Tổ Chức Giáo Dục Đạo Đức Cho Học Sinh Thông Qua Hoạt Động Trải Nghiệm Ở

Tập huấn kĩ năng KTĐG kết quả dạy học tích hợp với kết quả rèn luyện đạo đức dựa trên biểu hiện hành vi của học sinh thay vì kiểm tra kiến thức.

Tập huấn kĩ năng tổ chức các giờ học trải nghiệm ngoài hiện trường có tích hợp chủ đề, nội dung giáo dục đạo đức cho giáo viên.

Tập huấn kĩ năng “nghiên cứu bài học theo chủ đề dạy học tích hợp giáo dục đạo đức cho học sinh” cho tổ chuyên môn, giáo viên.

Tập huấn các phương pháp dạy học hiện đại cho giáo viên: Dạy học trải nghiệm; dạy học theo nhóm, giải quyết vấn đề, diễn đàn, dạy học dự án, nghiên cứu trường hợp; dạy học tích cực vv..

Tập huấn cho GVCNL phương pháp nghiên cứu đặc điểm và phân loại học sinh theo các tiêu chí, như học lực, hoàn cảnh gia đình, đặc điểm tính cách, sở trường, hứng thú, thói quen... làm cơ sở cho việc xây dựng kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường THCS

Tập huấn cho giáo viên các phương pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm, sinh hoạt lớp đầu tuần, cuối tuần, giáo dục cá biệt, tư vấn, tham vấn cho học sinh.

Tập huấn cho giáo viên các kĩ năng huy động sự tham gia của CMHS và cộng đồng để giáo dục đạo đức cho học sinh THCS.

Tập huấn phương pháp nhận xét, đánh giá thái độ, hành vi, kỹ năng của học sinh trong quá trình học tập, rèn luyện.

ii) Cách thực hiện

Trường THCS ngoài giáo viên chủ nhiệm, nên có bộ phận chuyên trách QLGDĐĐ cho học sinh và những cán bộ giáo viên tham gia quản lý giáo dục đạo đức phải được đào tạo chuyên sâu về công tác quản lý, giáo dục đạo đức cho học sinh . Việc triển khai QLGDĐĐ cho học sinh được 01 cán bộ quản lý thuộc Ban Giám hiệu nhà trường THCS trực tiếp chỉ đạo các tổ chức đoàn thể Đoàn thanh niên, Đội thiếu niên, giáo viên chủ nhiệm các lớp, giáo viên bộ môn; Hội cha mẹ học sinh và các đơn vị liên quan phối hợp tổ chức triển khai kế hoạch bằng hình thức họp để triển khai theo văn bản hướng dẫn cụ thể.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 128 trang tài liệu này.

Đầu năm học Ban Giám hiệu tổ chức quán triệt nhiệm vụ năm học, giao kế hoạch năm học để các tổ chuyên môn và từng GV căn cứ xây dựng kế hoạch cho tổ và từng cá nhân về nội dung, hình thức giáo dục đạo đức cho học sinh

Đại diện Ban Giám Hiệu tổ chức để giáo viên thực hiện các công việc sau:

+ Nghiên cứu nhiệm vụ năm học; Nghiên cứu bối cảnh dạy học; Khảo sát đối tượng học sinh cụ thể của lớp giảng dạy hay lớp chủ nhiệm; Nghiên cứu chương trình môn học, sách giáo khoa, các tài liệu hướng dẫn, sách tham khảo (nếu cần); Xác định những nội dung các bài dạy có thể tích hợp liên môn, tích hợp với rèn luyện các chuẩn mực đạo đức có ghi trong kế hoạch; Tổ chức để các tổ chuyên môn “nghiên cứu bài học”.

+ Dự kiến những mục tiêu dạy học, mục tiêu rèn luyện các phẩm chất đạo đức tương ứng cần đạt sau cả năm học, từng học kì, từng tuần, từng bài ở học sinh.

+ Dự kiến các hoạt động sẽ được tổ chức trong từng bài học, hoạt động của bài học và cách thức tiến hành.

+ Chuẩn bị tài liệu học tập, lựa chọn các phương pháp, phương tiện, công cụ thể để giáo dục học sinh.

Xây dựng và thực hiện các nội dung bồi dưỡng giáo viên: Với đội ngũ giáo viên mới vào nghề, với đội ngũ này cần phải bồi dưỡng cho họ những kỹ năng cần thiết như soạn bài; lựa chọn và phối hợp các phương pháp giảng dạy, thực hiện các bước lên lớp, kỹ năng giao tiếp, ứng xử với học sinh, giáo dục học sinh thông qua dạy học và xử lý các tình huống trong dạy học. Hình thức bồi dưỡng có thể cử đi bồi dưỡng tập trung hoặc là bồi dưỡng tại chỗ, yêu cầu các tổ, nhóm chuyên môn đưa những nội dung này để trao đổi trong các buổi sinh hoạt tổ chuyên môn, cử các giáo viên có nhiều kinh nghiệm trong hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh giúp đỡ giáo viên trẻ thiết kế giáo án, tổ chức dạy học, giáo dục học sinh. Mặt khác yêu cầu giáo viên trẻ tích cực dự giờ đồng nghiệp để học tập kinh nghiệm và tự đánh giá năng lực rút kinh nghiệm những hạn chế của bản thân.

Tổ chức bồi dưỡng để nâng cao trình độ và năng lực sư phạm cho giáo viên theo các chuyên đề đã xây dựng hơngs vào các chủ đề nâng cao năng lực giáo dục đạo đức cho giáo viên dựa trên khảo sát nhu cầu và đăng ký bồi dưỡng của từng giáo viên; Xây dựng cơ chế giám sát, đánh giá kết quả bồi dưỡng của từng giáo viên, có chế độ khen thưởng phê bình rõ ràng nhằm tạo động lực cho giáo viên tham gia bồi dưỡng.

Xây dựng quy chế thi đua khen thưởng hằng năm có xét đến kết quả tham gia bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ của từng giáo viên.

Thông qua các hoạt động của Hội cha mẹ học sinh phổ biến kiến thức chăm sóc, giáo dục đạo đức cho cha mẹ học sinh, giúp cha mẹ học sinh hiểu về kiến thức tâm lý lứa tuổi học sinh THCS để có biện pháp giáo dục học sinh phù hợp. Thường xuyên tư vấn hỗ trợ cha mẹ học sinh những kiến thức quản lý giáo dục con trong gia đình.

3.2.1.3. Điều kiện thực hiện

Ban Giám hiệu nhà trường phải làm tốt công tác tuyên truyền động viên, khen thưởng, trách phạt kịp thời để mỗi giáo viên, cán bộ nhận thức rõ về vai trò trách nhiệm cá nhân trong thực hiện nhiệm vụ giáo dục đạo đức cho học sinh trong nhà trường THCS.

Trong quá trình tổ chức thực hiện, người lãnh đạo cần theo dõi sát sao việc thực hiện của từng đơn vị, của từng cán bộ công chức, phát hiện những thiếu sót nảy sinh để đưa ra giải pháp điều chỉnh, khắc phục kịp thời.

Nhà trường phải dành nguồn kinh phí tài chính phục vụ cho hoạt động bồi dưỡng nâng cao năng lực cho giáo viên.

3.2.2. Tổ chức giáo dục đạo đức cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm ở trường trung học cơ sở

3.2.2.1. Mục tiêu của biện pháp

Thông qua các loại hình hoạt động trải nghiệm trong và ngoài nhà trường, học sinh sẽ củng cố, bổ sung và mở rộng thêm tri thức đã học, phát

triển óc thẩm mỹ, tăng cường thể chất, nhận thức xã hội và ý thức công dân, thêm yêu quê hương, đất nước; Giáo dục cho các em lòng nhân ái, tính trung thực, chăm chỉ, trách nhiệm, tạo cho học sinh có thói quen tự quản, tự rèn luyện bản thân và thực hiện tốt các hoạt động do nhà trường, Đoàn thanh niên tổ chức. Biến quá trình giáo dục thành quá trình tự rèn luyện.

3.2.2.2. Nội dung và cách thức thực hiện

i) Nội dung biện pháp:

Điều quan trọng đối với nhà trường là thu hút học sinh tham gia vào các hoạt động trải nghiệm trong và bằng hoạt động đó biến yêu cầu về việc thực hiện các chuẩn mực đạo đức, lối sống thành nhu cầu thể hiện hành vi và thói quen đạo đức ở mỗi học sinh.

Hiệu trưởng chỉ đạo giáo viên, tổ chức giáo dục đạo đức cho học sinh làm sao để từng học sinh không được phép hành động riêng lẻ, không được phép tách khỏi mình ra khỏi các hoạt động của tập thể lớp, chi đoàn, không đứng trên, đứng ngoài quan sát mà tự giác thấy mình là một thành viên của tập thể lớp, chi đoàn đang hoạt động tích cực.

Hiệu trưởng chỉ đạo Đoàn Thanh niên, giáo viên chủ nhiệm lớp đa dạng hóa các loại hình hoạt động trải nghiệm theo chủ đề giáo dục đạo đức cho học sinh nhằm thu hút tất cả học sinh tham gia một cách tích cực. Thông qua chủ đề của hoạt động trải nghiệm giáo dục cho học sinh lòng yêu nước; yêu quê hương; quan tâm chăm sóc người thân, tích cực chăm chỉ học tập, rèn luyện; trung thực trong kiểm tra, đánh giá; chịu trách nhiệm với bản thân và người khác về lời nói, hành vi và thái độ của mình.

Thông qua các hoạt động trải nghiệm ở trường THCS bồi dưỡng cho học sinh năng lực lập kế hoạch hoạt động và xây dựng cho học sinh năng lực biết điều khiển tập thể hoạt động theo kế hoạch đã vạch ra; biết giải quyết các tình huống nảy sinh trong quá trình thực hiện nhiệm vụ; biết kiểm tra và điều chỉnh hoạt động cho phù hợp với tình hình thực tế để đạt mục đích đề ra; Giáo dục học sinh kỹ năng hợp tác, chia sẻ, lòng nhân ái, đức tính vị tha vv...

Hiệu trưởng chỉ đạo giáo viên giáo dục học sinh biết nhận xét, đánh giá ưu, khuyết điểm của bản thân, xếp loại kết quả hoạt động so với mục đích yêu cầu của nhiệm vụ; biết rút kinh nghiệm để lần sau làm tốt hơn.

ii) Cách thực hiện:

Hoạt động trải nghiệm là một trong những mảng hoạt động giáo dục quan trọng trong các trường phổ thông. Hoạt động này có ý nghĩa hỗ trợ cho các hoạt động nội khóa, góp phần phát triển và hoàn thiện nhân cách, bồi dưỡng năng khiếu và tài năng sáng tạo của học sinh. Nội dung của trải nghiệm rất đa dạng và phong phú thể hiện qua các hoạt động xã hội, văn nghệ, thể dục thể thao, tham quan, lao động NCKH,…nhờ đó các kiến thức tiếp thu được ở trên lớp có cơ hội được áp dụng, mở rộng thêm trong thực tế, đồng thời có tác dụng nâng cao hứng thú học tập nội khóa.

Hiệu trưởng cần coi trọng công tác xây dựng kế hoạch hoạt động trải nghiệm theo chủ đề giáo dục theo quy mô toàn trường, quy mô khối và quy mô của từng lớp. Giao nhiệm vụ cho giáo viên bộ môn, CBQL, Đoàn TNCSHCM, Đội thiếu niên,…tổ chức thực hiện. Đây không chỉ là nhiệm vụ của nhà trường mà thông qua các hoạt động này nhằm thu hút sự tham gia của các cá nhân và các tổ chức xã hội với mục tiêu tạo môi trường giáo dục phát triển toàn diện nhân cách học sinh.

Để hoạt động trải nghiệm theo chủ đề giáo dục đạo đức cho học sinh có có hiệu quả, Hiệu trưởng cần chỉ đạo cần kết hợp đồng bộ giữa sự chỉ đạo của các nhà sư phạm, các cơ quan chức năng, các tổ chức xã hội và khả năng tự quản của học sinh với tư cách là chủ thể hoạt động. Đồng thời phải biết khai thác triệt để những điều kiện, những tiềm năng sẵn có của xã hội nhằm tăng cường nguồn lực cho hoạt động trải nghiệm thành công.

Hiệu trưởng chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm và Đoàn Thanh niên, Tổng phụ trách đội phát triển các chủ đề hoạt động trải nghiệm theo hướng tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh với yêu cầu: Nội dung, hình

thức hoạt động phải luôn luôn mới, đa dạng, phong phú để tạo ra sự hấp dẫn và đạt hiệu quả cao trong giáo dục.

Hiệu trưởng chỉ đạo giáo viên, Đoàn Thanh niên, Đội Thiếu niên thiết kế các dự án trải nghiệm để giáo dục học sinh như dự án: Chăm sóc ngĩa trang Liệt sĩ; khu di tích văn hóa; bảo vệ môi trường cảnh quan làng xã, khu phố; chăm sóc người già, người có hoàn cảnh khó khăn; dự án sử dụng sản phẩm nhựa tái chế; dự án tuyên truyền bảo vệ môi trường và phòng chống dich bệnh vv...

Hiệu trưởng chỉ đạo lồng ghép giáo dục thông qua nêu gương trong các hoạt động sinh hoạt tập thể cho HS, thông qua các tấm gương sáng kích thích học sinh học tập làm theo những gương tốt đồng thời cũng nêu những gương phản diện để giáo dục học sinh tránh những hành vi tương tự.

Thầy cô giáo và CBQL phải ý thức được tầm quan trọng về việc nêu gương của chính bản thân để học sinh học tập noi theo, để từ đó rèn luyện mình trở thành những tấm gương sáng về đạo đức. Trường THCS tổ chức trao học bổng, khen thưởng hàng năm cho học sinh giỏi, vượt khó vươn lên trong cuộc sống.

Hiệu trưởng chỉ đạo lựa chọn, thiết kế, tổ chức các chủ đề giáo dục đạo đức trong chương trình hoạt động trải nghiệm do Đoàn thanh niên cộng sản HCM tổ chức nhằm đáp ứng những lợi ích chính đáng của HS trong học tập, sinh hoạt, vui chơi giải trí. Xác định rõ mục tiêu của các hoạt động trải nghiệm đó phải phát huy được vai trò chủ thể của học sinh, định hướng cho học sinh có ý thức tiếp thu, vận dụng vào điều khiển các hoạt động của tập thể HS.

Nhà trường thiết kế các chủ đề hoạt động trải nghiệm chung toàn trường nhằm đẩy mạnh cuộc vận động và từng bước tạo phong trào thi đua rèn luyện trong học sinh theo tinh thần “ba có, ba không” (có lòng yêu nước, yêu nhân dân; có danh dự, trách nhiệm; có kiến thức, kỹ năng và không tiêu cực trong kiểm tra đánh giá; không tệ nạn xã hội; không đứng ngoài phong trào của tập thể học sinh);

Hiệu trưởng chỉ đạo giáo viên các tổ chức giáo dục trong trường thông qua hoạt động trải nghiệm chú trọng hơn nữa và có các biện pháp cụ thể bồi dưỡng và khuyến khích học sinh tự trau dồi các kỹ năng thực hành xã hội, kỹ năng sống, kỹ năng hội nhập để lập thân, lập nghiệp;

Phát động phong trào thi đua học tập trong học sinh. Các Liên chi đoàn và các Chi đoàn, Chi đội giúp cho học sinh có điều kiện khuyến khích học sinh tích cực, chủ động học tập, phát huy khả năng khám phá, tìm tòi, sáng tạo, độc lập, làm việc của học sinh,…

Trong sinh hoạt dưới cờ đầu tuần Hiệu trưởng phải thường xuyên duy trì phong trào “thi đua học tập tốt, rèn luyện tốt” trong học sinh, chú trọng và khuyến khích tự học, đề cao giá trị học vấn, góp phần tạo bước đột phá với phương châm: tăng cường khả năng độc lập tư duy, chủ động cập nhật kiến thức, học đi đôi với hành, học tập gắn liền với rèn luyện đạo đức, phát huy vai trò, trách nhiệm của học sinh góp phần xây dựng quê hương, đất nước.

Chỉ đạo Đoàn Thanh niêm Tổng phụ trách đội, giáo viên chủ nhiệm lớp thiết kế tổ chức hoạt động trải nghiệm tông qua đợt vận động “học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” tổ chức cho học sinh các lớp thi tìm hiểu, học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”; triển khai các chương trình “Hành trình về nguồn”; Triển khai các hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa”, “Uống nước nhớ nguồn”,…giúp học sinh hiểu thêm về cuộc đời, sự nghiệp của chủ tịch Hồ Chí Minh và ghi nhớ những trang sử oai hùng của dân tộc Việt Nam. Thông qua thực tiễn đó, giáo dục cho các em lòng tự hào, tự tôn dân tộc và lòng biết ơn cho học sinh trường THCS thành phố Hưng Yên.

3.2.2.3. Điều kiện thực hiện

Hiệu trưởng và giáo viên chủ nhiệm lớp phải huy động sự ủng hộ và tạo điều kiện về tinh thần cũng như tài chính của các bộ phận liên quan, ngoài nguồn kinh phí từ ngân sách Nhà nước cần huy động các nguồn tài trợ từ các doanh nghiệp, các tổ chức đoàn thể.

Ban Giám hiệu trường THCS, cán bộ quản lý, giáo viên và các tổ chức đoàn thể ủng hộ và có ý thức tham gia, đóng góp cho việc xây dựng và thực hiện các hoạt động trải nghiệm theo chủ đề giáo dục. Kế hoạch hoạt động trải nghiệm theo chủ đề giáo dục phải cụ thể, thường xuyên kiểm tra, theo dõi, uốn nắn kịp thời những hoạt động tự phát không mang ý nghĩa giáo dục.

Cán bộ Đoàn, giáo viên chủ nhiệm lớp, tổng phụ trách Đội phải có năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm theo chủ đề giáo dục đạo đức và huy động được các lực lượng tham gia tổ chức hoạt động.

3.2.3. Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm lớp thực hiện sinh hoạt tập thể học sinh đầu tuần và cuối tuần theo chủ đề giáo dục đạo đức ở trường trung học cơ sở

3.2.3.1. Mục tiêu của biện pháp

Thông qua sinh hoạt tập thể đầu tuần và cuối tuần theo các chủ đề giáo dục nhằm giúp học sinh hình thành ý thức cá nhân về các chuẩn mực đạo đức, trên cơ sở đó hình thành thái độ, niềm tin và hành vi thói quen phù hợp với các chuẩn mực đạo đức cho học sinh ở trường THCS.

3.2.3.2. Nội dung và cách thức thực hiện

i) Nội dung biện pháp:

Hiệu trưởng chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm lớp phối hợp với tổng phụ trách đội hoặc bí thư đoàn thanh niên xây dựng và thiết kế các chủ đề giáo dục đạo đức cho sinh hoạt đầu tuần và cuối tuần để giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm; các chủ đề giáo dục đạo đức cho học sinh phải xoay quanh các vấn đề nội dung sau đây:

Hoạt động hướng vào bản thân: Tự nhận thức về bản thân, điểm mạnh, điểm yếu và kế hoạch hành động để phát triển bản thân; Thực hiện trách nhiệm cá nhân trong học tập, tham gia việc lớp việc trường; tham gia việc nhà, giúp đỡ cha mẹ làm việc nhà; giữ gìn bảo vệ sức khỏe của bản thân vv...

Hoạt động hướng đến xã hội: Hoạt động hợp tác với bạn, với người khác để tham gia các hoạt động giữ gìn phát huy các giá trị truyền thống của dân tộc, phát triển cộng đồng.