Kinh Nghiệm Về Kiểm Soát Nội Bộ Tại Các Ngân Hàng Thương Mại Và Bài Học

những thông tin chính xác, phát hiện những sai sót kịp thời để giúp ban lãnh đạo có được những những thông tin chính xác, phát hiện những sai sót kịp thời để giúp ban lãnh đạo tìm ra phương án, biện pháp giải quyết đúng đắn, toàn diện hơn, đem lại hiệu quả cao hơn trong hoạt động cho vay.

- Trang thiết bị kĩ thuật trong ngân hàng

Ngày nay công nghệ khoa học là trợ thủ đắc lực cho con người, ngoài yếu tố con người thì trang thiết bị kĩ thuật là không thể thiếu giúp doanh nghiệp muốn đứng vững trên thị trường. Nhận rõ điều này, trong những năm qua các NHTM nước ta đã tích trang bị máy móc công nghệ hiện đại để phục vụ các nghiệp vụ ngân hàng một hính xác, giải quyết nhanh gọn cho khách hàng trong các khâu tín dụng và thanh toán

Ngoài ra thì cơ sở hạ tầng cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra sự an toàn và yên tâm cho khách hàng. Tất cả góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động cho vay của ngân hàng.

7.4 Kinh nghiệm về kiểm soát nội bộ tại các ngân hàng thương mại và bài học kinh nhiệm cho Agribank chi nhánh huyện Phú Vang

7.4.1 Kinh nghiệm của Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank)

a. Đôi nét về lịch sử hình thành phát triển

Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) được thành lập ngày 12/8/1993. Sau hơn 26 năm hoạt động, VPBank đã phát triển mạng lưới lên 227 điểm giao dịch với đội ngũ gần 27.000 cán bộ nhân viên. Tổng thu nhập hoạt động 6 tháng đầu năm 2019 đạt 16.832 tỷ đồng

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 171 trang tài liệu này.

VPBank đang từng bước khẳng định uy tín của một ngân hàng năng động, có năng lực tài chính ổn định và có trách nhiệm với cộng đồng.

Sự tăng trưởng vượt bậc của VPBank thể hiện sinh động ở mức độ mở rộng mạng lưới các chi nhánh, điểm giao dịch trên toàn quốc cùng sự phát

triển đa dạng của các kênh bán hàng và phân phối.

Bên cạnh đó, theo định hướng “Khách hàng là trọng tâm”, các điểm giao dịch đã được thay đổi hoàn toàn về diện mạo, mô hình và tiện nghi phục vụ. Các sản phẩm, dịch vụ của VPBank luôn được cải tiến và kết hợp thêm nhiều tiện ích nhằm gia tăng quyền lợi cho khách hàng... Liên kết với nhiều đối tác lớn trên các lĩnh vực như Vinmec, Be Group, Bestlife, FTU, Flywire, Opes… VPBank đã và đang đưa khách hàng bắt kịp xu thế, trải nghiệm những tiện ích hiện đại, đẳng cấp. Tất cả đã góp phần làm hài lòng khách hàng hiện tại và thu hút thêm khách hàng mới, mở rộng tập khách hàng của VPBank cả về độ lớn và thời gian gắn bó với tốc độ nhanh chóng.

Ngân hàng luôn đi đầu thị trường trong việc ứng dụng công nghệ thông tin tiên tiến trong các sản phẩm, dịch vụ và hệ thống vận hành. Cùng với việc xây dựng môi trường văn hóa doanh nghiệp vững mạnh, hiệu quả, các hệ thống quản trị nhân sự cốt lõi đã được xây dựng và triển khai thành công tại VPBank. Bên cạnh đó, Ngân hàng đã từng bước phát triển một hệ thống quản trị rủi ro độc lập, tập trung và chuyên môn hóa, đáp ứng chuẩn mực quốc tế và gắn kết với chiến lược kinh doanh của Ngân hàng. Song song với việc thực thi những thông lệ quốc tế tốt nhất về quản trị doanh nghiệp, VPBank cũng không ngừng hoàn thiện cơ cấu tổ chức theo chính sách quản trị công ty rõ ràng và minh bạch.

Với những nỗ lực không ngừng, thương hiệu của VPBank đã trở nên ngày càng vững mạnh và được khẳng định qua nhiều giải thưởng uy tín trong nước và quốc tế. Năm 2017, với việc nhận được liên tiếp 20 giải thưởng danh giá, VPBank chạm đích thành công và hoàn thành xuất sắc kế hoạch 5 năm (2012- 2017). VPBank nằm trong Top 3 Ngân hàng TMCP do Vietnam Report vinh danh và được bình chọn là Nơi làm việc hạnh phúc nhất. Năm 2018, nhận về liên tiếp 12 giải thưởng về các sản phẩm, dịch vụ, thương hiệu,… VPBank hoàn toàn xứng đáng với danh hiệu do Vietnam Report bình chọn - Top 10 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam.

Năm 2019, Tạp chí The Asian Banker đã công bố VPBank là “Ngân hàng tốt nhất dành cho SME” tại Việt Nam. Được Brand Finance định giá 354 triệu đô la Mỹ, thương hiệu VPBank đứng thứ 361, là Ngân hàng tư nhân Việt Nam đầu tiên và duy nhất được vinh danh trong “Top 500 ngân hàng có giá trị thương hiệu cao nhất toàn cầu”. VPBank cũng vinh dự nhận được giải thưởng “Top 50 công ty kinh doanh hiệu quả nhất Việt Nam 2018” và tiếp tục thuộc “Top 50 công ty Niêm yết tốt nhất 2019” (Forbes và Nhịp Cầu đầu tư bình chọn). Tháng 7 vừa qua, VPBank được Tổ chức đánh giá nhân sự châu Á (HR Asia) bình chọn là một trong những "Nơi làm việc tốt nhất Châu Á" bên cạnh các tập đoàn đa quốc gia như Nestle, Heineken, Deloitte,... Và dựa trên các tiêu chí về năng lực tài chính, uy tín trên truyền thông và mức độ hài lòng của khách hàng, VPBank vinh dự thuộc Top 10 Ngân hàng thương mại Việt Nam uy tín 2019, Top 10 Ngân hàng TMCP tư nhân uy tín 2019.

Những giải thưởng quốc tế này một lần nữa khẳng định cho chất lượng sản phẩm, dịch vụ, uy tín và sức cạnh tranh nổi bật của VPBank trên thị trường tài chính, ngân hàng tại Việt Nam, đồng thời khẳng định định hướng phát triển đúng đắn của Ngân hàng trong thời gian qua. Trong thời gian tới, VPBank sẽ tập trung đổi mới sản phẩm, dịch vụ, nhằm đem đến những lợi ích vượt trội cho Khách hàng và đặc biệt tập trung nâng cao chất lượng dịch vụ nhằm hướng tới một ngân hàng chuẩn quốc tế.

b. Khái quát về Hệ thống kiểm soát nội bộ tại VPBank

Để bảo đảm hoạt động an toàn, hiệu quả, bảo vệ, quản lý, sử dụng an toàn, hiệu quả tài sản, nguồn lực, đồng thời bảo đảm cho các thông tin tài chính và thông tin quản lý đầy đủ, kịp thời, trung thực và hợp lý, cũng như bảo đảm tuân thủ pháp luật và các quy chế, quy trình, quy định nội bộ, VPBank thiết lập và duy trì Hệ thống Kiểm soát nội bộ theo đúng yêu cầu, qui định Pháp luật và chuẩn mực quốc tế tốt nhất về Hệ thống kiểm soát nội bộ và quản trị rủi ro.

Hệ thống kiểm soát nội bộ: Là tập hợp các cơ chế, chính sách, quy trình,

quy định nội bộ, cơ cấu của tổ chức tín dụng nhằm kiểm soát, phòng ngừa, phát hiện, xử lý kịp thời rủi ro và đạt được yêu cầu đề ra. Hệ thống kiểm soát nội bộ được cung cấp đầy đủ nguồn lực về tài chính, con người, công nghệ để hoạt động hiệu quả và được thực hiện thống nhất từ cấp cao nhất của Ngân hàng tới từng cán bộ, nhân viên của VPBank.

Trách nhiệm giám sát cấp cao được giao cho Hội đồng quản trị (“HĐQT”), Tổng Giám đốc (“TGĐ”), Ban Kiểm soát (“BKS”). HĐQT và TGĐ có các Ủy ban và Hội đồng hỗ trợ thực hiện chức năng giám sát đối với từng hoạt động, bao gồm:

Kiểm soát nội bộ (“KSNB”): Kiểm soát tất cả các hoạt động, quy trình nghiệp vụ và các bộ phận của VPBank nhằm đảm bảo tuân thủ pháp luật, kiểm soát xung đột lợi ích, phát hiện và xử lý vi phạm, nâng cao nhận thức của các cá nhân, bộ phận.

Quản lý rủi ro (“QLRR”): QLRR tại VPBank đảm bảo quản lý các rủi ro trọng yếu, nhận dạng, đo lường rủi ro thường xuyên để phòng ngừa, hạn chế tổn thất, kiểm soát trạng thái rủi ro nhằm tuân thủ hạn mức rủi ro và đảm bảo quyết định có rủi ro phù hợp với chính sách quản lý rủi ro và hạn mức rủi ro.

Đánh giá nội bộ về mức đủ vốn (“ĐGVNB”): VPBank thực hiện kiểm tra sức chịu đựng về vốn, lập kế hoạch vốn, rà soát định kỳ quy trình đánh giá và báo cáo nội bộ về mức đủ vốn nhằm đảm bảo tuân thủ quy định về tỷ lệ an toàn vốn, duy trì tỷ lệ an toàn vốn và tạo cơ sở cho việc xây dựng, điều chỉnh kế hoạch kinh doanh của VPBank.

Kiểm toán nội bộ (“KTNB”): KTNB của VPBank thực hiện kiểm tra, đánh giá độc lập, khách quan về hệ thống KSNB, đánh giá độc lập về tính thích hợp và sự tuân thủ quy định, chính sách nội bộ, thủ tục, quy trình đã được thiết lập trong VPBank; đưa ra kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả; theo dõi, đánh giá việc thực hiện các kiến nghị của BKS với HĐQT, TGĐ, các cá nhân, bộ phận tại trụ sở chính, chi nhánh và đơn vị phụ thuộc khác của

VPBank.

Hệ thống kiểm soát nội bộ tại VPBank được thiết lập, xây dựng dựa trên nền tảng, chuẩn mực quản trị rủi ro hiệu quả với ba tầng bảo vệ độc lập và kiểm soát lẫn nhau, bao gồm:

Tuyến bảo vệ thứ nhất:

+ Trách nhiệm: Nhận dạng, kiểm soát và giảm thiểu rủi ro phát sinh hàng ngày tại VPBank, báo cáo kịp thời, đầy đủ khi phát hiện các rủi ro phát sinh.

+ Đơn vị thực hiện:

(i) Các đơn vị kinh doanh (ĐVKD): Khối Khách hàng cá nhân (RB), Khối Khách hàng doanh nghiệp lớn và đầu tư (CIB), Khối Khách hàng doanh nghiệp (CMB), Khối Khách hàng Doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME), Khối Tín dụng tiểu thương (HBB), Trung tâm Định chế tài chính và Ngân hàng giao dịch (FITB), Khối Thị trường tài chính (FM), Khối Dịch vụ Ngân hàng Công nghệ số (DBS) và các ĐVKD khác được VPBank thành lập;

(ii) Các Đơn vị vận hành – hỗ trợ: Khối Tín dụng (CM), Khối Vận hành (OPS), Khối Công nghệ thông tin (IT), Trung tâm Chiến lược và Quản lý dự án (SPM), Trung tâm Phân tích kinh doanh (BIC), Trung tâm Truyền thông và tiếp thị (Marcom), Khối Quản trị nguồn nhân lực (HR), Khối Tài chính (FIN) và các Đơn vị khác có chức năng vận hành, hỗ trợ được VPBank thành lập.

Tuyến bảo vệ thứ hai:

+ Trách nhiệm: Xây dựng chính sách quản lý rủi ro, quy định nội bộ về quản trị rủi ro, đo lường theo dõi rủi ro và tuân thủ quy định pháp luật.

+ Đơn vị thực hiện: Được tổ chức tại Khối QTRR, Khối Pháp chế và Kiểm soát tuân thủ (“PC&KSTT”).

Tuyến bảo vệ thứ ba:

+ Trách nhiệm: Kiểm toán nội bộ đối với trụ sở chính, chi nhánh, các đơn

vị phụ thuộc khác của VPBank và thực hiện các nhiệm vụ khác theo quy định pháp luật.

+ Đơn vị thực hiện: Khối KTNB

7.4.2 Kinh nghiệm của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (Vietinbank)

Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank) được thành lập từ năm 1988 sau khi tách ra từ Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Là ngân hàng thương mại lớn, giữ vai trò quan trọng, trụ cột của ngành ngân hàng Việt Nam.

Tháng 4/2016, Tạp chí chuyên xếp hạng Forbes sách thường niên 2000 doanh nghiệp lớn nhất thế giới. Vietinbank là doanh nghiệp đầu tiên và duy nhất của Việt Nam nằm trong danh sách này. Ngày 29/12/2016, Vietinbank chính thức được công bố đứng đầu ngành ngân hàng.

Hai sự kiện nổi bật của Vietinbank năm 2016 là tiếp tục kiện toàn bộ máy lãnh đạo cấp cao, nâng cao năng lực quản trị điều hành, kiểm soát tốt hoạt động kinh doanh; tiếp tục triển khai chiến lược hiện đại hóa công nghệ ngân hàng, chuẩn hóa các nghiệp vụ, chuyển đổi mô hình tổ chức hoạt động kinh doanh, quản trị điều hành, quản trị rủi ro theo chuẩn quốc tế.

Cùng với sự phát triển và lớn mạnh trong thời gian qua, Vietinbank tiếp tục kiện toàn bộ máy hoạt động kiểm tra kiểm soát nội bộ và kiểm toán nội bộ. Tháng 4/2016, Vi etinbank thành lập Phòng kiểm toán nội bộ tại 26 khu vực trên toàn quốc, đồng thời chuyển việc cấp tín dụng cho khách hàng tại các chi nhánh sang cơ chế tập trung tại Hội sở chính đã đánh dấu bước đổi mới quan trọng về mô hình hoạt động kiểm tra kiểm soát trong toàn hệ thống. Theo đó, việc kiểm soát hoạt động tín dụng được thực hiện theo hướng tập trung quản lý rủi ro tín dụng, tập trung phán quyết tín dụng về Hội sở chính.

Ngân hàng Viettinbank chi nhánh Hải Dương trong thời gian qua đã thực hiện khá tốt hoạt động KSNB cụ thể như sau:

Bộ máy KSNB Viettinbank chi nhánh Hải Dương thời gian qua đã làm tốt

vai trò vừa là “Cánh tay nối dài” của trụ sở chính, vừa là “Bác sĩ gia đình” của chi nhánh. Hoạt động này đóng góp tích cực cho sự phát triển an toàn, bền vững của VietinBank. Sự chuyên nghiệp, hiệu quả của bộ máy KTKSNB được xây dựng bởi hệ thống cơ chế chính sách, quy định, quy trình nội bộ rõ ràng và đồng bộ. Đặc biệt hoạt động này được hỗ trợ bởi ứng dụng công nghệ thông tin và nguồn lực con người chất lượng cao.

Đội ngũ cán bộ thực hiện công tác KSNB không chỉ là những nhân sự có bản lĩnh để phát hiện những tồn tại, dấu hiệu rủi ro; là sự bình tĩnh và thấu đáo trong giao tiếp với chi nhánh và đôi khi là sự khắt khe với chính bản thân...

VietinBank thực hiện chuyển đổi hệ thống Core SunShine. Hoạt động đó yêu cầu bộ máy KSNB cần nhanh chóng xây dựng kế hoạch triển khai cụ thể, phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ mới. Tin tưởng rằng, bộ máy KSNB luôn phát huy được hiệu quả hoạt động, xứng đáng với kỳ vọng của Ban Lãnh đạo và các đơn vị trong hệ thống VietinBank.

Viettinbank chi nhánh Hải Dương xác định bộ máy KTKSNB là một yếu tố mang tính sống còn. Đây là hệ thống các cơ chế, chính sách được thiết lập để phòng ngừa, phát hiện, xử lý kịp thời rủi ro nhằm đạt được mục tiêu hoạt động của ngân hàng. Bên cạnh đó là yêu cầu đảm bảo mọi cán bộ, nhân viên đều phải tuân thủ các chính sách và quy định nội bộ.

Để bộ phận KTKSNB hoàn thành vai trò là “Bác sĩ gia đình” của chi nhánh thì mỗi cán bộ VietinBank chi nhánh Hải Dương phải có sự chủ động, đề cao tính minh bạch và trung thực trong công việc. Hơn nữa, giữa bộ phận KSNB và chi nhánh cần có sự hợp tác và chia sẻ với nhau. Song song với việc giám sát, kiểm tra các hoạt động của chi nhánh, bộ phận KTKSNB còn có trách nhiệm kiểm soát, “chuẩn hóa” định hướng của CN theo đúng con đường Ban Lãnh đạo đã đưa ra.

Việc nâng cao hiệu quả công tác KSNB giúp cán bộ nhận thức đúng văn

hóa doanh nghiệp, có trách nhiệm hơn trong việc xây dựng và phát triển VietinBank. Từ đó, bản thân cán bộ KSNB luôn nỗ lực, không chỉ nắm vững kiến thức, kỹ năng nghiệp vụ, mà còn phát huy năng lực, kinh nghiệm thực tế để hoàn thành tốt nhiệm vụ kịp thời cảnh báo và ngăn chặn rủi ro trong hoạt động ngân hàng.

7.4.3 Bài học kinh nghiệm cho Agribank chi nhánh huyện Phú Vang

Kể từ khi bắt đầu triển khai đề án tái cơ cấu các ngân hàng quốc doanh, lành mạnh hóa hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam và sau một loạt các thay đổi trong các quy định của pháp luật về cơ chế chính sách, trong hoạt động của các Ngân hàng Việt Nam vẫn còn phát sinh những tổn thất và các bài học đắt giá rút ra từ những tổn thất này là do sự quản lý lỏng lẻo, tắc trách và không tuân thủ các nguyên tắc nghiệp vụ của các ngân hàng.

Bài học chung rút ra từ các NHTM trong nước này đối với Ngân hàng Agribank chi nhánh huyện Phú Vang là:

Thứ nhất, bài học về tầm nhìn của nhà quản trị và văn hóa kiểm soát: Nhà quản trị cấp cao quyết định dựa trên ý kiến chủ quan của mình đồng thời cũng thường tự tin vào khả năng ra quyết định của mình là đúng. Việc điều hành thiếu tập trung, buông lỏng kiểm soát, thiếu sự chỉ đạo và giám sát của Hội đồng quản trị và Ban điều hành hay thiếu việc phân định trách nhiệm, vai trò quản lý rõ ràng sẽ khiến hệ thống kiểm soát nội bộ không phát huy tác dụng, gây hậu quả nghiêm trọng cho ngân hàng. Một hệ thống kiểm soát nội bộ không hiệu quả có thể làm cho ngân hàng bị thua lỗ, thậm chí phá sản là do tầm nhìn của nhà quản trị và văn hóa kiểm soát.

Thứ hai, bài học về nhận dạng và đánh giá rủi ro: Rủi ro được hiểu là những biến cố có thể xảy ra nhưng không lường trước được. Ngân hàng là một trung gian tài chính, vì vậy ngân hàng có thể “hứng chịu” rủi ro đến từ hai

Kinh Nghiệm Về Kiểm Soát Nội Bộ Tại Các Ngân Hàng Thương Mại Và Bài Học Kinh Nhiệm Cho Agribank Chi Nhánh Huyện Phú Vang

Gửi bình luận