Đánh Giá Về Mức Độ Khả Thi Của Các Biện Pháp Giáo Dục Giá Trị Sống Cho

Bảng 3.6: Đánh giá về mức độ khả thi của các biện pháp giáo dục giá trị sống cho học sinh THPT thông qua hoạt động tập thể ở huyện Sơn Dương tỉnh Tuyên Quang

Stt

Biện pháp

Cán bộ, giáo viên

Học sinh

Rất khả

thi

Khả thi

Ít khả

thi

Không khả

thi

Điểm TB

Xếp loại

Rất khả

thi

Khả thi

Ít khả

thi

Không khả thi

Điểm TB

Xếp loại

Tuyên truyền về tầm quan trọng và ý nghĩa của việc giáo dục giá trị sống cho học sinh thông qua

hoạt động tập thể

3,7

3,6

Xây dựng và tổ chức thực hiện quy trình phối hợp các hình thức giáo dục giá trị sống trong hoạt

động tập thể có ưu thế.

3,9

3,7

Giáo dục giá trị sống trong các hoạt động Đoàn thanh niên

trường học

3,7

3,5

Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, kinh phí để tổ chức các hoạt động giáo dục giá trị sống cho

học sinh trong hoạt động tập thể.

3,8

3,7

Giáo dục giá trị sống thông qua

hoạt động trải nghiệm sáng tạo ngoài giờ, ngoài trường học.

3,8

3,6

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 154 trang tài liệu này.

Rất khả thi Khả thi

Ít khả thi

Không khả thi

BP1 BP2 BP3 BP4 BP5

Biểu đồ 3.3. Mức độ khả thi của các biện pháp giáo dục giá trị sống cho học sinh do cán bộ giáo viên đánh giá‌

Rất khả thi Khả thi

Ít khả thi

Không khả thi

BP1 BP2 BP3 BP4 BP5

Biểu đồ 3.4. Mức độ khả thi của các biện pháp giáo dục giá trị sống cho học sinh do học sinh đánh giá‌

Qua bảng 3.6 và biểu đồ 3.3, biểu đồ 3.4 ta thấy kết quả phù hợp với mức độ phù hợp của các biện pháp ở thứ tự xếp loại cho thấy mức độ rất khả thi của các biện pháp giáo dục giá trị sống thông qua hoạt động tập thể đã đề xuất. Tuy nhiên chúng tôi nhận thấy còn một bộ phận cán bộ giáo viên và học sinh vẫn băn khoăn về mức độ khả thi của biện pháp 3- Giáo dục giá trị sống trong các hoạt động Đoàn thanh niên trường học. Qua phỏng vấn đa số cán bộ giáo viên và học sinh cho rằng các biện pháp đó có thể thực hiện nhưng sẽ gặp những khó khăn nhất định do chương trình công tác Đoàn là công tác dành cho tuổi trẻ nên nhiều giáo viên ít quan tâm, nghiệp vụ công tác còn hạn chế cộng với tuổi tác cao nên khó thiết kế, tổ chức hoạt động tích hợp giáo dục giá trị sống cho học sinh. Ở biện pháp 5 (Giáo dục giá trị sống thông qua hoạt động trải nghiệm sáng tạo ngoài giờ, ngoài trường học) được học sinh cảm thấy rất phù hợp nhưng hiệu quả lại chưa bằng các biện pháp kia. Nguyên nhân các em cho rằng do thời gian trải nghiệm ngoài giờ học và ngoài trường ít nên hiệu quả giáo dục giá trị sống mang lại chưa cao. Để khắc phục những hạn chế trên các trường cần có biện pháp bồi dưỡng, phát triển và nâng cao năng lực nghiệp vụ công tác cho giáo viên, huy động nguồn kinh phí từ nhiều lực lượng khác nhau để hỗ trợ phương tiện hỗ trợ cho quá trình giáo dục giá trị sống trong những hoạt động tập thể này.

3.4. Thực nghiệm biện pháp quy trình giáo dục giá trị sống thông qua hoạt động tập thể chủ điểm

3.4.1. Mục đích thực nghiệm

Kiểm chứng tính khả thi và hiệu quả của biện pháp đã đề xuất. Khẳng định tác động tích cực của biện pháp tới việc hình thành giá trị sống của học sinh THPT về các phương diện: nhận thức, thái độ, xúc cảm, tình cảm và hành vi. Qua đó xác định mức độ phù hợp và tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất để giáo dục giáo dục giá trị sống cho học sinh THPT thông qua hoạt động tập thể.

3.4.2. Nội dung thực nghiệm

Xây dựng và tổ chức thực hiện quy trình phối hợp các hình thức giáo dục giá trị sống yêu thương, tôn trọng trong hoạt động tập thể mang chủ điểm “Tôn sư trọng đạo” chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam 20-11.

Trong nhà trường THPT hiện nay, đa số người tham gia tổ chức các hoạt động tập thể là những cán bộ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trường học. Bản thân tác giả cũng là một cán bộ Đoàn nên trước khi tổ chức đã trao đổi cùng với các đồng chí trong tổ chức nâng cao nhận thức về vai trò, mục đích của quy trình tổ chức hoạt động tập thể

gắn với giáo dục giá trị sống này. Đa số các đồng chí nhất trí và tạo điều kiện để thực hiện vì việc tổ chức đa dạng các hoạt động, tích hợp được các nội dung giáo dục, đáp ứng được việc nâng cao ý thức, tính tích cực của học sinh là những điều mà người tổ chức hoạt động luôn trăn trở mong muốn.

3.4.3. Đối tượng tiến hành thực nghiệm

Do có những khó khăn về tính chất của hoạt động chủ điểm, về địa lý và về thời gian thực nên thực nghiệm chỉ được thực hiện tại trường THPT Sơn Nam trong năm học 2015 - 2016. Mẫu thực nghiệm được xác định như bảng dưới.

Bảng 3.7: Mẫu thực nghiệm

Đối tượng	Nhóm TN	Nhóm ĐC	Tổng
1	Học sinh	110	110	220
Tổng		110	110	220

3.4.4. Phương pháp thực nghiệm

Tổ chức hoạt động tập thể có tích hợp giáo dục giá trị sống giúp học sinh ôn lại truyền thống tôn sư trọng đạo, tri ân các thầy cô giáo, rèn luyện giá trị sống yêu thương, tôn trọng thể hiện qua các kỹ năng như: phản xạ nhanh trước các câu hỏi; Biết ứng xử trong những tình huống của cuộc sống, nói trước đám đông...

3.4.5. Hình thức thực nghiệm

Tổ chức trò chơi vận động, giao lưu, đóng tiểu phẩm, thi trí tuệ, ứng xử tình huống, văn nghệ…

3.4.6. Tiến hành thực nghiệm

3.4.6.1. Công tác chuẩn bị

Xây dựng quy trình 4 bước và các phiếu đo; phân công các phần việc gồm đội xây dựng tình huống ứng xử, học sinh tham gia văn nghệ, đọc thơ; các lực lượng hỗ trợ tham gia là trọng tài, khách mời; vật chất gồm bảng, bút dạ, hoa, quà lưu niệm, trang trí khánh tiết, âm thanh, máy chiếu. Tiến hành tập luyện, duyệt chương trình.

3.4.6.2. Tổ chức thực hiện quy trình

Bước 1: Vấn đề hôm nay

+ Người dẫn chương trình tuyên bố lý do, giới thiệu thành phần tham gia, Nêu mục đích, ý nghĩa và giá trị sống mang tính nhân văn cần phải gìn giữ và phát huy.

Dân tộc Việt Nam ta vốn có truyền thống “Tôn sư, trọng đạo” bởi người thầy đã góp phần hun đúc nên tâm hồn Việt Nam qua các thời kỳ, là cầu nối giữa quá khứ với hiện tại và tương lai dân tộc. Ca dao cũng có câu: “Muốn sang thì bắc cầu Kiều, muốn con hay chữ thì yêu lấy thầy”. Ngày nay người thầy được tôn vinh là: “kỹ sư tâm hồn”, nghề dạy học là: “Nghề cao quy nhất trong những nghề cao quý”. Biết bao nhà giáo nhân dân, nhà giáo ưu tú và hàng triệu giáo viên khác - những người đang mang tâm huyết, trí tuệ, không quản ngại khó khăn, gian khổ cống hiến cho sự nghiệp “trồng người”. Những người thầy ấy luôn được xã hội tôn trọng. Tôn vinh người thầy đã trở thành đạo lý, thành tình cảm tự nhiên của mỗi người chúng ta. Không những nắm đạo lý mà người thầy còn có sứ mệnh cao quý là truyền đạo lý cho mọi người, nhất là các thế hệ học trò của mình, giúp cho họ trở nên người có học vấn, có nhân cách tốt đẹp, cho họ có tình yêu và khát khao cống hiến cho quê hương, đất nước, dân tộc.

Hoà chung với khí thế tưng bừng, phấn khởi của ngành giáo dục cả nước kỉ niệm 33 năm ngày nhà giáo Việt Nam ( 20/11/1982 - 20/11/2015 ). Hôm nay, ngày 20/11/2015 Trường THPT Sơn Nam tổ chức hoạt động tập thể với chủ đề “Tôn sư trọng đạo” nhằm ôn lại truyền thống của dân tộc với mong muốn đề cao, tôn vinh, kính trọng người thầy, coi trọng, đề cao đạo đức, lễ nghĩa do người thầy giáo truyền lại. Qua hoạt động này cũng nhằm mục đích giúp các em có sự cảm nhận về giá trị yêu thương, tôn trọng con người nói chung và người thầy nói riêng.

+ Giới thiệu học sinh lên chúc mừng qua 2 tiết mục văn nghệ là hát và đọc thơ. Bước 2: Ta đang ở đâu

+ Người dẫn chương trình bây giờ đóng người quản trò (phân công học sinh là quản trò nếu có) tổ chức một trò chơi vận động cho toàn bộ những người tham gia để tìm ra 2 đội chơi với bản câu hỏi trả lời nhanh, học sinh trả lời bằng hình thức nếu đồng ý thì gật đầu, không đồng ý thì thì xua tay và phân vân thì giơ tay. Câu hỏi chính là phiếu đo đầu vào gồm 4 câu hỏi đề cập đến 4 mức độ của giá trị đó là thái độ, cảm xúc, tình cảm và hành vi của học sinh xoay quanh vấn đề ‘‘Tôn sư trọng đạo’’ (phụ lục):

Trò chơi vận động sẽ kết thúc khi có 10 học sinh trả lời chưa đúng với yêu cầu của câu hỏi sẽ được mời lên sân khấu thành lập 2 đội trò chơi. Người tổ chức phổ biến điều lệ, luật chơi, cung cấp bảng phụ cho 2 đội để viết về cảm nghĩ về tình cảm, kỷ niệm với thầy cô giáo.

Bước 3: Ta sẽ làm gì

Người dẫn chương trình tiếp tục giới thiệu và mời lên sân khấu 2 thầy cô giáo đã từng công tác gắn bó với ngôi trường và mời đại diện nhà trường lên trao quà lưu niệm, đại diện các thầy cô giáo phát biểu cảm nghĩ trước học sinh. Đây là phần thể hiện tinh cảm yêu quý, tôn trọng những người đã cống hiến cho nhà trường và thông qua những lời phát biểu sẽ thể hiện sự giản dị của các thầy cô gieo những mầm những giá trị sống cho học sinh.

Tiếp tục sẽ là phần đọc cảm nghĩ của 1 bạn học sinh về thầy cô giáo của mình. Nội dung thể hiện tình cảm thương liêng cao quý, sự ân cần mộc mạc, là kỷ niệm ấn tượng trong ánh mắt học trò. Điều bất ngờ ở đây là sau khi đọc xong bức thư bạn học sinh đó sẽ tổ chức các bạn học sinh trong trường tặng những bó hoa tươi thắm tới các thầy cô giáo (theo nhạc nền bài hát Người Thầy).

Bước 4: Hãy cùng hành động.

Trong không khí sâu lắng của hoạt động, giữa lúc học sinh đang cảm nhận những giá trị sống yêu thương, tôn trọng đang lan tỏa thì người dẫn chương trình sẽ đưa không khí trở lại hoạt động cho học sinh được khao khát thể hiện tình cảm của mình qua những lời chúc và phần thi của 2 đội qua 3 phần thi:

Phần 1: Lời giới thiệu và sự cảm nghĩ của mình sau khi được nghe, chứng kiến những hình ảnh trên sân khấu. Điểm cho phần này tối đa 10 điểm

Phần 2: Xử lý tình huống. Mục đích là đưa 2 đội vào những tình huống khó xử yêu cầu 2 đội phải có thời gian suy nghĩ, tham khảo ý kiến của khán giả để trả lời. Phần này nếu 2 đội trả lời không thỏa đáng thì khán giả trả lời tiếp. Người tổ chức sẽ nhờ Ban cố vấn là các thầy cô giáo có kinh nghiệm để giải đáp, gỡ rối các tình huống này. Các tình huống bao gồm 1 tiểu phẩm do học sinh dàn dựng, 1 trong chương trình quà tặng cuộc sống ‘‘Bài học từ người thầy dạy võ’’. Điểm phần này tối đa 20 điểm.

Phần 3: Hành động: Mỗi đội có thời gian suy nghĩ 3 phút và thể hiện 5 phút. Nội dung thể hiện một hành động có ý nghĩa về truyền thống ‘‘Tôn sư trọng đạo’’ và yêu cầu phải có đủ cả 5 thành viên tham gia. Các đội có thể tham khảo ý kiến khán giả, phân công nhiệm vụ và tự tổ chức thực hiện hành động. Điểm tối đa cho phần này là 20 điểm. Các đội có thể chọn hình thức: Hát tập thể về thầy cô; cùng nhau gửi tới thầy cô giáo một lời chúc tốt đẹp; Cùng vẽ một bức tranh thể hiện truyền thống ‘‘Tôn sư trọng đạo’’….

Kết thúc hoạt động:

Người tổ chức nhận xét ưu điểm, nhược điểm của của từng đội chơi, của ban tổ chức.

+ Phát phần thưởng.

+ Cho học sinh viết bài thu hoạch. (đánh giá đầu ra)

+ Gợi ý các hình thức tổ chức của các đội chơi. Điển hình như: Thi giải ô chữ; Hái hoa dân chủ; Thảo luận theo chủ đề.

Qua tổ chức các hoạt động trên, tôi đã hình thành cho học sinh giá trị sống yêu thương, tôn trọng từ đó giúp học sinh định hướng vào việc thực hiện các kỹ năng tổ chức sân chơi, dẫn chương trình, kỹ năng diễn đạt trước đám đông, kỹ năng hợp tác giữa các bạn trong đội đồng thời hình thành cho học sinh tính tự tin, năng động, sáng tạo, tính nhân văn, lòng nhân ái, cách tiếp nhận thắng lợi cũng như đối mặt với các thất bại.

3.4.6.3. Tiêu chí và công cụ đánh giá

- Đánh giá về mức độ phù hợp của các biện pháp giáo dục giá trị sống cho học sinh THPT thông qua hoạt động tập thể ở huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang.

- Tham khảo ý kiến giáo viên để làm căn cứ đánh giá tính hiệu quả của quy trình giáo dục giá trị sống cho học sinh THPT thông qua hoạt động tập thể ở sự thay đổi thái độ, xúc cảm, tình cảm và hành vi đối với từng giá trị sống được giáo dục. Công cụ đánh giá là Bảng tiêu chí và thang đo (phụ lục 7).

- Căn cứ vào kết quả đo đầu vào và đầu ra của học sinh trong chủ đề đã tổ chức thực nghiệm. Công cụ đánh giá là tiêu chí xây dựng thang đo thang điểm và thống kê các kết quả trả lời trên phiếu đo đầu vào và đầu ra để so sánh kết quả theo định lượng và định tính. (phần phụ lục).

3.4.6.4. Kết quả thực nghiệm

Căn cứ vào việc đề xuất các biện pháp và thực nghiệm quy trình phối hợp các hình thức giáo dục giá trị sống trong các hoạt động tập thể có ưu thế cho học sinh trường THPT ở huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang. Chúng tôi tiến hành đánh giá mức độ phù hợp, tính khả thi của biện pháp đã đề xuất và đánh giá quy trình ở mức độ định lượng và định tính quy trình giáo dục giá trị sống thông qua hoạt động tập thể.

- Về phân tích kết quả định lượng

Tỉ lệ học sinh thường xuyên thay đổi mức độ trạng thái có ý thức hơn trong việc tham gia vào hoạt động luôn đạt hiệu quả cao ở những câu trả lời nhiều hơn tỉ lệ

học sinh chậm thay đổi trạng thái này. Nhìn chung học sinh đã giải quyết mâu thuẫn mang tính xây dựng, có giá trị sau khi đã được định hướng. Trong số các biểu hiện mức độ giá trị thì việc “Chủ động phát biểu ý kiến thảo luận” và “lắng nghe ý kiến người khác trước khi hành động” là những việc học sinh làm nhiều nhất.

Bảng 3.8: Kết quả trước và sau khi thực hiện quy trình

Thời gian

N	Kết quả trả lời đúng (%)
N	Nhận thức	Thái độ	Xúc cảm	Hành vi
Trước thực nghiệm	110	55.5	22.4	15.9	10.2
Sau thực nghiệm	110	87.2	44.5	56.8	42.2

Trước thực nghiệm

Sau thực nghiệm

100

Nhận thức Thái độ Xúc cảm Hành vi

Biểu đồ 3.5. Kết quả trước và sau khi thực nghiệm quy trình

Qua bảng 3.8 và biểu đồ 3.5 ta thấy trước thực nghiệm sự nhận thức về giá trị sống đối với học sinh tuy có cao 55.5 nhưng chưa đáp ứng được yêu cầu giáo dục đồng đều và toàn diện. Có rất ít học sinh thể hiện được hành vi có giá trị trong số những học sinh nhận thức được vấn đề. Vẫn còn tỷ lệ 45.5 học sinh chưa nhận thức được hoặc nhận thức một cách mơ hồ về giá trị sống, các em biểu hiện ở thái độ, xúc cảm và hành vi thiếu chuẩn xác, cảm tính. Sau khi thực hiện quy trình tỷ lệ nhận thức đã tăng lên, trong đó tỷ lệ học sinh thay đổi về thái độ, xúc cảm đặc biệt là hành vi đã tăng lên đáp ứng được yêu cầu của giáo dục giá trị thông qua hoạt động tập thể. Số còn lại 12.8% chưa nhận thức được nguyên nhận do các em nhận thức chậm, khả năng bắt nhịp chương trình còn hạn chế.

Xem tất cả 154 trang.

Ngày đăng: 21/09/2023