc cụ thể; thành lập câu lạc bộ hướng nghiệp, tổ chức tư vấn riêng từng học sinh, nhóm hoặc lớp, củng có thể giải đáp thắt mắc của học sinh trong quá trình học tập tại trường.

Ban giám hiệu cần thu thập thông tin về tình hình kinh tế - xã hội của địa phương, đất nước và khu vực, về nhu cầu nguồn nhân lực, thông tin thị trường lao động, tìm hiểu về những kỹ năng, sở thích để tham tư vấn cho các em đặc biệt là học sinh cuối cấp, giúp các em định hướng nghề để lựa chọn được nghề phù hợp với năng lực và điều kiện kinh tế gia đình

3.2.4. Phối hợp với lực lượng giáo dục trong nhà trường xác định năng lực và xu hướng nghề nghiệp của học sinh‌

- Mục đích thực hiện

Mục đích là nhằm giúp học sinh xác định năng lực, sở trường của bản thân để các lực lượng tham gia giáo dục hướng nghiệp tổ chức các hoạt động tư vấn nghề, để