Đổi Mới Việc Thực Hiện Nội Dung, Phương Thức Tạo Nguồn Cán Bộ , Công

cách gần gũi, nắm bắt tâm lý, ước mơ, nguyện vọng của đối tượng; cách phân tích tình hình, chia sẻ, định hướng cho từng đối tượng; cách vận động cộng đồng giúp đỡ, tạo điều kiện cho đối tượng tạo nguồn yên tâm học tập, phấn đấu và xác định được mục tiêu trở về đóng góp cho địa phương sau khi học tập, hoặc ở lại công tác dài lâu khi đã là nguồn CB, CC xã.

Năm là, tiếp tục xác định và nâng cao trách nhiệm của các đơn vị Trung ương đóng trên địa bàn Tây Nguyên đối với công tác tạo nguồn CB, CC xã người DTTS ở địa phương. Các đơn vị kinh tế không chỉ khai thác nguồn tài nguyên, nhân lực để tăng giá trị sản xuất, kinh doanh, mà còn phải có trách nhiệm trong chuyển giao khoa học – kỹ thuật, bồi dưỡng ý thức vươn lên làm giàu, hỗ trợ xóa đói, giảm nghèo, hỗ trợ đào tạo, nâng cao dân trí cho đồng bào DTTS. Các đơn vị quân đội, công an một mặt giữ vững an ninh chính trị, trật tự xã hội, phòng chống các thế lực phản động nhằm tạo môi trường ổn định cho đồng bào DTTS và các cấp ủy, chính quyền, ban, ngành yên tâm thực hiện nhiệm vụ tạo nguồn. Mặt khác, có trách nhiệm trực tiếp đẩy mạnh công tác dân vận, giáo dục, rèn luyện thanh niên người DTTS thực hiện nghĩa vụ quân sự hoàn thành nhiệm vụ, phấn đấu trở thành đoàn viên, đảng viên để sau khi xuất ngũ trở về địa phương bổ sung vào đội ngũ cốt cán thôn, buôn, đội ngũ nguồn CB, CC xã. Các đơn vị thuộc bộ, ngành khác xác định vị trí, trách nhiệm của mình gắn với Tây Nguyên, trong quá trình triển khai nhiệm vụ phải chủ động hỗ trợ các địa phương, trực tiếp tham gia tuyên truyền, giáo dục, góp phần nâng cao dân trí, dân sinh vùng đồng bào DTTS.

3.2.2. Đổi mới việc thực hiện nội dung, phương thức tạo nguồn cán bộ, công chức xã người dân tộc thiểu số

Từ thực trạng tạo nguồn CB, CC xã người DTTS ở Tây Nguyên thời gian qua, cho thấy các tỉnh đã cố gắng thực hiện nhiều nội dung, phương thức tạo nguồn gắn với điều kiện địa phương mình. Tuy nhiên, việc thực hiện nội dung, vận dụng phương thức tạo nguồn CB, CC xã người DTTS ở Tây Nguyên có nơi, có lúc còn mang tính chắp vá, kinh nghiệm, thậm chí tùy tiện, ngược quy trình (ví dụ: chưa cụ

thể hóa tiêu chuẩn nguồn mà vẫn đặt mục tiêu chuẩn hóa nguồn; thực hiện ưu đãi để thu hút nhưng không ưu đãi để giữ được nguồn...). Nó là nguyên nhân trực tiếp khiến chất lượng, hiệu quả tạo nguồn chưa được như mong muốn.

Đổi mới việc thực hiện nội dung, phương thức tạo nguồn CB, CC xã người DTTS ở Tây Nguyên cần đặt ra một cách nghiêm túc, theo nhiều hướng: Phương thức nào đã vận dụng tốt, thành công ở một địa phương cụ thể cần được tổng kết, nhân rộng, biến thành phương thức tạo nguồn phổ biến, đặc trưng cho Tây Nguyên. Việc vận dụng phương thức đối với từng nội dung chưa phù hợp với đặc điểm vùng miền, DTTS, dẫn đến thất bại hoặc ít thành công trong tạo nguồn thì tiếp tục nghiên cứu, đổi mới cách thức, biện pháp cho phù hợp. Hoàn thiện, cụ thể hóa và thực hiện tốt phương thức đối với từng nội dung tạo nguồn cụ thể nhằm nâng cao chất lượng tạo nguồn nói chung, chất lượng của mỗi nội dung tạo nguồn nói riêng... Trước mắt, để đẩy mạnh công tác tạo nguồn CB, CC xã người DTTS ở các tỉnh Tây Nguyên thời gian tới, cần tập trung đổi mới, hoàn thiện cách thức, biện pháp thực hiện một số nội dung tạo nguồn cụ thể sau:

3.2.2.1. Cụ thể hoá tiêu chuẩn, cơ cấu nguồn cán bộ, công chức xã

người dân tộc thiểu số trên địa bàn Tây Nguyên

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 203 trang tài liệu này.

Tiêu chuẩn, cơ cấu nguồn là cơ sở để các cấp chủ thể tạo nguồn xác định mục tiêu cho các nội dung tạo nguồn tiếp theo. Trong xây dựng tiêu chuẩn và cơ cấu nguồn CB, CC xã người DTTS thời gian qua, phần lớn các địa phương chưa cụ thể hoá tiêu chuẩn CB, CC cấp xã theo quy định của Bộ Nội vụ ban hành từ năm 2004, mà chỉ chú ý một số điểm mang tính cơ cấu đối với người DTTS. Nhiều nơi chấp nhận hạ thấp tiêu chuẩn để đưa người DTTS vào tuyển dụng công chức và quy hoạch cấp uỷ, cán bộ chủ chốt. Đó là một phần nguyên nhân khiến chất lượng CB, CC xã người DTTS hiện nay còn những hạn chế. Vì vậy, để đảm bảo cho tạo nguồn CB, CC xã người DTTS bám sát mục tiêu chung, vấn đề xây dựng tiêu chuẩn, cơ cấu nguồn cần được đặt ra một cách nghiêm túc.

Tiêu chuẩn, cơ cấu nguồn CB, CC xã người DTTS ở Tây Nguyên phải gắn liền với yêu cầu củng cố HTCT cơ sở của Đảng và những tiêu chuẩn CB,

CC xã vùng miền núi do Nhà nước quy định. Tính cụ thể, tính vận dụng để xây dựng tiêu chuẩn và cơ cấu nguồn chính là xuất phát từ nhiệm vụ chính trị và điều kiện thực tế của từng địa phương để định ra những tiêu chí phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống, năng lực công tác, trong đó có “sàn” về trình độ học vấn, chuyên môn, lý luận chính trị, quản lý Nhà nước, công tác Đảng...

Với các địa phương đã từng xây dựng tiêu chuẩn, cơ cấu nguồn CB, CC xã người DTTS cần rà soát lại tính hợp lý để sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với điều kiện hiện tại. Với những nơi chưa xây dựng, cần đặt vấn đề triển khai ngay trong chương trình, kế hoạch xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp sắp tới.

Nội dung tiêu chuẩn, cơ cấu nguồn CB, CC xã người DTTS ở Tây Nguyên cần thể hiện những tiêu chí sau: Một là, tiêu chuẩn chung về phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống, năng lực tư duy và hoạt động thực tiễn, uy tín cá nhân; tiêu chuẩn chức danh đối với các loại nguồn, gắn với lĩnh vực công tác của CB, CC xã là người DTTS mà nguồn được quy hoạch. Hai là, những quy định về trình độ học vấn, chuyên môn, nghiệp vụ; độ tuổi, chức vụ đã kinh qua, lịch sử chính trị bản thân và gia đình... cụ thể đối với từng loại nguồn CB, CC xã người DTTS. Ví dụ: nguồn cho chủ tịch, phó chủ tịch xã phải có chuyên môn quản lý nhà nước; nguồn cho cán bộ Mặt trận, đoàn thể phải có nghiệp vụ công tác dân vận. Ba là, cơ cấu chung của cả đội ngũ nguồn CB, CC xã người DTTS: cơ cấu độ tuổi, giới tính, dân tộc, trình độ học vấn, chuyên môn, lĩnh vực cụ thể.

Để việc xây dựng tiêu chuẩn, cơ cấu nguồn CB, CC xã người DTTS có chất lượng, cần thực hiện đồng bộ các khâu: Thứ nhất, thống nhất chủ trương xây dựng tiêu chuẩn, cơ cấu nguồn CB, CC xã người DTTS. Thường vụ các Tỉnh uỷ nghiên cứu, bàn bạc, thống nhất ban hành chủ trương, chỉ đạo cho Ban Tổ chức Tỉnh uỷ xây dựng kế hoạch, triển khai xuống các cấp chủ thể tạo nguồn ở huyện, xã nhằm tạo nên sự nhất trí chung về nhận thức và hành động trong quá trình xây dựng và thực hiện Tiêu chuẩn, cơ cấu nguồn. Thứ hai, trao đổi, học tập kinh nghiệm xây dựng tiêu chuẩn cán bộ với các ngành, các cấp có liên quan và với chuyên gia, qua đó rút ra những yêu cầu và tiêu chí cần thể hiện về nội dung

và hình thức của một văn bản Tiêu chuẩn, cơ cấu nguồn CB, CC xã người DTTS. Thứ ba, dự thảo văn bản tiêu chuẩn, cơ cấu nguồn CB, CC xã người DTTS (do Ban Tổ chức các Tỉnh uỷ thực hiện), thông qua tập thể Ban Thường vụ Tỉnh uỷ, rồi tiếp tục lấy ý kiến của các cấp, ngành, tổ chức liên quan và cá nhân am hiểu để sửa chữa, bổ sung. Thứ tư, đưa Dự thảo về huyện và xã để thu thập thông tin, kiểm tra, đối chiếu mức độ phù hợp và tính khả thi của các tiêu chí trong Tiêu chuẩn, cơ cấu nguồn CB, CC xã người DTTS. Ví dụ: đối chiếu xem điều kiện về trình độ các mặt của nguồn là quá cao hay quá thấp đối với địa phương; cơ cấu về giới tính, về độ tuổi có phù hợp với xu thế phát triển và có khả thi trong điều kiện hiện tại; những tiêu chí về phẩm chất, năng lực đề ra trong dự thảo trên thực tế có đảm bảo để cho nguồn người DTTS có thể sẵn sàng bổ sung vào đội ngũ CB, CC xã... Thứ năm, hoàn chỉnh dự thảo, tổ chức Hội nghị Ban Thường vụ Tỉnh uỷ quyết định ban hành Quy định Tiêu chuẩn, cơ cấu nguồn CB, CC xã người DTTS.

Sau khi có quy định về tiêu chuẩn, cơ cấu nguồn CB, CC xã người DTTS, các Ban Tổ chức cấp uỷ nhanh chóng triển khai hướng dẫn thực hiện quy định, thống nhất trong toàn thể HTCT các cấp làm cơ sở cho các nội dung tiếp theo trong quy trình tạo nguồn CB, CC xã người DTTS ở địa phương.

3.2.2.2. Chủ động quy hoạch nguồn xa, quy hoạch công chức xã người dân tộc thiểu số theo từng chức danh

Quy hoạch là khâu bắt buộc trong tạo nguồn CB, CC xã người DTTS, bởi nó giúp cấp uỷ chủ động trong đào tạo và bố trí nguồn, bản thân nguồn cũng chủ động phấn đấu theo chức danh mà mình đã quy hoạch. Tuy nhiên thời gian qua, quy hoạch nguồn CB, CC xã người DTTTS ở Tây Nguyên còn không ít bất cập, hạn chế, trong đó nổi lên tình trạng chỉ quy hoạch nguồn cán bộ và cấp uỷ viên, thiếu quy hoạch nguồn xa nói chung và nguồn gần cho công chức. Nguyên nhân chính là do nhận thức về vấn đề quy hoạch nguồn chưa thống nhất, dẫn đến thiếu sự chỉ đạo đồng bộ, quyết liệt của cấp trên và sự thiếu linh hoạt, chủ động của cấp quản lý CB, CC xã.

Để đổi mới quy hoạch nguồn, cần đổi mới nhận thức về vấn đề quy hoạch cán bộ. Nó không chỉ hướng đến mục tiêu tạo ra cán bộ lãnh đạo, quản lý, mà còn phải tạo ra đội ngũ cán bộ chuyên môn, nghiệp vụ; không chỉ hướng đến đảm bảo nhân sự cho một vài nhiệm kỳ trước mắt, mà phải lâu dài hơn. Việc quy hoạch nguồn không chỉ là nhiệm vụ của một đơn vị cụ thể, ở tầm vi mô trong việc đánh giá nguồn rồi lựa chọn, đưa vào danh sách quy hoạch, mà phải bắt đầu từ các cấp chủ thể tầm vĩ mô (Trung ương và tỉnh) trong việc xây dựng kế hoạch nguồn nhân lực nói chung, với cơ cấu ngành, lĩnh vực đồng bộ, gắn với xu hướng phát triển của xã hội, rồi phân bổ kế hoạch về cho các cấp uỷ huyện, cơ sở, các lực lượng tham gia tạo nguồn. Trên cơ sở kế hoạch đó, cấp uỷ địa phương khảo sát nhu cầu, tình hình thực tế nguồn để xây dựng các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn cụ thể, giúp cơ sở có công cụ pháp lý để thực hiện việc xây dựng kế hoạch quy hoạch, xây dựng tiêu chuẩn, cơ cấu nguồn làm căn cứ cho quy hoạch.

Để quy hoạch nguồn xa cho cả cán bộ và công chức, các cấp uỷ huyện và xã chỉ đạo chính quyền, các ban ngành, đoàn thể rà soát, phân loại, nắm chắc tình hình nhân thân các đối tượng người DTTS trong độ tuổi học sinh, sinh viên, thanh niên hoàn thành nghĩa vụ, lao động trẻ đang cư trú trên địa bàn. Trên cơ sở điều kiện và nhu cầu quy hoạch nguồn CB, CC xã người DTTS của địa phương, nhu cầu cá nhân đối tượng, năng lực tạo nguồn của HTCT và các lực lượng xã hội mà xây dựng kế hoạch, xác định mục tiêu, sắp xếp lộ trình cho các đối tượng tham gia vào quy trình tạo nguồn.

Để quy hoạch nguồn gần cho công chức, cần có chủ trương, hướng dẫn cụ thể của cấp trên, chứ không thể chỉ căn cứ vào quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý như hiện nay. Cơ cấu chuyên môn của công chức xã đa dạng, yêu cầu nghiệp vụ của mỗi chức danh rất chuyên sâu, nên để chủ động trong xây dựng bộ máy công chức xã, phải xác định nhu cầu nhân lực từ xa để định hướng đào tạo ngành nghề chuyên môn cân đối, phù hợp với nhu cầu các xã. Trên cơ sở các chức danh công chức, chất lượng công chức xã hiện tại và nhu cầu sắp tới, UBND xã chủ động phát hiện và đề xuất đối tượng quy hoạch nguồn công chức. Nguồn đưa vào quy hoạch

chủ yếu là công chức bán chuyên trách, công chức dự bị, những sinh viên là con em

địa phương đã hoặc sắp tốt nghiệp các trường trung cấp nghề, cao đẳng, đại học.

Chất lượng quy hoạch nguồn xa, nguồn công chức người DTTS sẽ ngày càng tốt hơn khi các cấp uỷ đảng, chính quyền, đoàn thể và cơ quan, đơn vị có chức năng tạo nguồn đẩy mạnh nghiên cứu, làm rõ những yếu tố khách quan và chủ quan tác động đến chất lượng quy hoạch tạo nguồn CB, CC xã người DTTS. Xây dựng kế hoạch quy hoạch nguồn chặt chẽ, xác định đối tượng, phạm vi quy hoạch cụ thể, công khai rõ ràng. Quán triệt tinh thần quy hoạch động và mở nhưng phải tinh, xác lập cơ chế không bỏ sót người có hướng phát triển tốt, đồng thời ngăn chặn hiện tượng “chạy chỗ” quy hoạch. Dự kiến, định hướng quy hoạch nguồn xa, nguồn công chức là người DTTS một cách rộng rãi, số lượng nhiều, cơ cấu tương ứng với tỷ lệ dân số và thành phần dân tộc, gắn với yêu cầu của từng giai đoạn nhất định. Thường xuyên rà soát, điều chỉnh, bổ sung danh sách quy hoạch nguồn để nâng cao chất lượng. Bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ tham mưu cho cấp uỷ về công tác quy hoạch nguồn; tăng cường kiểm tra, giám sát, chỉ đạo kịp thời của cấp uỷ các cấp trong quá trình tiến hành quy hoạch nguồn. Sau khi nguồn được quy hoạch, việc quản lý, tiếp tục đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện nguồn quy hoạch cần thực hiện nghiêm túc. Tiếp tục nghiên cứu kinh nghiệm quy hoạch nguồn CB, CC người DTTS ở các tỉnh có đông đồng bào DTTS để kế thừa, tiếp thu, nâng cao chất lượng công tác này ở các tỉnh Tây Nguyên trong thời gian tới.

3.2.2.3. Tăng cường luân chuyển cán bộ gắn với mục tiêu tạo nguồn cán bộ, công chức xã người dân tộc thiểu số

Ở Tây Nguyên thời gian qua, tính chủ đích của việc luân chuyển cán bộ các cấp, các ngành về xã là nhằm tăng cường năng lực lãnh đạo, quản lý của HTCT cơ sở, đồng thời đào tạo cán bộ quy hoạch cấp huyện. Số cán bộ người DTTS luân chuyển về xã chưa nhiều. Luân chuyển có lúc không gắn với chức danh quy hoạch, thiếu sự giám sát, hỗ trợ, giúp đỡ của cấp uỷ quản lý cán bộ và địa phương nơi đến. Thời gian luân chuyển không thống nhất, thường số cán bộ giỏi lại sớm kết thúc luân chuyển để nhận bổ nhiệm cương vị mới. Vì vậy, mục tiêu tự đào tạo, rèn luyện

của bản thân cán bộ luân chuyển và góp phần đào tạo CB, CC nguồn cho cơ sở còn hạn chế. Kết thúc luân chuyển, xã như “mất” người giỏi, chất lượng CB, CC xã, trong đó có đội ngũ nguồn người DTTS cũng chưa chuyển biến nhiều.

Với mục tiêu tạo nguồn CB, CC xã người DTTS, thì việc luân chuyển phải hướng đến nguồn là người DTTS, trong quy hoạch CB, CC xã, đến những vị trí có thể giúp nguồn học thêm kinh nghiệm lãnh đạo, quản lý gắn với chức danh quy hoạch của mình, đồng thời cũng góp phần đào tạo nguồn CB, CC cho nơi đến. Cấp uỷ quản lý CB, CC xã phải nâng cao nhận thức, có thái độ đúng đắn, khoa học về công tác luân chuyển, xác định rõ phạm vi trách nhiệm của các cấp quản lý “nơi đi”, “nơi đến”, “nơi về” và của CB, CC luân chuyển. Cấp uỷ “nơi đến” phải được xem là chủ thể quan trọng nhất quyết định thành công của việc đào tạo nguồn CB, CC người DTTS bằng luân chuyển. Các cấp quản lý cán bộ có trách nhiệm nghiên cứu cơ chế, chính sách hỗ trợ đi lại, ăn ở hợp lý, đủ cho CB, CC luân chuyển yên tâm công tác. Đồng thời, phải luôn theo dõi chỉ đạo sát sao, uốn nắn, điều chỉnh và cả hỗ trợ kịp thời khi CB, CC gặp khó khăn, kể cả việc “nơi đến” không hợp tác, gây áp lực. Môi trường nơi đến và năng lực, sở trường, tính cách, xu hướng phát triển của CB, CC xã người DTTS rất cần được nghiên cứu kỹ, để người luân chuyển không có “nguy cơ” vi phạm khuyết điểm trong môi trường mới.

Để đào tạo nguồn CB, CC xã người DTTS thông qua luân chuyển thêm hiệu quả, cần tiến hành điều tra xã hội học sâu rộng, khách quan và trung thực công tác này. Những kinh nghiệm thành công và cả hạn chế, thất bại trong luân chuyển phải được tổng kết thành bài học cho các cấp uỷ đảng trong lãnh đạo tạo nguồn CB, CC. Trước mắt, cần thực hiện những nội dung cụ thể:

Một là, luân chuyển tạo nguồn cán bộ xã người DTTS cần tiến hành thường xuyên giữa các khối đảng, chính quyền, đoàn thể trong địa bàn một xã và giữa các xã. Luân chuyển nguồn là CB, CC các ban ngành của huyện, giáo viên, cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang trên địa bàn về xã nhằm đào tạo cán bộ chủ chốt. Luân chuyển tạo nguồn công chức xã theo hướng sắp xếp, bố trí công chức dự bị, cán bộ hoạt động không chuyên trách trong một xã vào các vị trí chuyên

môn khác nhau, vừa thử thách năng lực, vừa phát hiện được sở trường, sở đoản mỗi người. Hai là, thời gian luân chuyển không dưới 3 năm, tốt nhất là một nhiệm kỳ để nguồn đủ thời gian làm quen với công việc mới và trải nghiệm, thể hiện hết phẩm chất, năng lực. Nếu nguồn sớm bộc lộ hạn chế thì cấp quản lý cho rút về ngay, tránh để lâu vừa “mất” cán bộ, vừa gây khó khăn cho địa phương. Ba là, luân chuyển phải gắn chặt với quy hoạch. Công khai phương án bố trí sau luân chuyển để tạo mục tiêu, động lực cho nguồn phấn đấu. Bốn là, sử dụng CB, CC có kinh nghiệm làm người đào tạo nguồn luân chuyển, nếu cần thì bắt tay chỉ việc để nguồn sớm quen với các tình huống quản lý, lãnh đạo thực tế. Đồng thời, gắn trách nhiệm của nguồn đang luân chuyển trong tự đào tạo với việc tham gia đào tạo CB, CC nguồn tại nơi đến.

Ngoài ra, cần tính đến vai trò của các đồn biên phòng trong việc luân chuyển cán bộ về các xã biên giới. Kinh nghiệm bố trí sĩ quan biên phòng về làm phó bí thư thường trực cấp uỷ các xã miền núi, biên giới của một số tỉnh như Nghệ An, Quảng Trị đã tạo được nhiều chuyển biến tích cực cho HTCT cơ sở. Khi tình hình Tây Nguyên có diễn biến phức tạp do các thế lực thù địch xúi giục đồng bào gây rối trật tự, an ninh (những năm 2001, 2004), việc điều động cán bộ, sĩ quan quân đội về cơ sở đã giúp ổn định được tình hình. Không ít trong số cán bộ đó về sau trưởng thành, có người được bổ nhiệm vào chức danh chủ chốt. Điều đó cho thấy tăng cường luân chuyển CB, CC người DTTS về xã là một nội dung cần thiết, mang tính đặc thù đối với những địa bàn như Tây Nguyên.

3.2.2.4. Đổi mới chính sách hỗ trợ tạo nguồn cán bộ, công chức xã

người dân tộc thiểu số

Chính sách hỗ trợ tạo nguồn CB, CC xã người DTTS luôn là động lực quan trọng cho quá trình tạo nguồn diễn ra thuận lợi. Với vùng đồng bào DTTS, nếu không có chính sách hỗ trợ thì việc xây dựng đội ngũ nguồn CB, CC xã là người DTTS khó lòng đạt mục tiêu. Hiện nay, nhiều chính sách hỗ trợ tạo nguồn CB, CC xã người DTTS đã được triển khai, nhất là trong giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng nguồn, trong thu hút, hay hỗ trợ đời sống nguồn. Nhưng định mức, đối