Giới Thiệu Chung Về Điều Kiện Tự Nhiên, Kinh Tế Xã Hội Và Những Lợi Thế

Chương 3

THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH Ở HUYỆN THANH THỦY, TỈNH PHÚ THỌ GIAI ĐOẠN 2012 - 2016

3.1. Giới thiệu chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội và những lợi thế cho phát triển du lịch huyện Thanh Thủy

3.1.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội huyện Thanh Thủy

3.1.1.1. Điều kiện tự nhiên

Huyện Thanh Thủy được tái lập từ ngày 01/09/1999, gồm 15 đơn vị hành chính là huyện miền núi nằm ở phía Đông Nam tỉnh Phú Thọ, nằm dọc theo bờ tả sông Đà với tổng chiều dài là 32,5km; Tổng diện tích tự nhiên toàn huyện là 125,1 km2, cách thành phố Việt Trì 50km; giáp Thủ đô Hà Nội mở rộng, cách thị xã Hoà Bình 20km; Về địa giới hành chính, phía Bắc giáp huyện Tam Nông, phía Nam và Tây giáp huyện Thanh Sơn của tỉnh Phú Thọ, phía Đông giáp sông Đà và huyện Ba Vì (Hà Nội).

(Nguồn trang thông tin điện tử huyện Thanh Thủy- Tỉnh Phú Thọ, địa chỉ http://thanhthuy.phutho.gov.vn/)

Tuy là một huyện miền núi, song Thanh Thuỷ có vị trí rất thuận lợi về giao thông (cả về đường bộ lẫn đường thuỷ) mở ra khả giao lưu văn hoá, kinh tế, liên kết vùng phát triển du lịch với các huyện của tỉnh Phú Thọ, với các tỉnh phía Tây Bắc và đặc biệt là với thủ đô Hà Nội.

Khí hậu của Thanh Thuỷ mang đặc điểm chung của khí hậu toàn miền Bắc, có tính chất nhiệt đới gió mùa. Một năm chia thành hai mùa rõ rệt. Mùa nóng bắt đầu từ tháng 4 đến tháng 10, nhiệt độ trung bình cao nhất là 38oC, mưa tập trung nhiều từ tháng 7 đến tháng 9. Mùa lạnh từ tháng 11 đến tháng 3, nhiệt độ trung bình thấp nhất từ 8oC đến 11oC. Độ ẩm tương đối trung bình là 85%, thấp nhất là 24%; băng giá, sương muối thỉnh thoảng cũng có xuất hiện, nhưng thường ở mức nhẹ.

Nhìn chung, khí hậu huyện Thanh Thủy tương đối thuận lợi cho sinh hoạt và các hoạt động kinh tế - xã hội, đặc biệt điều kiện thời tiết rất phù hợp cho việc sinh trưởng và phát triển đa dạng các loại cây trồng lâu năm, cây ăn quả và chăn nuôi gia súc, cung cấp nguồn thực phẩm và có ảnh hưởng tích cực đến phát triển du lịch.

Thanh Thuỷ có nguồn tài nguyên nước khá dồi dào. Sông Đà, một con sông lớn của miền Bắc chạy dọc theo chiều dài của huyện, qua các xã: Tu Vũ, Yến Mao, Phượng Mao, Trung Nghĩa, Đồng Luận, Đoan Hạ, Bảo Yên, Thị trấn Thanh Thủy, Tân Phương, Thạch Đông và Xuân Lộc (11/15 xã, thị trấn của huyện). Đây là con sông cung cấp nguồn nước chính cho sản xuất và đời sống của người dân Thanh Thuỷ

Thanh Thuỷ cũng có lượng nước ngầm khá phong phú, được khai thác dưới dạng giếng đào, giếng khoan để phục vụ cho sản xuất và đời sống của một bộ phận dân cư trên điạ bàn, ngoài khả năng cung cấp nước cho sinh hoạt cho người dân còn là nguồn tài nguyên du lịch trên sông rất có giá trị, đặc biệt là nước khoáng nóng trên địa bàn thị trấn Thanh Thủy phục vụ khách du lịch về nghỉ dưỡng, chữa bệnh…

3.1.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội

Tính đến hết năm 2016 dân số toàn huyện Thanh Thủy là 79.860 người, Toàn bộ dân số của huyện sống trong khu vực nông thôn. Mật độ dân số trung bình của huyện là 639 người/km2, bằng 80% mật độ dân số trung bình toàn tỉnh, đứng thứ 5/12 huyện, thành thị trong tỉnh. Tỷ lệ tăng dân số tự nhiên của huyện những năm gần đây có xu hướng giảm nhưng giảm không nhiều (năm 2015 là 1,4%). Lực lượng lao động của huyện là 56.898 người, chiếm 71,24% tổng dân số toàn huyện.

Huyện Thanh Thủy có sự đa dạng văn hóa dân tộc. Trên địa bàn huyện có 2 dân tộc chủ yếu là dân tộc Kinh, Mường, trong đó dân tộc Kinh chiếm khoảng trên 87% số dân toàn huyện.

Quy mô tăng trưởng kinh tế: Tốc độ tăng trưởng kinh tế (GDP) năm 2016 đạt 8,3%; thu nhập bình quân đầu người là 24,8 triệu đồng; tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện đạt trên 464 tỷ đồng. Tổng giá trị sản xuất của huyện năm 2015- 2016 đạt 1.640.716 triệu đồng, trong đó: Giá trị sản xuất nông, lâm, thuỷ sản đạt: 640.887 triệu đồng; Giá trị công nghiệp, xây dựng đạt: 331.566 triệu đồng; Giá trị thương mại, dịch vụ đạt: 670.263 triệu đồng. Cơ cấu kinh tế: Nông, lâm nghiệp, thuỷ sản: 44,4%; công nghiệp, xây dựng: 15,5%; thương mại, dịch vụ: 40,1%. Tỷ lệ tăng dân số tự nhiên hiện ở mức 1,35%, tỷ lệ hộ nghèo còn 4,3%, tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng còn 11,2%, hàng năm giải quyết việc làm cho gần 2000 người.

3.1.2. Những lợi thế của huyện Thanh Thủy trong phát triển du lịch

Thanh Thủy là một huyện miền núi hội tụ đầy đủ các yếu tố, điều kiện thuận lợi để phát triển nhanh và bền vững ngành du lịch, là một trong 2 khu du lịch trọng điểm của tỉnh Phú Thọ.

Du lịch, thương mại là lĩnh vực có nhiều lợi thế do huyện có vị trí địa lý thuận lợi về giao thông (cả về đường bộ lẫn đường thuỷ) mở ra khả giao lưu văn hoá, kinh tế với các huyện của tỉnh Phú Thọ, với các tỉnh phía Tây Bắc và đặc biệt là với thủ đô Hà Nội. Khí hậu Thanh Thủy mang đậm đặc trưng của vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa ảnh hưởng tích cực đến phát triển du lịch.

Thanh Thủy có tài nguyên nước rất dồi dào có dòng Sông Đà là một trong những con sông lớn của miền Bắc chạy dọc theo chiều dài của huyện, ngoài khả năng cung cấp nước cho sinh hoạt còn là điều kiện thuận lợi để hình thành vùng chuyên canh nông nghiệp manh tính sản xuất hàng hóa lớn và phát triển du lịch trên sông. Đặc biệt có nguồn nước khoáng nóng thiên nhiên quý hiếm đã được Liên hiệp khoa học địa chất Việt Nam công nhận. Thương hiệu nước khoáng nóng Thanh Thủy đã nổi tiếng trong những năm qua, thành phần nước nhiều khoáng chất, đặc biệt có hàm lượng radon cao, dùng nước khoáng nóng để tắm và uống có thể chữa một số bệnh và tăng cường sức khỏe.

Chính các điều kiện tự nhiên thuận lợi đã tạo cho Thanh Thủy một nguồn tài nguyên du lịch tự nhiên khá phong phú và hấp dẫn với các loại hình có thể khai thác như du lịch tham quan, vui chơi giải trí, nghỉ dưỡng chữa bệnh, du lịch sinh thái...

Bên cạnh đó, văn hóa lịch sử cách mạng, văn hóa tâm linh đặc trưng và giáp ranh Hà Nội là điều kiện hấp dẫn các doanh nghiệp đầu tư phát triển kinh doanh du lịch, thương mại. Thanh Thủy còn là nơi cội nguồn của dân tộc Việt Nam với 36 di tích lịch sử đã được xếp hạng trong đó có 5 di tích xếp hạng cấp quốc gia: Đình Đào Xá; đền Tam Công xã Đào Xá; đình Hạ Bì Trung xã Xuân Lộc; tượng đài chiến thắng Tu Vũ; đền Lăng Sương xã Trung Nghĩa, cùng nhiều lễ hội truyền thống đặc sắc... tạo nên một không gian văn hóa vô cùng thiêng liêng có sức hấp dẫn mới, tăng sự thu hút khách và kéo dài thời gian lễ hội.

Ngoài ra, các lễ hội truyền thống độc đáo của các dân tộc sinh sống trên địa bàn huyện, được tổ chức thường xuyên hàng năm với nhiều nét đặc trưng riêng tạo nên sức cuốn hút đối với du khách như: Lễ hội rước kiệu - đền Lăng Sương, lễ hội rước Voi - đình Đào Xá, lễ hội Vật - đền Ngọc Sơn, lễ hội cướp Cây Bông - đình La Phù; lễ hội bơi trải - đền Tam Công, đình Hạ Bì Trung xã Xuân Lộc.

Văn nghệ dân gian huyện Thanh Thuỷ với một số thể loại tiêu biểu như: hát Xoan; hát Ghẹo; hát Chèo cổ; hát Văn Lạc Việt; diễn tấu Cồng chiêng; múa Xuân ngưu; múa rối, hát Ví, hát Giang của đồng bào Mường xã Yến Mao, Phượng Mao.

Tình hình chính trị tại huyện ổn định, an ninh trật tự, an toàn xã hội được giữ vững; kinh tế phát triển đạt mức tăng trưởng khá; hệ thống cơ chế chính sách ngày càng hoàn thiện tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư; công tác xã hội hóa ngày càng được đẩy mạnh thu hút nhiều thành phần kinh tế tham gia hoạt động du lịch.

Từ những lợi thế trên Thanh Thủy sẽ thuận lợi để phát triển du lịch, là một trọng 2 huyện du lịch trọng điểm của tỉnh Phú Thọ.

3.2. Thực trạng phát triển du lịch ở huyện Thanh Thủy tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2012 - 2016

3.2.1. Một số chủ trương phát triển du lịch ở huyện Thanh Thủy giai đoạn 2012 - 2016

Trong những năm qua các cấp, các ngành huyện Thanh Thủy luôn quan tâm đến công tác phát triển du lịch trên địa bàn huyện thông qua các chủ trương cụ thể như:

UBND huyện đã xây dựng Đề án 768/ĐA-UBND ngày 15/9/2012 về phát triển du lịch huyện Thanh Thủy giai đoạn 2012 - 2016, định hướng đến năm 2020, trên cơ sở thực trạng tài nguyên tiềm năng về tự nhiên và các giá trị văn hóa lịch sử truyền thống đa dạng hóa sản phẩm du lịch, hình thành các tua du lịch trong huyện gắn liền với các tuyến du lịch liên vùng trong và ngoài tỉnh.

Ban thường vụ Huyện ủy đã chỉ đạo UBND huyện ban hành Quyết định số 316/QĐ-UBND ngày 18/02/2012 thành lập Ban Chỉ đạo triển khai thực hiện Nghị quyết, Đề án phát triển du lịch huyện Thanh Thủy. Sau khi ra quyết định thành lập Ban chỉ đạo đã xây dựng quy chế hoạt động, phân công nhiệm vụ các thành viên gắn với chức năng của các phòng, ban, ngành và tích cực triển khai thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ mà Nghị quyết, Đề án đề ra trong công tác phát triển du lịch huyện Thanh Thủy.

- Phối hợp với các chủ đầu tư và tranh thủ các nguồn vốn đầu tư xây dựng, sửa chữa, nâng cấp hệ thống hạ tầng giao thông, đầu tư xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch. Các chính sách ưu đãi, thu hút đầu tư của huyện và công tác xúc tiến, quảng bá tiềm năng du lịch được thực hiện có trọng tâm, trọng điểm. Từ các nguồn vốn đầu tư đã hình thành cơ bản kết cấu hạ tầng du lịch thiết yếu và đưa vào khai thác các dự án thành phần tại các khu du lịch

trọng điểm. Hình thành các khu, điểm du lịch với các sản phẩm du lịch đặc chưng của huyện.

- Phát triển và khai thác mới tuyến xe buýt từ Việt Trì đến khu du lịch Đảo Ngọc Xanh Thanh Thủy hoạt động thường xuyên tạo thuận lợi đi lại của người dân, trong đó có khách du lịch.

- Hoàn thiện công trình xây dựng chợ đầu mối, chợ trung tâm huyện Thanh Thuỷ, thúc đẩy giao lưu, trao đổi hàng hoá, cung cấp thực phẩm cho các nhà hàng phục vụ nhu cầu sinh hoạt của khách du lịch.

- Hoạt động quản lý nhà nước về du lịch được tăng cường, việc hướng dẫn, thanh kiểm tra các đơn vị doanh nghiệp hoạt động kinh doanh du lịch dịch vụ được thực hiện thường xuyên tạo môi trường kinh doanh lành mạnh đúng pháp luật. Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch và các quy hoạch chung, quy hoạch chi tiết các khu du lịch được xây dựng làm định hướng cho công tác quản lý, thực hiện các hoạt động đầu tư, kinh doanh, quản lý tài nguyên du lịch. Huyện ủy, UBND huyện luôn chú trọng đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng, phát triển nguồn nhân lực cho hoạt động của các cơ sở lưu trú du lịch. Tạo điều kiện cho cán bộ chuyên ngành du lịch của huyện, chủ các cơ sở lưu trú được tham gia các lớp tập huấn do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức.

- Phát triển các làng nghề trên địa bàn huyện để tạo ra những sản phẩm đưa vào phục vụ khách du lịch như: Làng nghề đan lát Ba Đông - Hoàng Xá; Làng nghề nuôi trồng và chế biến nấm mộc nhĩ Đoan Thượng - Đồng Luận; Làng nghề sản xuất tương bợ xã Thạch Đồng; Làng nghề sản xuất và dịch vụ thủy sản Thủy Trạm - Sơn Thủy…

3.2.2. Thực trạng phát triển du lịch ở Thanh Thủy giai đoạn 2012 - 2016

3.2.2.1. Các chỉ tiêu phát triển du lịch chủ yếu

- Số lượng cơ sở lưu trú:

Trên địa bàn huyện Thanh Thủy hiện có 32 cơ sở lưu trú, trong đó có 03 khách sạn (01 khách sạn 2 sao, 02 khách sạn 1 sao), 29 nhà nghỉ (chủ yếu

tập trung trên địa bàn thị trấn Thanh Thủy, xã Bảo Yên, Hoàng Xá) với tổng số gần 600 phòng nghỉ.

Bảng 3.1: Số cơ sở kinh doanh lưu trú trên địa bàn huyện Thanh Thủy từ năm 2012 đến 2016‌

Năm

2012	2013	2014	2015	2016
Cơ sở lưu trú	17	24	28	30	32
Số phòng	486	511	542	567	600

2012	2013	2014	2015	2016
Tổng lượt khách	124.200	168.140	187.126	190.217	204.000
1. Khách trong ngày	110.674	151.864	162.705	162.561	171.075
2. Khách có lưu trú	13.526	16.276	24.421	27.656	32.925
Tỷ trọng (%)	10,9	9,68	13,0	14,5	16,1
Khách quốc tế	216	312	590	715	870
% so cả tổng (2)	1,6	1,9	2,4	2,58	2,6
Khách nội địa	13.310	15.964	23.831	26.941	32.055
% so cả tổng (2)	98,4	98,1	97,6	97,42	97,4