Giám Sát, Đánh Giá Thực Hiện Kế Hoạch Dạy Học Môn Vật Lí Theo Chương Trình

cấp cơ sở vật lí sâu hơn, rồi đến chủ đề ứng dụng của hiện tượng đó trong khoa học hoặc thực tiễn.

Hiệu trưởng chỉ đạo tổ chuyên môn giáo viên phát triển chương trình môn học Vật lí ở cấp độ bài học theo hướng tinh giản kiến thức hàn lâm, mở rộng kiến thức thực hành, trải nghiệm thực tế, giúp học sinh hình thành phát triển năng lực thực tiễn và giải quyết vấn đề thực tiễn cuộc sống từ lý thuyết đã học.

Chỉ đạo tổ chuyên môn hướng dẫn giáo viên thiết kế bài học theo tiếp cận năng lực dựa trên những đề xuất thay đổi về nội dung chương trình dạy môn Vật lý theo hướng phát triển, dự kiến các phương pháp dạy học và hình thức tổ chức dạy học bài học một cách hiệu quả.

Hiệu trưởng chỉ đạo tổ chuyên môn, hướng dẫn giáo viên xây dựng chương trình trải nghiệm môn Vật lý tạo môi trường học tập trải nghiệm, sáng tạo cho học sinh, thu hút học sinh tham gia, hình thành phát triển năng lực.

Hiệu trưởng rà soát đánh giá và bổ sung chuẩn bị cơ sở vật chất phòng thí nghiệm phục vụ cho hoạt động dạy học theo hướng tiếp cận phát triển năng lực của học sinh, đặc biệt là các phương tiện dạy học thực hành, thí nghiệm cần sử dụng trong dạy học Vật lý.

Hiệu trưởng chỉ đạo giáo viên vận dụng phối hợp phương pháp “ Bàn tay nặn bột” với các phương pháp dạy học khác để tổ chức dạy học môn Vật lý theo hướng trải nghiệm sáng tạo của học sinh, giúp học sinh nắm kiến thức, hình thành kĩ năng thông qua thực hành, thí nghiệm.

Hiệu trưởng chỉ đạo việc kiểm tra đánh giá được thực hiện dựa trên các yêu cầu cần đạt về phẩm chất, năng lực của học sinh đã được quy định trong chương trình. Các yêu cầu cần đạt này được thiết kế dựa trên đặc điểm của môn Vật lí và các mức độ nhận thức trên cơ sở các mức độ theo thang Bloom: nhận biết, hiểu, vận dụng, phân tích, đánh giá, sáng tạo mà ở Việt Nam quen dùng rút gọn là biết, hiểu, vận dụng.

Chỉ đạo giáo viên hoàn thiện dạy học môn Vật lý theo tiếp cận năng lực dựa trên phân tích kết quả kiểm tra và phản hồi thông tin từ học sinh và đồng nghiệp qua hình thức dự giờ.

3.2.3.3. Điều kiện thực hiện biện pháp

Trưởng bộ môn phải nắm vững chương trình dạy học môn Vật lý theo chương trình giáo dục phổ thông mới.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 148 trang tài liệu này.

Giáo viên phải nắm vững những kiến thức cơ bản của nội dung chương trình dạy học môn Vật lý theo chương trình phổ thông mới để phát triển chương trình dạy học theo hướng tiếp cận năng lực của học sinh.

Giáo viên phải nắm vững đặc điểm trình độ nhận thức của học sinh trong quá trình dạy học môn Vật Lý để dạy theo năng lực và nhịp độ nhận thức của học sinh THPT.

Hiệu trưởng trường THPT phải quan tâm đầu tư cơ sở vật chất phòng thực hành, thí nghiệm để tổ chức dạy học.

3.2.4. Giám sát, đánh giá thực hiện kế hoạch dạy học môn Vật lí theo chương trình giáo dục phổ thông mới ở các trường Trung học phổ thông thành phố Móng cái, tỉnh Quảng Ninh

3.2.4.1. Mục tiêu của biện pháp

Nhằm tạo động lực cho hoạt động dạy học môn Vật lí thực hiện theo đúng mục tiêu và kế hoạch dạy học Vật lí đã đề ra đồng thời giúp Hiệu trưởng và giáo viên có những biện pháp kịp thời điều chỉnh quá trình dạy học môn Vật lí cho phù hợp với năng lực của giáo viên, trình độ nhận thức của học sinh và điều kiện hiện có của nhà trường THPT.

3.2.4.2. Nội dung và cách thức thực hiện

i) Nội dung thực hiện biện pháp

Giám sát việc xây dựng kế hoạch dạy học môn vật lí theo từng khối lớp thông qua thực hiện 24 chủ đề dạy học.

Giám sát các kế hoạch dạy học: Kế hoạch dạy học lý thuyết Vật lí; kế hoạch dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn; kế hoạch dạy học trải nghiệm môn Vật lí tại nhà máy, nông trường, xưởng trường; kế hoạch dạy học Vật lí theo hướng giáo dục STEM; kế hoạch dạy học Vật lí theo chủ đề tự chọn định hướng nghề nghiệp.

Giám sát việc tổ chức thực hiện các kế hoạch dạy học trên theo kế hoạch đã xây dựng và được phê duyệt.

Giám sát hoạt động đánh giá kết quả học tập môn vật lí của học sinh theo định hướng phát triển năng lực bao gồm đánh giá thường xuyên, đánh giá định kỳ và đánh giá tổng kết, đánh giá sự tiến bộ của học sinh.

ii) Cách thực hiện biện pháp

Hiệu trưởng cần xác định rõ mục đích, mục tiêu giám sát, đánh giá kế hoạch dạy học nói chung và dạy học môn Vật lí nói riêng theo chương trình mới nói riêng. Hiệu trưởng cần chỉ đạo xác định nội dung, kế hoạch giám sát, đánh giá, yêu cầu cần đạt và thời gian thực hiện từng nội dung đánh giá việc thực hiện kế hoạch hoạt động dạy học, giáo dục nhà trường nói chung và kế hoạch dạy học môn Vật lí ở trường trung học phổ thông.

Hiệu trưởng chỉ đạo xác định các chỉ số đánh giá việc thực hiện kế hoạch hoạt động dạy học, giáo dục nhà trường nói chung và kế hoạch dạy học môn Vật lí nói riêng tại các trường trung học phổ thông.

Hiệu trưởng chỉ đạo tập trung giám sát các nội dung: Dạy lý thuyết; dạy trải nghiệm Vật lí tại hiện trường; Dạy Vật lí theo chủ đề liên môn; STEM; dạy các chủ đề Vật lí tự chọn theo đinh hướng nghề nghiệp vv…

Hiệu trưởng chỉ đạo xác định phương pháp, hình thức đánh giá, chuẩn bị phương tiện, công cụ đánh giá là một yếu tố quan trọng đảm bảo sự thành công của quá trình đánh giá

Phân công trách nhiệm, nghĩa vụ của các bên có liên quan trong việc giám sát, đánh giá việc thực hiện kế hoạch hoạt động dạy học nói chung và dạy học môn Vật lí nói riêng của nhà trường.

Hiệu trưởng chỉ đạo thực hiện các hoạt động tư vấn, can thiệp và hỗ trợ thường xuyên trong quá trình tổ chức thực hiện giám sát và đánh giá kế hoạch dạy học môn Vật lí nhằm thu được những dữ kiện khách quan, trung thực và tín cậy.

Hiệu trưởng chỉ đạo sử dụng kết quả giám sát, đánh giá để điều chỉnh cấu trúc nội dung dạy học môn Vật lí trong chương trình hiện hành và xây dựng kế

hoạch giáo dục mới môn học, hoạt động giáo dục và của nhà trường theo định hướng phát triển năng lực học sinh, tăng cường năng lực thực hành, thí nghiệm, vận dụng kiến thức, giáo dục đạo đức và giá trị sống, rèn luyện kĩ năng sống, hiểu biết xã hội, thực hành pháp luật.

- Chỉ đạo tổ nhóm chuyên môn cấu trúc, sắp xếp lại nội dung dạy học của môn Vật lí trong chương trình hiện hành theo định hướng phát triển năng lực HS, phối hợp với giáo viên Hóa, Sinh xây dựng các chủ đề dạy học liên môn; Dạy học STEM; Dạy học trải nghiệm Vật lí tại hiện trường.

- Chỉ đạo đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức dạy học Vật lí theo định hướng phát triển năng lực HS và đa dạng hóa phương pháp, hình thức tổ chức dạy học.

Hiệu trưởng chỉ đạo đổi mới sinh hoạt chuyên môn của tổ/nhóm chuyên môn Vật lí thông qua hoạt động nghiên cứu bài học (có hướng dẫn, tập huấn riêng). Tăng cường các hoạt động dự giờ, rút kinh nghiệm để hoàn thiện từng bước cấu trúc nội dung, phân phối chương trình các môn Vật lí, phương pháp và hình thức tổ chức dạy học, cách thức kiểm tra, đánh giá kết quả học tập, rèn luyện của HS theo định hướng phát triển năng lực HS trong dạy học Vật lí;

3.2.4.3. Điều kiện thực hiện

Hiệu trưởng nhà trường THPT phải nắm vững chương trình, kế hoạch giáo dục nhà trường và chương trình dạy học môn Vật lí theo chương trình giáo dục phổ thông mới, có năng lực xây dựng và tổ chức thực hiện hoạt động giám sát, đánh giá việc thực hiện kế hoạch dạy học.

Các lực lượng tham gia giám sát việc thực hiện kế hoạch hoạt động dạy học nói chung dạy học môn Vật lí nói riêng ở các trường trung học phổ thông phải có năng lực giám sát, đánh giá.

Các kết quả giám sát, đánh giá phải được sử dụng có hiệu quả để đổi mới hoạt động dạy học môn Vật lí và nâng cao chất lượng dạy học ở trường THPT.

Giáo viên Vật lí phải có năng lực tự kiểm tra, tự giám sát và điều chỉnh quá trình triển khai thực hiện chương trình dạy học.

3.2.5. Đảm bảo các điều kiện về cơ sở vật chất thực hiện kế hoạch dạy học môn Vật lí theo chương trình giáo dục phổ thông mới ở các trường Trung học phổ thông thành phố Móng cái, tỉnh Quảng Ninh

3.2.5.1. Mục tiêu của biện pháp

Môn vật lý là một môn khoa học thực nghiệm, các kiến thức vật lí trong chương trình THPT gắn liền với cuộc sống hàng ngày nên cơ sở vật chất, thiết bị dạy học là điều kiện cực kỳ cần thiết để thực hiện và phục vụ hoạt động dạy học vật lí vì thế, cần có sự đầu tư mạnh mẽ về cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, đặc biệt là đồ dung thực hành, thí nghiệm cho các trường THPT nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục cấp học và mục tiêu môn học, dựa trên hệ thống cơ sở vật chất, thiết bị dạy học.Tăng cường cơ sở vật chất, phương tiện, kỹ thuật phục vụ dạy học môn vật lí nhằm tạo điều kiện, phương tiện giúp cho quá trình dạy học môn Vật lí theo chương trình giáo dục phổ thông mới đạt được hiệu quả cao.

3.2.5.2. Nội dung và cách thức thực hiện

i) Nội dung biện pháp

Hiệu trưởng chỉ đạo phân tích đánh giá chương trình dạy học môn Vật lí 2018, xác định phương tiện dạy học, vật dụng thực hành thí nghiệm, cơ sở vật chất cần đầu tư phục vụ dạy học cho từng khối lớp và dạy học theo chủ đề.

Hiệu trưởng chỉ đạo đánh giá lại cơ sở vật chất trang thiết bị phục vụ dạy học nói chung và phục vụ dạy học môn vật lí nói riêng theo chương trình giáo dục phổ thông mới.

Mua sắm bổ sung hoàn thiện các điều kiện dạy học môn vật lí theo chương trình giáo dục phổ thông mới.

ii) Cách thực hiện biện pháp

Nhà trường xây dựng kế hoạch duy trì các điều kiện cơ sở vật chất, thiết bị tốt hiện có của nhà trường phục vụ cho hoạt động dạy và học môn Vật lí. Đồng thời có kế hoạch mua sắm mới các thiết bị hiện đại phù hợp với điều kiện về nguồn lực tài chính của nhà trường. Hiệu trưởng chỉ đạo quan tâm đầu tư các phương tiện trực quan, phương tiện nghe nhìn, máy móc điện tử phát triển

mạnh; dụng cụ thực hành, thí nghiệm vật lí, tận dụng những "thế mạnh" của chúng để thực hiện hàng loạt các thao tác, quy trình dạy học Vật lí trên lớp với một tốc độ rất nhanh, với sự trực quan tối đa cùng với tính chính xác, tính hấp dẫn lớn.

Lập sổ theo dõi việc sử dụng trang thiết bị dạy học Vật lí thường xuyên theo phân phối chương trình môn Vật lí mới. Quản lý thiết bị dạy học đúng quy trình kỹ thuật và thực hiện nghiêm túc quy chế mượn, sử dụng, bảo quản và trả đồ dùng dạy học .

Tổ chức bồi dưỡng kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin và các thiết bị dạy học Vật lí, đặc biệt là máy chiếu projector cho GV trong việc soạn bài cũng như tổ chức tiết dạy.

Có kế hoạch duy tu bảo dưỡng và sửa chữa thường xuyên với các thiết bị dạy học Vật lí như đồ dùng thí nghiệm, thực hành, máy vi tính, đầu video, đầu DVD, đài cát- xét… Tiến hành thay thế các trang thiết bị lạc hậu, đã hỏng theo yêu cầu chính đáng của GV và HS

Bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ phụ trách thiết bị về công tác quản lý cơ sở vật chất và sử dụng cũng như tư vấn cho GV sử dụng các phương tiện ký thuật tiên tiến và công tác giảng dạy môn Vật lí.

Huy động các nguồn lực để xây dựng “phòng học bộ môn” riêng cho môn, huy động các nguồn lực để xây dựng “phòng học thực hành, thí nghiệm” riêng cho môn Vật lý và môn Hóa, Sinh đang là yêu cầu cấp thiết của nhà trường.

Xây dựng phòng học bộ môn riêng cho bộ môn khoa học tự nhiên. Muốn thực hiện được Hiệu trưởng phải có kế hoạch dài hơi, linh hoạt vận dụng trong việc huy động các nguồn lực trong và ngoài nhà trường đặc biệt là khai thác nguồn hỗ trợ từ dự án và doanh nghiệp trên địa bàn.

Hiệu trưởng lập kế hoạch xây dựng phòng học bộ môn với các trang thiết bị nghe nhìn phục vụ cho dạy và học môn Vật lí và các môn học khoa học tự nhiên; dự kiến kinh phí khả thi so với điều kiện hiện có của nhà trường.

Hiệu trưởng chỉ đạo kế toán xác định rõ nguồn ngân sách có thể dành cho việc xây dựng phòng học bộ môn Vật lí.

Lãnh đạo nhà trường kết hợp với GVCN và ban đại diện cha mẹ HS các lớp phát hiện các gia đình phụ huynh có điều kiện kinh tế, là doanh nghiệp kinh doanh thành công trên địa bàn và tổ chức các biện pháp vận động nhà tài trợ giúp đỡ nhà trường một phần nguồn kinh phí xây dựng phòng học bộ môn trực tiếp phục vụ cho con em họ học môn vật lý có chất lượng.

Hiệu trưởng chỉ đạo khẩn trương xây dựng phòng học bộ môn dành cho các môn khoa học tự nhiên, môn Vật lí có thực hành, thí nghiệm trên quan điểm tiết kiệm và hiệu quả; có hình thức tuyên truyền rộng rãi những đóng góp của tổ chức và cá nhân ủng hộ cho nhà trường. Phòng học bộ môn có đầy đủ các phương tiện thực hành, thí nghiệm của bộ môn tạo điều kiện cho việc dạy và học Vật lí hiệu quả, phát triển năng lực sáng tạo và giải quyết vấn đề của học sinh.

- Việc quản lý, khai thác và sử dụng các TBDH hiện có cần chú ý:

Giữ gìn, củng cố cơ sở vật chất , TBDH hiện có, nâng cao ý thức trách nhiệm cho cán bộ, giáo viên và học sinh về ý thức bảo vệ của công, giữ gìn vệ sinh chung, làm đẹp môi trường.

Xây dựng nội quy sử dụng các phòng chức năng như: Văn phòng, phòng hành chính, thư viện, phòng thí nghiệm, phòng bộ môn...có sổ sách bàn giao ghi tình trạng lúc mượn và lúc trả.

Tổ chức bồi dưỡng hoặc cử cán bộ, giáo viên tham gia đầy đủ các lớp tập huấn về sử dụng, bảo quản TBDH. Phải có những nhân viên có khả năng sử dụng thành thạo các TBDH.

Sử dụng hiệu quả nguồn kinh phí được cấp phát trong việc mua thêm sách, tài liệu tham khảo, vật dụng thực hành, thí nghiệm...Vận động các cơ quan, tập thể, đơn vị sản xuất trên địa bàn trường tham gia góp phần xây dựng CSVC nhà trường.

Tận dụng có hiệu quả CSVC hiện có, khai thác tác dụng của nó trong công tác giảng dạy Vật lí của nhà trường. Bên cạnh đó thường xuyên phát động phong trào GV làm đồ dùng dạy học.

3.2.4.3. Điều kiện thực hiện biện pháp

Nhà trường có nguồn tài chính dự trữ để tăng cường cơ sở vật chất trường học đảm bảo điều kiện dạy học.

Hiệu trưởng phải có năng lực làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục để tăng cường cơ sở vật chất phục vụ cho việc dạy học môn Vật lý

Khuyến khích giáo viên tích cực làm đồ dùng dạy học Vật lí

3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý

Trong năm biện pháp đề xuất trên đây mỗi biện pháp đều có những mục tiêu được xác định với nội dung và cách thức tiến hành để đạt được mục tiêu và điều kiện thực hiện. Tuy nhiên giữa 5 biện pháp quản lý dạy học Vật lí theo chương trình giáo dục phổ thông mới có mối quan hệ mật thiết với nhau, phụ thuộc lẫn nhau, chi phối kết quả của nhau:

Biện pháp thứ nhất, thứ 2 và biện pháp thứ 3 là các biện pháp trọng tâm còn hai biện pháp thứ 4 và biện pháp thứ 5 là các biện pháp điều kiện.

Để quản lý hoạt động dạy học môn Vật lí theo chương trình giáo dục phổ thông mới ở trường THPT đòi hỏi Hiệu trưởng phải thực hiện đồng bộ các biện pháp nêu trên trong quản lý hoạt động dạy học theo chương trình giáo dục phổ thông mới ở trường THPT.

3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất

3.4.1. Mục tiêu của khảo nghiệm

Nhằm xác định mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Vật lí theo chương trình giáo dục phổ thông mới ở các trường THPT thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh đã đề xuất

3.4.2. Nội dung khảo nghiệm

Khảo nghiệm về mức độ cần thiết và tính khả thi của 5 biện pháp đề xuất

3.4.3. Đối tượng khảo nghiệm

22 cán bộ quản lý cấp Sở, cấp trường; cấp bộ môn và 13 giáo viên dạy môn Vật lí ở các trường THPT thành phố Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh.