Biện Pháp Quản Lý Bồi Dưỡng Năng Lực Dạy Học Cho Giáo Viên Trung Học Phổ

Đảm bảo tính khả thi, hiệu quả khi tổ chức các hoạt động hoạt động BD năng lực dạy học cho giáo viên THPT cần hiệu quả trong sử dụng nguồn lực như kinh phí, thời gian. Nghĩa là sự phù hợp giữa kinh phí phục vụ bồi dưỡng với kết quả thu được sau bồi dưỡng sao cho tránh lãng phí, thu hút được đông đảo giáo viên tham gia; Giáo viên có thể vận dụng được những kiến thức, kĩ năng đã được bồi dưỡng vào triển khai hoạt động dạy học, đáp ứng được những yêu cầu của dạy học theo chương trình giáo dục phổ thông mới; Tính thực tiễn của các biện pháp đề xuất còn thể hiện ở hiệu quả lâu dài. Nghĩa là phải đảm bảo sau bồi dưỡng, giáo viên THPT cần có năng lực tự bồi dưỡng để có thể đáp ứng được yêu cầu dạy học theo chương trình giáo dục phổ thông mới, góp phần vào sự phát triển của nhà trường.

3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính linh hoạt, mềm dẻo

Trong quản lý nói chung và QLGD nói riêng có nhiều yếu tố cả về chủ quan và khách quan tác động và ảnh hưởng trực tiếp tới quá trình quản lý, chính vì vậy các biện pháp quản lý không thể bất di, bất dịch, không thay đổi, ngược lại các biện pháp ấy phải thực hiện một cách mềm dẻo, linh hoạt cho phù hợp với tình hình thực tế.

Bản thân quá trình bồi dưỡng giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp là một dạng lao động đặc thù của dạy học, do đó chúng có tính linh hoạt và cơ hữu. Trong quá trình BD năng lực dạy học cho giáo viên THPT là giúp giáo viên THPT theo chương tình giáo dục phổ thông mới cũng nảy sinh nhiều tình huống, những công việc phát sinh nên các biện pháp quản lý cần có sự mềm dẻo để ứng phó kịp thời những thay đổi, diễn biến của tình hình thực tế.

3.2. Biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên Trung học phổ thông huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang theo chương trình giáo dục phổ thông mới

3.2.1. Tổ chức nâng cao nhận thức cho CBQL, giáo viên về chương trình giáo dục phổ thông mới và những yêu cầu về năng lực dạy học đối với giáo viên Trung học phổ thông theo chương trình giáo dục phổ thông mới

3.2.1.1. Mục tiêu biện pháp

Biện pháp này nhằm tác động đến thái độ và ý thức của CBQL, giúp giáo viên nhận thức được mục tiêu, nội dung của chương trình giáo dục phổ thông mới; So sánh, đối chiếu được với chương trình hiện hành; Xác định được cách thức, yêu cầu thực hiện chương trình giao dục phổ thông mới (Chương trình GDPT 2018).

Giúp CBQL, GV nhận thức được vai trò, tầm quan trọng và ý nghĩa của công tác BD NLDH theo yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông mới để nâng cao năng lực, đáp ứng với sự đổi mới của giáo dục phổ thông. Từ đó giáo viên, CBQL tích cực tham gia BD nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động này và đáp ứng các yêu cầu, tiêu chuẩn, tiêu chí trong chương trình giáo dục phổ thông mới.

3.2.1.2. Nội dung, cách thức thực hiện biện pháp

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 132 trang tài liệu này.

a. Nội dung thực hiện

Hiệu trưởng nhà trường cần quán triệt các văn bản chỉ đạo thực hiện về nội dung chương trình giáo dục phổ thông mới nhằm giáp CBQL, GV nhận thức được những điểm khác nhau giữa chương trình giáo dục phổ thông 2018 và chương trình hiện hành; Từ đó xác định những yêu cầu về năng lực dạy học của giáo viên trong việc thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới.

CBQL trường THPT cần tạo động động lực cho giáo viên và đội ngũ cốt cán động lực tham gia công tác bồi dưỡng NLDH cho GV THPT theo chương trình giáo dục phổ thông mới như: tạo dựng môi trường sư phạm trong nhà trường có tinh thần đoàn kết, chia sẻ và đồng cảm giữa các thành viên. Quan tâm đến những khó khăn của giáo viên, điều kiện đặc thù của từng giáo viên để động viên họ tham gia BD giáo viên và tự đăng ký tham gia với tinh thần trách nhiệm cao.

Nâng cao nhận thức cho giáo viên THPT về cách thức triển khai hoạt động dạy học theo chương trình GDPT mới như: dạy học tích hợp nội môn, liên môn; Dạy học trải nghiệm, dạy học phân hóa...

Giúp cán bộ quản lý nhận thức được vai trò trách nhiệm của bản thân trong việc tự bồi dưỡng để làm tốt công tác định hướng, chỉ đạo, tổ chức cho mọi giáo viên THPT được tham gia bồi dưỡng năng lực dạy học theo yêu cầu đổi mới của chương trình giáo dục phổ thông mới. Nhà trường cần có cơ chế, chính sách khuyến khích động viên cũng như chế tài cụ thể đối với công tác BD năng lực dạy học theo yêu cầu đổi mới của chương trình giáo dục phổ thông mới; Xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ, quy định rõ ràng các khoản kinh phí khi giáo viên tham gia BD để tăng ý thức, trách nhiệm cho đội ngũ giáo viên nhà trường.

b. Cách thức thực hiện

Hiệu trưởng trường THPT cần có sự chỉ đạo sát sao đối với công tác hoạt động chuyên môn, đặt ra cho các tổ, giáo viên phổ thông những yêu cầu mới về năng lực dạy

học, giáo dục mà công cuộc đổi mới giáo dục đang đòi hỏi. Từ đó, giáo viên xác định được những nhiệm vụ của mình trong thực hiện bồi dưỡng để nâng cao năng lực.

Hội đồng giáo dục nhà trường cần tổ chức các phong trào khơi dậy lòng tự trọng, danh dự, ý thức phấn đấu của giáo viên trong việc bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn và nghiệp vụ sư phạm để giảng dạy và giáo dục tốt trong các nhà trường.

Mỗi CBQL trường THCS cần nêu cao tinh thần trách nhiệm, gương mẫu trong bồi dưỡng nâng cao năng lực bản thân. Từ đó giúp giáo viên hiểu rằng chính BD là con đường, phương thức hữu hiệu nhất để củng cố, bổ sung kiến thức, kỹ năng giúp giáo viên đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ dạy học, giáo dục trong nhà trường. Nếu không được bồi dưỡng, không tự bồi dưỡng thì không thể đáp ứng nhiệm vụ do thực tiễn đòi hỏi.

Nhà trường cần làm tốt công tác tuyên truyền đến đội ngũ giáo viên về ý nghĩa của việc BD theo chương trình giáo dục phổ thông mới, giúp CBQL và giáo viên THPT nâng cao ý thức tự bồi dưỡng. Tăng cường giám sát việc đánh giá và tự đánh giá của giáo viên và nhóm chuyên môn, nêu rõ các yêu cầu về chuẩn và các tiêu chí để giáo viên có ý thức phấn đấu hoàn thiện bản thân.

Giúp CBQL và GV hiểu được những phẩm chất, năng lực chung cần hình thành cho học sinh phổ thông theo chương trình giáo dục phổ thông mới (chương trình GDPT 2018) gồm:

Lãnh đạo nhà trường cần có sự chỉ đạo đến các tổ chức đoàn thể trong nhà trường phát huy vai trò của mình trong động viên, khuyến khích giáo viên tham gia bồi dưỡng, tăng cường ý thức, trách nhiệm của giáo viên đối với công tác BD nâng cao năng lực dạy học và giáo dục của bản thân.

Tổ chức tập huấn cho CBQL, GV về chương trình giáo dục phổ thông mới (chương trình GDPT 2018).

Tổ chức hội thảo chuyên đề về những điểm mới trong chương trình giáo dục phổ thông 2018 so với chương trình hiện hành như: Lần đầu tiên định hình “sản phẩm” giáo dục; Chuyển từ truyền thụ kiến thức sang hình thành phẩm chất, năng lực cho người học; Sẽ có nhiều sách giáo khoa; Giáo dục cơ bản 9 năm; Ba năm giáo dục định hướng nghề nghiệp; Xuất hiện thêm môn học mới: Hoạt động trải nghiệm. Có thể thấy rằng chương trình giáo dục phổ thông mới 2018 xây dựng theo định hướng

năng lực, lựa chọn những nội dung nhằm đạt kết quả đầu ra đã quy định, gắn với tình huống thực tiễn. Những yêu cầu cần đạt của chương trình giáo dục phổ thông 2018 được nâng cao hơn so với chương trình hiện hành.

3.2.1.3. Điều kiện để thực hiện biện pháp

Hiệu trưởng phải am hiểu sâu sắc về chuyên môn, hoạt động chuyên môn, tinh thông nghề nghiệp, và có những kỹ năng quản lý công tác BD NLDH cho GV THPT theo chương trình giáo dục phổ thông mới. Có tinh thần và trách nhiệm cao, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm đối với sự tiến bộ và phát triển của nhà trường. Nắm bắt kịp thời những yêu cầu đổi mới GD trong giai đoạn hiện nay để có thể đưa ra các giải pháp đối với nhà trường và ứng phó có hiệu quả trước những yêu cầu mới.

Hiệu trưởng, phó Hiệu trưởng, tổ trưởng chuyên môn, giáo viên cùng đồng lòng nêu cao tinh thần tự giác học tập, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ theo yêu cầu trong chương trình giáo dục phổ thông mới. Tạo ra phong trào học tập, trao đổi kinh nghiệp trong nhà trường và các cơ sở giáo dục khác.

Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất của nhà trường, đảm bảo theo hướng chuẩn hóa, có đầy đủ và đồng bộ phương tiện, tài liệu học tập, các thiết bị dạy học hiện đại phục vụ cho công tác dạy học và BD NLDH cho GV THPT theo chương trình giáo dục phổ thông mới.

3.2.2. Tổ chức khảo sát năng năng lực dạy học hiện tại của giáo viên Trung học phổ thông và nhu cầu bồi dưỡng năng lực dạy học của giáo viên THPT đối chiếu với yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông mới 2018 để có kế hoạch bồi dưỡng phù hợp

3.2.2.1. Mục tiêu biện pháp

Căn cứ vào kết quả đánh giá năng lực dạy học hiện tại của giáo viên THPT, đối chiếu, so sánh với năng lực dạy học theo yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông mới; Xác định những hạn chế, bất cập về năng lực dạy học của giáo viên để xây dựng kế hoạch, nội dung bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên THPT đáp ứng yêu cầu thực hiện của chương trình giáo dục phổ thông mới.

3.2.2.2. Nội dung, cách thức thức thực hiện biện pháp

a. Nội dung thực hiện

CBQL trường THPT cần tổ chức đánh giá năng lực dạy học hiện tại của giáo viên THPT huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang; nắm vững các kết quả đánh giá chất

lượng giáo viên ở đơn vị thông qua nhiều hình thức, kênh thông tin khác nhau. Thấy rõ những điểm mạnh, điểm yếu của từng cá nhân giáo viên. Người quản lý phải biết giáo viên cần gì, thiếu gì, mong muốn được bồi dưỡng cái gì phù hợp với lĩnh vực chuyên môn của họ. Nếu không nắm được điều này thì việc bồi dưỡng trở nên thiếu thực tế. Do đó việc khảo sát, đánh giá thực trạng năng lực dạy học, nhu cầu bồi dưỡng của giáo viên THPT trước khi lập kế hoạch và triển khai bồi dưỡng giáo viên là bước quan trọng đầu tiên của việc lập kế hoạch.

Xác định những năng lực dạy học cần có của giáo viên THPT theo yêu cầu thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới ở trường THPT.

Đối chiếu, so sánh năng lực dạy học hiện có của giáo viên THPT với năng lực dạy học cần phải có để thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới, từ đó có xác định có biện pháp xác định nội dung chương trình bồi dưỡng phù hợp, nhằm nâng cao năng lực dạy học cho giáo viên THPT.

b. Cách thức thực hiện

Dựa trên Thông tư 20/2018 ban hành ngày 22 tháng 8 năm 2018 về chuẩn giáo viên phổ thông, Hiệu trưởng các trường THPT tổ chức đánh giá, phân loại năng lực giáo viên theo những tiêu chí, tiêu chuẩn cụ thể. Cụ thể các bước như sau:

Giáo viên tự đánh giá năng lực dạy học của bản thân đối chiếu với yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông mới;

Tổ chức lấy ý kiến của đồng nghiệp trong tổ chuyên môn đối với giáo viên được đánh giá theo yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông mới;

Người đứng đầu cơ sở giáo dục phổ thông thực hiện đánh giá và thông báo kết quả đánh giá giáo viên trên cơ sở kết quả tự đánh giá của giáo viên, ý kiến của đồng nghiệp và thực tiễn thực hiện nhiệm vụ của giáo viên thông qua minh chứng xác thực, phù hợp

Từ kết quả khảo sát năng lực hiện tại của giáo viên, Hiệu trưởng đối chiếu với những yêu cầu quy định về năng lực dạy học của giáo viên theo chương trình giáo dục phổ thông mới; Tư đó xác định những điểm mới trong chương trình giáo dục phổ thông mới về năng lực dạy học cần bổ sung cho giáo viên THPT để đề xuất những nội dung bồi dưỡng.

Ngoài những chuyên đề chung được xây dựng trên cơ sở các tiêu chuẩn, tiêu chí quy định trong chương trình giáo dục phổ thông mới, từng trường phải tiến hành khảo sát nhu cầu bồi dưỡng của từng giáo viên theo các môđun, chuyên đề tự chọn thông qua phiếu khảo sát để gắn các nội dung bồi dưỡng với định hướng đổi mới giáo dục phổ thông hiện nay.

Từ kết quả khảo sát, CBQL trường THCS tiến hành lập kế hoạch bồi dưỡng theo chương trình giáo dục phổ thông mới cho sát với trình độ, năng lực, nhu cầu bồi dưỡng của mỗi cá nhân đáp ứng với yêu cầu bộ môn và công việc của từng giáo viên, tránh tình trạng tất cả giáo viên ở mọi trình độ, lĩnh vực chuyên môn khác nhau đều bồi dưỡng như nhau trong cùng một lớp; tránh hoạt động bồi dưỡng xa rời thực tiễn giáo dục và dạy học của giáo viên nhằm quản lý thực hiện chương trình giáo dục mới ở các trường THPT huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang.

Trong việc lập kế hoạch bồi dưỡng NLDH cho GVTHPT, CBQL trường THPT cần chú ý:

- Xác định mục tiêu, mục đích bồi dưỡng một cách cụ thể rõ ràng.

- Lựa chọn nội dung bồi dưỡng thiết thực (căn cứ vào kết quả khảo sát nhu cầu, vào quy định về chuẩn nghề nghiệp giáo viên THPT).

- Xác định đối tượng, phương pháp, hình thức tổ chức bồi dưỡng dựa vào tình hình thực tế tại các nhà trường.

- Chuẩn bị các điều kiện thực hiện như: cơ sở vật chất, giảng viên, chế độ chính sách, thời gian tiến hành bồi dưỡng…

3.2.2.3. Điều kiện thực hiện biện pháp

- CBQL trường THPT phải nắm vững quy trình đánh giá, phân loại năng lực giáo viên THPT; có tầm nhìn quản lý, tư duy quản lý và sự sáng tạo trong thực hiện công tác BD giáo viên THPT theo chương trình giáo dục phổ thông mới. Luôn bám sát thực tế tình hình địa phương, đặc trưng vùng miền, nhà trường để đưa ra các quyết định quản lý. Tránh sự xa rời thực tiễn, không đúng nhu cầu của giáo viên.

- Đội ngũ giáo viên THPT cần tự đánh giá đúng trình độ, năng lực, phẩm chất nghề nghiệp của bản thân. Thẳng thắn, trung thực trong nêu ra những nhu cầu, mong muốn của bản thân trong quá trình BD để bổ khuyết các yếu kém của bản thân, đáp

ứng yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông mới. Có tinh thần cầu tiến trong phát triển năng lực chuyên môn.

- CBQL các trường THPT cần có sự chọn lựa và xây dựng đội ngũ cốt cán thực hiện công tác BD NLDH cho GVTHPT theo chương trình giáo dục phổ thông mới. Họ phải là những người có chuyên môn sâu, có tâm huyết, trách nhiệm để thiết kế và xây dựng các chuyên đề, nội dung đáp ứng nhu cầu BD của giáo viên. Có như vậy hiệu quả BD mới đạt mục tiêu đề ra.

3.2.3. Chỉ đạo đổi mới nội dung, phương pháp và hình thức thực hiện bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên Trung học phổ thông huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang theo chương trình giáo dục phổ thông mới

3.2.3.1. Mục tiêu biện pháp

Cán bộ quản lý cấp phòng phối hợp với Hiệu trưởng các trường THPT dựa trên kết quả khảo sát nhu cầu bồi dưỡng của giáo viên để xây dựng và thiết kế các nội dung BD đảm bảo yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông mới, đáp ứng yêu cầu thực tiễn nhiệm vụ và xu hướng đổi mới giáo dục phổ thông. Hiệu trưởng các trường THPT cần tạo điều kiện để giáo viên tiếp cận và lĩnh hội những nội dung mới, thiết thực trong chương trình bồi dưỡng thông qua những phương pháp bồi dưỡng hiệu quả, tích cực hóa người học. Đồng thời đa dạng hóa các hình thức BD để tạo tính ra tính linh hoạt, hấp dẫn khi thực hiện, tạo điều kiện để giáo viên có thể bồi dưỡng dưới nhiều hình thức khác nhau.

3.2.3.2. Nội dung, cách thức thực hiện

a. Nội dung thực hiện

Khi lựa chọn nội dung BD, CBQL, đội ngũ báo cáo viên ngoài những nội dung bồi dưỡng năng lực dạy học đáp ứng yêu cầu theo chương trình giáo dục phổ thông mới 2018, cần căn cứ theo nhu cầu của giáo viên để xác định, lựa chọn nội dung bồi dưỡng phù hợp, giúp giáo viên tránh sự nhàm chán, học những điều đã biết hoặc thừa và không cần thiết. Bên cạnh đó cần thiết phải đưa thêm những nội dung mới như: Dạy học theo chủ đề tích hợp, dạy phân hóa, dạy học và đổi mới kiểm tra, đánh giá theo định hướng phát triển năng lực để phù hợp với đổi mới nội dung, chương trình giáo dục phổ thông mới…

Khi lựa chọn đổi mới và đa dạng hóa các nội dung BD giáo viên theo chương trình giáo dục phổ thông mới, CBQL trường THPT, giáo viên cốt cán cần nắm vững các yêu cầu về nội dung như: Tính giá trị và ý nghĩa, tính phù hợp với thực tế, tính cân đối giữa lý luận và thực hành, giữa bề rộng và chiều sâu, tính cập nhật và chính xác, tính khả thi và phù hợp nhu cầu giáo viên khi BD.

Bên cạnh đổi mới nội dung, CBQL, giáo viên cốt cán cần đa dạng hóa các hình thức BD như: bồi dưỡng giáo viên theo hình thức tự học cá nhân, học tập theo tổ chuyên môn; Tăng cường bồi dưỡng trực tuyến, bồi dưỡng kết hợp giữa trực tiếp và trực tuyến. Khuyến khích các hình thức bồi dưỡng từ xa (qua mạng Interrnet); viết báo cáo thu hoạch. Việc bồi dưỡng giáo viên sẽ được thực hiện trong năm học và thời gian bồi dưỡng hè hàng năm phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương và của cá nhân giáo viên.

b. Cách thức thực hiện

Trách nhiệm của Hiệu trưởng các trường THPT là hướng dẫn giáo viên xây dựng kế hoạch BD; phê duyệt Kế hoạch bồi dưỡng của giáo viên; xây dựng kế hoạch BD giáo viên của nhà trường và tổ chức triển khai kế hoạch BD cho giáo viên của nhà trường theo thẩm quyền và trách nhiệm được giao. Nộp kế hoạch bồi dưỡng về Sở GD&ĐT. Trên cơ sở đó Sở GD&ĐT thiết lập kế hoạch chỉ đạo chung.

Ngoài ra, CBQL trường THPT cần chỉ đạo nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn để trao đổi kinh nghiệm. Đặc biệt, áp dụng hình thức sinh hoạt chuyên môn thông qua nghiên cứu bài học ở trường phổ thông. Đây là cách thức bồi dưỡng giáo viên đang được triển khai ở nhiều tỉnh thành. Thông qua nghiên cứu bài học, giáo viên được học tập, chia sẻ kinh nghiệm, đề xuất sáng kiến mới để cải tiến bài học, giúp cho chất lượng dạy học được nâng cao. Mặt khác, trình độ chuyên môn, phương pháp sư phạm của giáo viên sẽ được vững vàng.

CBQL nhà trường cần chú trọng, tăng cường hội thảo để chia sẻ kinh nghiệm. Đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học, viết sáng kiến kinh nghiệm để có nhiều đề tài, sáng kiến nhân rộng toàn huyện. Khuyến khích giáo viên đăng ký danh hiệu thi đua, giáo viên dạy giỏi qua đó họ tự học, tự bồi dưỡng và hoàn thiện bản thân.

Về đổi mới phương pháp, cách thức bồi dưỡng cần chú trọng tới các phương pháp tích cực: Trao đổi, thảo luận nhóm; vấn đáp- đàm thoại; nêu và giải quyết vấn