Biện Pháp Tăng Cường Các Hình Thức Kiểm Tra, Đánh Giá Thực Hiện Đổi Mới

- Để hoạt động phối hợp các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện đổi mới PPDH môn Đạo đức cần:

+ Tổ chức định kì các cuộc họp với các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường như cha mẹ học sinh, các tổ chức xã hội, các đoàn thể quần chúng;

+ Phân công công việc cụ thể ngay từ đầu năm học cho từng bộ phận, từng cá nhân;

+ Công bố kế hoạch phối hợp;

+ Chỉ đạo quán triệt nội dung kế hoạch đổi mới PPDH trong toàn trường;

+ Phân công nhiệm vụ hỗ trợ hoạt động phối hợp cho các bộ phận khác khác trong trường: Bộ phận thư viện chuẩn bị tài liệu, sách báo, tạp chí có liên quan đến nội dung đổi mới PPDH môn Đạo đức; Bộ phận thiết bị chuẩn bị các phương tiện kĩ thuật phục vụ công tác dạy học.

Hiệu trưởng cần tác động và hỗ trợ để các bộ phận, cá nhân tiến hành thực hiện đổi mới PPDH, quan tâm đến việc kết nối giữa các bộ phận, các thành viên nhằm tạo nên sức mạnh tổng hợp vượt qua những khó khăn, thách thức trong quá trình đổi mới PPDH môn Đạo đức.

3.3.4. Biện pháp tăng cường các hình thức kiểm tra, đánh giá thực hiện đổi mới phương pháp dạy học môn Đạo đức‌

* Mục tiêu của biện pháp

Để biết được kết quả thực tế việc thực hiện kế hoạch đã triển khai thì người quản lí cần kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện theo từng giai đoạn của việc đổi mới PPDH môn Đạo đức. Việc kiểm tra là cơ sở để đánh giá kết quả giáo dục trong nhà trường, kết quả dạy học môn Đạo đức. Từ đó, giúp CBQL phát hiện và điều chỉnh kịp thời những hạn chế, đưa ra các giải pháp khắc phục hạn chế phù hợp với tình hình thực tế của nhà trường. CBQL kịp thời tuyên dương khen thưởng những bộ phận, cá nhân thực hiện tốt việc đổi mới PPDH môn Đạo đức, chấn chỉnh những bộ phận, cá nhân thực hiện chưa tốt.

Giúp CBQL phát hiện những ưu điểm, nhược điểm trong công tác chỉ đạo chuyên môn của nhà trường, có cái nhìn đúng đắn về chất lượng đội ngũ GV trong trường để từ đó có kế hoạch và chủ động bồi dưỡng cho GV, có biện pháp tháo gỡ

những hạn chế trong quản lí đổi mới PPDH môn Đạo đức góp phần tăng cường hiệu lực quản lí trường học.

* Nội dung của biện pháp

Để kiểm tra, đánh giá kết quả việc thực hiện đổi mới PPDH môn Đạo đức đạt hiệu quả, CBQL cần xây dựng rất nhiều tiêu chí như: xếp loại thi đua của từng tổ khối, xếp loại GV, đánh giá kết quả học tập của HS. Nhưng vấn đề được quan tâm hơn cả là thực hiện đổi mới PPDH môn Đạo đức theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động của HS. CBQL cần đánh giá, rút kinh nghiệm những việc đã làm và chưa làm được là việc làm cần thiết và đánh giá phải đảm bảo sự công bằng và khách quan. Những nội dung cần thực hiện là:

- Tổ chức kiểm tra, đánh giá năng lực thực hiện đổi mới PPDH môn Đạo đức (đa dạng hóa các hình thức kiểm tra, đánh giá).

- Xây dựng các tiêu chí đánh giá thực hiện đổi mới PPDH môn Đạo đức thống nhất, phù hợp với tình hình nhà trường.

- Phổ biến các tiêu chí đánh giá cho GV nắm.

- Kiểm tra, giám sát GV trong việc thực hiện đổi mới PPDH môn Đạo đức.

- Công bố kết quả kiểm tra, có nhận xét, rút kinh nghiệm việc thực hiện đổi mới PPDH môn Đạo đức.

* Cách thức thực hiện

- Thành lập ban kiểm tra đánh giá, phân công nhân sự kiểm tra đánh giá. Kiểm tra, phân tích hồ toàn bộ hồ sơ sổ sách của GV và tài liệu của các bộ phận liên quan. Kiểm tra hồ sơ chuyên môn gồm: kế hoạch dạy học môn Đạo đức, giáo án, sổ dự giờ, sổ họp chuyên môn, sổ chủ nhiệm. Tài liệu hồ sơ là nguồn thông tin quan trọng, nó phản ánh những hoạt động chuẩn bị của GV cho giảng dạy và giáo dục. Ngoài ra, kiểm tra, đánh giá năng lực thực hiện đổi mới PPDH môn Đạo đức bằng hình thức dự giờ, phân tích giờ dạy của GV, kiểm tra việc chuẩn bị bài, cách sử dụng đồ dùng dạy học, phương pháp dạy học, hình thức tổ chức, kỹ năng sư phạm của GV và hiệu quả của tiết dạy (HS có được chủ động học tập, hứng thú học, khả năng tiếp thu, sự hợp tác…)

- CBQL họp bàn, thảo luận cùng xây dựng các tiêu chí đánh giá thực hiện đổi mới PPDH môn Đạo đức có thang điểm rõ ràng phù hợp với tình hình của nhà trường và đảm bảo các tiêu chí khách quan, công bằng và độ tin cậy cao.

- Trong các buổi họp hội đồng sư phạm, hoặc họp chuyên môn phổ biến các tiêu chí đánh giá về thực hiện đổi mới PPDH môn Đạo đức cho GV nắm.

- CBQL kiểm tra, giám sát tiến độ thực hiện, mức độ phối hợp giữa các cá nhân và các bộ phận để kế hoạch đổi mới PPDH môn Đạo đức đạt được mục tiêu đề ra. Cần tăng cường sự giám sát giữa các GV với nhau để hoạt động đổi mới PPDH môn Đạo đức đạt kết quả tốt hơn.

- Công bố kế hoạch kiểm tra, giám sát cho toàn bộ GV nắm được, cùng theo dõi để thực hiện. Ngoài xây dựng kế hoạch kiểm tra định kì, còn tiến hành kiểm tra đột xuất theo yêu cầu, tình hình cụ thể.

- Nhà quản lí cần hướng dẫn cách thức kiểm tra, đánh giá và tiến hành kiểm tra, đánh giá theo đúng kế hoạch.

- Làm tốt công tác tuyên truyền giúp cho GV thông suốt việc kiểm tra, giám sát chuyên môn là việc là thường xuyên; phát động được tinh thần tự nguyện tự giác, trung thực của họ để sẵn sàng hợp tác toàn diện trong các đợt kiểm tra.

- Sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm sau mỗi lần kiểm tra, đánh giá, có biên bản, có ghi chép, tổng hợp, báo cáo. Phải có đánh giá xếp loại nhận xét ưu khuyết điểm chính mình, thông báo trước hội đồng biết về kết quả kiểm tra tiến hành khen thưởng những việc thực hiện tốt, phê bình rút kinh nghiệm những việc chưa tốt.

- Đề ra các biện pháp điều chỉnh những sai sót trong quá trình kiểm tra, đánh giá

3.3.5. Biện pháp quản lí các điều kiện hỗ trợ đổi mới phương pháp dạy học môn Đạo đức ở trường tiểu học‌

* Mục tiêu của biện pháp

Các điều kiện hỗ trợ có vai trò cần thiết cho hoạt động đổi mới PPDH môn Đạo đức. Quản lí các điều kiện hỗ trợ nhằm thực hiện tốt hơn nữa việc đổi mới PPDH môn Đạo đức, làm cho quá trình giáo dục đạt kết quả tốt hơn. GV chủ nhiệm là người thực hiện đổi mới PPDH môn Đạo đức, hướng HS tới việc học tập chủ động, hình

thành tốt những kĩ năng, kĩ xảo để ứng dụng vào cuộc sống. Vì thế, việc tạo động lực cho GV nhằm kích thích tinh thần làm việc, động viên, thúc đẩy GV hoàn thành tốt hoạt động đổi mới PPDH môn Đạo đức, sẽ tạo thành một tập thể sư phạm gắn kết, đồng thuận cùng phấn đấu vì mục tiêu chung.

CSVC, trang thiết bị phục vụ cho hoạt động dạy học cũng là những điều kiện hỗ trợ để thực hiện tốt đổi mới PPDH môn Đạo đức. Xây dựng CSVC, trang thiết bị chính là tạo ra môi trường sư phạm có đầy đủ phòng học, phòng chức năng, phòng làm việc, TBDH, sân chơi,... nhằm tạo ra môi trường sư phạm có đủ diện tích cho HS hoạt động, cảnh quan đẹp, hấp dẫn sẽ đáp ứng việc thực hiện đổi mới PPDH môn Đạo đức.

* Nội dung của biện pháp

- Lập kế hoạch sửa chữa, bổ sung CSVC, trang thiết bị dạy phục vụ hoạt động đổi mới PPDH môn Đạo đức ngay từ đầu năm.

- Kiểm tra, giám sát việc sử dụng và bảo quản CSVC, trang thiết bị dạy học môn Đạo đức.

- Tuyên truyền nâng cao ý thức bảo vệ tài sản nhà trường.

- Tăng cường các biện pháp xã hội hóa nhằm huy động các nguồn lực để phục vụ hoạt động đổi mới PPDH môn Đạo đức.

- Đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu khoa học và tổng kết kinh nghiệm đổi mới PPDH môn Đạo đức, nhân rộng những tấm gương điển hình.

- Tổ chức phong trào thi đua, kích thích GV tự khẳng định mình trong việc thực hiện đổi mới PPDH môn Đạo đức.

- Đa dạng hóa hình thức khen thưởng cá nhân và tổ khối thực hiện tốt đổi mới PPDH môn Đạo đức đạt hiệu quả.

- Có các biện pháp đối với cá nhân và tổ khối không hoàn thành việc thực hiện đổi mới PPDH môn Đạo đức.

* Cách thức thực hiện

- Đầu năm học, rà soát lại CSVC để lên kế hoạch tu bổ và bổ sung. Thành lập các tổ kiểm tra, kiểm kê CSVC hiện có của nhà trường theo từng hạng mục; phân loại

theo mức độ sử dụng, lập kế hoạch sửa chữa, sử dụng, phát triển và bảo quản CSVC của trường trong năm học.

- Sử dụng nguồn ngân sách hàng năm để sửa chữa, nâng cấp và mua mới trang thiết bị dạy học phục vụ cho hoạt động đổi mới PPDH môn Đạo đức.

- Bàn giao tài sản cho từng lớp học quản lí; Phân công cụ thể cho từng cán bộ, GV, nhân viên sử dụng khai thác, bảo quản CSVC, trang thiết bị theo đúng chức năng, đúng nhiệm vụ và có hồ sơ theo dõi đầy đủ theo quy định. Đồng thời khuyến khích nhà trường tổ chức cho GV và HS tự làm thiết bị dạy học, vừa đáp ứng nhu cầu dạy và học, nâng cao kĩ năng thực hành cho HS. BGH định kì kiểm tra, đánh giá việc sử dụng và bảo quản CSVC của GV.

- Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục để tạo sự chuyển biến tích cực của các cấp, các ngành và nâng cao nhận thức của mọi tầng lớp nhân dân về chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước đối với giáo dục, ý nghĩa của việc đảm bảo CSVC, trang thiết bị dạy học, để nâng cao chất lượng giáo dục. Huy động nguồn tài chính để trang bị, bổ sung phương tiện dạy học nhằm phục vụ đổi mới PPDH môn Đạo đức được tốt hơn.

- Tuyên dương, khen thưởng những tấm gương thực hiện tốt việc đổi mới PPDH môn Đạo đức, những cá nhân có sáng kiến kinh nghiệm đổi mới PPDH môn Đạo đức áp dụng có hiệu quả tại đơn vị.

- Xây dựng tiêu chí về thang điểm thi đua rõ ràng, minh bạch thì sẽ thúc đẩy, kích thích GV tự khẳng định mình trong việc thực hiện đổi mới PPDH môn Đạo đức. Thi đua là hình thức tạo động lực hiệu quả, có tác dụng thúc đẩy GV cố gắng vươn lên và lôi cuốn cả những người khác cùng vươn lên, tạo ra sự cạnh tranh lành mạnh trong tập thể sư phạm để có được những thành tích xuất sắc cho cá nhân và tập thể. Từ đó, GV được rèn luyện, nâng cao năng lực chuyên môn của mình, hình thành sự giúp đỡ lẫn nhau giữa các GV trong đơn vị.

- CBQL họp, bàn đưa ra các mức khen, thưởng bằng vật chất và tinh thần cho những cá nhân thực hiện tốt đổi mới PPDH môn Đạo đức. Khen thưởng là phương pháp kích thích sư phạm hiệu quả nhất để biểu dương thành tích cá nhân và tập thể

nhằm tạo cho người được khen tin vào khả năng của bản thân để nỗ lực thực hiện nhiệm vụ.

- CBQL cần nhắc nhở kịp thời những cá nhân, tổ khối chưa thực hiện tốt nhiệm vụ thực hiện đổi mới PPDH môn Đạo đức. Tiếp tục theo dõi chuyển biến của cá nhân, tổ khối bị nhắc nhở để có biện pháp tiếp theo phù hợp hơn.

3.4. Mối liên hệ giữa các biện pháp‌

Các biện pháp trên đều có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, biện pháp này là cơ sở, tiền đề cho biện pháp kia. Những biện pháp được đề xuất, qua nghiên cứu thực tế sẽ góp phần khắc phục những hạn chế trong công tác quản lí đổi mới PPDH môn Đạo đức theo yêu cầu của giáo dục hiện nay. Để từng bước nâng cao biện pháp quản lí đổi mới PPDH môn Đạo đức ở các trường tiểu học trên địa bàn Quận 12, Thành phố Hồ Chí Minh đòi hỏi các biện pháp này phải nghiên cứu trong các mối quan hệ tổng thể. Các trường tiểu học vận dụng, khai thác thế mạnh riêng của mình phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương và của trường để tìm ra những biện pháp thiết thực, hiệu quả.

Để quản lí tốt hoạt động đổi mới PPDH môn Đạo đức ở tiểu học CBQL phải có một hệ thống các biện pháp đồng bộ. Các biện pháp đã thể hiện được bước đi từ việc bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho GV về công tác quản lí đổi mới PPDH môn Đạo đức đến những biện pháp thiết thực để đưa các chức năng đạt hiệu quả tốt hơn nhằm đáp ứng việc thực hiện đổi mới PPDH trong giai đoạn hiện nay.

CBQL cần phát triển khai thác các biện pháp trên cơ sở hiểu rõ bản chất của các mối quan hệ nêu trên nhằm đảm bảo tính thống nhất và hiệu quả trong quá trình quản lí, chỉ đạo ở từng trường cụ thể. Vì vậy, trình độ và khả năng của người CBQL sẽ quyết định mức độ và hiệu quả của từng biện pháp. Để các biện triển khai thực sự có hiệu quả, trong quá trình thực hiện đòi hỏi có sự kiên trì và quyết tâm cao của CBQL và GV.

3.5. Khảo sát tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất

3.5.1. Tổ chức khảo sát‌

* Mục đích khảo sát

Mục đích của khảo sát là nhằm thu thập thông tin đánh giá của CBQL và GV tại các trường tiểu học trên địa bàn Quận 12, về tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lí đổi mới PPDH môn Đạo đức mà người nghiên cứu đã đề xuất. Dựa trên kết quả khảo sát CBQL và GV là cơ sở để người nghiên cứu điều chỉnh những biện pháp chưa phù hợp hoặc bổ sung thêm một số nội dung cần thiết.

* Nội dung khảo sát

Nội dung khảo sát về tính cần thiết và tính khả thi của 5 biện pháp quản lí đổi mới PPDH môn Đạo đức ở tiểu học.

* Mẫu khảo sát bằng bảng hỏi

Bảng hỏi dành cho CBQL được gửi đến cho 81 CBQL là hiệu trưởng, phó hiệu trưởng và tổ trưởng chuyên môn và 297 GV tại 10 trường tiểu học trên địa bàn Quận 12, Thành phố Hồ Chí Minh. Nội dung chính của bảng hỏi gồm các câu hỏi về mức độ cần thiết và mức khả thi của những nội dung thuộc 5 biện pháp quản lí đổi mới PPDH môn Đạo đức. Trong đó, thang đo tính cần thiết của mỗi nội dung với 3 mức độ ( Rất cần thiết, Cần thiết, Không cần thiết); thang đo tính khả thi (Rất khả thi, Khả thi và Không khả thi).

3.5.2. Kết quả khảo sát‌

Để đánh giá tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất quản lí đổi mới PPDH môn Đạo đức ở các trường tiểu học Quận 12, Thành phố Hồ Chí Minh, tác giả khảo sát ý kiến của CBQL và GV kết quả như sau:

a) Biện pháp 1: Bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên về đổi mới PPDH môn Đạo đức

Đánh giá ở mức độ cần thiết và mức độ khả thi thì điểm số được qui đổi theo thang bậc 3 ứng với các mức độ: Không cần thiết/Không khả thi có giá trị là 1; Cần thiết/Khả thi có giá trị là 2; Rất cần thiết/ Rất khả thi có giá trị là 3.

Điểm thấp nhất là 1, cao nhất là 3, chia đều thang đo làm 3 mức như sau:

Điểm trung bình

Mức độ cần thiết	Mức độ khả thi
1 ≤ ĐTB < 1,7	Không cần thiết	Không khả thi
1,7 ≤ ĐTB < 2,4	Cần thiết	Khả thi
2,4 ≤ ĐTB ≤ 3	Rất cần thiết	Rất khả thi