Thực Trạng Quản Lý Hoạt Động Dạy Của Giáo Viên

Việc "Tổ chức cho giáo viên thiết kế chương trình DH chi tiết dựa vào năng lực của người học" và "Tổ chức cho giáo viên nắm vững cấu trúc chương trình dạy học, chuẩn kiến thức kĩ năng… " có tỉ lệ đánh giá là đã làm nhưng chưa tốt cao (tương ứng là 100% và 88,2% đánh giá là đã làm nhưng chưa tốt). Trong khi đó, hai hoạt động này lại có vai trò rất quan trọng. Việc xây dựng nội dung dạy học phân hoá và quản lý xây dựng nội dung dạy học phân hoá sẽ thực sự có hiệu quả khi khâu tổ chức cho giáo viên thiết kế chương trình dạy học chi tiết dựa vào năng lực của người học được thực hiện thông suốt. Vì giáo viên - những người trực tiếp giảng dạy và trực tiếp tiếp xúc với người học sẽ hiểu về học viên của mình hơn cả, sẽ biết nội dung nào, yêu cầu ở mức độ nào là phù hợp và phát huy được tiềm năng, thế mạnh của người học.

Các đối tượng được khảo sát lý giải điều này là do năng lực của giáo viên Trung tâm. Mặc dù đều được chuẩn hoá về năng lực, nhưng đối với dạy học phân hoá, phần lớn giáo viên Trung tâm đều tự tìm hiểu, tự bồi dưỡng bằng những kênh khác nhau. Việc chưa được tham gia những lớp bồi dưỡng của các trung tâm đào tạo uy tín, của các nhà trường Đại học sư phạm về dạy học phân hoá khiến cho có những bất đồng giữa các cách hiểu khác nhau về dạy học phân hoá trong qua trình thực hiện; hoặc nhiều giáo viên tỏ ra lúng túng khi thiếu hụt kiến thức, năng lực về dạy học phân hoá.

Việc "chỉ đạo tổ bộ môn thống nhất trong giáo viên kế hoạch giảng dạy chi tiết từng bài, từng chương, từng học kỳ phù hợp với từng đối tượng học viên" cũng chưa hiệu quả (61,7% đánh giá đã làm nhưng chưa tốt). Điều này cho thấy sinh hoạt tổ bộ môn chưa thực sự phát huy được vai trò trong quản lý chuyên môn nói chung và quản lý dạy học phân hoá nói riêng.

Tương tự như trong quản lý đổi mới nhận thức (mục 2.3.1), ở đây, kiểm tra - đánh giá tiếp tục là một hạn chế của công tác quản lý dạy học phân hoá ở Trung tâm GDNN-GDTX Ba Bể. Việc "Kiểm tra và có biện pháp xử lý, điều

chỉnh kịp thời KH giảng dạy đã đề ra" có 88,2% đánh giá là đã làm nhưng chưa tốt. Các hình thức, phương pháp kiểm tra, đánh giá không đem lại hiệu quả sẽ không tạo được động lực thúc đẩy giáo viên tích cực dạy học phân hoá.

Những hạn chế trong quản lý nội dung dạy học phân hoá cần được Trung tâm cần phải xem xét và khắc phục để nâng cao hiệu quả của dạy học phân hoá ở Trung tâm.

2.3.3. Thực trạng quản lý hoạt động dạy của giáo viên

Bảng 2.6. Tổng hợp ý kiến đánh giá về công tác quản lý hoạt động dạy của giáo viên ở Trung tâm GDNN-GDTX Ba Bể

Nội dung đánh giá

Số ý kiến

Mức độ thực hiện

Thực hiện tốt

Đã làm nhưng

chưa tốt

Chưa làm

Công tác phân công

giảng dạy theo quan điểm dạy học phân hoá

17,7

82,3

Công tác quản lý soạn bài, chuẩn bị giờ lên

lớp của GV theo quan điểm dạy học phân hoá

26,5

73,5

Công tác quản lý giờ lên lớp của GV theo quan điểm dạy học

phân hoá

32,4

67,6

Công tác quản lý sinh hoạt tổ chuyên môn và hồ sơ chuyên môn theo

quan điểm dạy học phân hoá

5,9

94,1

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 120 trang tài liệu này.

Quản lý hoạt động dạy của giáo viên trong Trung tâm bao gồm bốn nội dung cơ bản: Công tác phân công giảng dạy theo quan điểm dạy học phân hoá;

Công tác quản lý soạn bài, chuẩn bị giờ lên lớp của GV theo quan điểm dạy học phân hoá; Công tác quản lý giờ lên lớp của GV theo quan điểm dạy học phân hoá và Công tác quản lý sinh hoạt tổ chuyên môn và hồ sơ chuyên môn theo quan điểm dạy học phân hoá.

Bảng 2.6 cho thấy công tác quản lý hoạt động dạy của giáo viên được đánh giá không cao về chất lượng, thể hiện ở tỷ lệ khá thấp của các ý kiến đánh giá thực hiện tốt (dao động từ 5,9% đến 32,4%).

Hai nội dung nhận được đánh giá chưa tốt cao nhất là việc "Công tác quản lý sinh hoạt tổ chuyên môn và hồ sơ chuyên môn theo quan điểm dạy học phân hoá" (94,1% ý kiến đánh giá đã làm nhưng chưa tốt) và "Công tác phân công giảng dạy theo quan điểm dạy học phân hoá" (82,3% ý kiến đánh giá đã làm nhưng chưa tốt).

Về "Công tác quản lý sinh hoạt tổ chuyên môn và hồ sơ chuyên môn theo quan điểm dạy học phân hoá", Trung tâm thực hiện khá đều đặn và đúng quy chế về sinh hoạt tổ chuyên môn. Tuy nhiên, nội dung sinh hoạt còn đơn điệu, đôi khi lặp đi lặp lại các nội dung sinh hoạt. Vấn đề dạy học phân hoá chưa được bàn thảo nhiều trong các buổi sinh hoạt giữa những cán bộ giáo viên cùng chuyên ngành để cùng nhau tháo gỡ những khúc mắc, khó khăn trong việc thiết kế bài giảng và tổ chức dạy học phân hoá đạt hiệu quả.

Về công tác phân công giảng dạy theo quan điểm dạy học phân hoá, qua phỏng vấn, một số cán bộ quản lý cho biết hoạt động này được làm không thường xuyên trong Trung tâm. Nguyên nhân là do điều kiện nhân lực chưa cho phép thực hiện thường xuyên và hiệu quả. Có hai hạn chế của nguồn nhân lực khiến Trung tâm không thể thực hiện tốt công tác phân công giảng dạy theo quan điểm dạy học phân hoá. Một là, số lượng giáo viên của Trung tâm không lớn để có thể có được nhiều lựa chọn khi phân công giáo viên về các lớp, dẫn đến có giáo viên được phân công phụ trách lớp có đối tượng học viên

chưa thật phù hợp. Hai là, đội ngũ giáo viên Trung tâm chưa được bồi dưỡng thường xuyên về dạy học phân hoá để có những năng lực đáp ứng yêu cầu của dạy học phân hoá ở một đơn vị có học viên đầu vào đa dạng như Trung tâm GDNN-GDTX.

2.3.4. Thực trạng quản lý hoạt động học tập của học viên

Bảng 2.7. Tổng hợp ý kiến đánh giá về công tác quản lý hoạt động học tập của học sinh ở Trung tâm GDNN-GDTX Ba Bể

Nội dung đánh giá

Số ý kiến

Mức độ thực hiện

Thực hiện tốt

Đã làm nhưng

chưa tốt

Chưa làm

Chỉ đạo GVCN xây dựng nề nếp, giáo dục

ý thức, động cơ và PP học tập cho học viên

32,3

67,7

Chỉ đạo GVCN kết hợp với Đoàn Thanh niên và GVBM giám sát nề nếp tự học của

học viên

50,0

Động viên, giúp đỡ, khen thưởng và kỷ luật

kịp thời

52,9

47,1

Quan tâm việc tổ chức hướng dẫn học tập, rèn luyện cho HV một số

kỹ năng tự học, tự nghiên cứu

41,1

58,9

Tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo HV

yếu

58,9

41,1

Việc quản lý hoạt động dạy của giáo viên có nhiều nội dung, bao gồm Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm xây dựng nề nếp, giáo dục ý thức, động cơ và phương pháp học tập cho học viên; Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm kết hợp với

Đoàn Thanh niên và giáo viên bộ môn giám sát nề nếp tự học của học viên; Động viên, giúp đỡ, khen thưởng và kỷ luật kịp thời; Quan tâm việc tổ chức hướng dẫn học tập, rèn luyện cho học viên một số kỹ năng tự học, tự nghiên cứu và Tổ chức bồi dưỡng học viên giỏi, phụ đạo học viên yếu.

Kết quả điều tra thực trạng thể hiện trong bảng 2.7 cho thấy:

So với nhiều nội dung quản lý dạy học phân hoá khác (như quản lý đổi mới nhận thức, quản lý nội dung ...) thì việc quản lý hoạt động học của học viên trong Trung tâm có chất lượng khá tốt. Không có hoạt động nào trong 5 hoạt động mà tác giả đề xuất xin ý kiến đánh giá là trung tâm chưa thực hiện. Tỷ lệ đánh giá thực hiện tốt của các nội dung tương đối cao, dao động từ 32,3% đến 58,9%.

Hoạt động được đánh giá cao nhất về mức độ thực hiện là "Tổ chức bồi dưỡng học viên giỏi, phụ đạo học viên yếu" với 58,9% ý kiến đánh giá là thực hiện tốt. Các cán bộ quản lý và giáo viên của Trung tâm cho biết với đặc thù về đầu vào của học viên tương đối thấp so với các trường THPT, nên Trung tâm đặc biệt quan tâm chỉ đạo công tác phụ đạo cho học viên yếu, nhằm củng cố, bổ sung, hệ thống kiến thức cho những học viên mất căn bản, có nhận thức chậm, giúp cho học viên có thể tiếp tục tiếp nhận được các kiến thức đang học trên lớp, theo kịp các học viên khác. Từ đó, hạn chế việc nghỉ bỏ học do không hiểu bài, không làm bài tập được trên lớp, mặc cảm..., nâng cao dần chất lượng học tập của học viên trong Trung tâm. Nhiều kinh nghiệm đã được cán bộ giảng viên Trung tâm rút ra từ quá trình phụ đạo học viên yếu kém. Theo đó, công tác phụ đạo học sinh yếu kém ở Trung tâm được tiến hành theo một quy trình:

- Bước 1: Lập danh sách, tìm hiểu nguyên nhân học sinh yếu kém

- Bước 2: Xây dựng kế hoạch phụ đạo phù hợp

- Bước 3: Tổ chức các tiết dạy phụ đạo có hiệu quả

Trong quá trình giảng dạy, chú ý tạo tâm lí thoải mái cho học viên khi tham gia học phụ đạo và phối hợp chặt chẽ với gia đình học viên, giáo viên chủ

nhiệm, Đoàn thanh niên để động viên nhắc nhở hay khen thưởng những học viên yếu kém có nhiều tiến bộ trong học tập.

Được đánh giá thực hiện tốt sau "Tổ chức bồi dưỡng học viên giỏi, phụ đạo học viên yếu" là "Động viên, giúp đỡ, khen thưởng và kỷ luật kịp thời" với 52,9% ý kiến đánh giá là thực hiện tốt; "Chỉ đạo GVCN kết hợp với Đoàn Thanh niên và GVBM giám sát nề nếp tự học của học viên" với 50% ý kiến đánh giá là thực hiện tốt; "Quan tâm việc tổ chức hướng dẫn học tập, rèn luyện cho HV một số kỹ năng tự học, tự nghiên cứu" với 41,1% ý kiến đánh giá là thực hiện tốt; và "Chỉ đạo GVCN xây dựng nề nếp, giáo dục ý thức, động cơ và PP học tập cho học viên" với 32,3% ý kiến đánh giá là thực hiện tốt

Mặc dù mức độ thực hiện của các hoạt động được đánh giá không đồng đều nhau. Tuy nhiên, sự chênh lệch giữa các hoạt động là không quá lớn.

Để nâng cao hiệu quả dạy học phân hoá, Trung tâm cần tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được trong quản lý hoạt động học của học viên, làm cơ sở cho việc thực hiện tốt các nội dung khác trong quản lý dạy học phân hoá ở Trung tâm.

2.3.5. Thực trạng quản lý các điều kiện hỗ trợ hoạt động dạy học phân hóaBảng 2.8. Tổng hợp ý kiến đánh giá về công tác quản lý các điều kiện hỗ trợ hoạt động dạy học phân hóa ở Trung tâm GDNN-GDTX Ba Bể

Nội dung đánh giá

Số ý kiến

Mức độ thực hiện

Thực hiện tốt

Đã làm nhưng

chưa tốt

Chưa làm

Cung cấp đủ các điều kiện thiết yếu để giáo viên thực hiện đổi mới

phương pháp dạy học

64,8

35,2

Có kế hoạch trang bị CSVC trường học, phòng học bộ môn …

23,5

67,7

8,8

Nội dung đánh giá

Số ý kiến

Mức độ thực hiện

Thực hiện tốt

Đã làm nhưng

chưa tốt

Chưa làm

Yêu cầu tổ chuyên môn xây dựng quy trình sử dụng phương tiện dạy học cho từng

chuyên môn

8,8

76,5

14,7

Khuyến khích giáo viên sáng tạo, thiết kế

và sử dụng đồ dùng dạy học tự làm.

Tổ chuyên môn kiểm tra việc sử dụng đồ dùng dạy học của giáo

viên

14,7

70,6

14,7

Bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý, sử dụng đồ dùng DH cho CB quản

lý và giáo viên

70,6

29,4

Đầu tư đồng bộ, kiểm tra đánh gia, quản lý sử dụng CSVC

64,8

35,2

Kiểm tra việc sử dụng đồ dùng DH dựa vào báo cáo của nhân viên thiết bị thí nghiệm, phản ánh của học viên

…

23,5

58,8

17,7

Bảng 2.8 cho thấy so với những nội dung khác thì thực trạng quản lý các điều kiện hỗ trợ hoạt động dạy học phân hóa là một hạn chế của Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên Ba Bể. Có đến 7/8 tiêu chí của quản lý các điều kiện hỗ trợ hoạt động dạy học phân hóa mà tác giả đưa ra để xin ý kiến đều có từ 8,8% đến 35,2% ý kiến đánh giá là chưa làm.

Các ý kiến đánh giá là đã làm tốt cũng có tỷ lệ thấp hơn hẳn các nội dung thực trạng khác, dao động từ 0% đến 50%.

Những tiêu chí bị đánh giá thấp nhất về hiệu quả thực hiện là việc "Cung cấp đủ các điều kiện thiết yếu để giáo viên thực hiện đổi mới phương pháp dạy học"; "Bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý, sử dụng đồ dùng dạy học cho cán bộ quản lý và giáo viên" và "Đầu tư đồng bộ, kiểm tra đánh gia, quản lý sử dụng CSVC". Cả ba tiêu chí này hoàn toàn không có ý kiến đánh giá là thực hiện tốt. Khảo sát thực tiễn, tác giả có thêm căn cứ cho nhận định này.

Thực tế cho thấy Trung tâm trang bị không đầy đủ về đồ dùng dạy học. Đồ dùng dạy học được trang bị từ lâu, hàng năm không có sự bổ sung mua mới, do đó đã rất lạc hậu. Giáo viên gặp khó khăn trong việc đổi mới phương pháp dạy học. Thêm vào đó, trình độ kỹ năng sư phạm của một số giáo viên chưa đáp ứng được yêu cầu về sử dụng thiết bị như cách thức sử dụng, các bước tiến hành, việc bảo quản đồ dùng… Cán bộ phụ trách thiết bị thí nghiệm ở Trung tâm làm việc kiêm nhiệm, không có chuyên môn nghiệp vụ…

Trong các nội dung đánh giá về công tác quản lý các điều kiện hỗ trợ hoạt động dạy học phân hóa ở Trung tâm GDNN-GDTX Ba Bể có hai nội dung liên quan đến tổ chuyên môn đều có tỉ lệ đánh giá là đã làm nhưng chưa tốt khá cao là "Yêu cầu tổ chuyên môn xây dựng quy trình sử dụng phương tiện dạy học cho từng chuyên môn" (76,5% đánh giá đã làm nhưng chưa tốt) "Tổ chuyên môn kiểm tra việc sử dụng đồ dùng dạy học của giáo viên" (70,6% đánh giá đã làm nhưng chưa tốt). Những đánh giá này kết hợp với những đánh giá về hạn chế của tổ chuyên môn trong quản lý nội dung dạy học phân hoá (trong mục 2.3.2) có thể cho phép khẳng định các hoạt động ở cấp độ tổ chuyên môn trong Trung tâm còn chưa hiệu quả, còn mang tính hình thức. Tổ chuyên môn chưa phát huy được vai trò trong quản lý các điều kiện hỗ trợ dạy học phân hoá nói riêng và quản lý dạy học phân hoá nói chung.

Trong bối cảnh khó khăn chung của ngành giáo dục toàn huyện, để khắc phục hạn chế về cơ sở vật chất - thiết bị dạy học, Trung tâm đã tích cực "Khuyến khích giáo viên sáng tạo, thiết kế và sử dụng đồ dùng dạy học tự