Tác động của đầu tư công đến tăng trưởng kinh tế và lạm phát tại Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM HỌC VIỆN NGÂN HÀNG

NGUYỄN THỊ KIM CHUNG

TÁC ĐỘNG CỦA ĐẦU TƯ CÔNG ĐẾN

TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ VÀ LẠM PHÁT TẠI VIỆT NAM

CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG MÃ SỐ : 9340201

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: 1.PGS.TS.ĐÀO MINH PHÚC

2. PGS.TS.LÊ THỊ TUẤN NGHĨA

Hà Nội- 2021

LỜI CẢM ƠN

Luận án này là công trình nghiên cứu nghiêm túc của nghiên cứu sinh trong một thời gian dài. Để hoàn thành luận án không chỉ bằng nỗ lực của bản thân mà bên cạnh đó, tác giả cũng nhận được sự đóng góp của các cá nhân và tổ chức đã đồng hành cùng nghiên cứu sinh suốt thời gian qua. Trước hết, tác giả xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới hai người hướng dẫn khoa học là PGS.TS. Đào Minh Phúc và PGS.TS. Lê Thị Tuấn Nghĩa đã vô cùng tâm huyết và tận tình hướng dẫn, tạo mọi điều kiện thuận lợi, động viên tác giả trong suốt thời gian nghiên cứu. Bên cạnh đó, tác giả cũng gửi lời tri ân tới các Thầy, Cô của Học viện Ngân hàng, Khoa sau đại học Học viện Ngân hàng, các Thầy, Cô trong hội đồng các cấp, các nhà khoa học phản biện độc lập đã nhiệt tình giúp đỡ trong thời gian học tập và nghiên cứu, góp ý, chỉnh sửa để luận án của tác giả được hoàn thiện.

Tác giả cũng xin được gửi lời cảm ơn chân thành tới gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã tạo điều kiện, động viên, chia sẻ giúp nghiên cứu sinh hoàn thành luận án.

Hà Nội, ngày tháng năm 2021

Tác giả luận án

Nguyễn Thị Kim Chung

MỤC LỤC

LỜI MỞ ĐẦU 1

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TÁC ĐỘNG CỦA ĐẦU TƯ CÔNG ĐẾN TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ VÀ LẠM PHÁT 15

1.1. Cơ sở lý luận chung về đầu tư công, tăng trưởng kinh tế và lạm phát 15

1.1.1. Đầu tư công 15

1.1.2. Tăng trưởng kinh tế 21

1.1.3. Lạm phát 24

1.2. Tác động của đầu tư công đến tăng trưởng kinh tế 27

1.2.1. Hình thức tác động 27

1.2.2. Cơ chế tác động 30

1.3. Tác động của đầu tư công đến lạm phát 35

1.4. Kinh nghiệm quốc tế và bài học cho Việt Nam 39

1.4.1. Kinh nghiệm từ Singapore 39

1.4.2. Kinh nghiệm từ Nhật Bản 47

1.4.3. Kinh nghiệm từ Hàn Quốc 55

1.4.4. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam 63

TÓM TẮT CHƯƠNG 1 68

Chương 2: THỰC TRẠNG TÁC ĐỘNG CỦA ĐẦU TƯ CÔNG ĐẾN TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ VÀ LẠM PHÁT TẠI VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 1995- 2019 69

2.1. Thực trạng đầu tư công, tăng trưởng kinh tế và lạm phát tại Việt Nam giai đoạn 1995 – 2019 69

2.1.1. Thực trạng đầu tư công Việt Nam giai đoạn 1995 - 2019 69

2.1.2. Thực trạng kinh tế Việt Nam giai đoạn 1995 – 2019 86

2.1.3. Thực trạng lạm phát Việt Nam giai đoạn 1995 - 2019 87

2.2. Tác động của của đầu tư công đến tăng trưởng kinh tế giai đoạn 1995-2019.89

2.3. Tác động của của đầu tư công đến lạm phát giai đoạn 1995-2019 103

2.4. Đánh giá chung về tác động của đầu tư công đến tăng trưởng kinh tế và lạm phát tại Việt Nam giai đoạn 1995-2019 104

2.4.1. Kết quả đạt được 104

2.4.2. Hạn chế 107

2.4.3. Nguyên nhân của hạn chế 108

TÓM TẮT CHƯƠNG 2 114

Chương 3: KIỂM ĐỊNH TÁC ĐỘNG CỦA ĐẦU TƯ CÔNG ĐẾN TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ VÀ LẠM PHÁT TẠI VIỆT NAM QUA MÔ HÌNH VAR115 3.1. Phương pháp nghiên cứu 115

3.1.1. Mô hình kiểm định tác động của đầu tư công đến tăng trưởng kinh tế và lạm phát của luận án 115

3.1.2. Mô hình đánh giá tác động của đầu tư công tới tăng trưởng kinh tế 117

3.1.3. Mô hình đánh giá tác động của đầu tư công tới lạm phát 120

3.2. Lựa chọn mô hình định lượng để áp dụng 122

3.2.1. Lựa chọn mô hình định lượng 122

3.2.2. Mô tả cách thức thực hiện mô hình VAR trong luận án 123

3.3. Thống kê mô tả và các kiểm định trong hai mô hình nghiên cứu 124

3.3.1. Mô tả dữ liệu của hai mô hình hồi quy VAR 124

3.3.3. Kết quả kiểm định các khuyết tật của các mô hình hồi quy VAR 126

3.4. Kết quả hồi quy về mối quan hệ của đầu tư công và tăng trưởng kinh tế 131

3.4.1. Ước lượng V R 131

3.4.2. Kiểm định Ganger 136

3.4.3. Hàm phản ứng xung 137

3.3.1. Phân t ch phân rã phương sai 138

3.1. Kết quả hồi quy về mối quan hệ của đầu tư công và lạm phát 140

3.4.1. Ước lượng V R 140

3.4.2. Kiểm định Ganger 144

3.4.3. Hàm phản ứng xung 145

3.4.4. Phân t ch phân rã phương sai 147

TÓM TẮT CHƯƠNG 3 149

CHƯƠNG 4: GIẢI PHÁP VỀ ĐẦU TƯ CÔNG ĐỂ THÚC ĐẨY TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ VÀ KIỂM SOÁT LẠM PHÁT 150

4.1. Định hướng phát triển kinh tế về đầu tư công, tăng trưởng kinh tế và lạm phát Việt Nam đến năm 2025 và định hướng đến 2030 150

4.1.1. Định hướng về đầu tư công 150

4.1.2. Định hướng về tăng trưởng kinh tế và lạm phát 152

4.1.3. Định hướng về tác động của đầu tư công đến tăng trưởng kinh tế và lạm phát 154

4.2. Các ch nh sách và giải pháp đề xuất 155

4.2.1. Hoàn thiện hệ thống các văn bản hướng dẫn các chính sách, pháp luật liên quan đến đầu tư công 155

4.2.2. Nâng cao công tác xây dựng quy hoạch và quản lý dự án đầu tư công 156

4.2.3. Tăng cường giám sát việc sử dụng vốn đầu tư công 162

4.2.4. Tăng cường thu hút và quản lý các dự án đầu tư công theo hình thức PPP..166

4.2.5. Tăng cường tái cơ cấu và đổi mới doanh nghiệp nhà nước 168

4.2.6. Tăng cường thu hút đầu tư FDI 169

4.2.7. Các giải pháp hỗ trợ kiềm chế lạm phát 171

TÓM TẮT CHƯƠNG 4 174

KẾT LUẬN 175

TÀI LIỆU THAM KHẢO 178

DANH MỤC VIẾT TẮT

Chữ viết tắt

Chữ viết đầy đủ
AFTA	Hiệp định thương mại tự do
ARDL	AutoRegressive Distributed Lag- mô hình tự hồi quy phân phối trễ
CPI	Chỉ số giá tiêu dùng
DNNN	Doanh nghiệp nhà nước
EVFTA	Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU
FDI	Foreign Direct Investment - Đầu tư trực tiếp nước ngoài
GDI	Thu nhập khả dụng
GDP	Gross domestic product- tổng sản phẩm quốc gia
GDP	Tổng sản phẩm trong nước
GINI	Hệ số bất bình đẳng trong phân phối thu nhập
GNI	Thu nhập quốc dân
ICOR	Incremental Capital - Output Ratio – hệ số sử dụng vốn
IG	Vốn đầu tư công
IMF	International Monetary Fund (Quỹ Tiền tệ Quốc tế)
IP	Vốn đầu tư ngoài quốc doanh
KSMS	Khảo sát mức sống dân cư Việt Nam
LAB	Lao động đang làm việc trong nền kinh tế
NDP	Sản phẩm quốc nội ròng
NNP	Sản phẩm quốc dân ròng

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 255 trang tài liệu này.

Chữ viết tắt

Chữ viết đầy đủ
NSLĐ	Năng suất lao động
NSNN	Ngân sách nhà nước
OECD	Organisation for Economic Co-operation and Development- Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế
OLS	Phươn pháp Bình phương nhỏ nhất
PFM	Public Financial Management - Quản lý tài chính công
PIMAC	Public and Private Infrastructure Investment and Management Center - Trung tâm Quản lý đầu tư cơ sở hạ tầng công và tư
PPF	Đường giới hạn khả năng sản xuất
PPP	Public - Private Partnership – Hợp tác công tư
SGD	Singapore dollar
TFP	Năng suất các nhân tố tổng hợp
VAR	Vector Autoregressive Model - Mô hình vectơ tự hồi quy
VECM	vector error correction model – Mô hình hiệu chỉnh sai số
WB	World Bank- Ngân hàng Thế giới

DANH MỤC HÌNH

Hình 1: Quy trình thực hiện luận án 7

Hình 1.1: Các nội dung của chi đầu tư công trong ngân sách theo thông lệ quốc tế.... Hình 1. 2: Tác động của tổng cầu lên mức giá 36

Hình 1. 3: Hàm đầu tư và đường IS 36

Hình 1. 4: Danh mục đầu tư công Singapore giai đoạn 2006-2018 41

Hình 1.5: Các khoản chi tiêu công của Singapore phân theo lĩnh vực 41

Hình 1.6: GDP của Singapore qua các năm (theo giá so sánh năm 2010) 42

Hình 1. 7: Cơ cấu kinh tế Singapore 2018 43

Hình 1. 8: Tỷ lệ lạm phát của Singapore (theo giá so sánh năm 2010) 44

Hình 1.9: Đầu tư công và tăng trưởng kinh tế của Singapore 45

Hình 1.10: Đầu tư công và lạm phát của Singapore 47

Hình 1. 11: Vốn đầu tư công của Nhật Bản qua các năm 48

Hình 1. 12: Tỷ lệ vốn đầu tư công của Nhật Bản so với tổng đầu tư toàn xã hội 49

Hình 1. 13: Cơ cấu Đầu tư công theo lĩnh vực của Nhật Bản 49

Hình 1.14: GDP và tốc độ tăng trưởng GDP của Nhật Bản qua các năm 51

Hình 1. 15: Cơ cấu GDP của Nhật Bản (giá hiện hành) 51

Hình 1. 16: Tỷ lệ lạm phát và tăng trưởng kinh tế của Nhật Bản 52

Hình 1.17: Đầu tư công và tăng trưởng kinh tế của Nhật Bản 53

Hình 1.18: Đầu tư công và lạm phát của Nhật Bản 54

Hình 1.19: Quy mô vốn đầu tư công tại Hàn Quốc từ 2006-2018 55

Hình 1.20: Cơ cấu Đầu tư công của Hàn Quốc theo lĩnh vực 56

Hình 1.21: Cơ cấu Đầu tư công trong lĩnh vực dịch vụ kinh tế của Hàn Quốc 57

Hình 1.22: Tăng trưởng và lạm phát tại Hàn Quốc từ 2006-2018 59

Hình 1.23: Xuất khẩu hàng hoá và dịch vụ tại Hàn Quốc (%GDP) 60

Hình 1.24: Đầu tư công và tăng trưởng kinh tế tại Hàn Quốc 61

Hình 1.25: Đầu tư công và tăng trưởng kinh tế tại Hàn Quốc 62

Hình 2.1: Tốc độ tăng các nguồn vốn (giá So sánh năm 2010) 70