nhu cầu và vị trí làm việc của nhân lực quản lý. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cần có quy chế chi tiêu nội bộ phù hợp cho các hoạt động đào tạo và bồi dưỡng năng lực. Công tác này có thể được thực hiện theo các hình thức: Gửi đi đào tạo bên ngoài doanh nghiệp, đào tạo tại doanh nghiệp, tham gia các hội thảo hội nghị và tự học tập nâng cao trình độ. Do đó, để hoạt động đào tạo nhân lực tại các doanh nghiệp đạt kết quả cao cần lưu ý các nội dung sau:
- Về nội dung đào tạo: Cần tập trung vào đào tạo các năng lực mà nhân sự quản lý tại các doanh nghiệp này đang còn yếu và phải phù hợp với nhu cầu làm việc thực tế của đội ngũ quản lý. Theo đề xuất của nhóm cán bộ quản lý, họ muốn tập trung nhiều hơn vào các khóa đào tạo về kỹ năng quản lý, marketing, quản trị rủi ro, xu hướng du lịch mới, và các khóa học về ngoại ngữ như tiếng Trung Quốc và tiếng Pháp.
- Về đối tượng đào tạo: Hầu hết đội ngũ quản lý tại các doanh nghiệp du lịch đều có nhu cầu được đào tạo để nâng cao trình độ chuyên môn. Tuy nhiên, đối với mỗi đối tượng khác nhau thì cần có những nội dung đào tạo khác nhau, do đó, cần phải lên danh sách những người cần được đào tạo theo các nội dung đào tạo tương ứng.
- Về hình thức đào tạo: Các khóa đào tạo cần được thiết kế phù hợp với yêu cầu của từng nhóm quản lý. Việc xây dựng hình thức đào tạo cần được dựa trên ý kiến của doanh nghiệp cũng như cơ sở đào tạo. Sau khi nhận được thông tin và yêu cầu cụ thể của doanh nghiệp, cơ sở đào tạo cần khảo sát nghiêm túc nhu cầu đào tạo của doanh nghiệp và khảo sát mức độ năng lực của học viên để xây dựng chương trình đào tạo phù hợp. Các khóa đào tạo nên được tổ chức vào mùa thấp điểm du lịch. Đối với một số khóa học như ngoại ngữ, có thể áp dụng hình thức học trực tuyến để tiết kiệm thời gian và chi phí đi lại cho học viên.
Nội dung và hình thức đào tạo đối với từng đối tượng làm việc trong ngành du lịch có thể được tóm tắt trong bảng sau:
Bảng 4.1. Nội dung và hình thức đào tạo nhằm phát triển nhân lực quản lý tại các doanh nghiệp du lịch
Loại hình kinh doanh | Nội dung đào tạo | Hình thức đào tạo | |
1 | Lưu trú | - Nghiệp vụ quản lý khách sạn - Marketing trực tuyến, bán hàng trực tuyến - Ngoại ngữ - Kỹ năng đàm phán - Quản trị rủi ro | - Khóa học ngắn hạn, tập trung hoặc trực tuyến - Học thực tế tại các khách sạn, khu nghỉ dưỡng lớn trong nước và quốc tế |
2 | Nhà hàng | - Nghiệp vụ quản lý nhà hàng - Marketing trực tuyến - Quản trị rủi ro | - Đào tạo tập trung, ngắn hạn - Học thực tế tại các nhà hàng lớn ở các địa phương khác. |
3 | Lữ hành | - Xu hướng du lịch mới - Các công cụ bán hàng và marketing trực tuyến - Kỹ năng chăm sóc khách hàng - Nghiệp vụ thiết kế, điều hành chương trình du lịch, nghiệp vụ hướng dẫn - Ngoại ngữ: Trung Quốc, Pháp - Quản trị nhân lực, quản lý tài chính và quản trị doanh nghiệp - Quản trị rủi ro | - Ngắn hạn và mùa thấp điểm - Giao lưu trao đổi giữa các doanh nghiệp - Tổ chức tham quan các điểm du lịch ngoài địa phương |
4 | Vận tải du lịch | - Nghiệp vụ du lịch - Kiến thức chung về du lịch - Các kiến thức liên quan đến đảm bảo an toàn cho khách - Quản trị rủi ro | - Các khóa ngắn hạn và tập trung |
Có thể bạn quan tâm!
-
Thực Trạng Nhân Lực Quản Lý Tại Các Doanh Nghi Ệp Du Lịch Tỉnh Quảng Bình Qua Nghiên Cứu Tình Huống -
Đánh Giá Chung Về Thực Trạng Nhân Lực Quản Lý Tại Các Doanh Nghi Ệp Du Lịch -
Giải Pháp Và Kiến Nghị Phát Triển Nhân Lực Quản Lý Tại Các Doanh Nghiệp Du Lịch Tỉnh Quảng Bình -
Nhóm Giải Pháp Đối Với Chính Quyền Địa Phương -
Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo Trong Tương Lai -
Nhân lực các doanh nghiệp du lịch trên địa bàn Tỉnh Quảng Bình - Thực trạng và giải pháp - 23
Xem toàn bộ 244 trang tài liệu này.
Nguồn : Kết quả điều tra khảo sát (2019)
Từ việc xác định nhu cầu đào tạo doanh nghiệp sẽ xác định được thời gian, nội dung, hình thức đào tạo thích hợp. Việc lập kế hoạch đào tạo cần được xem xét cho phù hợp với từng vị trí hay từng nhóm nhân lực.
Mặt khác, trong điều kiện đa số các doanh nghiệp du lịch Quảng Bình có quy mô nhỏ, kinh phí dành cho đào tạo còn ít thì nên tận dụng tối đa hai hình thức là hình thức đào tạo kèm cặp trong công việc và hình thức tự đào tạo. Ngoài các hình thức đào tạo bên ngoài doanh nghiệp, các nhà quản lý có thể tham gia các khóa đào tạo do chính các nhà quản lý khác trong doanh nghiệp đứng ra giảng dạy. Hình thức này có thể áp dụng trong trường hợp đào tạo nâng cao và chuyên sâu. Hình thức đào tạo kèm cặp trong công việc là dùng các nhân viên giỏi kèm cặp nhân viên mới, nhân viên chưa có kinh nghiệm; hình thức này không chỉ dùng để nâng cao kỹ năng nghề nghiệp mà còn để hỗ trợ về phát triển tâm lý nghề nghiệp; hình thức này cũng có thể được dùng để đào tạo cán bộ quản lý, giám sát. Hình thức này giúp doanh nghiệp tiết kiệm được chi phí trong khi vẫn đem lại hiệu quả rất lớn. Nguyên nhân là do nhân sự quản lý trong các doanh nghiệp vốn đã là những có năng lực tốt, cùng với kinh nghiệm và sự hiểu biết về doanh nghiệp, có khả năng truyền tải kiến thức nhanh chóng đến người khác. Ngoài ra, mỗi cá nhân đều có những năng lực, sở trường nhất định và việc họ tham gia đào tạo, chia sẻ lẫn nhau là một hình thức đào tạo tiết kiệm và hiệu quả.
Bên cạnh đó, việc các doanh nghiệp tổ chức các khóa học nội bộ sẽ diễn ra một các chủ động và gọn nhẹ hơn. Bản thân những người được lựa chọn để đứng lớp cũng cảm thấy nỗ lực phấn đấu của họ được ghi nhận và tôn vinh. Do đó, họ sẽ phải luôn hoàn thiện bản thân hơn nữa để có thể tiếp tục tham gia giảng dạy tại chỗ.
Công tác đào tạo và bồi dưỡng năng lực cho cán bộ quản lý còn có thể được nâng cao qua việc tổ chức các hoạt động thảo luận nhóm, hội thảo chuyên đề giữa các nhà quản lý. Trên thực tế, mỗi cán bộ quản lý chính là chuyên gia trong lĩnh vực mà họ làm việc. Do vậy, việc chia sẻ kinh nghiệm, góc nhìn, bí quyết, giải pháp trong công việc giữa các nhà quản lý trong lĩnh vực du lịch sẽ giúp họ học hỏi lẫn nhau và nâng cao năng lực cá nhân một cách nhanh chóng. Việc áp dụng mô hình này sẽ giúp
các nhà quản lý các doanh nghiệp nhỏ học hỏi được nhiều hơn từ kinh nghiệm quản lý và điều hành từ các nhà quản lý các doanh nghiệp lớn.
Năm là, hoàn thiện chính sách đãi ngộ
Chính sách đãi ngộ đối với nhân lực quản lý tại các doanh nghiệp du lịch cần phải được liên tục đổi mới và hoàn thiện nhằm tạo ra động lực, khuyến khích họ nâng cao năng suất lao động. Các doanh nghiệp hiện nay cần phải có các chế độ đãi ngộ tài chính và phi tài chính phù hợp với thực tế.
- Các chính sách đãi ngộ về tài chính
Hiện nay, việc thu hút được đội ngũ cán bộ quản lý có trình độ cao luôn được các doanh nghiệp quan tâm hàng đầu. Do vậy, các chính sách hấp dẫn về lương, thưởng luôn là các biện pháp được các doanh nghiệp ưu tiên đưa ra nhằm thu hút và giữ chân các đối tượng này. Cụ thể, ngoài mức lương cơ bản cạnh tranh, các doanh nghiệp còn áp dụng hình thức thưởng theo tháng lương thứ 13, thưởng theo doanh thu, tăng thu nhập thường xuyên, thu nhập tương lai hấp dẫn.
Tuy nhiên, khi áp dụng các chế độ đãi ngộ về tài chính, các doanh nghiệp cần lưu ý không quá lạm dụng công cụ này làm quỹ lương của doanh nghiệp bị thâm hụt. Vì vậy, việc thu hút và giữ chân nhân lực quản lý có chất lượng có thể được thực hiện bằng các hình thức đãi ngộ phi tài chính khác.
- Các chính sách đãi ngộ phi tài chính
Như đã đề cập, du lịch Quảng Bình chủ yếu dựa hoàn toàn vào tài nguyên thiên nhiên với hệ thống các hang động chủ yếu nằm xa trung tâm tỉnh. Do vậy, mặc dù được xác định là có tiềm năng để phát triển du lịch trong tương lai, tuy nhiên, khoảng cách địa lý và điều kiện làm việc ở nơi xa trung tâm khiến một số người có tâm lý e ngại khi phải di chuyển khá xa và phải sinh hoạt xa gia đình. Do vậy, các doanh nghiệp du lịch Tỉnh Quảng Bình cần vận dụng có hiệu quả các hình thức đã ngộ phi tài chính nhằm thu hút và giữ chân người lao động.
Nhìn chung, công tác đãi ngộ, chế độ làm việc đã được cải thiện nhiều qua thời gian, hiện nay, ngoài các chế độ được qui định theo luật lao động như chế độ nghỉ phép, nghỉ thai sản, một số hình thức đãi ngộ phi tài chính đang được các
doanh nghiệp hiện nay áp dụng như: cung cấp xe đưa đón nhân viên cho công ty hoặc nhà ở tập thể (ví dụ công ty Lữ hành quốc tế Oxalis, tập đoàn Trường Thịnh) nhằm đảm bảo an toàn và giảm khó khăn trong quá trình người lao động đi đến nơi làm việc. Tuy nhiên, có thể gia tăng sự gắn kết của các đối tượng này đối với doanh nghiệp bằng cách tạo thêm công ăn việc làm phù hợp cho vợ/chồng của các nhân lực quản lý, để họ có thể yên tâm cống hiến và làm việc.
Các doanh nghiệp còn có thể áp dụng hình thức đãi ngộ thông qua công việc, đặc biệt là sự thăng tiến trong công việc. Nếu các nhân sự quản lý nhận thấy cơ hội thăng tiến lên những vị trí cao hơn, họ sẽ cảm thấy gắn bó và có trách nhiệm hơn trong việc thực hiện công việc, khi đó, năng suất và hiệu quả công việc sẽ cao hơn. Để đạt được mục đích này, cần có sự đánh giá chính xác và kịp thời về khả năng và đóng góp của người lao động để có thể đưa họ lên những vị trí cao hơn. Cần tạo điều kiện và các chế độ hỗ trợ trong trường hợp họ có nhu cầu đi tào tạo nâng cao trình độ để đổi lại sự cam kết trở về làm việc của đội ngũ nhân lực này.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cần chú ý đến việc đảm bảo an toàn lao động, an toàn trong môi trường làm việc để mọi người có thể yên tâm làm việc. Có thể ưu tiên mua thêm các gói bảo hiểm nghề nghiệp dành cho đối tượng quản lý để họ nhận thấy tầm quan trọng của mình đối với doanh nghiệp.
Mặt khác, đãi ngộ thông qua môi trường làm việc cũng không kém phần quan trọng. Biện pháp đãi ngộ này nhằm tạo ra tinh thần làm việc thoải mái, đáp ứng được nhu cầu phi vật chất cho nhân viên như tạo không khí làm việc hào hứng, tạo dựng các quan hệ ứng xử giữa các thành viên trong tổ chức theo hướng tích cực, tổ chức các phong trào văn nghệ và thể dục thể thao… Những hoạt động còn giúp các nhà quản lý có cơ hội để hiểu nhân viên của mình hơn, tạo sự gần gũi, gắn kết nhất định, giúp các hoạt động quản trị diễn ra một cách hiệu quả hơn. Hiện nay, ở các doanh nghiệp lớn, nhà hàng lớn ở Quảng Bình thường xuyên cho nhân viên đi tham quan nghỉ dưỡng, các chương trình văn nghệ, thể thao, các hoạt động tập thể nhằm tạo môi trường làm việc thân thiện và sự gắn kết cho người lao động. Tuy nhiên, ở các doanh nghiệp nhỏ thì chưa có hình thức này, vì vậy, các doanh nghiệp đã thực hiện thì cần phải vẫn
dụng linh hoạt và hiệu quả hơn nữa các hình thức đãi ngộ phi tài chính, còn các doanh nghiệp nhỏ nên dần dần áp dụng các hình thức đãi ngộ này vào hoạt động của mình nhằm thu hút được các nhà quản lý có trình độ chuyên môn giỏi.
Sáu là, hoàn thiện quá trình tuyển dụng
Tuyển dụng là bước đầu tiên triển khai chương trình hành động nhân sự để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của các doanh nghiệp du lịch trên địa bàn tỉnh. Hoạt động này đóng vai trò rất quan trọng, vì nó quyết định yếu tố lao động đầu vào của doanh nghiệp. Với mục tiêu tìm, lựa chọn và bố trí đúng người vào đúng việc, đúng thời điểm với chi phí thấp nhất có thể. Vì vậy, để doanh nghiệp có thể có đội ngũ nhân lực quản lý đầy đủ chuyên môn nghiệp vụ, làm việc có hiệu quả thì các doanh nghiệp cần phải xây dựng được một chiến lược tuyển dụng hiệu quả. Quy trình tuyển dụng cần được xây dựng cụ thể từ việc lập kế hoạch tuyển dụng, xác định nguồn tuyển dụng, phương pháp tuyển dụng và thời gian tuyển dụng.
Việc tuyển dụng nhân lực quản lý cần được đầu tư thực hiện, áp dụng các hình thức phỏng vấn sâu về kiến thức chuyên môn, về các kỹ năng lãnh đạo, kỹ năng xử lý tình huống. Quá trình phỏng vấn nên được chuẩn hóa nội dung lẫn trình tự để đánh giá đúng khả năng của ứng cử viên. Mục đích của nội dung phỏng vấn là đánh giá ứng viên ở nhiều khía cạnh liên qua như về phương diện trình độ chuyên môn, khả năng thích nghi, tiếp nhận công việc… Đồng thời cần khai thác thêm các thông tin về tính cách và phẩm chất cá nhân để từ đó đưa ra các đánh giá khác ngoài công việc như tính trung thực, phong cách có phù hợp với doanh nghiệp hay không… Qua đó có thể đánh giá về kiến thức cũng như thái độ của người ứng tuyển nhằm tìm được người có nguyện vọng phát triển phù hợp với định hướng phát triển của doanh nghiệp. Đối với những ứng viên được chọn vào thử việc thì nhà tuyển dụng cũng cần trao đổi rõ ràng và cụ thể đến vấn đề lương thưởng, chế độ của công ty để ứng viên được biết và quyết định có làm việc cùng công ty hay không.
Hoàn thiện cơ cấu tổ chức của doanh nghiệp
Để công tác tuyển dụng được thực hiện tốt thì mỗi doanh nghiệp cần phải có bộ phận chuyên trách về nhân sự, tuy nhiên, ngoài các doanh nghiệp lớn thì các
doanh nghiệp du lịch nhỏ tại Quảng Bình chưa có bộ phận này. Do đó, công tác tuyển dụng chưa có quy trình chuẩn mực hoặc còn sơ sài, chủ yếu thông qua kinh nghiệm của ứng cử viên và mối quan hệ xã hội.
Tìm nguồn tuyển dụng và thu hút ứng viên
Việc xác định nguồn tuyển dụng của các doanh nghiệp du lịch Tỉnh Quảng Bình hiện vẫn đang gặp nhiều khó khăn, theo chủ các doanh nghiệp việc tìm được nhân lực quản lý có chất lượng và am hiểu môi trường kinh doanh du lịch Tỉnh Quảng Bình là không dễ, do vậy, các doanh nghiệp thường xuyên lôi kéo nhân lực có chất lượng, đặc biệt là đối tượng nhân lực quản lý đến từ các doanh nghiệp khác trong tỉnh. Điều này dẫn đến tình trạng các doanh nghiệp trong tỉnh luôn xảy ra tình trạng thiếu nhân lực chất lượng cao và mặt bằng chung về chất lượng nhân lực du lịch trong tỉnh không được cải thiện. Vì vậy, cần phải chấm dứt được vấn đề này. Giải pháp cho vấn đề này được đề xuất đó là:
Đầu tiên, các doanh nghiệp cần có sự liên kết, phối hợp để tránh tình trạng cạnh tranh không lành mạnh trong việc thu hút nhân lực du lịch ở các vị trí quản lý. Ngoài việc tuyển dụng nhân lực quản lý từ bên ngoài, các doanh nghiệp du lịch Tỉnh Quảng Bình có thể tìm được đội ngũ quản lý từ chính doanh nghiệp của mình nếu họ làm tốt công tác quy hoạch nhân lực quản lý. Quy hoạch nhân lực quản lý là việc phát hiện các nhân viên trẻ có đủ năng lực và triển vọng nhằm đưa vào quy hoạch để có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng nhằm tạo nguồn cho các chức doanh lãnh đạo và quản lý trong ngắn hạn và dài hạn. Để làm tốt điều này, các doanh nghiệp phải có quy trình quy hoạch, đánh giá và chế độ thăng tiến cho các ứng cử viên trong nội bộ doanh nghiệp. Tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh, qui trình thăng tiến rõ ràng để tạo động lực cho nhân viên. Các doanh nghiệp cần khuyến khích và ưu tiên trao cơ hội phát triển từ nội bộ. Thâm niên công tác tại doanh nghiệp cũng là một yếu tố quan trọng khi xem xét cơ hội thăng tiến cho các vị trí quản lý. Ví dụ, đối với doanh nghiệp lữ hành, các hướng dẫn viên có năng lực tốt, mức độ hoàn thành công việc cao, thời gian làm việc lâu dài sẽ có cơ hội thăng tiến đảm nhiệm vị trí điều hành. Các đối tượng này có mức độ hiểu biết và kiến thức liên quan đến hoạt động kinh doanh lữ hành sẽ rất phù hợp với vị trí giám đốc điều hành.
Các doanh nghiệp nên sử dụng các cách thức đăng tin tuyển dụng hiệu quả nhằm tiếp cận được các đối tượng mà doanh nghiệp muốn tuyển dụng. Các thông tin tuyển dụng nên được đăng tải thường xuyên trên các phương tiện truyền thông, đặc biệt là các website về tuyển dụng và việc làm. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp có thể kết hợp với các cơ sở đào tạo về du lịch hoặc các chuyên ngành có liên quan nhằm tuyển dụng được những sinh viên giỏi, đặc biệt là những sinh viên có quê tại Quảng Bình.
Bảy là, thay đổi nhận thức của đội ngũ quản lý tại các doanh nghiệp du lịch
Mặc dù kết quả tự đánh giá của các nhà quản lý các doanh nghiệp du lịch cho thấy, các nhà quản lý các doanh nghiệp du lịch Quảng Bình đánh giá khá cao các năng lực của bản thân, tuy nhiên, nhóm nhân lực này vẫn cần thay đổi tư duy và nhận thức của mình đối với việc nâng cao năng lực. Nhân lực quản lý cần ý thức được vai trò và trách nhiệm của mình đối với sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp trong môi trường du lịch đầy cạnh tranh khốc liệt. Họ không chỉ đóng vai trò trong việc điều hành nhằm đảm bảo các bộ phận hoàn thành tốt công việc mà họ còn đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng chiến lược của doanh nghiệp.
Để phát triển bản thân, các nhà quản lý cần phát huy tầm quan trọng của việc tự học. Mặc dù đội ngũ quản lý của các doanh nghiệp du lịch ở Quảng Bình vẫn thường xuyên được tham gia các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ cho công ty hoặc do Sở Du lịch Quảng Bình tổ chức. Tuy nhiên nếu quá phụ thuộc vào các khóa học được tổ chức thì việc nâng cao năng lực sẽ rất bị động. Và các khóa học này không thể được tổ chức thường xuyên và liên tục. Trong khi đó, việc tự học tập nhằm nâng cao năng lực của bản thân có thể được diễn ra thường xuyên thông qua các hoạt động như nghiên cứu sách chuyên ngành, tìm kiếm thông tin trên internet, rèn luyện kỹ năng và nâng cao ý thức thái độ của bản thân.
Ngoài ra, việc tự học tập và nâng cao trình độ của bản thân của đội ngũ quản lý có thể có tác động tích cực đến việc tự học của nhân viên cấp dưới, tạo nên một môi trường làm việc và rèn luyện có hiệu quả cao.