Minh Họa Về Bước 1 Giáo Dục Giá Trị Yêu Thương, Tôn Trọng Qua Hoạt Động

tuổi học sinh THPT như: hoạt động xã hội, hoạt động học tập, hoạt động văn hoá thể thao, hoạt động vui chơi giải trí.

3.2.2.3. Cách tiến hành biện pháp

Qui trình tích hợp nội dung giáo dục giá trị sống thông qua hoạt động tập thể được thực hiện theo 4 bước sau:

Bước 1: Vấn đề hôm nay:

Cách thực hiện: Người tổ chức nêu tên chủ đề hoạt động, đề cập đến thực trạng của vấn đề qua mục đích hoạt động và yêu cầu học sinh chuẩn bị những gì khi để đối phó, giải quyết vấn đề đó. Hình thức thực hiện bước này có thể thông qua phương pháp giảng giải, nêu vấn đề, tình huống, kịch, hát, đọc thơ.... Thời gian cho phần này chiếm 1/6 thời lượng của chương trình. Lưu ý phần này người tổ chức không nên tham kiến thức, nên dùng ngôn ngữ ngắn gọn nêu bật được vấn đề, hành động của học sinh phải tạo ấn tượng, không khí đầm ấm vui tươi.

Bảng 3.1. Minh họa về bước 1 giáo dục giá trị yêu thương, tôn trọng qua hoạt động tập thể “tôn sư trọng đạo” chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam 20-11

Chủ đề

hoạt động

Hình thức tổ chức hoạt động

của giáo viên và học sinh

Giá trị sống

cần đạt

Tôn sư trọng đạo

Hoạt động 1: Giáo viên giới thiệu, mục đích, ý

nghĩa của chương trình

Yêu thương Tôn trọng

Hoạt động 2: Học sinh ngâm bài thơ “Phấn trắng”, hát ca ngợi thầy cô giáo qua bài “Khi tóc

thầy bạc”

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 154 trang tài liệu này.

Thực hiện phần này giúp học sinh bước vào hoạt động một cách tự nhiên như bất cứ một hoạt động nào cũng có phần tuyên bố, lý do, giới thiệu chương trình. Nhưng thay vì phải nghe nhiều lời phát biểu ôn lại truyền thống chúng ta lại được nghe những lời giản dị, mộc mạc qua những lời ca, đọc thơ với tiết tấu truyền cảm dễ tạo ấn tượng lúc ban đầu của chương trình hoạt động.

Nội dung bài thơ, bài hát cũng đã một phần thể hiện sự yêu thương, tôn trọng học sinh với người thầy giáo trong cuộc sống đời.

Bước 2: Ta đang ở đâu.

Sang phần này ta sẽ thu hút sự chú ý của học sinh bằng các ra câu hỏi xử lý tình huống; nêu và giải quyết vấn đề; kể một câu truyện bỏ trống phần kết thúc cho

học sinh trình bày ý kiến.... Đây là phần khá quan trọng của hoạt động vì nó đánh giá được thực trạng khả năng hiện tại về mức độ hình thành giá trị sống và khả năng tham gia các hoạt động, thái độ hòa nhập của học sinh, do đó thời gian cho phần này chiếm 2/3 thời lượng của chương trình. Lưu ý phần này người tổ chức nên tạo điều kiện cho học sinh thể hiện bằng thái độ, xúc cảm, tình cảm và hành vi. Người tổ chức phải có khả năng điều khiển hoạt động theo chủ đề đã chọn.

Bảng 3.2. Minh họa về bước 2 giáo dục giá trị yêu thương, tôn trọng qua hoạt động tập thể “tôn sư trọng đạo” chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam 20-11

Chủ đề

hoạt động

Hình thức tổ chức hoạt động

của giáo viên và học sinh

Giá trị sống

cần đạt

Tôn sư trọng đạo

Hoạt động 1: Giáo viên giới thiệu và mời 2 đội chơi lên sân khấu bằng cách tổ chức trò chơi vận động với các câu hỏi trả lời bằng cách gật đầu, giơ tay và xua tay. 10 học sinh trả lời sai sẽ

bị phạt trên sân khấu để chơi tiếp

Yêu thương Tôn trọng

Hoạt động 2: Học sinh chú ý nghe và thực hiện

theo người quản trò. 10 học sinh trả lời sai sẽ lên sân khấu chơi theo hình thức “phạt”

Đây là hình thức không mới tuy nhiên đó là sự gắn kết giữa vận động và tiếp cận tri thức một cách tự nhiên mà không làm nhàm chán người tham gia. Các câu hỏi chuẩn bị thường là những câu hỏi và trả lời ngắn giúp học sinh suy nghĩa và trả lời nhanh bằng phản xạ. Qua đó ta cũng đo và đánh giá đầu vào về mức độ thực hiện giá trị sống của học sinh về vấn đề này thông qua việc mời học sinh trả lời chưa đúng lên sân khấu.

Bước 3: Ta sẽ làm gì:

Ở bước này ta sẽ yêu cầu học sinh nắm bắt thông tin qua những video quà tặng cuộc sống, những tấm gương, hình ảnh, số liệu thực tế, các cách giải quyết vấn đề mẫu để học sinh nhận thức, có thái độ tốt, xoay chuyển về xúc cảm, tình cảm và có hướng điều chỉnh hành vi. Hình thức hoạt động chủ yếu là cho học sinh lắng nghe, xem, cảm nhận. Thời gian cho phần này chiếm 1/6 thời lượng chương trình Lưu ý phần này người tổ chức nên chọn những kiến thức cô đọng, mang tính giáo dục cao,

tạo tình cảm nhằm củng cố thái độ và xúc cảm của học sinh.

Bảng 3.3. Minh họa về bước 3 giáo dục giá trị yêu thương, tôn trọng qua hoạt động tập thể “tôn sư trọng đạo” chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam 20-11

Chủ đề

hoạt động

Hình thức tổ chức hoạt động

của giáo viên và học sinh

Giá trị sống

cần đạt

Tôn sư trọng đạo

Hoạt động 1: - Giáo viên giới thiệu và mời 02 thầy cô giáo lên nhận quà lưu niệm và mời thầy cô nói lên cảm xúc của mình về ngày nhà giáo Việt Nam 20-11. Yêu cầu 2 đội chơi xếp vào vị trí thảo luận và ghi chép theo ý hiểu những giá

trị sống mà các em cảm nhận được.

Yêu thương Tôn trọng

Hoạt động 2: Mời 01 học sinh lên cảm nhận của em về ngày nhà giáo Việt Nam 20-11 và tổ chức hành động cho các bạn tặng hoa tới các thầy cô giáo trong trường (đã chuẩn bị trước). Hai đội

chơi làm theo yêu cầu của người tổ chức.

Đây là hình thức phổ biến trong chương trình “tôn sư trọng đạo” chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam 20-11 hàng năm. Qua câu truyện, kỷ niệm, hành động tôn sư trọng đạo đó đã tạo nên bài học cho các em học sinh về lòng yêu thương con người, về giá trị đạo đức, lối sống của người thầy, về các chuẩn mực giá trị yêu thương, tôn trọng của học sinh với các thầy cô giáo.

Bước 4: Hãy cùng hành động:

Đây là lúc bùng nổ các hành động đã bị dồn nén từ đầu chương trình. Là sự thể hiện những thái độ, xúc cảm, tình cảm ra ngoài bằng hành vi thông qua hoạt động. Hình thức hoạt động chủ yếu là trò chơi trí tuệ, đóng vai, thể hiện năng khiếu, xử lý tình huống, hùng biện .... Thời lượng cho phần này là chủ yếu với 1/3 thời gian chương trình. Lưu ý người tổ chức cần tạo điều kiện tối đa cho học sinh hoạt động, tự cảm nhận và thu hút sự tham gia của tất cả học sinh trong buổi giáo dục tập thể đó.

Bảng 3.4. Minh họa về bước 4 giáo dục giá trị yêu thương, tôn trọng qua hoạt động tập thể “tôn sư trọng đạo” chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam 20-11

Chủ đề

hoạt động

Hình thức tổ chức hoạt động

của giáo viên và học sinh

Giá trị sống

cần đạt

Tôn sư trọng đạo

Hoạt động 1: - Giáo viên tổ chức cho 2 đội trải qua 2 phần thi: phát biểu cảm tưởng ngày 20-11

và phần thi xử lý tình huống.

Yêu thương Tôn trọng

Hoạt động 2: Học sinh từng đội suy nghĩ, trả lời theo yêu cầu và hướng dẫn ở bước 3. Tiếp theo là nghe, xem và xử lý tình huống đã được chuẩn

bị từ trước.

Bước này là trọng tâm của hoạt động, mang lại một sân chơi hứng khởi cho học sinh THPT. Người tổ chức cần đưa ra hình thức hoạt động hợp lý, đảm bảo tính cao trào trong chương trình, giải tỏa sự ức chế, khao khát trong hoạt động, tạo nên một sân chơi tự nhiên thu hút đông đảo học sinh tham gia như tổ chức các phần thi giữa các đội nhau, phần thi giành cho người xem, người xem trợ giúp. Sự thành công của hoạt động là sự kết thúc chương trình một cách bất ngờ khi hoạt động đang lúc hào hứng, bùng nổ nhất, điều đó sẽ mang lại ấn tượng về nội dung của hoạt động. Đó là con đường hình thành giá trị sống trong hoạt động một cách thiết thực và hiệu quả nhất. Sau khi chương trình kết thúc, thông qua bảng tin của Đoàn, đánh giá đầu ra của việc tổ chức giáo dục giá trị sống cho học sinh thông qua hoạt động tập thể.

3.2.2.3. Điều kiện thực hiện biện pháp

Một là: Giáo viên phải làm chủ chương trình hoạt động, nắm chắc mục tiêu, kiến thức về các giá trị cốt lõi và cách tổ chức các hoạt động để phối hợp, điều khiển chương trình theo ý đồ đã thiết kế trên cơ sở bầu không khí của hoạt động.

Hai là: Giáo viên phải lựa chọn và vận dụng được các câu lạc bộ, đội nhóm hoạt động trong trường để phát huy khả năng của các em.

Ba là: Cơ sở vật chất của nhà trường đáp ứng yêu cầu tối thiểu về các phương tiện phục vụ chủ đề đã được thiết kế.

Bốn là: Giáo viên phải có kỹ năng thiết kế, tổ chức và các kỹ năng hoạt náo

(nếu có).

3.2.3. Giáo dục giá trị sống trong các hoạt động của tổ chức Đoàn thanh niên trường học

3.2.3.1. Mục tiêu biện pháp

Tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong trường học là tổ chức chính trị - xã hội của thanh niên Việt Nam nói chung và thanh niên trường học nói riêng, được hoạt động theo trương trình công tác theo nhiệm kỳ năm học nhằm đảm bảo mục tiêu giáo dục và mục tiêu phong trào, xây dựng tổ chức của thanh niên tiên tiến.

Để đạt được mục tiêu đó, tổ chức đoàn đã và đang tổ chức những hoạt động tập thể như sinh hoạt chi đoàn, tổ chức các hoạt động tình nguyện, tri ân, các chương trình đền ơn đáp nghĩa, vì cuộc sống cộng đồng, đó là những hoạt động tập thể mang tính trải nghiệm sáng tạo cho thanh niên hoạt động và trưởng thành. Những hoạt động này được tổ chức theo các chủ đề qua từng tháng nên GV có thể đưa nội dung giáo dục giá trị sống vào thực hiện sao cho phù hợp. Những chủ đề này được tổ chức với các hình thức phong phú, đa dạng phù hợp với điều kiện của từng tổ chức của từng trường.

3.2.3.2 Nội dung biện pháp

Nội dung chính của biện pháp này là nhà giáo dục phân tích nội dung chương trình công tác đoàn và phong trào thanh niên mỗi nhiệm kỳ năm học ở trường THPT để lựa chọn các nội dung gần, có thuận lợi trong tích hợp giáo dục giá trị sống, từ đó tích hợp nội dung giáo dục các giá trị sống một cách phù hợp, thiết kế các chủ đề giáo dục với các hình thức, phương pháp phong phú, đa dạng thu hút sự tham gia của HS, kích thích được sự chủ động, sáng tạo, tự giáo dục, tự khám phá của HS trong tổ chức.

3.2.3.3. Cách thực hiện

* Tích hợp mục tiêu giáo dục giá trị sống vào mục tiêu sinh hoạt chi đoàn hàng tháng.

Để tích hợp nội dung giáo dục giá trị sống cho HS qua sinh hoạt chi đoàn hàng tháng là điều đầu tiên GV cần quan tâm. Các hoạt động sinh hoạt tập thể chi đoàn cho đoàn viên thanh niên đã được hoạch định trong chương trình Công tác nhiệm kỳ năm học, do vậy GV cần phân tích kĩ mục tiêu, đặc biệt là mục tiêu của mỗi chủ đề của từng tháng để dự kiến tích hợp các giá trị sống làm cơ sở cho việc tích hợp nội dung này.

Các mục tiêu tích hợp được xác định là cơ sở để thiết kế nội dung cho mỗi chủ đề sinh hoạt chi đoàn. Việc thực hiện chủ đề này cho phép thực hiện đồng thời cả mục tiêu của giáo dục giá trị sống và mục tiêu của hoạt động đoàn thanh niên.

* Thiết kế các hoạt động giáo dục giá trị sống tương ứng với chủ đề sinh hoạt chi đoàn

Sau khi xác định rõ mục tiêu tích hợp, GV thiết kế các hoạt động giáo dục giá trị sống phù hợp với chủ đề của sinh hoạt chi đoàn. Về bản chất là tích hợp nội dung giáo dục giá trị sống vào nội dung sinh hoạt đoàn thể cho đoàn viên thanh niên trong trường THPT.

Việc thiết kế hoạt động giáo dục giá trị sống phù hợp với các chủ đề của sinh hoạt chi đoàn được thực hiện theo các bước sau:

- Phân tích chương trình công tác đoàn và phong trào thanh niên theo nhiệm kỳ ở trường THPT để xác định những chủ đề nào của chương trình có thể thiết kế được các giá trị sống. Điểm hình như năm học 2015 - 2016 Chương trình công tác đoàn và phong trào thanh niên trường học có những chủ đề sau:

Tháng

Chủ đề hoạt động	Thiết kế GD các giá trị sống thông qua hoạt động
Tháng 9	Tiếp sức tới trường	Hạnh phúc, bình đẳng
Tháng 10	Văn hóa học đường	Giản dị, đoàn kết
Tháng 11	Tôn sư trọng đạo, tri ân thầy cô giáo	Yêu thương, tôn trọng
Tháng 12	Học chất lượng, thi nghiêm túc	Trung thực, trách nhiệm
Tháng 1	Truyền thống học sinh sinh viên Việt Nam	Hạnh phúc, đoàn kết
Tháng 2	Mừng Đảng, mừng xuân	Yêu thương, hòa bình
Tháng 3	Tiến bước dưới cờ Đoàn	Đoàn kết, khoan dung
Tháng 4	Thanh niên với nghề nghiệp và việc làm	Khiêm tốn, trách nhiệm
Tháng 5	Tuổi trẻ với Bác Hồ	Tôn trọng, yêu thương
Tháng 6+7+8	Tiếp sức mùa thi	Trách nhiệm, hợp tác,

* Sử dụng linh hoạt các hình thức tổ chức sinh hoạt chi đoàn để thực hiện mục tiêu tích hợp giáo dục giá trị sống

GV lựa chọn hình thức tổ chức các hoạt động theo các chủ đề theo hướng phong phú, đa dạng. Các hình thức sinh hoạt như cấp chi đoàn, liên chi đoàn, trong lớp hay ngoài lớp học, hoạt động văn hóa thể thao, hoạt động vui chơi giải trí là cơ sở để tích hợp hiệu quả các giá trị sống cho đoàn viên thanh niên.

Ví dụ:Dưới đây là gợi ý về tổ chức sinh hoạt chi đoàn có tích hợp nội dung giáo dục giá trị sống chủ đề tháng 3“Tiến bước dưới cờ Đoàn”

+ Tổ chức hội thi kể chuyện truyền thống Đoàn TNCS Hồ Chí Minh: Sưu tầm các câu chuyện về những đoàn viên thanh niên có công với đất nước, có công trong xây dựng tổ chức, sau đó tổ chức hội thi cho đoàn viên thanh niên tham gia. Mỗi câu chuyện có thiết kế phần phát biểu cảm nghĩ trong đó đề cập đến những giá trị sống cần lưu giữ và phát huy bằng những hành động phát triển từ câu chuyện vừa kể.

+ Tổ chức hội thi văn nghệ, thể thao.

+ Tổ chức các hoạt động tình nguyện cho học sinh tại địa phương

+ Tổ chức diễn đàn, tọa dàm với chủ đề “Thanh niên với sự nghiệp và bảo vệ Tổ quốc”.

3.2.3.4. Điều kiện thực hiện

GV chủ nhiệm, kiêm nhiệm công tác Đoàn thanh niên trường học cần có kiến thức, năng lực về tích hợp mục tiêu, nội dung giáo dục giá trị sống trên các hình thức sinh hoạt của tổ chức Đoàn.

Giáo viên có kiến thức chắc chắn, có tài liệu chuẩn về giá trị sống cốt lõi cho học sinh, có kĩ năng thiết kế, tổ chức, đánh giá hoạt động giáo dục, có kĩ năng thiết kế Pano, áp phích cho mỗi hoạt động.

Cơ sở vật chất của nhà trường, đầu tư về kinh phí phải đáp ứng yêu cầu tối thiểu của việc tổ chức các hoạt động tập thể.

Có sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng trong và ngoài trường: GV chủ nhiệm, GV kiêm nhiệm công tác Đoàn Thanh niên phải phối hợp với Hội cha mẹ HS, với cộng đồng và các đơn vị, cơ quan trên địa bàn để làm tốt hơn biện pháp này.

3.2.4. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, kinh phí để tổ chức các hoạt động tập thể có giáo dục giá trị sống cho học sinh

3.2.4.1. Mục tiêu

Hoạt động giáo dục giá trị sống cho học sinh diễn ra thuận lợi cần có sự hỗ trợ của nhiều yếu tố khác nhau. Mục tiêu của biện pháp này là các trường THPT cần tăng cường các nguồn lực về cơ sở vật chất, tài chính hỗ trợ cho quá trình tổ chức các hoạt động tập thể tích hợp giáo dục giá trị sống để hoạt động này được diễn ra thuận lợi và có hiệu quả tốt.

3.2.4.2. Nội dung biện pháp

Bằng các biện pháp cụ thể, các trường THPT cần tăng cường vốn đầu tư về kinh phí, phương tiện, cơ sở vật chất, thời gian, không gian và khai thác, sử dụng hiệu