Biện Pháp Quản Lí Hoạt Động Bồi Dưỡng Đội Ngũ Giáo Viên Chủ Nhiệm Lớp

CHƯƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM LỚP TẠI CÁC TRƯỜNG THPT‌

THỊ XÃ BÌNH MINH, TỈNH VĨNH LONG

3.1. Cơ sở và các nguyên tắc xác lập các biện pháp quản lí hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp‌

Để đề xuất được các biện pháp thiết thực, khả thi và vận dụng phù hợp vào thực tiễn cần phải căn cứ trên các cơ sở cụ thể như sau:

3.1.1 Cơ sở đề xuất biện pháp‌

Cơ sở lý luận

GVCN đóng vai trò rất quan trọng trong việc góp phần nâng cao chất lượng giáo dục học sinh trong nhà trường. GVCN không những là người dạy chữ mà còn dạy “người” và dạy kỹ năng sống cho HS lớp chủ nhiệm của mình. GVCN là cầu nối giữa gia đình – Nhà trường – Xã hội và các tổ chức Đoàn thể, chính trị khác.

Thực tế cho thấy, đội ngũ GVCN của 02 trường THPT tại thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long vẫn còn yếu và thiếu kỹ năng về công tác chủ nhiệm.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 137 trang tài liệu này.

Qua cơ sở lý luận đã nêu ở chương 1, đặc biệt là thực trạng về HĐBD và quản lí HĐBD đội ngũ GVCN lớp tại các trường THPT thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long đã được đề cập trong chương 2 cho thấy HĐBD đội ngũ GVCN lớp tại các trường trên địa bàn khảo sát vẫn còn nhiều bất cập và hạn chế làm ảnh hưởng đến việc nâng cao chất lượng công tác chủ nhiệm nói chung và HĐBD đội ngũ GVCN lớp nói riêng.

Trước thực tế trên, cần phải xác lập các biện pháp để quản lí hiệu quả HĐBD đội ngũ GVCN lớp tại các trường THPT thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường.

Cơ sở pháp lý

Các biện pháp quản lí HĐBD đội ngũ GVCN lớp được đề xuất phải phù hợp với quan điểm, nguyên lý giáo dục của Đảng và Nhà nước và các qui định hiện hành của ngành giáo dục và đào tạo. Đồng thời các biện pháp quản lí HĐBD đội ngũ GVCN lớp được đề xuất góp phần thực hiện tốt quan điểm, nguyên lý giáo dục của Đảng và

Nhà nước và các qui định hiện hành của ngành giáo dục và đào tạo đối với Hiệu trưởng và GVCN lớp mà trước hết dựa vào các qui định sau:

Luật Giáo Dục năm 2005, sửa đổi bổ sung năm 2009, 2015 của Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt nam.

Qui định về nhiệm vụ và quyền hạn của GVCN trong điều lệ trường trung học ban hành kèm theo Thông tư số: 12/2011/TT-BGDĐT ngày 28/3 /2011 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.

Thông tư số 30/2011/TT-BGDĐT ngày 8 tháng 8 năm 2011 thông tư ban hành chương trình bồi dưỡng thường xuyên giáo viên phổ thông trong đó có mô đun 31, 32, 33 tăng cường năng lực làm công tác chủ nhiệm cho GVCN THPT.

3.1.2. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp‌

Bồi dưỡng GVCN lớp là công việc rất cấp bách của những nhà QLGD trước yêu cầu đổi mới giáo dục và hội nhập quốc tế. Trong quá trình quản lí HĐBD đội ngũ GVCN lớp, một số nguyên tắc chỉ đạo cho HĐBD đội ngũ GVCN lớp là:

- Nguyên tắc bảo đảm tính mục đích

Bồi dưỡng phải căn cứ vào mục tiêu giáo dục THPT, tiêu chuẩn ngạch công chức và nhu cầu phát triển nguồn nhân lực của trường. HĐBD cho GVCN phải bám sát mục tiêu giáo dục THPT, thể hiện đúng đường lối quan điểm giáo dục của Đảng

– Nhà nước. Chú trọng việc củng cố, mở rộng, nâng cao kiến thức, kỹ năng sư phạm cho GVCN lớp, giúp GVCN lớp thực hiện tốt nhiệm vụ người thầy, đảm bảo yêu cầu về chất lượng và hiệu quả hoạt động giáo dục của nhà trường trong thời kì hội nhập. Bên cạnh đó, mục tiêu còn hướng đến việc bồi dưỡng phẩm chất chính trị, đạo đức nghề nghiệp, phát triển năng lực giáo dục và những năng lực khác theo yêu cầu của chuẩn nghề nghiệp GV THPT và vận dụng các phương pháp giáo dục mới để nâng cao chất lượng giáo dục và hiệu quả đào tạo.

- Bảo đảm tính thực tiễn

Lý luận được hình thành phải xuất phát từ thực tiễn, đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn. Thực tiễn là cơ sở, là động lực, mục đích và tiêu chuẩn của lý luận. Vì vậy,

việc đề xuất xây dựng biện pháp phải đảm bảo tính thực tiễn là một yêu cầu có tính nguyên tắc. Chỉ khi các biện pháp được đề xuất đảm bảo tính thực tiễn thì nó mới tồn tại và mang lại hiệu quả trong việc giải quyết các vấn đề thực tế. HĐBD giáo viên chủ nhiệm phải đảm bảo sát thực tiễn. HĐBD về năng lực sư phạm phải xây dựng dựa trên các thông tin cơ bản và các chỉ số rõ ràng: thông tin về yêu cầu của đơn vị về tình hình đội ngũ GVCN, về nhiệm vụ đào tạo và bồi dưỡng, về nhu cầu GVCN. Nội dung, chương trình bồi dưỡng phải đảm bảo được tính chính xác, khoa học, hiện đại, cập nhật và tiếp cận được trình độ giáo dục ở các nước phát triển trong khu vực, đáp ứng xu thế phát triển của xã hội Việt Nam thời hội nhập quốc tế. Chương trình bồi dưỡng phải chú ý đến những yêu cầu năng lực và phẩm chất mới của GVCN đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông trong giai đoạn hiện nay.

- Nguyên tắc bảo đảm tính liên tục

HĐBD phải được liên tục triển khai. Chương trình bồi dưỡng cần có những hoạt động đặc biệt nhưng lại phải đảm bảo mang lại sự cải thiện thường xuyên trong công tác dạy và học ở trường. Mỗi GV cần phải xác định rõ là phải học tập thường xuyên và suốt đời. Cốt lõi để học tập suốt đời có hiệu quả là mỗi người phải “học cách học”. Bồi dưỡng thường xuyên giúp nhà trường luôn đổi mới và có thể đối mặt được những thử thách mới. HĐBD phải đề ra được những nhiệm vụ trọng tâm cho từng giai đoạn, thời điểm bồi dưỡng. Nhiệm vụ trọng tâm giúp người quản lí đầu tư công sức, vật lực, tài lực nhằm thực hiện có hiệu quả HĐBD.

- Nguyên tắc bảo đảm tính khả thi

Nguyên tắc này nhằm tạo dựng trong HĐBD một khả năng thay đổi phương hướng. Sự thay đổi này có thể là do có sự thay đổi hoàn cảnh, điều kiện môi trường, do có những nhiệm vụ và tình huống đột xuất xảy ra. Biện pháp đề xuất phải mang tính khả thi, có khả năng thực hiện thành công, phù hợp thực tế của nhà trường. Mỗi nhà trường cần phân tích nhu cầu và mối quan tâm của GVCN ở trường mình để đưa ra nội dung cách thức phù hợp “về tuổi tác, hiểu biết, kinh nghiệm, nhu cầu và hứng thú học tập, cơ sở vật chất…” nhằm xây dựng chương trình bồi dưỡng tác động trực tiếp vào HĐBD. Có như vậy HĐBD mới có hiệu quả thiết thực.

- Kết hợp giữa bồi dưỡng với tự bồi dưỡng

Nâng cao tính tự giác, tích cực, chủ động, sáng tạo của GVCN lớp trong HĐBD. Phải biết kết hợp việc tự học của cá nhân GVCN lớp với kế hoạch bồi dưỡng của tập thể. Cần có tổ chức nắm bắt thông tin, bố trí thời gian phù hợp để các GVCN lớp có thể tham gia bồi dưỡng theo chuyên đề về công tác chủ nhiệm. Đồng thời mỗi GVCN lớp phải chuẩn bị kiến thức và kỹ năng sư phạm để khi được phân công làm công tác chủ nhiệm sẽ làm tốt nhiệm vụ của mình.

3.2. Biện pháp quản lí hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp tại các trường trung học phổ thông Thị xã Bình Minh tỉnh Vĩnh Long‌

3.2.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức của cán bộ quản lí, và giáo viên chủ nhiệm về hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp trước yêu cầu đổi mới giáo dục trung học phổ thông‌

Nhận thức có vai trò quyết định trong việc định hướng cho hành động. Do đó chất lượng và hiệu quả HĐBD phụ thuộc phần lớn vào nhận thức của mỗi người. Vì vậy đổi mới sâu sắc nhận thức tư tưởng của mỗi CBQL và GVCN về HĐBD đội ngũ GVCN lớp có ý nghĩa thiết thực đầu tiên và quan trọng nhất làm cho việc quản lí HĐBD đội ngũ GVCN lớp đạt hiệu quả.

Mục tiêu của biện pháp

Làm cho CBQL và GVCN nhận thức đúng tầm quan trọng của HĐBD đối với việc nâng cao chất lượng đội ngũ GVCN nói riêng, chất lượng giáo dục nói chung. Đó không chỉ là nhiệm vụ của cơ quan QLGD các cấp, của cơ sở giáo dục mà còn là nghĩa vụ và quyền lợi của mỗi GV.

Giúp cho CBQL thực hiện tốt các chức năng quản lí HĐBD đội ngũ GVCN lớp, tăng cường trách nhiệm của mỗi cá nhân đối với sự phát triển của đội ngũ GVCN lớp trong nhà trường.

Giúp cho mỗi GVCN ở trường THPT có ý thức tự hoàn thiện và nâng cao nghiệp vụ sư phạm nhằm đáp ứng được yêu cầu giảng dạy, yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông và thực tiễn giáo dục trong giai đoạn hiện nay.

Nội dung và cách tổ chức thực hiện

- Tuyên truyền về vai trò, chức năng nhiệm vụ của GVCN trong giai đoạn

mới

Ngoài việc giảng dạy trên lớp, GVCN còn là người tổ chức các hoạt động giáo dục, quan tâm tới từng học sinh, chăm lo việc rèn luyện đạo đức, hành vi và những biến động về tư tưởng của học sinh. GVCN còn là cầu nối giữa tập thể học sinh với các tổ chức xã hội trong và ngoài nhà trường, đồng thời là người bảo vệ quyền lợi chính đáng cho học sinh, phản ánh trung thực mọi nhu cầu, tâm tư, nguyện vọng của học sinh với ban giám hiệu nhà trường, với GVBM, với gia đình, cộng đồng và các đoàn thể xã hội. GVCN còn là người cố vấn cho học sinh tổ chức mọi hoạt động nhằm phát triển các năng lực, hướng nghiệp và là điểm tựa về mọi mặt cho học sinh lớp mình phụ trách. Một GVCN tốt được đánh giá thông qua việc hiểu được đối tượng học sinh, quan tâm và bảo vệ lợi ích chính đáng của học sinh.

Kết quả khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng HĐBD đội ngũ GVCN lớp và thực trạng quản lí HĐBD đội ngũ GVCN lớp cho thấy HĐBD đội ngũ GVCN lớp và thực trạng quản lí HĐBD đội ngũ GVCN lớp có nhiều bất cập, không theo kịp sự phát triển của lý luận cũng như thực tiễn về HĐBD đội ngũ GVCN lớp đáp ứng sự phát triển của đổi mới giáo dục. Để giải quyết những bất cập này, đòi hỏi phải đổi mới quản lí HĐBD đội ngũ GVCN lớp. Bất kỳ sự đổi mới nào cũng bắt nguồn từ yếu tố con người, mà cụ thể từ tư duy, nhận thức của những người trong cuộc về vấn đề đang xem xét. Nói cách khác, để thực hiện đổi mới thành công, điều kiện tiên quyết là phải đổi mới tư duy, nhận thức.

Hiệu trưởng phổ biến điều lệ, các văn bản, thông tin, yêu cầu mới của của công tác chủ nhiệm trong tổ CM và hội đồng sư phạm.

Để phát huy trách nhiệm đội ngũ GVCN lớp thì hiệu trưởng cần phải coi trọng đội ngũ này. Tôn trọng, tín nhiệm thể hiện tính dân chủ và tổ chức cho họ tiếp cận kế hoạch một cách nhanh nhất, có lịch hoạt động hội ý, hội họp để lấy ý kiến trao đổi bàn bạc dân chủ, để họ phát huy tiềm năng, trí tuệ trong quản lí cũng như trong nhiệm vụ được giao. Tạo vị thế cho họ khẳng định trách nhiệm của họ là phụ trách tập thể hành chính. Tạo tính chủ động để họ kết hợp mọi yếu tố nhằm tổ chức xây dựng tập thể, nhóm mà họ phụ trách thành một tập thể mạnh trong toàn hội đồng giáo dục. Họ tự nhận thấy vị trí là một mắt xích trong guồng máy quản lí đội ngũ GV. Cần hoàn thiện cơ chế quản lí theo hướng tăng cường kỷ luật, khép chặt chỉ tiêu trong các hoạt

động. Hiệu trưởng cần tạo cho bộ máy cơ cấu tổ chức hoạt động đồng bộ, vận hành và kiểm tra giám sát chặt chẽ để từ đó mới nâng cao trách nhiệm của đội ngũ này.

- Tuyên truyền, động viện, khuyến khích đội ngũ GVCN lớp tích cực tham gia HĐBD

Động viên, khen thưởng kịp thời và thích đáng với những thành tích của giáo viên chủ nhiệm giỏi là một yếu tố không thể thiếu được. Người cán bộ quản lí cần phát hiện, đánh giá được trong tập thể giáo viên, người nào có cố gắng vươn lên trong quá trình tự học, tự rèn luyện và biểu dương những giáo viên chủ nhiệm lớp tích cực tham gia HĐBD đạt hiệu quả.

- Nâng cao nhận thức của GVCN về HĐBD thông qua việc tổ chức hội nghị về công tác chủ nhiệm cho đội ngũ GVCN ngay từ đầu năm học

Thực tế cho thấy: Từ trước đến nay việc tổ chức Hội nghị về công tác chuyên môn luôn được các cấp lãnh đạo quan tâm nhưng đa số lại xem nhẹ việc tổ chức Hội nghị về công tác chủ nhiệm. Việc tổ chức Hội nghị về công tác chủ nhiệm cũng là cách thể hiện sự quan tâm của Lãnh đạo về công tác này. Từ đó, đội ngũ GVCN có dịp trao đổi học hỏi nhiều hơn về các chuyên đề có liên quan đến công tác chủ nhiệm. Từ trong hội nghị này, CBQL phổ biến điều lệ, các văn bản, thông tin, yêu cầu mới của công tác chủ nhiệm và tiến hành bồi dưỡng đội ngũ GVCN một số chuyên đề có liên quan đến công tác chủ nhiệm như: Chuyên đề “ Tổ chức các hoạt động tập thể của HS THPT; “Kỹ năng tham vấn, tư vấn hướng dẫn cho học sinh THPT”; “ Giải quyết các tình huống trong công tác chủ nhiệm" ; “Giáo dục giá trị sống cho học sinh THPT”; “ Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THPT”. Đây là những chuyên đề mà GVCN rất cần thiết trong xu thế phát triển giáo dục ngày nay nhưng trong phần khảo sát thực trạng các nội dung nêu trên chỉ được cả CBQL và GV xem là ưu tiên 2 trong hoạt động tổ chức thường xuyên. Nếu CBQL tổ chức được hoạt động này, GVCN sẽ thấy rõ hơn vai trò và trách nhiệm của mình và sự đóng góp tích cực của mình trong việc nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường

3.3.2. Biện pháp 2: Đổi mới việc xây dựng kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ GVCN lớp, đảm bảo phù hợp với yêu cầu đổi mới của giáo dục và đặc thù của đơn vị‌

Mục tiêu của biện pháp

Làm cơ sở cho việc xây dựng kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ GVCN lớp thiết thực, khả thi, đáp ứng nhu cầu bồi dưỡng của GVCN và nhà trường trong giai đoạn đổi mới giáo dục hiện nay.

Làm cho việc quản lí HĐBD đội ngũ GVCN lớp được thực hiện có nội dung, có định hướng và theo một kế hoạch cụ thể.

Nội dung và cách tổ chức thực hiện

- Khảo sát, phân tích nhu cầu bồi dưỡng của GVCN

Nhằm khảo sát nhu cầu bồi dưỡng của GVCN, các trường nên xây dựng hệ thống các câu hỏi khảo sát, tìm hiểu về những khó khăn của GV khi được phân công làm công tác chủ nhiệm lớp và các nhu cầu bồi dưỡng của GVCN…Phát vào cuối năm học để kịp tổng hợp, phân tích. Từ đó đề ra kế hoạch bồi dưỡng mang tính thực tiễn.

CBQL phối hợp với Phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn để tham khảo số tiết dạy chuyên môn của giáo viên làm cơ sở định hướng phân công tác chủ nhiệm cho năm học mới. Bên cạnh đó, Hiệu trưởng cần xem xét kết quả chủ nhiệm, và thành tích của lớp chủ nhiệm trong năm học qua và trao đổi với tổ trưởng chuyên môn và trưởng khối chủ nhiệm để phân loại GVCN. Việc làm này giúp người hiệu trưởng thu thập thông tin một cách chính xác để phân loại và đánh giá chất lượng làm công tác chủ nhiệm của GV, từ đó quy hoạch đối tượng cần bồi dưỡng.

- Tăng cường sự tham gia của GVCN lớp trong việc xây dựng kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ GVCN lớp

Nhằm đổi mới công tác lập kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ GVCN lớp đảm bảo phù hợp với xu thế phát triển của xã hội và nhu cầu của GVCN, trong xây dựng kế hoạch CBQL cần lưu ý và chú trọng sự đóng góp ý kiến của GVCN lớp trong việc lựa chọn nội dung bồi dưỡng và hình thức bồi dưỡng. GVCN là người quản lí trực tiếp học sinh. Chất lượng công tác chủ nhiệm nâng lên hay không, chất lượng đội ngũ

GVCN trong khối được nâng lên hay không là do việc đầu tư cho lớp chủ nhiệm một cách hiệu quả. Vì vậy, vị trí của GVCN đặc biệt quan trọng. GVCN giỏi góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường. Ở từng cương vị khác nhau, người giáo viên đều có thể tận dụng thời gian, điều kiện, hiểu biết của mình đóng góp ý tưởng cho lãnh đạo nhà trường hoàn thiện kế hoạch bồi dưỡng. Thông qua việc được đóng góp ý kiến vào kế hoạch, GVCN sẽ tích cực tham gia bồi dưỡng theo kế hoạch của nhà trường.

- Xây dựng kế hoạch tổng thể, kế hoạch chi tiết cho HĐBD từ đầu mỗi năm

học

CBQL xây dựng kế hoạch tổng thể, kế hoạch chi tiết cho HĐBD đội ngũ GVCN

lớp từ đầu mỗi năm học. Kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ GVCN phải được đưa vào kế hoạch giáo dục của nhà trường và thông qua cuộc họp hội đồng sư phạm đầu năm và đưa vào nghị quyết hội nghị cán bộ, viên chức. Phân công người có kinh nghiệm và năng lực làm công tác chủ nhiệm lớp vững vàng kèm cặp những GV có nghiệp vụ sư phạm còn yếu. Đặc biệt cần quan tâm động viên và chia sẻ kinh nghiệm về công tác chủ nhiệm cho những GVCN còn trẻ.

- Kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ GVCN lớp được lồng ghép trong kế hoạch của tổ chuyên môn.

Hướng dẫn tổ chuyên môn có GV làm công tác chủ nhiệm xây dựng lồng ghép kế hoạch bồi dưỡng GVCN vào kế hoạch của tổ sao cho đảm bảo đạt hiệu quả cao trong giảng dạy và chủ nhiệm, phát huy hết năng lực chuyên môn nghiệp vụ của GV.

Mỗi tổ phải xây dựng kế hoạch cụ thể cùng với những chỉ tiêu nhất định làm nội dung phấn đấu đẩy mạnh công tác bồi dưỡng cho đội ngũ GVCN lớp và cũng đưa ra tiêu chuẩn đánh giá thi đua ở các bộ phận tham gia công tác bồi dưỡng trong nhà trường.

Lãnh đạo nhà trường kiểm tra và duyệt kế hoạch tổ ngay từ đầu năm học.

3.3.3. Biện pháp 3: Đổi mới và cải tiến nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức HĐBD đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp‌

Mục tiêu của biện pháp