Khái Niệm Chính Sách Hỗ Trợ Đối Với Học Sinh Trung Học Phổ Thông Ở Xã Đặc Biệt Khó Khăn

thông xã đặc biệt khó khăn là học sinh đang học tại trường trung học phổ thông có bố, mẹ hoặc người giám hộ có hộ khẩu thường trú tại xã khu vực III.

1.2.3. Khái niệm chính sách hỗ trợ đối với học sinh trung học phổ thông ở xã đặc biệt khó khăn

Căn cứ trên việc xác định và phân tích các khái niệm: Chính sách, học sinh trung học phổ thông ở xã đặc biệt khó khăn, chúng tôi xác định khái niệm chính sách hỗ trợ học sinh trung học phổ thông xã đặc biệt khó khăn như sau: Chính sách hỗ trợ học sinh trung học phổ thông xã đặc biệt khó khăn là các quyết định có liên quan của chính phủ để lựa chọn mục tiêu và giải pháp, công cụ chính sách nhằm hỗ trợ học sinh trung học phổ thông vùng đặc biệt khó khăn để đạt được các kết quả hợp lý, thúc đẩy xã hội phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

1.2.4. Mục tiêu và nội dung chính sách hỗ trợ học sinh trung học phổ thông xã đặc biệt khó khăn

Trong số các chính sách hỗ trợ giáo dục, thì chính sách hỗ trợ học sinh và trường phổ thông ở xã, thôn đặc biệt khó khăn theo Nghị định số 116/2016/NÐ-CP của Chính phủ mang lại hiệu quả rò rệt nhất. Trong phạm vi nghiên cứu này, chúng tôi lựa chọn chính sách hỗ trợ học sinh thông qua Nghị định 116/2016/NĐ-CP để nghiên cứu.

Nội dung chính sách hỗ trợ học sinh trung học phổ thông các xã đặc biệt khó khăn quy định đối tượng, mức hỗ trợ, hồ sơ, thủ tục, thẩm quyền, quy trình cấp phát và kinh phí thực hiện chính sách hỗ trợ đối với học sinh trung học phổ thông ở vùng đặc biệt khó khăn.

Chính sách quy định về đối tượng áp dụng là học sinh gồm có những đối tượng sau:

- Học sinh tiểu học và trung học cơ sở đáp ứng các yêu cầu: Là học sinh bán trú đang học tại trường phổ thông dân tộc bán trú; Là học sinh mà

Có thể bạn quan tâm!

• Thực hiện chính sách hỗ trợ đối với học sinh trường trung học phổ thông ở xã đặc biệt khó khăn trên địa bàn tỉnh Cao Bằng - 1
• Thực hiện chính sách hỗ trợ đối với học sinh trường trung học phổ thông ở xã đặc biệt khó khăn trên địa bàn tỉnh Cao Bằng - 2
• Lý Luận Về Thực Hiện Chính Sách Hỗ Trợ Đối Với Học Sinh Trung Học Phổ Thông Ở Xã Đặc Biệt Khó Khăn
• Khái Quát Về Đặc Điểm Điều Kiện Tự Nhiên Và Tình Hình Kinh Tế Xã Hội Ở Xã Đặc Biệt Khó Khăn, Tỉnh Cao Bằng
• Tình Hình Thực Tiễn Thực Hiện Chính Sách Hỗ Trợ Đối Với Học Sinh Trung Học Phổ Thông Ở Xã Đặc Biệt Khó Khăn, Tỉnh Cao Bằng
• Mức Độ Thực Hiện Công Tác Tuyên Truyền, Phổ Biến Chính Sách

Xem toàn bộ 89 trang tài liệu này.

bản thân và bố, mẹ hoặc người giám hộ có hộ khẩu thường trú tại các xã, thôn đặc biệt khó khăn đang học tại các trường tiểu học, trung học cơ sở thuộc xã khu vực III, thôn đặc biệt khó khăn vùng dân tộc và miền núi; các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo. Nhà ở xa trường Khoảng cách từ 4 km trở lên đối với học sinh tiểu học và từ 7 km trở lên đối với học sinh trung học cơ sở hoặc địa hình cách trở, giao thông đi lại khó khăn: Phải qua sông, suối không có cầu; qua đèo, núi cao; qua vùng sạt lở đất, đá; Là học sinh mà bản thân và bố, mẹ hoặc người giám hộ có hộ khẩu thường trú tại xã khu vực III, thôn đặc biệt khó khăn vùng dân tộc và miền núi đang học tại các trường tiểu học, trung học cơ sở thuộc xã khu vực II vùng dân tộc và miền núi. Nhà ở xa trường hoặc địa hình cách trở giao thông đi lại khó khăn.

- Đối với học sinh trung học phổ thông là người dân tộc thiểu số, phải bảo đảm các điều kiện sau: Đang học tại trường trung học phổ thông hoặc cấp trung học phổ thông tại trường phổ thông có nhiều cấp học; Bản thân và bố, mẹ hoặc người giám hộ có hộ khẩu thường trú tại xã khu vực III, thôn đặc biệt khó khăn vùng dân tộc và miền núi; các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo. Nhà ở xa trường Khoảng cách từ 10 km trở lên hoặc địa hình cách trở, giao thông đi lại khó khăn: Phải qua sông, suối không có cầu; qua đèo, núi cao; qua vùng sạt lở đất, đá.

- Đối với học sinh trung học phổ thông là người dân tộc Kinh, ngoài các điều kiện giống nhóm học sinh trung học phổ thông là người dân tộc thiểu số thì phải thuộc nhân khẩu trong gia đình thuộc hộ nghèo.

Chính sách quy định về mức hỗ trợ mà đối tượng thụ hưởng cụ thể là:

+ Hỗ trợ tiền ăn: Mỗi học sinh được hỗ trợ mỗi tháng bằng 40% mức lương cơ sở và được hưởng không quá 9 tháng/năm học/học sinh;

+ Hỗ trợ tiền nhà ở: Đối với học sinh phải tự túc chỗ ở do nhà trường không thể bố trí ở bán trú trong trường, mỗi tháng được hỗ trợ bằng 10% mức lương cơ sở và được hưởng không quá 9 tháng/năm học/học sinh;

+ Hỗ trợ gạo: Mỗi học sinh được hỗ trợ mỗi tháng 15 kg gạo và được hưởng không quá 9 tháng/năm học/học sinh.

+ Trường phổ thông dân tộc bán trú được hỗ trợ:

Đầu tư cơ sở vật chất và thiết bị, bao gồm: Nhà ở, giường nằm, nhà bếp, phòng ăn, nhà tắm, công trình vệ sinh, công trình nước sạch và các thiết bị kèm theo cho học sinh bán trú theo tiêu chuẩn thiết kế trường học hiện hành;

Mua sắm bổ sung, sửa chữa dụng cụ thể dục, thể thao, nhạc cụ, máy thu hình, phục vụ sinh hoạt văn hóa, thể dục, thể thao và các vật dụng khác cho học sinh bán trú với mức hỗ trợ 100.000 đồng/học sinh bán trú/năm học;

Lập tủ thuốc dùng chung cho khu bán trú, mua các loại thuốc thông thường với cơ số thuốc đủ đáp ứng yêu cầu phòng bệnh và xử lý những trường hợp cấp cứu đột xuất với mức hỗ trợ 50.000 đồng/học sinh bán trú/năm học;

Trường hợp trường phổ thông dân tộc bán trú tổ chức nấu ăn tập trung cho học sinh được hỗ trợ kinh phí phục vụ việc nấu ăn cho học sinh theo định mức khoán kinh phí tối thiểu bằng 135% mức lương cơ sở/01 tháng/30 học sinh, số dư từ 15 học sinh trở lên được tính thêm một lần định mức; nhưng mỗi trường chỉ được hưởng không quá 05 lần định mức nêu trên/01 tháng và không quá 9 tháng/01 năm.

1.2.5. Khái niệm thực hiện chính sách hỗ trợ học sinh trung học phổ thông xã đặc biệt khó khăn

Từ việc phân tích các khái niệm: Chính sách công; Thực thi chính sách công; Học sinh trung học phổ thông ở xã đặc biệt khó khăn; Xã đặc biệt khó khăn chúng tôi xác định khái niệm thực hiện chính sách hỗ trợ học sinh trung học phổ thông ở xã đặc biệt khó khăn là toàn bộ quá trình chuyển hóa ý chí của Nhà nước trong chính sách thành hiện thực với các đối tượng quản lý nhằm đạt được mục tiêu định hướng của Nhà nước đó là chăm lo cho các em học sinh ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, tạo động lực cho việc phát triển giáo dục, nâng cao dân trí, rút ngắn khoảng cách về giáo dục, đào tạo và chất lượng cuộc sống giữa các vùng, các địa phương.

1.2.6. Nội dung thực hiện chính sách hỗ trợ học sinh trung học phổ thông xã đặc biệt khó khăn

Một là, xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện chính sách hỗ trợ học sinh trung học phổ thông xã đặc biệt khó khăn

Thực hiện chính sách công nói chung và chính sách hỗ trợ học sinh trung học phổ thông ở các xã đặc biệt khó khăn nói riêng là một quá trình diễn ra trong một khoảng thời gian trong đó có sự chỉ đạo của các cơ quan quản lý nhà nước và sự phối hợp của các cơ quan ban ngành có liên quan. Chính vì vậy, việc xây dựng kế hoạch triển khai chính sách là khâu quan trọng và cần thiết để quá trình triển khai thực hiện chính sách vào thực tiễn một cách chủ động. Ngoài ra, kế hoạch triển khai là cơ sở để kiểm tra mức độ thực hiện trong bất kỳ thời điểm nào của chính sách. Kế hoạch thực hiện chính sách hỗ trợ học sinh ở xã đặc biệt khó khăn gồm những nội dung sau: kế hoạch về các cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân tham gia thực hiện; kế hoạch về cơ chế phối hợp thực hiện; kế hoạch về cơ sở vật chất và tài chính phục vụ cho việc thực hiện chính sách; kế hoạch về thời gian cho từng nội

dung công việc cụ thể; kế hoạch tuyên truyền, phổ biến chính sách; kế hoạch kiểm tra, giám sát việc tổ chức thực hiện...

Hai là, phổ biến, tuyên truyền chính sách hỗ trợ học sinh trung học phổ thông xã đặc biệt khó khăn

Phổ biến, tuyên truyền chính sách là một trong những nội dung đầu tiên cần triển khai trong quá trình thực hiện chính sách. Mục đích là công tác này là làm cho mọi đối tượng hiểu rò mục đích, tầm quan trọng, nội dung, yêu cầu của chính sách, từ đó nâng cao trách nhiệm trong việc tổ chức thực hiện chính sách hỗ trợ học sinh trung học phổ thông các xã đặc biệt khó khăn. Chính vì vậy, cần tìm kiếm và lựa chọn hình thức tuyên truyền, phổ biến thích hợp cho việc triển khai thực hiện một cách có hiệu quả các kế hoạch đã đề ra trước đó.

Ba là, phân công phố hợp thực hiện chính sách hỗ trợ học sinh trung học phổ thông các xã đặc biệt khó khăn

Để thực hiện chính sách hợp hỗ trợ học sinh trung học phổ thông các xã đặc biệt khó khăn có hiệu quả cần phải có sự phân công, phối hợp chặt chẽ, khoa học và hợp lý giữa các cơ quan, bộ ngành, tổ chức, cá nhân có liên quan trong quá trình thực hiện chính sách.

Chính phủ có vai trò tổ chức, phân công chức năng và nhiệm vụ cho các Bộ, Ngành trong việc tổ chức thực hiện chính sách công nói chung và chính sách hỗ trợ học sinh trung học phổ thông các xã đặc biệt khó khăn nói riêng. Cụ thể Bộ Giáo dục và Đào tạo tham mưu nội dung cơ bản của chính sách cho Chính phủ và trực tiếp xây dựng các đề án hỗ trợ qua các giai đoạn. UBND tỉnh, các Sở Giáo dục, Phòng Giáo dục; UBND huyện phải có trách nhiệm và tạo mối liên kết với nhau trong tổng thể chính sách.

Trong phân công nhiệm vụ thực hiện chính sách cần tránh tình trạng nhiệm vụ chồng chéo và phân công trách nhiệm không rò ràng.

Bốn là, duy trì chính sách hỗ trợ học sinh trung học phổ thông xã đặc biệt khó khăn

Trong quá trình thực hiện chính sách hỗ trợ học sinh trung học phổ thông xã đặc biệt khó khăn chắc chắn nảy sinh nhiều khó khăn, thách thức. Chính vì vậy, hoạt động duy trì chính sách hỗ trợ học sinh trung học phổ thông xã đặc biệt khó khăn có vai trò quan trọng trong việc bảo đảm cho chính sách tồn tại, ổn định và phát huy hiệu quả. Hoạt động duy trì chính sách muốn có hiệu quả thì cơ quan quản lý nhà nước nhất thiết phải xây dựng và sử dụng hệ thống công cụ quản lý nhằm tạo lập môi trường thuận lợi cho việc triển khai thực hiện chính sách. Ngoài ra, các tổ chức, cá nhân cần nâng cao trách nhiệm, tích cực trong việc tham gia thực hiện chính sách theo yêu cầu của Nhà nước.

Năm là, điều chỉnh chính sách hỗ trợ học sinh trung học phổ thông xã đặc biệt khó khăn

Hoạt động điều chỉnh chính sách là hoạt động không thể thiếu trong quá trình triển khai thực hiện. Trong quá trình triển khai thực hiện chính sách, nhà quản lý cần có kiến thức để phân tích những hạn chế và bất cập của chính sách khi áp dụng trong thực tiễn. Trên cơ sở đó đề xuất những điều chỉnh một số nội dung như cơ chế, biện pháp... sao cho cho phù hợp với yêu cầu, thực tiễn. Như vậy, có thể hiểu hoạt động điều chỉnh chính sách là hoạt động thay đổi một số nội dung của chính sách sao cho phù hợp với thực tiễn nhưng không làm thay đổi mục tiêu mà chính sách đã đề ra ban đầu.

Sáu là, đôn đốc, theo dõi, kiểm tra thực hiện chính sách hỗ trợ học sinh trung học phổ thông xã đặc biệt khó khăn

Đây là hoạt động diễn ra thường xuyên và liên tục trong quá trình triển khai chính sách với mục đích thu thập đầy đủ các thông tin phản ánh về

quá trình triển khai thực hiện chính sách, từ đó phát hiện kịp thời những thiếu sót, bất cập. Việc đôn đốc, theo dõi, kiểm tra thực hiện chính sách hỗ trợ học sinh trung học phổ thông xã đặc biệt khó khăn giúp nhà quản lý bổ sung, điều chỉnh, hoàn thiện chính sách để nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực hiện mục tiêu chính sách. Những nội dung theo dòi, kiểm tra gồm: Việc tuân thủ các nguyên tắc, yêu cầu của chính sách; Việc thực hiện chính sách có đáp ứng các mục tiêu đề ra hay không; Kiểm tra việc tuân thủ các quy trình, quy định về mặt pháp lý trong quá trình triển khai... Để làm tốt công tác này, nhà quản lý cần am hiểu sâu sắc mục tiêu, nội dung, quy chế, nội quy, phương pháp, công cụ thực hiện chính sách. Cần nắm chắc, chính xác các quy định trong kế hoạch thực hiện chính sách, các quy chế, nội quy trong thực hiện chính sách.

Bảy là, tổng kết, đánh giá, rút kinh nghiệm

Tổng kết, đánh giá, rút kinh nghiệm là khâu quan trọng nhằm đánh giá và rút kinh nghiệm cho một chu trình chính sách và là tiền đề cho một chu trình chính sách mới. Các cơ quan quản lý, nhà quản lý dựa trên tiêu chuẩn, tiêu chí và các nguyên tắc để đánh giá, tổng kết, rút kinh nghiệm chính sách. Nhà quản lý cần phân tích chỉ ra các ưu điểm, nhược điểm, kinh nghiệm thực hiện chính sách.

1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách hỗ trợ học sinh trường phổ thông ở các xã thôn đặc biệt khó khăn

Thứ nhất, tính chất của vấn đề chính sách hỗ trợ cho học sinh các vùng đặc biệt khó khăn. Chính sách hỗ trợ cho học sinh phổ thông các vùng đặc biệt khó khăn là chính sách cấp bách cần được giải quyết kịp thời, điều này có tác động to lớn đến kết quả tổ chức thực thi chính sách. Cũng chính vì vậy mà quá trình thực thi chính sách hỗ trợ cho học sinh các vùng đặc biệt khó khăn luôn được đảng, nhà nước, xã hội đặc biệt quan tâm.

Thứ hai, đặc điểm của đối tượng chính sách là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến việc thực hiện chính sách hỗ trợ học sinh trường phổ thông ở các xã đặc biệt khó khăn. Bởi lẽ đối tượng thụ hưởng chính sách là học sinh, nhưng bố, mẹ hoặc người giám hộ các em có hộ khẩu thường trú tại xã khu vực III, thôn xóm đặc biệt khó khăn vùng dân tộc và miền núi, với điều kiện kinh tế - xã hội, trình độ nhận thức thường thấy:

- Trục chính đường giao thông đến Ủy ban nhân dân xã hoặc đường liên xã chưa được nhựa hóa, bê tông hóa theo tiêu chí nông thôn mới; trường trung học cơ sở chưa đạt chuẩn quốc gia theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo; chưa đạt Tiêu chí quốc gia về y tế xã theo quy định của Bộ Y tế; chưa có Trung tâm Văn hóa, Thể thao xã theo quy định của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; chưa có nước sinh hoạt hợp vệ sinh; chưa có nhà tiêu hợp vệ sinh theo quy định của Bộ Y tế.

- Hơn nữa, trình độ dân trí không cao, thiếu sự hiểu biết về chính sách, và các quy định của nhà nước nên thường chông chờ vào chính sách của nhà nước, địa bàn của mình sinh sống thoát khỏi vùng ĐBKK, chế độ hết hiệu lực thi hành, khi nhà nước chưa bổ sung, điều chỉnh kịp thời chính sách v.v nên nhiều gia đình thường quyết định buộc con em phải nghỉ học một thời gian kiếm việc làm giúp gia đình (thu hoạch đót, làm thuê…) rồi mới đi học trở lại.

Thứ ba, năng lực thực hiện chính sách của đội ngũ nhân sự triển khai chính sách. Đây là yếu tố có vai trò quyết định đến kết quả tổ chức thực thi chính sách. Nếu đội ngũ nhân sự thuộc cơ quan quản lý (Ủy ban nhân dân tỉnh, Sở Giáo dục và Đào tạo), đội ngũ quản lý ở các trường trung học phổ thông nắm rõ được chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được phân cấp, xây dựng kế hoạch cụ thể, phổ biến tuyên truyền, triển khai kịp thời đến các trường học, phân công phối hợp giữa các bộ phận thực hiện chính sách để xác định đúng đủ, chính xác đối tượng thụ hưởng thì đối tượng thụ hưởng

Xem tất cả 89 trang.