Những Điểm Cần Kế Thừa Và Tiếp Tục Nghiên Cứu

các trường đại học. Đội ngũ giảng viên đó, khi về nước đã cố gắng tăng cường mối quan hệ với các đồng nghiệp- trao đổi giảng viên xung quanh việc giảng dạy và nghiên cứu với các trường của Mỹ mà trước đây họ từng học tập bao gồm một chương trình giảng dạy ở các trường quốc tế và các cơ hội học tập ở nước ngoài, cũng như mời các giáo sư từ Mỹ, dành ba đến sáu tháng dạy tại các trường của Hàn Quốc. Nghiên cứu tại Đại học Khoa học Xã hội, Đại học Quốc gia Seoul, tất cả các giảng viên CTXH đều có trình độ Tiến sĩ, ví dụ GS Cho Heung-Seek, Đại học Washington dạy Chính sách phúc lợi xã hội, Kinh tế phúc lợi xã hội. GS Kim Hye- Lan, Đại học Quốc gia Seoul dạy Lý thuyết dịch vụ xã hội, lý thuyết thực hành phúc lợi xã hội. GS Lee Bong-Joo, Đại học Chicago dạy CTXH lâm sàng, dịch vụ xã hội cho phụ nữ. GS Ahn Sang-Hoon, Đại học Chicago dạy Dịch vụ xã hội cho trẻ em, đánh giá và phân tích các chương trình dịch vụ xã hội. GS Ku In-Hoe, Đại học Uppsala dạy Chính sách xã hội, hệ thống an sinh xã hội. GS Kahng Sang Kyoung, Đại học Washington Nghiên cứu về nghèo đói, chính sách phúc lợi xã hội. GS Hong Baeg Eui, Đại học Michigan dạy CTXH lâm sàng (sức khỏe tâm thần) . GS Park jung min, Đại học Washington dạy an ninh thu nhập tuổi già, thống kê xã hội, phúc lợi sinh thái. GS Joan P. Yoo, Đại học Pennsylvania dạy Dịch vụ xã hội, nghèo đói, nhà ở, y tế. GS Murli DesaiHa Jung-Hwa , Đại học Wisconsin dạy CTXH y tế, Dịch vụ xã hội cho trẻ em, Các vấn đề về sức khỏe, Lão hóa và cuộc sống khoa học, yếu tố xã hội và hành vi của sức khỏe và sức khỏe tâm thần.

Hầu hết sinh viên tốt nghiệp tại trường đã tiến bộ đến nghề nghiệp có liên quan chặt chẽ đến lĩnh vực phúc lợi xã hội. Nhiều sinh viên tốt nghiệp đã trở thành học giả và các nhà nghiên cứu và đã đảm nhận các vị trí trong các trường đại học và viện nghiên cứu. Đây là một trong những hướng phát triển đội ngũ giảng viên ngành CTXH của Hàn quốc.[116]

1.3.3. Tại Canada

Nghiên cứu ở đại học Uottawa, đội ngũ GS ngành CTXH là những người vừa tham gia công tác giảng dạy, vừa tham gia hướng dẫn thực hành tại các cơ sở xã hội. GS Deslauriers, trong khi làm việc với các gia đình gặp khó khăn với tư cách là

một nhân viên xã hội, ông đã hoàn tất chương trình đại học và sau đại học của mình tại Đại học du Québec en Outaouais, sau đó tại Đại học Montreal và McGill, tại nơi làm việc. xã hội. Trong thời gian thực hành các dịch vụ xã hội và thể chế cộng đồng, cũng như trong các nghiên cứu và kinh nghiệm giảng dạy của mình, ông đã phát triển sở thích nghiên cứu: quá trình yêu cầu giúp đỡ từ nam giới, dịch vụ từ những người đàn ông có hành vi bạo lực và quan hệ cha con, đặc biệt là trong giới trẻ. Ông Deslauriers dạy các khóa học về phương pháp can thiệp tâm lý xã hội, cũng như các lý thuyết liên quan đến dịch vụ cho gia đình.

GS Marc Molgat giảng dạy tập trung vào các cơ sở xã hội của CTXH . Nghiên cứu của ông tập trung vào cuộc sống của thanh niên, bao gồm quỹ đạo nhà ở, quan hệ xã hội và mối quan hệ với cha mẹ, và sự tích hợp của giới trẻ với trình độ học vấn thấp. Ông hiện là một đồng nghiên cứu trong hai nghiên cứu được tài trợ bởi Hội đồng Nghiên cứu Khoa học Xã hội và Nhân văn, về thanh thiếu niên trong quá trình chuyển tiếp và chăm sóc liên thế hệ. giáo sư Molgat hiện là Giám đốc của Trường CTXH .

Simon Lapierre là Phó giáo sư tại Trường CTXH . Ông là một thành viên sáng lập của Nhóm nghiên cứu chống bạo lực nữ quyền (FemAnVi). Công trình nghiên cứu của ông, được tiến hành với sự hợp tác của các nhà hoạt động nữ quyền và các học viên, điều tra các biểu hiện khác nhau về bạo lực đối với phụ nữ, bao gồm cả bạo lực gia đình, tình dục và cấu trúc. Ông cũng tập trung vào kinh nghiệm và quan điểm của trẻ về bạo lực gia đình, và kinh nghiệm của phụ nữ về việc làm mẹ trong bối cảnh bạo lực gia đình. Simon cũng là một thành viên của Lực lượng Đặc nhiệm của Đại học Ottawa về Tôn trọng và Bình đẳng, đã công bố báo cáo Kết thúc Bạo lực Tình dục tại Đại học Ottawa (2015).

GS Dahlia Namian có bằng tiến sĩ về xã hội học. Cô là giáo sư tại Trường CTXH tại Đại học Ottawa. Nghiên cứu của cô tập trung vào phân tích các vấn đề xã hội và sức khỏe, và thực hành trong bối cảnh dễ bị tổn thương. Cô hiện đang tiến hành một nghiên cứu về chính sách đầu tiên của nhà ở và vô gia cư

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 234 trang tài liệu này.

Marjorie Silverman là một nhà cổ sinh vật học xã hội và chuyên gia trị liệu tâm lý có chuyên môn về những thách thức liên quan đến chăm sóc gia đình. Marjorie

hoàn thành các nghiên cứu tiến sĩ tại Trường CTXH của Đại học McGill. Cô làm việc mười năm tại Trung tâm Dịch vụ CSSS (Health and Social Service) Cavendish ở Montreal, nơi cô thực hiện tư vấn với những người chăm sóc và nghiên cứu liên quan đến các vấn đề chăm sóc gia đình. Cô cũng đã tổ chức nhiều khóa đào tạo và hội nghị về các chủ đề liên quan đến lão hóa và chăm sóc. [117]

1.3.4. Tại Úc

CTXH là một nghề mà chính phủ Úc dự đoán sẽ tiếp tục tăng trưởng rất mạnh. Nó có nhiều lĩnh vực thực hành, cung cấp một con đường sự nghiệp đa dạng và bổ ích với nhiều cơ hội để tạo nên sự khác biệt thực sự trong cuộc sống của người dân; cung cấp cơ hội nghề nghiệp cho sinh viên tốt nghiệp tại: bệnh viện;các cơ quan chính phủ (chẳng hạn như công lý, nhà ở và thanh thiếu niên và các dịch vụ bảo vệ trẻ em); các cơ quan hỗ trợ và phúc lợi gia đình dựa vào cộng đồng; phụ nữ tị nạn và các trung tâm pháp lý cộng đồng; hội đồng thành phố; sức khỏe tâm thần, khuyết tật và các cơ sở chăm sóc người già, trường học và các dịch vụ con người vì lợi nhuận (ví dụ như tư vấn thực hành tư nhân, dịch vụ việc làm), sinh viên tốt nghiệp CTXH Úc được đánh giá cao trên phạm vi quốc tế.

Nghiên cứu ngành CTXH ở trường Khoa học Xã hội và Nhân văn

Các lĩnh vực nghiên cứu CTXH bao gồm:

Cộng đồng và xây dựng năng lực: Phát triển cộng đồng dựa trên tài sản, khắc phục thảm họa, liên kết trường học và cộng đồng.

Bảo vệ trẻ em: Công việc xã hội của trẻ em và gia đình, tình trạng lạm dụng tình dục trẻ em và kết quả, lạm dụng trẻ em thể chế; tỷ lệ, đáp ứng và phục hồi.

Sáng tạo và nghệ thuật trong CTXH : Mối quan hệ giữa CTXH , nghệ thuật và thay đổi xã hội.

CTXH môi trường: Biến đổi khí hậu, suy giảm môi trường, phụ nữ và người nghèo, thiên tai; chuẩn bị, đáp ứng và phục hồi.

CTXH dựa trên bằng chứng: Nghiên cứu sử dụng trong CTXH .

Tác động của chính sách phát triển đối với CTXH ở miền Nam toàn cầu, các vấn đề liên quan đến công việc xã hội và đóng góp cho châu Phi và châu Á, bao gồm cả Trung Quốc.

CTXH và sức khỏe: Quản lý xã hội về bệnh mãn tính.

Giám sát CTXH : Cách tiếp cận quan trọng đối với giám sát CTXH , phương pháp sư phạm quan trọng, học tập tổ chức.

Kiến thức sản xuất và chuyển giao trong CTXH : Kết nối nghiên cứu hành động, bắc cầu khoảng cách lý thuyết-thực hành.

Chủ nghĩa quản lý chủ đạo và tác động của nó đối với CTXH và các dịch vụ của con người.

Doanh nghiệp xã hội, phát triển doanh nghiệp vi mô.

Chính sách xã hội Nghiên cứu phát triển: tác động của chính sách và chương trình xã hội đối với người sử dụng dịch vụ và gia đình, chính sách xã hội và thực hiện chương trình trong môi trường phức tạp

Nghiên cứu CTXH tại Đại học Newcastle có danh tiếng xuất sắc. Đây là xếp hạng ERA cao nhất cho CTXH ở Úc và Đại học Newcastle là trường đại học duy nhất nhận được năm người trong lĩnh vực nghiên cứu này. Nhân viên xã hội Úc được quốc tế đánh giá cao về khả năng chuyên môn CTXH , họ cũng là sản phẩm được đào tạo bởi đội ngũ giảng viênở các trường đại học, với rất nhiều lĩnh vực của ngành. Và CTXH là một ngành có nhiều người theo học trong đó có cả các du học sinh đến từ Việt Nam, bởi đây là một nghề dễ xin việc tại Australia.[118]

1.4. Kinh nghiệm cho các trường đại học ở Việt Nam

Đến nay, các cơ sở giáo dục và đào tạo ngành CTXH đã cung cấp cho thị trường lao động hàng ngàn cử nhân trình độ đại học ngành CTXH. Kết quả giáo dục và đào tạo của ngành CTXH đã góp phần nâng cao nhận thức của xã hội về vị trí, vai trò của ngành CTXH. Thực tế cho thấy:

- Khảo sát thực tiễn nhu cầu xã hội, lấy đó làm cơ sở để xây dựng, phát triển chương trình đào tạo với những hướng chuyên sâu theo từng lĩnh vực hay từng nhóm đối tượng, ví dụ như CTXH với trẻ em, với người rối nhiễu tâm trí, với phụ nữ, với người già; CTXH trong trường học, bệnh viện, …

- Sử dụng hiệu quả các chuyên gia nước ngoài trong nâng cao trình độ đội ngũ giảng viên tại trường và đội ngũ cán bộ kiểm huấn tại cơ sở xã hội thông qua các lớp tập huấn, các khoá đào tạo.

- Tổ chức các chương trình hội nghị, hội thảo, seminar, tập huấn chuyên sâu sát với từng nhóm đối tượng cũng như các lĩnh vực tác nghiệp khác nhau về CTXH để cán bộ làm CTXH chia sẻ, học hỏi kinh nghiệm, nâng cao trình độ.

- Huy động các nguồn lực từ các trường khác nhau để cùng xây dựng chương trình, đào tạo tính chuyên ngành theo đặc thù của CTXH .

- Thúc đẩy mạng lưới hợp tác giữa cơ sở cung cấp dịch vụ CTXH và cơ sở đào tạo; hợp tác của các ngành nghề có liên quan như giáo dục, y tế.

- Cần tập trung các hướng nghiên cứu khoa học – công nghệ trong các trường đại học vào việc tìm hiểu nội dung chương trình, quy trình, kinh nghiệm và phương pháp đào tạo chuyên ngành CTXH tại các nước có ngành đào tạo CTXH tiên tiến trên thế giới và bài học ứng dụng cho đào tạo. CTXH đã phát triển mạnh mẽ và trở thành một nghề với những người chuyên nghiệp làm CTXH , như các nước ở châu Âu, châu Mỹ, Úc... Tăng cường hợp tác quốc tế với những quốc gia này là cách có hiệu quả để học tập việc đào tạo ngành CTXH tại các nước này.

Chúng ta thấy ở đội ngũ giảng viên ngành CTXH ở các nước là những giáo sư nghiên cứu sâu về lý thuyết, có nhiều kinh nghiệm thực tế ở các lĩnh vực của CTXH, đội ngũ này được tạo ra và phát triển từ các dự án CTXH, từ đội ngũ giảng viên các ngành gần được cử đi đào tạo ở nước ngoài, từ đội ngũ sinh viên giỏi sau khi tốt nghiệp được giữ lại trường, nhưng họ đều có điểm chung là có nhiều kinh nghiệm thực tế ở mỗi chuyên ngành mình giảng dạy. Những người ban đầu từ các dự án, hoặc các trung tâm bảo trợ xã hội nhưng thỏa mãn tiêu chí chủ trì hoặc tham gia công trình nghiên cứu khoa học liên quan đến chuyên môn CTXH có thể được tuyển dụng làm giảng viên bởi trong tương lai họ sẽ là đội ngũ có khả năng NCKH.

Đây là những nội dung mà các trường đào tạo CTXH ở Việt Nam cần tham khảo học hỏi.

Nếu so sánh về đội ngũ giảng viên ngành CTXH trong nước với các nước trên thế giới, đội ngũ giảng viên tuy có khác nhau, tùy thuộc vào điều kiện của mỗi nước, nhưng tập trung vào một số nội dung sau:

- Thứ nhất: Tại Việt Nam, từ năm 2004 đến nay đã có trên 30 cơ sở đào tạo bậc đại học và sau đại học ngành CTXH, trong đó chỉ có 5 cơ sở đào tạo CTXH ở trình độ

thạc sỹ, 2 cơ sở đào tạo bậc tiến sỹ. Chúng ta thấy hiện tượng thiếu hụt đội ngũ giảng viên ngành CTXH ở Việt Nam do sự tăng trưởng nhanh của qui mô các trường đào tạo ngành CTXH là phổ biến.

- Thứ hai: Hệ thống đào tạo của chúng ta tập trung theo hướng đào tạo cơ bản mang nặng tính lý thuyết, chưa có nhiều chương trình đào tạo sau đại học và còn thiếu các chương trình chuyên ngành sâu sẽ tác động ảnh hưởng đến hiệu quả và tính chuyên nghiệp của nghề CTXH, trong khi trên thế giới ở các quốc gia có nghề CTXH phát triển thì các chương trình đào tạo là hệ thống các cấp độ từ đại học, thạc sỹ, tiến sỹ CTXH, ngoài ra còn có các chuyên ngành chuyên sâu trong từng lĩnh vực cụ thể, mang chuyên nghiệp của chương trình đào tạo nhằm đáp ứng được nhu cầu cần thiết của xã hội.

- Thứ ba: Do CTXH mới được phát triển nên chưa thể đòi hỏi một hệ thống đào tạo qui chuẩn cũng như tính chuyên nghiệp của nghề, bởi muốn đào tạo thạc sỹ thì cần phải có đội ngũ tiến sỹ, muốn đào tạo tiến sỹ cần có đội ngũ giáo sư mà hiện nay, có không quá 10 người có bằng tiến sỹ CTXH nên về mặt pháp lý và thực tiễn là chưa đủ nguồn lực cho việc hoàn thiện chương trình đào tạo qui chuẩn như các nước.

- Thứ tư: Các trường mở ngành CTXH trên cơ sở có nhiều cán bộ có chuyên môn chuyên ngành gần với ngành CTXH, đang biên chế trong các bộ môn như nhân học, xã hội học, kinh tế chính trị, tâm lý học, …nhận thấy xu hướng phát triển của ngành CTXH tại Việt Nam đã tích cực xúc tiến việc mở ngành đào tạo này và được Bộ GD&ĐT giao quyết định cho mở ngành đào tạo.

- Thứ năm: Chỉ có dưới (12.5%) trong số những người được hỏi đánh giá hoạt động xã hội và cộng đồng của đội ngũ giảng viên CTXH là tốt cho thấy vai trò của các cơ quan tổ chức trong việc phát triển các dịch vụ CTXH ở nước ta chưa mạnh, đây là 2 yếu tố tác động qua lại lẫn nhau cho thấy cần thiết phải tăng cường quảng bá để xã hội thấy được vai trò của CTXH hiện nay.

1.5. Những điểm cần kế thừa và tiếp tục nghiên cứu

Các nghiên cứu trên đã đề cập nhiều góc độ khác nhau về phát triển đội ngũ giảng viên ở từng loại hình và từng điều kiện cụ thể khác nhau. Tất cả các công

trình nghiên cứu đều khảng định: Phát triển đội ngũ giảng viên là yếu tố quyết định chất lượng đào tạo nguồn nhân lực trong các trường đại học hiện nay. Tuy nhiên với những ngành mới hình thành do nhu cầu xã hội như ngành CTXH thì cần phải quan tâm phát triển đội ngũ giảng viên, có như vậy mới đáp ứng với yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực CTXH .Tổng quan nghiên cứu vấn đề phát triển đội ngũ giảng viên trong và ngoài nước, có thể thấy các công trình nghiên cứu đã đạt được những thành tựu quan trọng trong việc phát triển đội ngũ giảng viên. Những đề tài, công trình nghiên cứu nêu trên đã tập trung phân tích tương đối sâu sắc theo nhiều khía cạnh khác nhau về quản lý; quản lý nguồn nhân lực; quản lý phát triển đội ngũ giảng viên; vị trí, vai trò, chức năng nhiệm vụ của giảng viên; chính sách phát triển đội ngũ giảng viên.

Các nghiên cứu ở nước ngoài về đội ngũ giảng viên ngành CTXH đã rất quan tâm đến phát triển những năng lực cần có của một giảng viên CTXH. Các nghiên cứu đều khẳng định: để đào tạo được nhân lực làm CTXH thì đòi hỏi phải được đào tạo và trước hết đội ngũ giảng viên phải đảm bảo về số lượng và chất lượng. Đây là nội dung mà các trường đào tạo CTXH ở Việt Nam cần nắm bắt và thực hiện bởi chúng ta cần phải học hỏi từ những nước có nghề CTXH phát triển và họ đào tạo đáp ứng được nhu cầu xã hội. Để tăng số lượng và nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên ngành này ở nước ta rất cần những nghiên cứu để đưa ra các giải pháp phát triển đội ngũ giảng viên trong các trường đào tạo CTXH. Hiện chưa có nghiên cứu nào về nội dung này, đây là khoảng trống để luận án tiếp tục nghiên cứu để có thể đưa ra một số giải pháp hữu hiệu có thể áp dụng trong giai đoạn hiện nay.

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1

Kết quả của những nghiên cứu trên đây đã cung cấp một số tài liệu thứ cấp và cách tiếp cận chuyên biệt cho quá trình thực hiện đề tài này theo quan điểm kế thừa và phát triển. Tuy nhiên, chưa có công trình nghiên cứu nào đi sâu nghiên cứu một cách cụ thể, toàn diện và sâu sắc đến công tác quản lý phát triển đội ngũ giảng viên ngành CTXH. Vì vậy, việc nghiên cứu đề tài “Phát triển đội ngũ giảng viên ngành CTXH trong các trường đại học ở Việt Nam giai đoạn hiện nay” là rất cần thiết đáp ứng yêu cầu thực tiễn đối với nhân lực của ngành này.

Phát triển đội ngũ giảng viên ngành CTXH được hiểu là quá trình xây dựng, hoàn thiện đội ngũ giảng viên ở các trường đào tạo ngành CTXH , đảm bảo đủ về số lượng, đa dạng về các lĩnh vực trong ngành. Tạo cơ hội để họ phát triển chuyên môn liên tục lâu dài cả ở phương diện lý thuyết và thực hành bằng các hoạt động giảng dạy, hướng dẫn thực hành, tham gia vào nghiên cứu khoa học để đảm bảo chất lượng cho đội ngũ.