Quản Lí Hồ Sơ Chuyên Môn Của Giáo Viên Môn Địa Lí

những việc làm, là trách nhiệm của người quản lí.

Quản lí giờ lên lớp của GV môn ĐL phải đảm bảo các yêu cầu chủ yếu là:

- Xây dựng nề nếp giờ lên lớp cho thầy và trò nhằm đảm bảo tính nghiêm túc trong mọi hoạt động hết sức nhịp nhàng của nhà trường, góp phần nâng cao chất lượng DH môn ĐL.

- Tác động đến giờ dạy môn ĐL một cách tích cực và càng trực tiếp càng tốt để mọi giờ lên lớp môn ĐL góp phần thực hiện mục tiêu môn ĐL.

- Yêu cầu cụ thể từng đối tượng thực hiện đầy đủ, nghiêm túc những quy định, quy chế có liên quan đến giờ lên lớp môn ĐL.

Để việc quản lí giờ dạy môn ĐL và phân tích sư phạm bài học môn ĐL có hiệu quả, hiệu trưởng cần phải quán triệt đầy đủ những yêu cầu cơ bản sau đây:

Nắm vững được lí luận dạy học nói chung và lí luận dạy học bộ môn ĐL nói riêng, nắm được lí thuyết về bài học, nắm vững những quan điểm trong phân tích sư phạm bài học môn ĐL.

Để nâng cao chất lượng dự giờ, phân tích sư phạm bài học môn ĐL, cần tổ chức các chuyên đề về giờ lên lớp, như trao đổi về nội dung và PPDH môn ĐL, xây dựng giờ dạy mẫu môn ĐL, tổ chức dạy thử, tổ chức kiến tập, thao giảng... nhằm giúp giáo viên môn ĐL nắm vững lí thuyết, rút kinh nghiệm về PPDH môn ĐL, về các bước trong dự giờ và phân tích sư phạm bài học môn ĐL... Trên cơ sở đó khuyến khích sự sáng tạo của GV và đây cũng chính là hoạt động đặc trưng cho nghề nghiệp của GV, hiệu trưởng nhà trường cần phải tổ chức tốt để tạo điều kiện cho GV môn ĐL phát huy khả năng của mình nhằm nâng cao chất lượng DH môn ĐL.

1.4.1.5. Quản lí hồ sơ chuyên môn của giáo viên môn Địa lí

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 151 trang tài liệu này.

Quản lí hồ sơ chuyên môn của các GV môn ĐL là phương tiện giúp CBQL nắm chắc được tình hình thực hiện nhiệm vụ chuyên môn của các GV môn ĐL, đồng thời hồ sơ chuyên môn của các GV môn ĐL là một trong những cơ sở pháp lí đánh gỉá việc thực hiện nề nếp chuyên môn của họ, những hồ sơ cơ

bản cần phải có của mỗi GV gồm: Giáo án; sổ ghi kế hoạch giảng dạy và ghi chép sinh hoạt chuyên môn, dự giờ, thăm lớp; sổ điểm cá nhân; sổ chủ nhiệm (đối với GV làm công tác chủ nhiệm lớp) theo Điều 27.3 Thông tư số 12/2011/TT-BGDĐT ban hành Điều lệ trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học.

- Giáo án môn ĐL giúp mỗi giờ lên lớp của GV môn ĐL đảm bảo đúng tiến độ, xác định đúng trọng tâm bài học môn ĐL, cân đối thời gian để khai thác và hình thành kỹ năng nhất định cho HS trong thời gian ngắn nhất có thể. Hơn nữa, soạn bài cũng tính đến phương pháp truyền đạt, hướng dẫn HS hứng thú học tập môn ĐL.

- Sổ ghi kế hoạch giảng dạy môn ĐL và ghi chép sinh hoạt chuyên môn ĐL, dự giờ, thăm lớp. Phần ghi kế hoạch giảng dạy là thao tác cơ bản để đảm bảo mục tiêu cho từng bài học môn ĐL, từng tiết học môn ĐL đã được xây dựng trong mục tiêu môn học, phần ghi chép sinh hoạt chuyên môn GV ghi nội dung cuộc họp của tổ/nhóm, chuyên môn của trường và phân dự giờ môn ĐL, GV ghi chép lại những ưu, nhược điểm của các đồng nghiệp, từ việc xử lí tình huống, điều đó giúp ích rất nhiều trong quá trình giảng dạy môn ĐL của mỗi GV.

- Sổ điểm cá nhân là hồ sơ pháp lí về kết quả học tập của HS trong một năm học, được sử dụng và bảo quản theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT).

- Sổ chủ nhiệm là hồ sơ pháp lí dùng để theo dõi toàn diện HS lớp chủ nhiệm. Trong quá trình quản lí, hiệu trưởng cần hướng dẫn cụ thể yêu cầu của từng loại hồ sơ, cùng với phó hiệu trưởng chuyên môn và tổ trưởng chuyên môn thường xuyên kiểm tra bằng nhiều hình thức khác nhau để kịp thời điều chỉnh những sai lệch ừong hoạt động dạy và học môn ĐL.

1.4.1.6. Quản lí hoạt động của tổ chuyên môn Địa lí

Tổ chuyên môn là bộ phận tham mưu quan trọng cho hiệu trưởng và chỉ đạo trưc tiếp việc hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ giảng dạy của từng thành

viên trong tổ nhằm nâng cao tay nghề cho đội ngũ.

Thông qua tổ chuyên môn, hiệu trưởng nắm được sâu sát hoạt động của GV môn ĐL và đánh giá được năng lực giảng dạy môn ĐL của từng GV; phát huy cao độ sự thống nhất giữa hiệu trưởng và đội ngũ cán bộ, GV môn ĐL, cũng qua tổ chuyên môn, hiệu trưởng truyền đạt và triển khai chi tiết các quyết định quản lí, tiếp nhận lại thông tin để từ đó điều hành tổ chuyên môn hoạt động theo các nội dung trọng tâm, trọng điểm của kế hoạch đặt ra.

Qua tổ chuyên môn, hiệu trưởng giám sát được kết quả thực hiện việc quản lí của mình về chương trình dạy học môn ĐL, tình hình CSVC - TBDH của môn ĐL, việc đổi mới PPDH của môn ĐL, chất lượng dạy học môn ĐL... . Do đó, quản lí hoạt động tổ chuyên môn là mối quan tâm thường xuyên của người hiệu trưởng.

Quản lí hoạt động dạy môn ĐL của thầy là quản lí một quá trình chủ đạo của người thầy trong quá trình DH môn ĐL, đòi hỏi CBQL phải hiểu hết nội dung, yêu cầu cần quản lí để đưa ra những quyết định quản lí vừa mang tính nghiêm chỉnh, chính xác, nhưng lại vừa mềm dẻo linh hoạt để đưa hoạt động dạy của GV môn ĐL vào nề nếp kỷ cương nhưng vân phát huy được khả năng sáng tạo khoa học của giáo viên môn ĐL trong việc thực hiện nhiệm vụ của mình. Tuy nhiên hoạt động dạy môn ĐL của GV sẽ hoàn thành tốt khi mà GV tổ chức tốt hoạt động học môn ĐL của HS.

1.4.2. Quản lí hoạt động học môn Địa lí của học sinh

Hoạt động học tập của HS là một hoạt động song song tồn tại cùng với hoạt động dạy của GV. Vì vậy, quản lí hoạt động học tập môn ĐL của HS là một công tác không thể thiếu trong quản lí hoạt động dạy học môn ĐL.

1.4.2.1. Giáo dục cho học sinh ý thức, động cơ và mục đích học tập môn Địa lí

Thực tế hiện nay, nhiều HS xem môn ĐL là môn phụ nên coi thường và không chú ý học tập. Cần phải làm cho HS có động cơ và thái độ đúng đắn trong

học tập, tự giác học tập bộ môn ĐL, chủ động tìm tòi phát hiện vấn đề, chủ động lĩnh hội kiến thức, biến quá trình giáo dục thành tự giáo dục. Việc giúp HS có thái độ và ý thức học tập trong môn ĐL phụ thuộc vào việc tuyên truyền giáo dục chung của nhà trường mà vai trò của cán bộ quản lí là không nhỏ. Bên cạnh đó là vái trò đặc biệt quan trọng của chính GV đứng lớp. Thực tế cho thấy, nếu GV dạy hay, thiết kế bài dạy sinh động thì HS sẽ tham gia tích cực và hiệu quả vào việc học tập bộ môn.

1 . 4 . 2 . 2. Hướng dẫn học sinh xây dựng nội dung và phương pháp học tập, rèn luyện các kỹ năng - kỹ xảo trong học tập môn Địa lí

GV môn ĐL chính là chủ thể hướng dẫn HS xây dựng nội dung và phương pháp học tập, giúp HS rèn luyện các kỹ năng - kỹ xảo trong quá trình học tập môn ĐL. Thông qua các HĐDH của mình, GV giúp HS tìm hiểu, xây dựng nội dung và phương pháp học tập phù hợp với nội dung tri thức - kỹ năng - thái độ của môn ĐL. Bên cạnh đó, GV có thể tổ chức các HĐDH theo hướng phát huy năng lực của HS, vừa để giúp các em rèn luyện các kỹ nàng kỹ xảo cần thiết trong việc học tập bộ môn, vừa giúp các em phát huy tính chủ động, tích cực và sáng tạo của bản thân.

1.4.2.3.Tổ chức các hoạt động học tập trên lớp cho học sinh

GV môn ĐL chính là người tổ chức và quản lí các hoạt động học tập trên lớp của HS trong môn ĐL. GV tổ chức, chỉ đạo các hoạt động học tập, điều khiển quá trình lĩnh hội và vận dụng tri thức của HS. Đối với môn ĐL, học tập trên lớp là hình thức tập học chủ đạo của HS. GV cùng một lúc có thể hướng dẫn tập thể HS học tập có hệ thống, trọng tâm, trọng điểm các tri thức cơ bản và thiết thực. Để việc tổ chức hoạt động học tập trên lớp có hiệu quả, GV cần nắm vững mục đích yêu cầu của môn học, nắm vững phân phối chương trình, xác định kiến thức cơ bản và trọng tâm, nấm chắc đặc trưng của từng loại bài lên lớp, lựa chọn PPDH phù hợp, đa dạng các hình thức tổ chức dạy học trên lớp. Việc này đòi hỏi giáo viên phải dành nhiều thời gian và tâm sức cho việc thiết

kế bài dạy theo hướng tiếp cận năng lực của học sinh, tổ chức nhiều hoạt động học tập với nhiều hình thức và PPDH hiệu quả.

1.4.2.4. Tổ chức các hoạt động ngoại khóa môn Địa lí cho học sinh

Hoạt động ngoại khóa trong môn ĐL giúp HS tiếp cận thức tiễn, củng cố tri thức, gắn lí luận với thực tiễn. Đồng thời, hoạt động ngoại khóa cũng giúp HS rèn luyện các kỹ năng mềm. Hình thức học tập này giúp cho quá trình DH môn ĐL trở nên phong phú, sinh động và hấp dẫn. Để tổ chức hiệu quả hoạt động ngoại khóa môn ĐL, cần có sự phối hợp của CBQL nhà trường, tổ/nhóm chuyên môn và GV môn ĐL. Ngoài ra còn cần có sự hỗ trợ của các lực lượng xã hội trong và ngoài nhà trường. Có thể tổ chức cho HS tham quan học tập; tham dự các diễn đàn; sưu tầm, triển lãm các tư liệu dạy học; trò chơi và thi tìm hiểu; thành lập Câu lạc bộ; vẽ tranh,...v.v...

1.4.2.5. Hướng dẫn học sinh vận dụng kiến thức liên môn trong việc học tập môn Địa lí

Môn ĐL ở trường phổ thông chứa đựng các tri thức khoa học cơ bản về tự nhiên, kinh tế - xã hội, chủ trương đường lối, chính sách pháp luật... bên cạnh đó còn tích hợp nhiều nội dung giáo dục cần thiết cho những thế hệ trẻ tuổi. Chính vì vậy, việc học tập môn ĐL không thể hiệu quả nếu không vận dụng kiến thức các môn khoa học khác và các vấn đề có liên quan để làm rõ nội dung DH bộ môn. Ngược lại, kiến thức của môn ĐL cũng là cơ sở để việc học tập các môn học khác trong nhà trường được hiệu quả hơn. Trong quá trình dạy học môn ĐL, trên cơ sở nắm vững nội dung môn học và các tài liệu hướng dẫn của Bộ và Sở GD&ĐT, GV cần phải hướng dẫn để HS tìm hiểu những kiến thức phù hợp và vận dụng, tích hợp các kiến thức đó vào hoạt động học tập môn ĐL một cách hiệu quả nhất.

1.4.2.6. Phối hợp với gia đình quản lí hoạt động học tập ở nhà của HS

Việc quản lí hoạt động học tập của HS trong môn ĐL phải được thực hiện đầy đủ, toàn diện, mang tính giáo dục cao và đồng bộ với các bộ môn khác, với

các lực lượng giáo dục khác trong và ngoài nhà trường. Thông qua các buổi Hội nghị cha mẹ học sinh, thông qua việc báo cáo kết quả học tập định kỳ, chủ thể quản lí có thể phối hợp với cha mẹ học sinh để quản lí việc học tập tại nhà của học sinh.

1.4.2.7. Quản lí hoạt động kiếm tra, đánh giá kết quả học tập môn Địa lí

Việc KTĐG kết quả của HS, là việc làm hết sức cần thiết của người quản lí nhằm tác động trực tiếp đến GV thực hiện đầy đủ và chính xác quá trình kiểm tra đánh giá, thúc đây quá trình nâng cao hiệu quả DH theo mục tiêu. KTĐG là bộ phận trong quá trình giáo dục ở tất cả các môn học. KTĐG kết quả học tập của HS tồn tại đồng thời với quá trình dạy, đó là quá trình thu nhập và xử lí thông tin về trình độ và khả năng thực hiện nhiệm vụ học tập của HS, trên cơ sở đó đề ra những biện pháp phù họp giúp HS học tập tiến bộ. Thông qua việc quản lí hoạt động KTĐG HS của GV, người quản lí sẽ nắm bắt được chất lượng dạy và học. KTĐG môn ĐL có đặc thù riêng của bộ môn: không chỉ kiểm tra kiến thức đã học, mà còn chú trọng đến kiểm tra thái độ, khả năng vận dụng và thực hành kiến thức đã học vào cuộc sống. Quản lí hoạt động KTĐG kết quả học tập của HS trong môn ĐL phải đạt được những yêu cầu cơ bản sau đây:

- Phải thực hiện nghiêm chỉnh quy chế chuyên môn trong nhà trường thông qua điểm số, đánh giá chất lượng học của học sinh và giảng dạy của giáo viên, từ đó rút ra được những vấn đề cần phải điều chỉnh, uốn nắn và bổ sung, giúp cho người quản lí chỉ đạo hoạt động này một cách đầy đủ, chặt chẽ hơn.

- Nâng cao nhận thức của GV về ý nghĩa, chức năng, yêu cầu sư phạm của việc KTĐG kết quả học tập học sinh trong môn ĐL.

- Thực hiện đầy đủ nghiêm túc các văn bản hướng dẫn về lượt kiểm tra, thi, ghi điểm, cộng điểm, đánh giá, xếp loại học lực HS trong môn ĐL.

- Tổ chức kiểm tra, thi, chấm bài, trả bài đúng quy chế.

- Kiểm tra việc nhập điểm vào sổ điểm điện tử, chế độ bảo quản, lưu trữ điểm, ghi điểm, ghi nhận xét vào học bạ của HS.

- Xử lí các trường hợp vi phạm quy chế kiểm tra, thi.

- Kiểm tra giám sát, tổ chức thảo luận và rút kinh nghiệm về nội dung và hình thức kiểm tra, đảm bảo phù hợp với yêu cầu về đổi mới kiểm tra đánh giá trong môn ĐL.

- Đánh giá xếp loại HS một cách công bằng chính xác, tránh những biểu hiện không đúng trong việc đánh giá xếp loại HS. Trong quá trình thực hiện, hiệu trưởng cần phân công nhiệm vụ cụ thể cho hiệu phó chuyên môn, tổ trưởng và GV, yêu cầu họ lập kế hoạch KTĐG học tập một cách đầy đủ theo yêu cầu của CT. Đồng thời hiệu trưởng thường xuyên kiểm tra, xem xét việc thực hiện nhiệm vụ của các đối tượng để đảm bảo công việc đã đề ra, từng bước nâng cao chất lượng toàn diện của QTDH.

1.4.3. Quản lí các điều kiện và môi trường dạy học môn Địa lí

Để đảm bảo HĐDH môn ĐL đạt hiệu quả, cần tăng cường quản lí các điều kiện hô trợ để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho hoạt động dạy và học bộ môn. Việc quản lí các diều kiện hỗ trợ HĐDH môn ĐL cần đảm bảo những nội dung cơ bản sau: tổ chức, chỉ đao khai thác, quản lí và sử dụng có hiệu quả csvc, thiết bị DH môn ĐL hiện có của trường (tranh ảnh, băng hình, bản đồ, phòng chức năng...); Tăng cường trang bị các PTDH hiện đai phòng bộ môn cho môn ĐL; Chỉ đạo và khuyến khích GV - HS tự làm đồ dùng DH môn ĐL; Có chế độ, chính sách khen thưởng phù hợp đối với những GV và HS có đóng góp tích cực trong việc đổi mới hoạt động dạy và học; Tổ chức phong trào thi đua hai tốt, có biện pháp kích thích thi đua dạy tốt và học tốt trong môn ĐL; thi đua trong việc tự làm đồ dùng DH, tạo môi trường sư phạm thuận lợi cho HĐDH môn ĐL.

Tăng cường chỉ đạo, khuyến khích và tổ chức hoạt động nghiên cứu khoa học trong môn ĐL (đổi mới PPDH trong môn ĐL, thiết kế những bài dạy mẫu theo hướng tích hợp, liên môn, dạy học theo chuyên đề...

1. 5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lí hoạt động dạy học môn Địa lí

1.5.1. Các yếu tố chủ quan

- Nhận thức của CBQL về vai trò, mục tiêu và nhiệm vụ của môn Địa lí.

- Năng lực và tư duy quản lí của đội ngũ CBQL trong nhà trường.

- Sự quan tâm chỉ đạo sát sao và hiệu quả của các chủ thể quản lí trong hoạt động dạy học môn Địa lí.

- Sự phối hợp hiệu quả giữa các chủ thể quản lí trong công tác quản lí hoạt động dạy học môn Địa lí.

1.5.2. Các yếu tố khách quan

- Đường lối. chính sách của Đảng và Nhà nước về giáo dục nói chung và quản lí hoạt động dạy học môn GDCD nói riêng;.

- Nội dung chương trình môn học và những yêu cầu về đổi mới giáo dục.

- Nhận thức của xã hội về tầm quan trọng của môn Địa lí.

- Trình độ chuyên môn và tinh thần thái độ làm việc, tư duy năng động, tích cực và sáng tạo của đội ngũ GV môn Địa lí.

- Ý thức, thái độ, tinh thần và năng lực học tập của học sinh.

- Mức độ đáp ứng của CSVC - TBDH trong nhà trường.

- Môi trường sư phạm trong nhà trường thân thiện, tích cực, lành mạnh.