Thể loại văn tế trong văn học trung đại Việt Nam

thống gia đình, truyền thống yêu nước; căm phẫn khi nói về tội ác của giặc; rắn rỏi hào hùng khi nói về anh hùng nghĩa sĩ... Giọng điệu đa dạng, thay đổi luôn trong một bài văn tế nhằm lột tả một cách đầy đủ, rò ràng nhất thái độ, tình cảm của tác giả. Sự đa dạng giọng điệu trong văn tế không chỉ có tác dụng lớn đối với người nghe mà còn mang lại tính độc đáo, thú vị khi nghiên cứu thể loại này.

Cuối cùng, chúng tôi cũng đã trình bày một nét nhỏ về phương diện thi pháp của văn tế là miêu tả tâm trạng qua thời gian và không gian. Thủ pháp này cũng không ngoài mục đích làm nổi bật lòng tiếc thương của tác giả dành cho người đã mất.

4. Vốn là một thể loại văn học được sáng tác thông qua quan niệm tâm linh, văn tế đã thể hiện một cách khá sâu sắc các tư tưởng triết học Tam giáo mà đặc biệt là Phật giáo

- một tôn giáo có tính chất tương đồng với bản chất tương thân tương ái của dân tộc ta. Trong luận án, chúng tôi chỉ bước đầu trình bày quan niệm tâm linh trong văn tế qua ý thức, mục đích sáng tác và quan niệm về cái chết qua điển cố Nho, Đạo, Phật mà chưa trình bày sâu tư tưởng triết lý bao hàm trong đó. Đây là điểm còn hạn chế của luận án. Luận án cũng còn một hạn chế nữa là chưa đào sâu nghiên cứu về phương diện thi pháp của thể loại văn tế - một hướng nghiên cứu rất thú vị nếu làm đến nơi đến chốn. Những vấn đề này hứa hẹn một tương lai nghiên cứu mới cho thể loại văn tế trong văn học trung đại Việt Nam.

Thể loại văn tế trong văn học trung đại Việt Nam có những điểm đặc thù giúp nó không bị phai mờ giá trị theo thời gian. Cũng nhờ bản sắc riêng này mà văn tế đã tạo nên một dấu ấn, không thể lẫn lộn với các thể loại văn học khác và góp phần tạo nên một bộ phận văn học đa giọng điệu, đa sắc thái.

NHỮNG CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN

1. “Một số công trình nghiên cứu liên quan đến văn tế trung đại Việt Nam - Điểm lại và định hướng nghiên cứu”, trong sách Bình luận văn học niên giám 2009, xuất bản năm 2010, tr.136-157.