Trang chủ / Công Chức

Mục Đích, Nguyên Tắc Và Chủ Thể Đánh Giá Công Chức Cấp Xã


ứng được những đòi hỏi của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, giải quyết được những vấn đề do chính thực tiễn đặt ra.

Ba là, công chức cấp xã là cầu nối giữa cơ quan nhà nước với nhân dân. Họ là đại diện cho bộ mặt của Đảng, Nhà nước tại địa phương nên những đánh giá của người dân về phẩm chất, năng lực thực thi công vụ, đạo đức lối sống của họ sẽ ảnh hưởng rất lớn đến uy tín của Đảng và Nhà nước ở cấp chính quyền cơ sở. Sự nhìn nhận của người dân đối với đội ngũ này là tấm gương phản chiếu niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước. Chính vì vậy, đội ngũ công chức cấp xã có vai trò quan trọng trong việc tham gia sáng tạo pháp luật, điều chỉnh các chính sách đưa chúng ngày càng hợp lý và gần với thực tiễn hơn, góp phần quan trọng trong công tác quản lý nhà nước ở địa phương đạt hiệu lực, hiệu quả. Thực tế cho thấy, những địa phương, đơn vị nào có đội ngũ CB,CC tốt đủ năng lực quản lý điều hành thì hoạt động kinh tế, văn hóa, xã hội, quản lý nông thôn tại địa phương đó đạt hiệu quả cao.

Bốn là, công chức cấp xã là lực lượng nòng cốt trong việc tổ chức công việc của bộ máy hành chính cơ sở. Công chức xã ngoài việc cung cấp các dịch vụ hành chính công, họ còn nắm bắt được tâm tư, nguyện vọng của quần chúng nhân dân địa phương và phản ánh các kiến nghị, yêu cầu, đề xuất của công dân về các vấn đề vượt quá thẩm quyền với cơ quan nhà nước cấp trên, hướng dẫn nhân dân địa phương thực hiện các quyền và nghĩa vụ chính đáng của mình.

1.2. Đánh giá công chức cấp xã

1.2.1. Khái niệm

Đánh giá là một nội dung quan trọng trong công tác quản lý nhân sự nói chung, quản lý cán bộ, công chức nói riêng. Việc thực hiện tốt hay yếu khâu đánh giá sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả công tác quản lý cán bộ,


công chức và ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của toàn bộ cơ quan, tổ chức.

Theo Đại từ điển tiếng Việt thì: “Đánh giá là nhận xét, bình phẩm về giá trị” [38]. Còn dưới góc độ khoa học quản lý, đánh giá là quá trình thu thập, xử lý thông tin để định lượng tình hình và kết quả công việc giúp quá trình lập kế hoạch, quyết định và hành động có hiệu quả. Theo các nhà xã hội học, đánh giá là một hoạt động để nhận định, xác nhận giá trị thực về mức độ hoàn thành nhiệm vụ. Vì vậy, đánh giá là thuật ngữ được sử dụng trong rất nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 146 trang tài liệu này.

Trong các bước của quá trình quản lý nhân sự khu vực nhà nước, đánh giá công chức trở thành một nội dung quan trọng, không thể thiếu. Nhờ có công tác đánh giá chúng ta mới tìm ra những ưu điểm cũng như những thiếu sót, từ đó hoàn thiện nó và giúp cho cơ quan đạt được mục tiêu. Từ các cách hiểu trên, có thể xem đánh giá công chức là nhận xét, bình phẩm về năng lực, chuyên môn và các công việc mà công chức đã được cấp có thẩm quyền giao với các mục tiêu, tiêu chí xác định trên cơ sở so sánh, đối chiếu với hoạt động thực tế của công chức.

Đánh giá công chức cấp xã là hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền trong kiểm tra, nhận xét công chức, trên cơ sở so sánh, đối chiếu giữa mục tiêu, tiêu chí xác định cho từng công chức với tình hình thực tế của việc thi hành công vụ từ đó đưa ra các quyết định liên quan đến đào tạo, bồi dưỡng, đề bạt, khen thưởng, kỷ luật và các chế độ khác... đối với công chức xã.

Đánh giá công chức cấp xã trên địa bàn thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước - 4

Nhìn chung, quan niệm về việc đánh giá công chức xã như vậy đã tính đến những yếu tố cụ thể, đặc thù của loại hình cấp chính quyền là xã và những điểm khác nhất định của công chức xã so với các nhóm công chức khác.


Từ các cách hiểu trên, có thể xem đánh giá công chức là nhận xét, bình phẩm về năng lực, chuyên môn và các công việc mà công chức đã được cấp có thẩm quyền giao với các mục tiêu, tiêu chí xác định trên cơ sở so sánh, đối chiếu với hoạt động thực tế của công chức.

Đánh giá công chức xã là hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền trong kiểm tra, nhận xét công chức, trên cơ sở so sánh, đối chiếu giữa mục tiêu, tiêu chí xác định cho từng công chức với tình hình thực tế của việc thi hành công vụ từ đó đưa ra các quyết định liên quan đến đào tạo, bồi dưỡng, đề bạt, khen thưởng, kỷ luật và các chế độ khác... đối vớicông chức xã.

1.2.2. Mục đích, nguyên tắc và chủ thể đánh giá công chức cấp xã

1.2.2.1. Mục đích đánh giá

Thứ nhất, đối với cá nhân công chức

- Việc đánh giá giúp công chức có nhận thức về bản thân trong thực thi nhiệm vụ, gắn bó nhiều hơn với công việc đang làm. Qua một năm, công chức muốn nhìn lại xem mình đã làm được những gì, còn những gì chưa hoàn thành, có những thuận lợi, khó khăn nào trong công việc ... để từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm cho năm tiếp theo sẽ làm tốt hơn, khắc phục hạn chế, phát huy ưu điểm, phấn đấu hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

- Theo quy định kết quả đánh giá công chức là cơ sở cho việc đề bạt, khen thưởng, ghi nhận, biểu dương những thành tích của mỗi công chức đạt được, từ đó khuyến khích họ làm việc tốt hơn. Chúng ta biết rằng chất lượng thực thi công vụ phụ thuộc rất lớn vào động lực làm việc của công chức. Việc khen thưởng, đề bạt ... thật sự khơi dậy lòng nhiệt tình, sự hăng say đối với mỗi cá nhân. Đánh giá đúng, công bằng sẽ tạo động lực cho công chức nỗ lực hơn nữa để duy trì thành tích của chính mình trong tương lai.

Thứ hai, đối với chính quyền xã.


Giúp người lãnh đạo chỉ ra ưu điểm, hạn chế của công chức, tìm ra cách thức hữu hiệu để phát huy các lợi thế khác nhau của từng cá nhân, đặt họ vào những công việc phù hợp với sở trường và niềm yêu thích, đam mê của họ đồng thời có cách thức giúp cho công chức thực hiện công việc tốt hơn trong tương lai.

Thông qua đánh giá công chức, bản thân cơ quan cũng sẽ nhận thấy những khuyết điểm, hạn chế trong công tác tổ chức bộ máy, phân công công việc, trong kế hoạch hoạt động của cơ quan, những bất cập trong các quy định về công vụ, công chức từ đó có những điều chỉnh trong phạm vi thẩm quyền của mình hoặc kiến nghị bổ sung, điều chỉnh cho phù hợp với tình hình thực tiễn và sự vận động của xã hội. Đánh giá công chức xã còn là cơ sở cho việc xác định nhu cầu đào tạo, bồi dưỡng công chức nhằm khắc phục những thiếu hụt trong kiến thức, kỹ năng thực thi công vụ hoặc phát triển tiềm năng của công chức.

Theo Luật Cán bộ, công chức năm 2008 thì mục đích của công tác đánh giá công chức là: “làm rõ phẩm chất chính trị, đạo đức, năng lực, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, kết quả thực hiện nhiệm vụ được giao. Kết quả đánh giá là căn cứ để bố trí, sử dụng, bổ nhiệm, đào tạo, bồi dưỡng, khen thưởng, kỷ luật và thực hiện chính sách đối với công chức”.

1.2.2.2. Các nguyên tắc đánh giá công chức cấp xã

Nguyên tắc đánh giá công chức được hiểu là những tư tưởng, quan điểm chỉ đạo làm nền tảng cho công tác đánh giá công chức mà các chủ thể có thẩm quyền đánh giá công chức trong các cơ quan hành chính nhà nước phải tuân thủ trong quá trình đánh giá.

Đánh giá công chức cấp xã phải tuân thủ những nguyên tắc của đánh giá nhân sự nói chung như:

Nguyên tắc công bằng, khách quan, không thiên vị;


Nguyên tắc khoa học, hợp lý;

Nguyên tắc chú trọng thành tích thực tế; Nguyên tắc đánh giá kịp thời, thường xuyên.

Bên cạnh đó, đánh giá công chức xã phải tuân thủ theo những nguyên tắc trong đánh giá công chức nói chung và đặc thù cấp chính quyền cơ sở là xã:

Thứ nhất, đánh giá công chức phải đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng và theo nguyên tắc tập trung dân chủ: Tập trung dân chủ là nguyên tắc cơ bản. Hai nội dung tập trung và dân chủ liên quan hữu cơ với nhau, bổ trợ cho nhau. Những quyết định quan trọng về chủ trương, chính sách đánh giá công chức nhất thiết phải do tập thể có thẩm quyền quyết định và cá nhân có trách nhiệm thực hiện. Tập trung trên cơ sở dân chủ và dân chủ trong khuôn khổ tập trung. Tuy nhiên, đánh giá công chức là đánh giá con người, liên quan đến tâm lý, tình cảm, lợi ích, danh dự của mỗi người nên phải đảm bảo tính dân chủ. Thông qua hoạt động đánh giá, công chức có quyền tiến cử và bãi miễn khi người có trọng trách không xứng đáng với nhiệm vụ được giao. Việc đánh giá, nhận xét phải diễn ra công khai, có sự tham gia thảo luận, góp ý kiến về những vấn đề trong thi hành nhiệm vụ và người được đánh giá có quyền bày tỏ ý kiến của mình về những vấn đề đánh giá đó.

Thứ hai, đánh giá công chức phải căn cứ trên cơ sở những quy định pháp luật và những nội dung, tiêu chí cụ thể: Nguyên tắc này đòi hỏi trong đánh giá công chức phải dựa trên cơ sở pháp luật của Nhà nước. Nguyên tắc này không cho phép chủ thể đánh giá thực hiện việc đánh giá một cách chủ quan, tùy tiện mà phải dựa trên những quy định của pháp luật. Chính vì vậy, đòi hỏi phải đảm bảo tính khách quan, chính xác, thống nhất, dễ áp dụng, phù hợp với thực tiễn mới đảm bảo hiệu quả của công tác đánh giá. Trong thực tế, không thể có một quy trình, tiêu chí, phương pháp chung áp dụng đánh giá


cho tất cả công chức. Trên cơ sở những quy định chung của pháp luật, các ngành, các cấp, các cơ quan tùy thuộc đặc trưng, tiêu chuẩn công chức, yêu cầu của hoạt động công vụ và các điều kiện cụ thể của mình mà linh hoạt, xây dựng quy chế đánh giá công chức của cơ quan, đơn vị cho sát hợp với tình hình thực tế.

Thứ ba, đánh giá công chức phải tuân theo nguyên tắc công bằng, công khai và toàn diện: Nguyên tắc này đòi hỏi khi đánh giá công chức phải dựa trên những điều kiện khách quan để xem xét xếp loại, cụ thể phải dựa vào chất lượng thực thi công vụ và tinh thần phục vụ nhân dân của mỗi công chức, không dựa vào ý chí chủ quan của chủ thể đánh giá. Việc đánh giá phải được thực hiện công bằng giữa các đối tượng, không vì yêu mến mà thiên vị đánh giá tốt hay ghen ghét mà đánh giá xấu. Đồng thời việc đánh giá phải được thông tin công khai, có sự tham gia thảo luận góp ý của tập thể nơi công tác và nhân dân thụ hưởng dịch vụ công. Đánh giá toàn diện là xét trên tất cả các mặt từ lập trường tư tưởng chính trị, phẩm chất, đạo đức, lối sống, mối quan hệ trong công tác, tinh thần thái độ phục vụ nhân dân.

Thứ tư, đánh giá công chức cấp xã phải tuân thủ những yêu cầu đặt ra đối với quy trình đánh giá công chức cấp xã:

- Việt Nam, công chức xã chưa có một khái niệm riêng biệt mà nằm trong khái niệm “công chức cấp xã”. Vì vậy, đánh giá công chức xã phải tuân thủ những yêu cầu đặt ra với quy trình đánh giá công chức cấp xã. Tùy theo mục đích, nội dung mà lựa chọn áp dụng phương pháp, quy trình đánh giá cho phù hợp với đối tượng. Cần phải đảm bảo cho cá nhân người được đánh giá phải là một chủ thể trong quy trình đánh giá. Công chức được đánh giá có quyền nói lên tiếng nói của mình, bởi kết quả đánh giá liên quan trực tiếp đến họ.


- Đánh giá công chức được thực hiện do người lãnh đạo trực tiếp, ở chính quyền xã là Chủ tịch UBND xã. Họ là người lãnh đạo trực tiếp hiểu rõ nhất phẩm chất, đạo đức lối sống, tác phong làm việc, chất lượng thực thi công vụ và thái độ phục vụ nhân dân của mỗi công chức. Hơn nữa, công chức cũng là những người trực tiếp tham mưu các quyết định cho Chủ tịch UBND xã nên người đánh giá sẽ hiểu được ưu điểm mạnh, hạn chế và nhận xét xác thực nhất về kết quả hoạt động của họ. Khi đánh giá phải chú ý đến giai đoạn trước và sau khi đánh giá, giai đoạn trước là giai đoạn chuẩn bị lựa chọn phương pháp đánh giá cho phù hợp. Giai đoạn sau đánh giá là giai đoạn sử dụng kết quả đánh giá vào những mục đích phát triển nhân sự.

1.2.2.3. Chủ thể tham gia đánh giá công chức cấp xã

Chủ thể đánh giá công chức là những người tham gia vào quá trình đánh giá, đưa ra những nhận xét đối với mỗi công chức được đánh giá trên cơ sở những nội dung, tiêu chí đã được xác lập. Trong thực tiễn, chủ thể đánh giá công chức rất đa dạng. Mỗi chủ thể đánh giá đều có góc nhìn khác nhau nên cần tham khảo ý kiến của nhiều chủ thể để có kết quả đánh giá chính xác nhất. Hiện nay, các chủ thể tham gia vào quá trình đánh giá bao gồm:

Thứ nhất: Thủ trưởng cơ quan đánh giá:

- Theo quy định pháp luật hiện hành, việc đánh giá công chức là trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan sử dụng công chức, do vậy, đây là chủ thể đánh giá quan trọng nhất. Đánh giá của thủ trưởng được thực hiện chủ yếu thông qua việc nhận xét, quyết định cuối cùng vào phiếu xếp loại công chức. Hàng năm, sau khi công chức viết bản tự kiểm điểm, tập thể - đồng nghiệp nhận xét, góp ý, phần cuối cùng thuộc về nhận xét, đánh giá, xếp loại của thủ trưởng cơ quan. Vì vậy, đây là ý kiến nhận xét có ý nghĩa quyết định.

- Xuất phát từ tầm quan trọng của chủ thể đánh giá là thủ trưởng cơ quan nên trong thực tiễn chúng ta cần phát huy dân chủ, tránh xu hướng độc


đoán, chuyên quyền và phát huy tính tích cực, tinh thần trách nhiệm của Chủ tịch UBND xã. Có như vậy, kết quả đánh giá mới thật sự khách quan, chính xác.

Thứ hai, bản thân công chức tự đánh giá: Cá nhân tự đánh giá là loại hình đánh giá tương đối phổ biến trong các cơ quan hành chính nhà nước hiện nay. Trên cơ sở mẫu tự đánh giá do cơ quan quy định, cá nhân có thể đưa ra nhận xét của bản thân về chính mình. Ý kiến tự đánh giá của công chức được coi là kênh thông tin mang tính tham khảo, không chính thức bởi đó là ý kiến chủ quan của công chức. Khi tự đánh giá họ phải ý thức được kết quả thực thi công vụ gắn với thẩm quyền được trao mới có thể đưa ra kết quả chính xác của quá trình đánh giá [24, tr.15]. Khi chủ thể đánh giá là công chức, sẽ động viên, khích lệ họ tham gia vào tiến trình đánh giá.

Thứ hai, Tập thể cơ quan đánh giá: Cùng với cá nhân tự đánh giá, hình thức tổ chức họp lấy ý kiến góp ý của tập thể nơi công chức công tác là hình thức rất phổ biến hiện nay. Người được lấy ý kiến là những đồng nghiệp có quá trình công tác thường xuyên, gắn bó với công chức. Họ có cơ hội để quan sát, nhận thấy được mặt mạnh, mặt yếu, tinh thần trách nhiệm, phối hợp trong công việc, kỹ năng xử lý các tình huống cũng như thái độ phục vụ nhân dân của người được đánh giá. Tuy nhiên, khi đồng nghiệp đánh giá nhau cũng dễ bị chi phối, ảnh hưởng bởi các mối quan hệ cá nhân, bè phái, cục bộ hoặc chi phối từ ý chí chủ quan như yêu quý, cảm tình cá nhân thì nhận xét tốt và ngược lại hoặc tư tưởng “dĩ hòa vi quý” không muốn động chạm, mất lòng ai, đánh giá cào bằng, ai cũng như nhau nên đôi khi ý kiến nhận xét, đánh giá cũng sẽ không đảm bảo được tính công bằng, khách quan ảnh hưởng đến kết quả đánh giá.

Thứ tư, Người dân - đánh giá của những người ngoài cơ quan:

..... Xem trang tiếp theo?
⇦ Trang trước - Trang tiếp theo ⇨

Ngày đăng: 09/11/2023