Các Giải Pháp Quản Lý Giáo Dục Y Đức Cho Sinh Viên Ngành Điều Dưỡng Trong Các

- Hiện nay ĐNGV tham gia giáo dục y đức trong các trường chủ yếu là bác sỹ, điều dưỡng nên rất thuận lợi cho công tác giáo dục y đức cho SV ngành điều dưỡng.

- Các nhà trường đều có mối quan hệ tốt với các CSYT. Công tác phối hợp giữa các trường và CSYT đã được mở rộng và đáp ứng nhu cầu về TTLS cho SV trong quá trình học tập và rèn luyện kỹ năng nghề.

2.7.2. Điểm yếu

- Quản lý mục tiêu giáo dục y đức cho SV ngành điều dưỡng trong các trường CĐYT chưa thiết kế các cấp độ đạt được về đạo đức nghề điều dưỡng cho SV chuẩn năng lực nghề nghiệp và chuẩn đạo đức nghề điều dưỡng đáp ứng thị trường nhân lực điều dưỡng hiện nay.

- Nội dung giáo dục y đức chưa được tách ra một cách rõ ràng, chủ yếu được được lồng ghép trong các môn cơ sở và chuyên ngành; chưa được thiết kế theo các mức độ dựa trên chuẩn năng lực ĐDV, chuẩn đạo đức nghề điều dưỡng và chuẩn đầu ra.

- Đội ngũ giảng viên giảng dạy y đức không có bộ môn riêng, nên sự quan tâm, chỉ đạo đến việc giáo dục y đức cho SV điều dưỡng còn mờ nhạt, chưa rõ ràng trong sự phân công CBQL và GV. ĐNGV là bác sĩ, điều dưỡng tham gia giảng dạy y đức, chủ yếu sử dụng kiến thức về chuyên ngành, còn nặng về lý thuyết và thiếu kỹ năng sư phạm, kiến thức liên quan đến văn hóa, xã hội và thực tế lâm sàng.

- Công tác kiểm tra, đánh giá về giáo dục y đức cho SV ngành điều dưỡng còn hạn chế, do chưa xây dựng bộ tiêu chí đánh giá chất lượng giáo dục y đức của SV, nên trong quá trình đào tạo, thường được đánh giá theo cảm tính, chưa rõ ràng và khó kiểm soát chất lượng giáo dục y đức độc lập.

- Môi trường thực hành y đức tại các trường CĐYT cho SV còn hạn chế, môi trường tương tác với người bệnh trong thực tế còn ít, thiếu phòng mô phỏng thực hành tình huống, thiếu các bài tập dự án để SV tự rèn luyện kỹ năng nghề nghiệp,..

- Sự phối hợp của các phòng, khoa, bộ môn và các tổ chức đoàn thể về việc quản lý hoạt động giáo dục y đức cho SV ngành điều dưỡng có lúc chưa thực sự hiệu quả.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 264 trang tài liệu này.

2.7.3. Nguyên nhân của những điểm mạnh, điểm yếu

Một là, nội dung, phương pháp và hình thức giáo dục y đức cho SV ngành điều dưỡng còn những hạn chế, bất cập. Nội dung giáo dục y đức còn chủ yếu được lồng ghép trong các môn cơ sở và chuyên ngành và thời lượng kiến thức dành cho

134

nội dung giáo dục còn quá ít, nên dẫn đến sự xem nhẹ nội dung giáo dục y đức cho SV. Các hoạt động giáo dục y đức chưa được tiến hành thường xuyên, hiệu quả còn thấp. Phương pháp, hình thức giáo dục y đức cho SV ngành điều dưỡng trong quá trình dạy học và tổ chức các hoạt động giáo dục còn chưa toàn diện và đồng bộ. Các phương pháp sử dụng chủ yếu là thuyết trình, khô cứng và áp đặt. Do vậy, chưa kích thích tính tích cực trong học tập của SV, dẫn đến kết quả giáo dục hiệu quả chưa cao.

Hai là, một số ít CBQL&GV còn hạn chế về năng lực, trình độ, chưa toàn tâm, toàn ý với nhiệm vụ giáo dục y đức cho SV ngành điều dưỡng. Một số GV là các bác sĩ, điều dưỡng trẻ sau khi tốt nghiệp về công tác tại trường và tham gia giảng dạy, nên thâm niên nghề chưa nhiều và thiếu kinh nghiệm thực tế lâm sàng tại các CSYT. Mặc dù, trình độ về chuyên môn y học rất tốt, song thiếu trang bị kiến thức cơ bản, vững chắc, chuyên sâu về lý luận giáo dục học và phương pháp sư phạm trong quá trình giáo dục SV. Do vậy, quá trình giáo dục y đức cho SV còn hạn chế, dẫn đến khiên cưỡng, cứng nhắc và thiếu kiến thức về thực tế lâm sàng. Một số ít GV có tư tưởng chỉ tập trung truyền đạt kiến thức chuyên môn đơn thuần, còn việc giáo dục y đức cho SV là của các GV khác.

Ba là, sự phối hợp giữa nhà trường với các CSYT trong giáo dục y đức thông qua TTLS cho SV còn những bất cập. Mỗi cơ quan, đơn vị có vai trò, chức năng, nhiệm vụ khác nhau trực tiếp hay gián tiếp tham gia vào quá trình giáo dục y đức cho SV nhưng chưa liên kết, phối hợp chặt chẽ với nhau, thiếu thống nhất; thậm chí phân công, phân nhiệm chưa rõ ràng và chưa coi TTLS về giáo dục y đức cho SV là một nhiệm vụ của đơn vị. Đôi khi còn buông lỏng trong quản lý SV, dẫn đến việc tự giáo dục, tự rèn luyện của một bộ phận SV chưa thật tốt, có những hạn chế, bất cập nhất định, thậm chí còn để xảy ra những vi phạm về đạo đức nghề y cần được khắc phục.

Bốn là, vai trò trách nhiệm của lãnh đạo, CBQL và GV các trường trong công tác QLGD. Trong các trường CĐYT hiện nay, chất lượng giáo dục y đức và QLGD y đức chưa cao, các đơn vị chức năng trong trường hoạt động chưa đồng đều. Bên cạnh đó, một số CBQL&GV chưa dành sự quan tâm đúng mức cho hoạt động giáo dục y đức cho SV, công tác giảng dạy của giảng viên chủ yếu chú trọng đến việc truyền thụ kiến thức, kỹ năng nghề chưa quan tâm đến việc giáo dục thái độ, hành vi và phẩm chất đạo đức của người điều dưỡng. Ngoài ra, việc kiểm tra, đánh giá qua trình rèn luyện về phẩm chất đạo đức nghề điều dưỡng chưa được

quan tâm kiểm tra, đánh giá về nội dung này, mà chủ yếu được đánh giá dựa trên kết quả thực hành, thực tập về kiến thức chuyên môn và kỹ năng nghề trong chương trình đào tạo mà chưa có kết quả kiểm tra, đánh giá riêng về nội dung giáo dục y đức cho SV. Đây là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến những tồn tại, hạn chế trong quá trình QLGD y đức cho SV.

Năm là, sự ảnh hưởng của nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế đến công tác giáo dục y đức cho SV. Do sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế thị trường khi nghề điều dưỡng chuyển từ nghề phục vụ sang mang tính dịch vụ có điều kiện; người điều dưỡng phải mưu sinh, lợi ích đa dạng, đa chiều và phức tạp, để nảy sinh và phát triển chủ nghĩa cá nhân, thực dụng, chạy theo giá trị vật chất và coi nhẹ giá trị tinh thần có ảnh hưởng nhất định đến CBQL&GV và SV. Ngành điều dưỡng đã và đang phát triển thành một ngành học đa khoa, nghề điều dưỡng đã phát triển thành một ngành dịch vụ công cộng thiết yếu cần thiết cho mọi người, mọi gia đình và xu hướng di cư điều dưỡng đang diễn ra trên phạm vi toàn cầu. Điều này sẽ ảnh hưởng lớn đến mục tiêu đào tạo của các trường CĐYT, đó chính là nhu cầu của thị trường lao động chất lượng cao trong nước, khu vực và quốc tế. Đây là những yếu tố có ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng đào tạo NNL về điều dưỡng.

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2

Những kết quả đạt được của việc giáo dục y đức và QLGD y đức cho SV điều dưỡng trong các trường CĐYT cho thấy, các trường đã có nhiều nỗ lực, bước đầu cũng tạo được sự chuyển biến về nhận thức cho CBQL&GV và SV trong công tác giáo dục y đức cho SV ngành điều dưỡng.

Song so với yêu cầu về đào tạo NNL điều dưỡng chất lượng cao trong bối cảnh hiện nay và sự đòi hỏi của xã hội đối với NNL điều dưỡng, thì thực trạng giáo dục y đức và QLGD y đức cho SV ngành điều dưỡng trong các trường CĐYT còn bộc lộ những hạn chế bất cập. Trong đó, quản lý xây dựng và thực hiện mục tiêu giáo dục y đức cho SV ngành điều dưỡng còn lúng túng, thiếu mục tiêu, nội dung, phương pháp cụ thể, còn bị động trong khi triển khai và thực hiện; Quản lý nội dung giáo dục y đức cho SV ngành điều dưỡng trong các trường CĐYT chưa thiết kế các cấp độ đạt được về đạo đức nghề điều dưỡng cho SV chuẩn năng lực nghề nghiệp và chuẩn đạo đức nghề điều dưỡng; Công tác quản lý ĐNGV tham gia gia giáo dục y đức cho SV ngành điều dưỡng còn hạn chế, do các nhà trường chưa quan tâm đến đào tạo bồi dưỡng về y đức cho ĐNGV; chưa phát huy hiệu quả công tác quản lý phối hợp giữa nhà trường với các CSYT trong giáo dục y đức cho SV điều dưỡng thông qua TTLS. Một số CBQL&GV chưa chủ động, tích cực tham gia cùng nhà trường trong việc thực hiện mục tiêu đào tạo nhân lực y tế nói chung và yêu cầu giáo dục y đức cho SV điều dưỡng nói riêng.

Trong đó, thực trạng nội dung, hình thức và phương pháp giáo dục y đức cho SV điều dưỡng còn mang nặng tính hình thức, phương pháp giảng dạy chủ yếu là thuyết trình, khô cứng và áp đặt, thiếu linh hoạt và chưa thu hút SV tích cực trong học tập; hình thức giáo dục y đức cho SV ngành điều dưỡng trong quá trình dạy học và tổ chức các hoạt động giáo dục còn chưa toàn diện và đồng bộ; Nội dung giáo dục y đức chưa được tách ra một cách rõ ràng; Công tác kiểm tra, đánh giá được tiến hành chưa thường xuyên, thiếu bộ công cụ quản lý chất lượng giáo dục y đức cho SV. Sự phối hợp của các phòng, khoa, bộ môn và các tổ chức đoàn thể trong việc quản lý hoạt động giáo dục y đức cho SV ngành điều dưỡng có lúc chưa thực sự hiệu quả.

Đây là thực trạng, đồng thời cũng là nguyên nhân làm cho công tác QLGD y đức cho SV điều dưỡng trong các trường CĐYT chưa đáp ứng được yêu cầu và chưa đáp ứng được chuẩn đầu ra và chuẩn năng lực thực hiện về y đức của SV điều dưỡng.

Để việc QLGD y đức cho SV điều dưỡng trong các trường CĐYT đáp ứng được với mục tiêu đào tạo, yêu cầu đào tạo, chuẩn năng lực điều dưỡng và đáp ứng nhu cầu NNL điều dưỡng chất lượng cao, đòi hỏi các chủ thể quản lý ở các trường CĐYT cần phải đánh giá đúng thực trạng, nguyên nhân của thực trạng, để trên cơ sở đó có những giải pháp đồng bộ, khoa học, phù hợp và có tính khả thi cao để giải quyết thực trạng về QLGD y đức cho SV điều dưỡng trong các trường CĐYT.

CHƯƠNG 3

CÁC GIẢI PHÁP QUẢN LÝ GIÁO DỤC Y ĐỨC CHO SINH VIÊN NGÀNH ĐIỀU DƯỠNG TRONG CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG Y TẾ

3.1. Các nguyên tắc định hướng

3.1.1. Đảm bảo mục tiêu giáo dục

Nguyên tắc này đòi hỏi tất cả các hoạt động giáo dục nói chung và hoạt động giáo dục y đức, quản lý hoạt động giáo dục y đức cho SV điều dưỡng trong các trường CĐYT nói riêng đều nhằm thực hiện mục tiêu đào tạo NNL điều dưỡng đáp ứng chuẩn năng lực điều dưỡng và chuẩn đầu ra.

Từ mục tiêu chương trình đào tạo ngành điều dưỡng khi thiết kế các hoạt động giáo dục, nhà giáo dục sẽ xác định nội dung, lựa chọn phương pháp, hình thức tổ chức hoạt động... cho từng loại hình hoạt động giáo dục phù hợp với chương trình đào tạo và điều kiện thực tiễn của nhà trường.

Chính vì vậy, tất cả những giải pháp QLGD y đức cho SV ngành điều dưỡng được đưa ra đều hướng vào thực hiện mục tiêu chung của đào tạo NNL điều dưỡng trong các trường CĐYT, hướng vào hình thành, phát triển các phẩm chất đạo đức và kỹ năng nghề của người ĐDV, đáp ứng yêu cầu về đào tạo NNL điều dưỡng chất lượng cao trong nước, khu vực và quốc tế.

3.1.2. Đảm bảo tính đồng bộ

Các giải pháp giáo dục y đức cho SV ngành điều dưỡng trong các trường CĐYT phải tạo sự đồng bộ, nhất quán, tránh được sự chồng chéo trong cách thức tổ chức thực hiện.

Việc thực hiện các giải pháp sẽ phát huy được tính mới trong hệ thống đảm bảo thực hiện có hiệu quả mục tiêu đề ra. Mỗi giải pháp là một mắt xích trong chuỗi hệ thống, có mối quan hệ chặt chẽ và hỗ trợ để tạo nên tính đồng bộ và hiệu quả cho công tác giáo dục y đức cho SV ngành điều dưỡng trong các trường CĐYT.

Hệ thống quản lý của nhà trường được hình thành từ các bộ phận chức năng: Ban giám hiệu, các phòng chức năng, các khoa/ bộ môn, tổ chức Công đoàn, Đoàn thanh niên và Hội sinh viên … Do đó, khi đề xuất các giải pháp quản lý phải luôn có tính đồng bộ trong mọi hoạt động, nhằm hướng tới thực hiện mục tiêu chung nâng cao chất lượng đào tạo NNL điều dưỡng đáp ứng thị trường lao động và sự

phát triển của trường CĐYT.

3.1.3 Đảm bảo tính hiệu quả

Các giải pháp đề xuất phải đảm bảo hiệu quả về mặt giáo dục nhưng có đầu tư, sử dụng ít nhất về các điều kiện nguồn lực hiện có. Việc sử dụng các nguồn lực nhân lực (CBQL, GV và các lực lượng tham gia giáo dục khác), tài lực, vật lực trong giáo dục y đức cho SV ngành điều dưỡng trong các trường CĐYT cần được tính toán cẩn thận, tránh gây lãnh phí, thất thoát và tránh những rủi ro không đáng có thể xảy ra.

Bên cạnh đó, hiệu quả của công tác QLGD giáo dục y đức cho SV ngành điều dưỡng trong các trường CĐYT, còn phải đảm bảo hiệu quả về mục tiêu đào tạo NNL điều dưỡng trong các nhà trường. Kết quả giáo dục y đức cho SV ngành điều dưỡng trong các trường CĐYT được đánh giá về kỹ năng nghề và các chuẩn mực đạo đức nghề điều dưỡng, được biểu hiện ở nhận thức, thái độ và đặc biệt là hành vi và phù hợp với các chuẩn mực xã hội. Hiệu quả của việc giáo dục y đức cho SV ngành điều dưỡng chính là sau khi tốt nghiệp, SV có đầy đủ các phẩm chất đạo đức người điều dưỡng và năng lực nghề theo mục tiêu đào tạo NNL điều dưỡng đáp ứng chuẩn đầu ra.

3.1.4. Đảm bảo tính thực tiễn

Các giải pháp QLGD y đức cho SV các trường CĐYT đưa ra phù hợp với thực tiễn và có tính khả thi, cần dựa trên xu hướng phát triển của nghề điều dưỡng trong bối cảnh hội nhập quốc tế và điều kiện thực tiễn của các cơ sở GDNN, sẽ khai thác được thế mạnh và có điều kiện phát huy sức mạnh tổng hợp, đảm bảo thực hiện quan điểm, đường lối, chính sách đào tạo NNL điều dưỡng. Đồng thời, thống nhất được mục tiêu, nội dung, phương pháp giáo dục y đức, sẽ mang lại thành công cho quá trình QLGD y đức cho SV các trường CĐYT.

3.1.5. Đảm bảo tính khả thi

Khi xây dựng các giải pháp giáo dục y đức cho SV ngành điều dưỡng trong các trường CĐYT, cần đáp ứng được mục tiêu chương trình đào tạo ngành điều dưỡng và yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay, phù hợp với điều kiện thực tế và phù hợp yêu cầu quy định về chuẩn năng lực cơ bản của ĐDV Việt Nam. Đồng thời, phải phù hợp với các quy định về chức năng, nhiệm vụ của các trường CĐYT trong

quá trình giáo dục y đức cho SV ngành điều dưỡng.

Đảm bảo tính khả thi là đảm bảo khả năng thực hiện mục tiêu, nội dung của từng giải pháp trong thực tiễn với nhiều các yếu tố ràng buộc, tác động ảnh hưởng đến kết quả và quá trình tiến hành trong thực tế của các trường. Nguyên tắc này yêu cầu phải xác định đúng mục tiêu, nội dung phải cụ thể, thiết thực, rõ ràng và dễ thực hiện; các bước thực hiện phải đơn giản, dễ triển khai trong các trường CĐYT.

3.2. Các giải pháp quản lý giáo dục y đức cho sinh viên ngành điều dưỡng trong các trường cao đẳng y ế

3.2.1. Giải pháp 1: Tổ chức phát triển nội dung giáo dục y đức cho sinh viên ngành điều dưỡng trong các trường cao đẳng y tế.

3.2.1.1.Mục đích của giải pháp

- Tổ chức phát triển nội dung giáo dục y đức cho sinh viên ngành điều dưỡng nhằm góp phần nâng cao chất lượng đào tạo NNL điều dưỡng, từ đó giúp cho SV sau tốt nghiệp đáp ứng được các nhu cầu của xã hội và trong bối cảnh hội nhập quốc tế hiện nay.

- Làm cơ sở chuẩn hóa chương trình đào tạo ĐDV đáp ứng với chuẩn năng lực điều dưỡng và chuẩn đạo đức nghề nghiệp phù hợp với nhu cầu xã hội, để từ đó đề xuất các năng lực cần phải có và mức độ phải đạt được về kiến thức, kỹ năng và phẩm chất đạo đức của ĐDV

3.2.1.2 Nội dung của giải pháp

- Trên cơ sở các năng lực nghề ĐDV và chuẩn đạo đức nghề nghiệp cần thiết cho người học, các trường CĐYT cần rà soát nội dung chương trình giáo dục y đức cho SV ngành điều dưỡng trình độ cao đẳng đang sử dụng để đánh giá các điểm hạn chế, bất cập của nội dung chương trình hiện hành. Cụ thể:

+ Dựa vào chương trình đào tạo ngành điều dưỡng và nội dung giáo dục y đức cho SV hiện có, làm cơ sở xác định mục tiêu giáo dục y đức cho SV ngành điều dưỡng và xác định được những kiến thức, kỹ năng, thái độ cần đạt, điều kiện thực hiện đáp ứng với chuẩn đầu ra của SV ngành điều dưỡng.

+ Xác định mức độ đáp ứng của nội dung giáo dục y đức trong chương trình đào tạo ngành điều dưỡng hiện đang sử dụng về chuẩn năng lực ĐDV. Đồng thời,