Quản lý hoạt động xây dựng các trường trung học phổ thông tỉnh Tuyên Quang đạt chuẩn quốc gia

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ

Trang

Sơ đồ 1.1: Sơ đồ về quản lý ................................................................................

Sơ đồ 1.2: Các chức năng quản lý và quan hệ của chúng trong chu trình quản lý .....

Sơ đồ 1.3: Sơ đồ mô hình quản lý nhà trường theo mục tiêu giáo dục ..............

Sơ đồ 3.1: Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý xây dựng trường THPT

đạt chuẩn QG của tỉnh Tuyên Quang..................................................................

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 137 trang tài liệu này.

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Quản lý được xem là một trong những yếu tố quyết định sự phát triển của xã hội nói chung và của một tổ chức nói riêng. Do vậy, cũng như các hoạt động khác giáo dục và đào tạo muốn phát huy được hiệu quả cần phải được quản lý, được điều khiển. Quản lý nhà trường là một bộ phận của quản lý giáo dục. Muốn nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường thì một trong các khâu then chốt là nâng cao chất lượng quản lý toàn diện của hiệu trưởng, người chịu trách nhiệm cao nhất tổ chức thực hiện có hiệu quả mục tiêu giáo dục và đào tạo của nhà trường.

Tại Đại hội XI, Đảng ta tiếp tục xác định nhân tố con người là một trong năm quan điểm phát triển: “...phát huy tối đa nhân tố con người; coi con người là chủ thể, nguồn lực chủ yếu và là mục tiêu của sự phát triển”; là một trong ba khâu đột phá chiến lược: “Phát triển nhanh nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao là một đột phá chiến lược…”; đồng thời cũng là một trong 12 định hướng phát triển kinh tế - xã hội: “Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đổi mới toàn diện và phát triển nhanh giáo dục đào tạo” [2].

Thực tế ở nước ta trong giai đoạn hiện nay, sự nghiệp giáo dục tiếp tục phát triển về quy mô, đáp ứng yêu cầu học tập của nhân dân. Tuy nhiên, chất lượng giáo dục còn nhiều hạn chế. Nghị quyết số 29/-NQ-TW ngày 04/11/2013 của Ban Chấp hành trung ương Khóa XI đã chỉ rõ: Chất lượng, hiệu quả giáo dục và đào tạo còn thấp so với yêu cầu…Phương pháp giáo dục, việc thi, kiểm tra và đánh giá kết quả còn lạc hậu, thiếu thực chất. Quản lý giáo dục và đào tạo còn nhiều yếu kém. Đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục bất cập về chất lượng, số lượng và cơ cấu; một bộ phận chưa theo kịp yêu cầu đổi mới và phát triển giáo dục, thiếu tâm huyết, thậm chí vi phạm đạo đức nghề nghiệp. Đầu tư cho giáo dục và đào tạo chưa hiệu quả. Chính sách, cơ chế tài chính cho giáo dục và đào tạo chưa phù hợp. Cơ sở vật chất kỹ thuật còn thiếu và lạc hậu, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn.[3]

Vì vậy, xây dựng hệ thống các trường đạt chuẩn QG là một trong những nhu cầu cấp thiết và đặt ra nhiều vấn đề về công tác quản lý trường học nói chung và trường THPT nói riêng. Bộ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo đã ban hành Thông tư số 47/2012/TT-BGD&ĐT ngày 07/12/2012 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc Ban hành Quy chế công nhận trường THCS, THPT và trường phổ thông nhiều cấp học

đạt chuẩn QG [8] song việc tổ chức thực hiện ở các địa phương còn nhiều lúng túng, nhiều vấn đề cần được quan tâm tìm giải pháp phù hợp để có thể vừa đáp ứng yêu cầu của ngành, vừa đáp ứng được yêu cầu thực tế của địa phương.

Đối với tỉnh Tuyên Quang, sự nghiệp giáo dục trong những năm gần đây rất phát triển. Tháng 12 năm 2001 tỉnh đạt chuẩn QG phổ cập giáo dục trung học cơ sở đứng thứ 7 cả nước và đứng đầu các tỉnh miền núi. Năm 2003 đã xoá thôn bản trắng về giáo dục mầm non và đạt chuẩn QG phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi. Năm 2013, toàn tỉnh có 141/141 xã, phường, thị trấn đạt chuẩn PCGD mầm non cho trẻ 5 tuổi, đạt chuẩn PCGD tiểu học đúng độ tuổi mức độ 1 và đạt chuẩn phổ cập giáo dục trung học cơ sở.Hệ thống trường THCS, THPT được củng cố, phát triển; công tác quản lý chất lượng giáo dục cả loại hình công lập và ngoài công lập được tăng cường; tỷ lệ học sinh/lớp đúng quy định; tổ chức, phát triển dạy học 2 buổi/ngày đảm bảo chất lượng. Sử dụng có hiệu quả phòng học bộ môn, thư viện, thiết bị dạy học, phục vụ đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá.

Tuy nhiên, hiện nay tỉnh Tuyên Quang mới có 01 trường THPT Dân tộc nội trú đạt chuẩn QG. Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XIV đã nêu rõ: Phấn đấu đến năm 2010, có 40% số trường tiểu học, 30% số trường trung học cơ sở, 25% số trường THPT đạt chuẩn QG.

Ngày 09/10/2008 của Uỷ ban nhân dân tỉnh Tuyên Quang ban hành Kế hoạch số 30/KH-UBND ngày 09/10/2008 về việc xây dựng trường mầm non, phổ thông đạt chuẩn QG giai đoạn 2008 – 2010 nhưng tính đến hết năm 2014, 6/6 huyện, thị xã không đạt được chỉ tiêu về xây dựng trường mầm non, phổ thông đạt chuẩn QG theo Kế hoạch số 30/KH-UBND. [35]

Tiến độ xây dựng trường đạt chuẩn QG ở một số huyện còn chậm. Có nơi không giữ vững được kết quả xây dựng trường đạt chuẩn. Năm học 2013 - 2014 chưa có trường mầm non, tiểu học được công nhận đạt chuẩn QG mức độ 2; có 01 trường THPTDTNT đạt chuẩn QG.

Xuất phát từ yêu cầu và thực tiễn công tác 10 năm chỉ đạo các trường trung học và phụ trách trực tiếp công tác xây dựng trường đạt chuẩn QG của tỉnh Tuyên Quang đồng thời với mong muốn thúc đẩy việc xây dựng trường THPT đạt chuẩn QG theo kế hoạch đề ra, tác giả chọn đề tài: “Quản lý hoạt động xây dựng các trường THPT tỉnh Tuyên Quang đạt chuẩn QG”.

2. Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn công tác quản lý giáo dục tìm ra các biện pháp quản lý hoạt động xây dựng trường THPT đạt chuẩn QG trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang, nêu lên một số biện pháp quản lý có tính hoàn thiện và đổi mới của hiệu trưởng góp phần thúc đẩy việc xây dựng hệ thống trường THPT đạt chuẩn QG nhằm hiện đại hóa về cơ sở vật chất, về công tác quản lý, tổ chức dạy và học đảm bảo chất lượng giáo dục toàn diện, tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống đồng thời đảm bảo thực hiện đúng Kế hoạch số 30/KH-UBND ngày 09/10/2008 của Uỷ ban nhân dân tỉnh Tuyên Quang ban hành.[35]

3. Đối tượng, khách thể nghiên cứu

3.1. Khách thể nghiên cứu

Hoạt động xây dựng trường THPT đạt chuẩn QG.

3.2. Đối tượng nghiên cứu

Quản lý hoạt động xây dựng các trường THPT tỉnh Tuyên Quang đạt chuẩn QG.

4. Câu hỏi nghiên cứu

Câu hỏi đặt ra cho nghiên cứu của tác giả là:

Làm thế nào để xây dựng trường THPT đạt chuẩn QG theo tiêu chuẩn trường chuẩn của Bộ Giáo dục và Đào tạo tại tỉnh Tuyên Quang?

5. Giả thuyết khoa học

Việc xây dựng trường THPT đạt chuẩn QG ở tỉnh Tuyên Quang đã đạt được những kết quả khả quan nhưng vẫn còn những hạn chế. Điều đó do nhiều nguyên nhân, trong đó có những nguyên nhân thuộc quản lý của các cấp quản lý trường THPT. Nếu đề xuất được những biện pháp quản lý để nhà trường tổ chức các hoạt động theo chuẩn và tiến hành tự đánh giá theo chuẩn thì sẽ nâng cao hiệu quả quản lý trong việc xây dựng trường THPT đạt chuẩn QG, góp phần đẩy nhanh tiến độ xây dựng trường THPT đạt chuẩn QG đồng thời từng bước nâng cao chất lượng giáo dục.

6. Nhiệm vụ nghiên cứu

6.1. Nghiên cứu một số vấn đề lý luận quản lý, quản lý giáo dục, quản lý trường học, quản lý trường THPT và lý luận về việc xây dựng trường THPT đạt chuẩn QG.

6.2. Khảo sát và đánh giá thực trạng quản lý các trường THPT và thực trạng quản lý hoạt động xây dựng trường THPT đạt chuẩn QG ở Tuyên Quang.

6.3. Trên cơ sở lý luận, phân tích thực trạng và nguyên nhân, đề xuất một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao kết quả xây dựng trường THPT đạt chuẩn QG ở tỉnh Tuyên Quang.

7. Phạm vi nghiên cứu

7.1. Giới hạn về nội dung

Đề tài tập trung nghiên cứu công tác quản lý hoạt động xây dựng các trường THPT tỉnh Tuyên Quang đạt chuẩn QG theo yêu cầu bộ GD&ĐT.

7.2. Giới hạn về địa bàn

Đề tài triển khai nghiên cứu tại 06 trường THPT trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang. (Trường THPT Tân Trào, THPT Tháng Mười, THPT Sơn Dương, THPT Hàm Yên, THPT Chiêm Hóa, THPT Na Hang)

7.3. Giới hạn về thời gian khảo sát

- Thời gian khảo sát: 3 năm gần đây từ năm 2012 đến 2014

- Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động xây dựng trường THPT đạt chuẩn QG trong giai đoạn 2015-2020 và các năm tiếp theo.

7.4. Đối tượng khảo sát

- Nhóm I: Gồm 26 cán bộ, chuyên viên Sở GD&ĐT

- Nhóm II: Gồm 16 CBQL (Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng) của 06 trường THPT

- Nhóm III: Gồm 100 giáo viên thuộc 06 trường THPT.

8. Phương pháp nghiên cứu

8.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận

Phân tích khái quát các tài liệu lý luận và các văn bản hướng dẫn thi hành.

8.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn

a) Điều tra bằng bảng hỏi: Sử dụng phiếu điều tra để thu thập ý kiến của các đối tượng khảo sát về vấn đề cần nghiên cứu. Đối tượng khảo sát là giáo viên, cán bộ quản lý và lãnh đạo, chuyên viên Sở Giáo dục và Đào tạo.

b) Phỏng vấn, phỏng vấn sâu: Thông qua việc tác động trực tiếp giữa người hỏi và người được hỏi nhằm thu thập những thông tin phù hợp với mục tiêu và nhiệm vụ của đề tài nghiên cứu. Đối tượng khảo sát là tổ trưởng chuyên môn, cán bộ quản lý và chuyên viên Sở Giáo dục và Đào tạo.

c) Lấy ý kiến các chuyên gia: Sử dụng trí tuệ của đội ngũ chuyên gia có trình độ cao về một chuyên ngành, nhằm xem xét, nhận định bản chất một sự kiện khoa học hay thực tiễn để tìm ra giải pháp tối ưu cho các sự kiện khoa học hay thực tiễn đó, hoặc phân tích đánh giá một sản phẩm khoa học. (Chuyên gia Sở GD&ĐT)

d) Tổng kết kinh nghiệm giáo dục: Vận dụng lý luận về khoa học quản lý giáo dục để phân tích, đánh giá, khái quát hoá, hệ thống hoá thực tiễn quản lý giáo dục từ đó rút ra lý luận quản lý giáo dục.

f) Khảo nghiệm về tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất để quản lý hoạt động xây dựng các trường THPT tỉnh Tuyên Quang đạt chuẩn QG.

8.3. Nhóm phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê toán học

Sử dụng một số công thức thống kê toán học để xử lý kết quả nghiên cứu.

9. Những đóng góp của đề tài

9.1. Ý nghĩa về mặt lý luận

Luận văn góp phần làm sáng tỏ một số vấn đề lý luận liên quan đến quản lý, quản lý giáo dục, quản lý nhà trường, quản lý việc xây dựng trường THPT đạt chuẩn QG gắn với quá trình đổi mới giáo dục trường THPT.

9.2. Ý nghĩa về mặt thực tiễn

Kết quả nghiên cứu sẽ làm sáng tỏ thực trạng xây dựng và quản lý hoạt động xây dựng trường THPT đạt chuẩn QG trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang;

Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động xây dựng trường THPT đạt chuẩn QG của các cấp quản lý trường THPT trong bối cảnh đổi mới giáo dục tại trường THPT trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang nói riêng và cả nước nói chung.

10. Cấu trúc của luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo và phụ lục, Luận văn được trình bày theo 3 chương:

Chương 1. Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động xây dựng trường THPT đạt chuẩn QG.

Chương 2. Thực trạng quản lý hoạt động xây dựng các trường THPT tỉnh Tuyên Quang đạt chuẩn QG.

Chương 3. Biện pháp quản lý hoạt động xây dựng các trường THPT tỉnh Tuyên Quang đạt chuẩn QG

CHƯƠNG 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG XÂY DỰNG

TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ĐẠT CHUẨN QUỐC GIA

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề

Quy định và thực hiện chuẩn hóa giáo dục, chuẩn hóa nhà trường là xu thế phát triển giáo dục của thế giới và của các nước trong khu vực. Những kinh nghiệm, thành tựu của giáo dục thế giới trong những năm quan đã chứng minh sự đúng đắn và tính ưu việt, sự cần thiết của việc áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế để phân loại giáo dục.

Xây dựng nhà trường nói chung, trường trung học nói riêng đạt chuẩn QG ở nước ta là một chủ trương lớn của Đảng. Xây dựng trường trung học đạt chuẩn QG để đảm bảo tổ chức các hoạt động giáo dục có chất lượng toàn diện, giữ vững và phát huy những thành tựu của GD các cấp tạo tiền đề nhằm tiếp cận với trình độ phát triển trường trung học ở các nước tiên tiến trong khu vực và trên thế giới.

Khoa học quản lý giáo dục trong những năm gần đây mới được chú ý phát triển, tuy vậy trong một thời gian ngắn đã có rất nhiều luận văn và luận án về khoa học QLGD được hoàn thành nhằm đáp ứng yêu cầu nghiên cứu lý luận và thực tiễn trong QLGD.

Các luận văn và luận án đề cập đến nhiều góc độ QLGD khác nhau nhưng số luận văn nghiên cứu về vấn đề xây dựng trường chuẩn QG không nhiều, đặc biệt là việc quản lý hoạt động xây dựng trường THPT đạt chuẩn QG ít được đề cập. Liên quan đến vấn đề xây dựng trường chuẩn QG và quản lý trường THPT đạt chuẩn QG, đã có một số luận văn ở trình độ thạc sĩ như: “Những biện pháp cơ bản xây dựng đội ngũ GV trường chuẩn QG THPT Xuân Đỉnh - Hà Nội” của tác giả Nguyễn Viết Cẩn; “Biện pháp phát triển trường THPT đạt chuẩn QG của tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2010 – 2015” của tác giả Nguyễn Văn Tuế; “Xây dựng trường trung học đạt chuẩn QG ở huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hoá” của tác giả Tạ Quốc Tịch.

Bên cạnh đó, cũng có những luận văn nghiên cứu những vấn đề liên quan đến hoạt động xây dựng trường trung học đạt chuẩn QG như quản lý đội ngũ giáo viên đạt chuẩn hay quản lý cơ sở vật chất, quản lý học sinh như: “Các biện pháp quản lý đội ngũ GV của Hiệu trưởng trường THPT đạt chuẩn QG ở tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu” của tác giả Lã Thị Oanh; “Biện pháp quản lý đội ngũ giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp ở trường THPT Việt Bắc tỉnh Lạng Sơn” của tác giả Đặng Hồng Cường;

“Quản lý phát triển đội ngũ giáo viên các trường THPT ở huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội theo chuẩn nghề nghiệp” của tác giả Nguyễn Quốc Nam. Tác giả Trần Gia Khánh với đề tài “Biện pháp quản lý giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường THPT Chuyên Thái Bình trong giai đoạn hiện nay”. Tác giả Nguyễn Tuấn Anh lại chọn đề tài “Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh của Hiệu trưởng trường THPT Gia Lộc II, tỉnh Hải Dương”. Tác giả Hoàng Đức Diễn với đề tài “Một số biện pháp quản lý thiết bị dạy học ở trường THPT Tam Giang, Thừa Thiên Huế theo chuẩn QG”. Hay tác giả Nguyễn Đăng Thành lựa chọn đề tài “Quản lý cơ sở vật chất và thiết bị dạy học ở trường THPT Phan Bội Châu, huyện Krông Năng tỉnh Đăk Lăk”.

Thực tế hoạt động xây dựng trường trung học đạt chuẩn QG cũng có một số bài viết như: “Một số vấn đề rút ra từ công tác xây dựng trường đạt chuẩn QG bậc trung học” của tác giả Lưu Đức Hạnh – Sở GD&ĐT tỉnh Thanh Hóa; Tác giả Trịnh Thế Hậu – Phó Hiệu trưởng trường THCS Bùi Thị Xuân, huyện Phú Giáo, tỉnh Bình Dương có bài viết “Kinh nghiệm trong công tác xây dựng trường đạt chuẩn QG bậc trung học”

Như vậy các công trình nghiên cứu khoa học trên tuy xuất phát từ các góc độ khác nhau nhưng cũng đã tập trung vào một số nội dung xây dựng trường chuẩn QG, đề xuất một số biện pháp quản lý mang lại hiệu quả có ý nghĩa lý luận và thực tiễn cụ thể ở từng địa phương. Tuy nhiên, tại tỉnh Tuyên Quang chưa có công trình nghiên cứu toàn diện về việc xây dựng trường chuẩn QG đối với các trường THPT trong bối cảnh thực hiện đổi mới căn bản và toàn diện GD Việt Nam hiện nay.

Các thành quả nghiên cứu trên là những tri thức tiền đề cho tác giả nghiên cứu lý luận và thực tiễn công tác quản lý giáo dục, đồng thời tìm ra các biện pháp quản lý hoạt động xây dựng trường THPT đạt chuẩn QG trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang, nêu lên một số biện pháp quản lý có tính hoàn thiện và đổi mới của hiệu trưởng góp phần thúc đẩy việc xây dựng hệ thống trường THPT đạt chuẩn QG nhằm hiện đại hóa về cơ sở vật chất, về công tác quản lý, tổ chức dạy và học đảm bảo chất lượng giáo dục toàn diện, tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống cho học sinh.