Các Biện Pháp Qldh Theo Quan Điểm Dhph Ở Trường Thpt Trong Bối Cảnh Hiện Nay

- Nâng cao nhận thức của CBQL, GV, HS và phụ huynh HS về DH theo quan điểm dạy học phân hóa;

- Đảm bảo đáp ứng nhu cầu phân hóa HS ;

- Thúc đẩy động lực đội ngũ GV trực tiếp giảng dạy nhằm nâng cao ý thức, đạo đức, lương tâm, trách nhiệm nghề nghiệp của họ. Góp phần nâng cao chất lượng dạy học, giáo dục;

- Từng bước hoàn thiện CSVC -TBDH phục vụ tốt cho hoạt động dạy học và giáo dục.

3.3. Các biện pháp QLDH theo quan điểm DHPH ở trường THPT trong bối cảnh hiện nay

3.3.1. Nâng cao nhận thức về DH theo quan điểm DHPH cho mọi lực lượng sư phạm - xã hội

3.3.1.1. Mục đích của biện pháp

Mục đích của biện pháp nhằm nâng cao nhận thức về tầm quan trọng c ủa việc DH theo quan điểm DHPH cho mọi lực lượng sư phạm - xã hội, bao gồm các thành viên trong trường và ngoài nhà trường để có hiểu biết đúng, có thái độ tích cực ủng hộ cho việc DH theo quan điểm DHPH từ đó tuyên truyền rộng rãi tới HS và cha mẹ HS, tạo ra sự đồng thuận từ trong trường đến cộng đồng nhằm nâng cao hiệu lực hiệu quả quản lý nhà trường nói chung, đổi mới quản lý dạy học nói riêng và nâng cao chất lượng dạy học trong các trường học hiện nay.

Nhằm thực hiện mục tiêu tổng quát mà Đảng ta xác định là phấn đấu đến

năm 2020 nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại...Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu. Đổi mới cơ bản toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế. ...Đổi mới mạnh mẽ nội dung, chương trình, phương pháp dạy và học ở tất cả các cấp, bậc học. Tích cực chuẩn bị để từ sau 2015 thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới...Đẩy mạnh phong trào

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 270 trang tài liệu này.

khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập...Thực hiện tốt bình đẳng về cơ hội học tập và chính sách giáo dục. [28]

3.3.1.2. Nội dung cụ thể của biện pháp và cách tiến hành

Trong công cuộc đổi mới tư duy về dạy học ở trường THPT hiện nay, vấn đề nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của của việc DH the o quan điểm DHPH cho các thành viên trong tập thể nhà trường, xã hội là điều cần phải thực hiện trước tiên. Một quy luật chung đối với việc triển khai bất cứ quá trình hoạt động nào cũng đều phải xuất phát từ nhận thức. Vì nhận thức là kim chỉ nam cho mọi hành động. Nhận thức đúng thì mới tạo điều kiện cho hành động đúng và đạt kết quả.

Một trong những trọng tâm của đổi mới chương trình và sách giáo khoa của giáo dục phổ thông là đổi mới nội dung, phương pháp dạy học, dạy học dựa vào hoạt động học tập tự giác, tích cực, chủ động, sáng tạo của HS, góp phần hình thành và phát triển nhu cầu tự học, hứng thú, tạo niềm tin và niềm vui trong học tập. Do đó, để tổ chức thực hiện tốt việc dạy học và quản lý dạy học theo quan điểm DHPH trong nhà trường thì chúng ta cần làm sao cho mọi thành viên của nhà trường cũng như các bậc phụ huynh HS, HS quán triệt triệt để tư tưởng chủ đạo của dạy học theo quan điểm dạy học phân hóa, nguyên tắc dạy học theo quan điểm DHPH cũng như đặc điểm của dạy học theo quan điểm này….Nhận thức sâu sắc được ngày nay, dạy học phân hóa trở thành xu thế chung của nhiều nước trên thế giới, triết lý sâu xa của dạy học phân hóa là hướng tới các giá trị riêng của mỗi học sinh trên cơ sở những giá trị chung về năng lực và các phẩm chất khác theo mục tiêu giáo dục của cấp học. Mục đích sâu xa này cũng đã được nêu trong Luật Giáo dục :

“Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phư ơng pháp tự học, khả năng làm việc theo nhóm; rèn

luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh”.[61]

Vì vậy, cấp ủy Đảng, Ban Giám hiệu nhà trường phải nhận thức rõ đổi mới dạy học là khách quan, ngày nay dạy học theo quan điểm DHPH trở thành xu thế chung của nhiều nước trên thế giới, triết lý sâu xa của dạy học phân hóa là hướng tới các giá trị nhân văn trong giáo dục, dạy học theo quan điểm này có vai trò và lợi ích to lớn. Một phương án dạy học mới sẽ sẽ vấp phải rào cản của tư duy cũ, của cách thực hiện đã quen thuộc vì vậy cần có sự giác ngộ, thấu hiểu, rồi tuyên truyền phổ biến cho mọi thành viên trong nhà trường, HS và cha mẹ HS... để họ nhận thức đúng, thấy được đổi mới DH là khách quan. Từ đó tạo sự đồng thuận trong nhà trường, gia đình và xã hội.

Hiệu trưởng tập trung chỉ đạo CBQL, GV, phụ huynh HS thực hiện tốt công tác đổi mới dạy học và quản lý dạy học theo quan điểm phân hóa, đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của nhà trường.

Đầu năm học, nhà trường tổ chức cho toàn thể cán bộ giáo viên học tập chính trị, chính sách của Đảng, nhà nước về nhiệm vụ năm học, quán triệt các nhiệm vụ trọng tâm năm học, cấp học. Trong các buổi học tập của GV và HS cần nhấn mạnh đến trọng tâm là đổi mới phương pháp dạy học và đổi mới QL dạy học, đặc biệt chú ý tuyên truyền phổ biến tính ưu việt của dạy học theo quan điểm dạy học phân hóa.

Ban chấp hành Đảng bộ nhà trường cần tập trung chỉ đạo bằng cách Đảng bộ ra nghị quyết về công tác dạy học theo quan điểm phân hóa, phổ biến đến từng cán bộ, đảng viên để nâng cao nhận thức về vai trò và tầm quan trọng của việc dạy học theo quan điểm này.

Đảng bộ cần xây dựng chương trình hành động cụ thể để thực hiện kế hoạch dạy học theo quan điểm phân hóa. Kế hoạch phải bám sát vào chương trình giảng dạy, nhưng phải phù hợp với tình hình thực tế của nhà trường, của địa phương, đảm bảo tính khả thi trong quá trình thực hiện và để dạy học theo

quan điểm phân hóa đem lại hiệu quả thiết thực thì từ mục t iêu phải được thể hiện thành các chỉ tiêu cụ thể trong kế hoạch dạy học.

Cần xây dựng các chi bộ trong Đảng bộ nhà trường thực sự vững mạnh, đủ sức lãnh đạo đơn vị thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao, trong đó quan trọng nhất là công tác dạy học, đặc biệt là đổi mới dạy học theo quan điểm DHPH.

Hàng năm nhà trường tổ chức kiểm điểm, đánh giá kết quả thực hiện công tác dạy học theo quan điểm DHPH (có thể mời đại diện một số phụ huynh HS), làm rõ kết quả đạt được và những hạn chế, nguyên nhân của kết quả, nguyên nhân của hạn chế để từ đó tiếp tục chỉ đạo thực hiện được tốt hơn.

Để việc tuyên truyền nâng cao nhận thức cho CBQL, GV...có chất lượng và hiệu quả, Hiệu trưởng cần cụ thể hóa đường lối thành các công việc, cụ thể như:

Thành lập Ban chỉ đạo đổi m ới phương pháp dạy học. Ban này ngoài nhiệm vụ chung còn chú ý tuyên truyền phổ biến về mục đích, ý nghĩa, tính tất yếu của đổi mới dạy học theo quan điểm dạy học phân hóa. Thành phần của ban gồm: Ban giám hiệu và các tổ trưởng chuyên môn, đại diện các tổ chức đoàn thể (Chi bộ đảng, công đoàn, đoàn thanh niên).

Các thành viên được phân công sưu tầm tài liệu, nghiên cứu soạn thảo

nội dung tuyên truyền phổ biến cho từng đối tượng của nhà trường.

Trang bị cho thư viện các tài liệu, sách, báo có nội dung liên quan để mọi người có thể tham khảo, học tập.

Biên soạn tài liệu ngắn gọn dành cho các bậc cha mẹ và những người quan tâm.

Hiệu trưởng và các thành viên trong Ban giám hiệu lên kế hoạch đổi mới phương pháp dạy học. Trong kế hoạch này đặt trọng tâm vào việc đổi mới phương pháp dạy học theo tinh thần phân hóa HS.

Mời chuyên gia đến nói chuyện, tọa đàm với Hội đồng nhà trường và HS.

Tham quan, học tập các trường THPT đã có những thành công trong đổi mới phương pháp dạy học, những trường có thành tích cao tron g QL DH.

3.3.1.3. Điều kiện thực hiện

Ngay từ đầu năm học, nhà trường cụ thể hóa các đường lối, chính sách của Đảng và của nhà nước; nhiệm vụ của ngành học, cấp học, các chỉ thị của ngành, của địa phương và kế hoạch của nhà trường bằng từng công việc cụ thể theo học kỳ, tháng, tuần, gắn liền với mỗi bộ môn, mỗi cá nhân trong nhà trường.

Xây dựng lực lượng tuyên truyền viên nòng cốt trong nhà trường là những cán bộ chủ chốt như tổ trưởng chuyên môn, giáo viên chủ nhiệm...thông qua những giờ dạy cụ thể có vận dụng quan điểm phân hóa để HS, GV, CBQL nhà trường, cha mẹ học sinh,.. cộng đồng trách nhiệm với nhà trường.

Hiệu trưởng cân đối tài chính, dành khoản tài chính thỏa đáng, có thể được cho các công việc trên.

Dành quỹ thời gian nhất định trong quỹ lao động sư phạm tổng thể của nhà giáo cho mỗi thành viên trong Ban chỉ đạo.

Hiệu trưởng quan tâm động viên và tạo điều kiện có thể có cho các thành viên Ban chỉ đạo.

3.3.2. Giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho tổ chuyên môn và GV

3.3.2.1. Mục đích của b iện pháp

Tổ chuyên môn là một mắt xích quan trọng trong việc điều hành hoạt động dạy học ở trường THPT. Giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho tổ chuyên môn và GV đây là biện pháp thực hiện phân cấp quản lý trong nhà trường. Đề cao vai trò tự chủ, tự chịu trách nhiệm của tổ chuyên môn, GV trong nhà trường.

Tạo môi trường làm việc thuận lợi để giáo viên chủ động với việc lựa chọn, áp dụng nội dung, phương pháp dạy học một cách thích hợp, linh hoạt phù hợp với điều kiện, đặc điểm của nhà trường, kinh tế - xã hội của địa phương và đặc điểm của học sinh.

Xây dựng được các mối quan hệ đồng thuận, cộng tác giữa học sinh với giáo viên, giữa giáo viên với cán bộ quản lý tổ chuyên môn và giữa giáo viên với hiệu trưởng, phó hiệu trưởng nhà trường trong hoạt động dạy học và quản lý dạy học theo quan điểm DHPH.

Phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, tư duy sáng tạo trong học tập môn học, hoàn thiện những kỹ năng cần thiết của môn học cho học sinh; tăng cường khả năng vận dụng kiến thức, kỹ năng vào thực tiễn nân g cao chất lượng học tập từng môn học cho học sinh.

Tính tự chủ và tự chịu trách nhiệm của tổ chuyên môn và GV sẽ huy động được khả năng chuyên môn, nghiệp vụ của họ với tinh thần " Tất cả vì học sinh thân yêu".

3.3.2.2. Nội dung cụ thể của biện pháp và cách tiến hành

Xuất phát từ vai trò, chức năng của tổ chuyên môn trong nhà trường THPT, Hiệu trưởng cần tập trung trong quá trình giao tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho tổ chuyên môn, vào một số điểm sau đây:

Một là:Tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong việc thực hiện nội dung chương trình

Từ mục tiêu giáo dục phổ thông, Luật Giáo dục cũng quy định mục tiêu

cho từng cấp học. Đó là những mục tiêu khái quát, là định hướng cho từng cấp học và được cụ thể theo những tiêu chí, tiêu chuẩn về các mặt giáo dục toàn diện cho HS ở các nhà trường. Mục tiêu cụ thể cho từng cấp học, bậc học lại được tường minh hóa qua chương trình và sách giáo khoa từng môn học và từng hoạt động giáo dục, được xác định bởi chuẩn kiến thức và kĩ năng từng môn học....

Cấp THPT là cấp học cuối cùng của giáo dục phổ thông, cấp học này một mặt cần chuẩn bị cho HS những tri thức, kĩ năng và thái độ cần thiết để họ có thể tiếp tục được đào tạo ở bậc học cao hơn, mặt khác cần hình thành và phát triển định hướng chọn ngành nghề, góp phần giúp HS học xon g THPT có khả năng tìm và thích ứng nhanh với những nghề thích hợp.

Chương trình và chuẩn kiến thức, kỹ năng các môn học là tài liệu quy định có tính pháp lý, là phần cứng mà mọi trường THPT trên cả nước phải thực hiện. SGK, thiết bị dạy học là sự cụ thể hóa, sư phạm hóa nội dung dạy học, các tài liệu phụ trợ (sách tham khảo) lại phong phú, đa dạng không phải nơi nào cũng phải có như nhau và có thể áp dụng nhất nhất như nhau.

Tuy nhiên, do sự phát triển không đồng đều giữa các vùng, miền, giữa các đối tượng HS và trình độ GV, điều kiện CSVC - TBDH của từng trường có khác nhau nên cần có sự áp dụng thích hợp và linh hoạt về các bước đi, về thời lượng, về điều kiện thực hiện chương trình… theo từng vùng, miền, từng loại đối tượng HS; giải quyết một cách hợp lý giữa yêu cầu của tính thống nhất với sự đa dạng về nhu cầu, hoàn cảnh, điều kiện học tập của HS. Biện pháp này, như người xưa nói là "Dĩ bất biến - Ứng vạn biến" nhằm đạt được chất lượng và hiệu quả dạy và học. Dĩ bất biến được hiểu là phải lấy sự tiến bộ về nhân cách của HS chỉ đạo mọi hành động. Ứng vạn biến được hiểu là áp dụng các phương pháp dạy học phù hợp với hoàn cảnh, nguyện vọng, sức khỏe của HS. Ngày nay, luôn đòi hỏi GV phải lựa chọn, áp dụng linh hoạt nội dung, phương pháp dạy học để đạt đượ c kết quả tốt nhất.

Muốn thực hiện được điều này thì cần phân cấp quản lý trong nhà trường, giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho tổ chuyên môn và GV.

Hiệu trưởng giao tổ chuyên môn được tự chủ trong việc thực hiện nội dung chương trình cho phù hợp với đối tượng và nhu cầu của HS theo các vùng miền khác nhau, tuy nhiên phải nằm trong qui định về mục tiêu dạy học.

Hiệu trưởng yêu cầu các tổ chuyên môn và mỗi giáo viên nghiên cứu, phân tích để hiểu đúng và nắm vững nội dung chương trình, SGK và chuẩ n kiến thức, kỹ năng từng môn học. Sau đó lên kế hoạch tổ chức nghiên cứu và phân tích thực trạng đội ngũ GV, đặc điểm đối tượng HS của trường mình, lớp mình, mối quan hệ với nội dung, phương pháp dạy học, chuẩn kiến thức, kĩ năng môn học đó với điều kiện CSVC-TBDH hiện có của nhà trường.

Trên cơ sở chương trình giáo dục, khung phân phối chương trình của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sở GD&ĐT về giảng dạy các môn học của từng năm học, những nội dung mới bổ sung hoặc điều chỉnh trong chương trình giảng dạy, mối quan hệ với đối tượng HS của nhà trường.

Hiệu trưởng yêu cầu tổ chuyên môn xây dựng chương trình, kế hoạch áp dụng thích hợp, linh hoạt nội dung, phương pháp dạy học cho từng môn học, chương học và bài học. Sau đó chỉ đạo tổ chuyên môn tổ chức các cuộc hội thảo, trao đổi thống nhất về nhận thức và kế hoạch áp dụng đã xây dựng.

Sau khi có sự phân công giảng dạy trong năm học. Hiệu trưởng yêu cầu GV căn cứ vào chương trình, kế hoạch áp dụng thích hợp, linh hoạt dạy học bộ môn phù hợp điều kiện kinh tế - xã hội của vùng miền, năng lực nhận thức của HS, điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường,...GV bộ môn tự xây dựng kế hoạch dạy học chi tiết của mình và được nhà trường phê duyệt thông qua tổ bộ môn. Việc thực hiện nghiêm túc kế hoạch dạy học ấy được cụ thể hóa bằng nội dung, phương pháp dạy học các bài giảng đảm bảo phân hóa HS.

Hai là : Tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong QL việc thực hiện kế hoạch

- QL kế hoạch của tổ chuyên môn : Tổ trưởng chuyên môn có nhiệm vụ xây dựng kế hoạch hoạt động chung của tổ, hướng dẫn và quản lý kế hoạch cá nhân của tổ viên theo kế hoạch dạy học theo quan điểm phân hóa dựa trên phân phối chương trình và các quy định của Bộ GD&ĐT và nhu cầu, năng lực... của HS.