Kiểm Tra, Đánh Giá Hoạt Động Ktcm Ở Trường Thcs

- Tạo điều kiện thuận lợi cho cán bộ, thành viên làm công tác KTCM thực hiện tốt kế hoạch kiểm tra, thúc đẩy các nhà trường thường xuyên thực hiện tự kiểm tra. Khuyến khích tự kiểm tra, đánh giá của các cá nhân, bộ phận trong trường.

- Tổ chức quán triệt kế hoạch kiểm tra, quy chế hoạt động của Ban KTCM; Bàn các biện pháp cụ thể để tổ chức thực hiện kế hoạch; Giao nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên của Ban, tổ chức tập huấn những nội dung cần thiết, thống nhất phương pháp tiến hành. Chuẩn bị đầy đủ văn bản về chính sách, chế độ, tiêu chuẩn, định mức liên quan đến nội dung kiểm tra. Chuẩn bị phương tiện, thiết bị, kinh phí và những điều kiện vật chất cần thiết khác phục vụ cho hoạt động của Ban KTCM.

- Căn cứ nhiệm vụ được giao, từng thành viên trong Ban KTCM xây dựng kế hoạch thực hiện chi tiết của mình, trình Trưởng ban trước khi triển khai. Kế hoạch phải nêu rõ nội dung công việc, phương pháp tiến hành, thời gian thực hiện. Tổ chức nghiên cứu thông tin về đối tượng kiểm tra. Thông báo kế hoạch và yêu cầu đối tượng kiểm tra chuẩn bị và báo cáo Ban KTCM những công việc liên quan tới nội dung kiểm tra.

- Ngay từ đầu năm học, Ban KTCM nên công khai các chuẩn KT, những yêu cầu cần đạt được là gì, từ đó đội ngũ GV, NV sẽ có mục tiêu rõ ràng, cụ thể trong công việc.

- Ra các quyết định về kiểm tra (quyết định thành lập ban KT, xác định nội dung, phương pháp, hình thức KT…).

- Hướng dẫn, động viên, giúp đỡ lực lượng kiểm tra hoàn thành các nhiệm vụ: kiểm tra, đánh giá, tư vấn, thúc đẩy.

- Sử dụng và phối hợp các phương pháp, hình thức kiểm tra đối với mỗi nội dung kiểm tra cụ thể.

- Điều chỉnh những lệch lạc trong quá trình thực hiện công tác kiểm tra.

- Chỉ đạo thực hiện kế hoạch KTCM đã xây dựng: Bố trí và sử dụng lực lượng làm nhiệm vụ KTCM một cách khoa học, hiệu quả nhằm phát huy tiềm lực và thế mạnh của từng thành viên trong Ban kiểm tra trong việc thực hiện kế hoạch KTCM. Thường xuyên theo sát hoạt động KTCM nhằm quản lý tốt chất lượng KT đồng thời có sự điều chỉnh, bổ sung kế hoạch đã xây dựng nếu thấy cần thiết. Tạo điều kiện thuận lợi để lực lượng KT và đối tượng KT điều kiện chủ động, tự tin, tự giác trong các hoạt động KT nhằm khắc phục các biểu hiện tiêu cực trong hoạt động KTCM.

1.4.2.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động KTCM ở trường THCS

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 129 trang tài liệu này.

Theo lý thuyết hệ thống, Kiểm tra chính là thiết lập mối quan hệ ngược trong quản lý. Kiểm tra trong quản lý là một nỗ lực có hệ thống nhằm thực hiện ba chức năng: phát hiện, điều chỉnh và khuyến khích. Nhờ có kiểm tra mà nhà quản lý có được thông tin để đánh giá thành tựu công việc, uốn nắn, điều chỉnh hoạt động một cách đúng hướng nhằm đạt mục tiêu.

Đánh giá kết quả quản lý hoạt động KTCM là giai đoạn cuối cùng của quản lý hoạt động kiểm tra, đây là đánh giá kết quả đạt được so với mục tiêu đặt ra từ trước. Từ đó giúp cho nhà quản lý có các quyết định phù hợp với công tác kiểm tra.

Việc đánh giá kết quả công tác KTCM trường THCS cũng nhằm phát hiện những lỗ hổng, sự bất hợp lý, thiếu thực tế của quá trình thanh tra, để từ đó nâng cao chất lượng công tác KTCM.

Sử dụng kết quả KTCM là khâu kết thúc của chu trình công tác KTCM. Sau kiểm tra, Hiệu trưởng cần chú ý tổ chức tổng kết, điều chỉnh, rút kinh nghiệm trong quá trình KTCM.

Khuyến khích việc tự kiểm tra, đánh giá của các cá nhân, bộ phận trong nhà trường. Việc cán bộ, nhân viên có xu hướng nghiêm khắc với chính mình khi tự đánh giá sẽ làm cho quá trình đánh giá có tác dụng tốt hơn.

Trong quá trình kiểm tra, cần tuyên dương người tốt, việc tốt, chú trọng phổ biến những kinh nghiệm tốt, làm cho những kinh nghiệm đó trở thành tài sản chung của tập thể sư phạm.

Sau kiểm tra, cần chú ý điều chỉnh đối tượng kiểm tra, lực lượng kiểm tra và công tác quản lý của Hiệu trưởng.

Việc tổ chức Hội nghị, họp tổng kết điều chỉnh, đánh giá và rút kinh nghiệm được thực hiện dưới sự chủ trì của Hiệu trưởng cùng các thành viên trong Ban KTCM và các thành viên có liên quan khác trong Hội đồng trường. Theo đó, các thành viên có liên quan nghiêm túc tổng kết lại toàn bộ các hoạt động, so sánh với mục tiêu đề ra để đánh giá hiệu quả của công tác KTCM, trên cơ sở đó đề xuất những biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác KT trong thời gian tiếp theo. Căn cứ những ý kiến, đề xuất, Hiệu trưởng sẽ có chỉ đạo cụ thể nhằm khen thưởng, động viên kịp thời hoạt động của các thành viên trong Ban KTCM cũng như có sự nhắc nhở, điều chỉnh kịp thời công tác

kiểm tra. Chỉ đạo các kế hoạch, giải pháp trọng tâm trong nội dung kiểm tra những thời gian tiếp theo. Đồng thời tham mưu với các cấp những vấn đề cần thiết để nâng cao hiệu quả của công tác KTCM nhà trường. Việc tổng kết, điều chỉnh, đánh giá và rút kinh nghiệm có thể được tiến hành linh hoạt hoặc định kì tùy thuộc vào bối cảnh chung của công tác KTCM ở nhà trường nhằm đảm bảo sự kiểm soát một cách chặt chẽ quá trình quản lý hoạt động KTCM của Hiệu trưởng.

1.4.2.5. Sử dụng và lưu trữ kết quả kiểm tra chuyên môn

a. Sử dụng kết quả kiểm tra chuyên môn

- Sử dụng kết quả KTCM để tạo ra sự chuyển biến trong nhà trường: Căn cứ trên kết quả KTCM của ban KTCM, căn cứ những đánh giá của HT nhà trường qua thực tế KT và những thông tin có được trong công tác quản lý, HT nhà trường phải phân tích đánh giá những điểm mạnh, điểm yếu, những nội dung tồn tại có tính hệ thống…để có kế hoạch giúp đỡ, tư vấn, điều chỉnh kịp thời những tồn tại, đồng thời phát huy, nhân rộng những ưu điểm mạnh, những cá nhân tiên tiến với mục đích chính là tạo ra và thúc đẩy sự chuyển biến tích cực cho từng cá nhân, bộ phận và cả tập thể nhà trường. Đây có thể được coi là công việc ưu tiên hàng đầu nhằm sử dụng một cách hợp lý và hiệu quả kết quả của công tác KTCM.

- Tập hợp và xử lý các ý kiến của người được KT: Để tạo điều kiện phản hồi thông tin hai chiều rõ ràng, cụ thể từ phía người KT và người được KT, HT nhà trường và Ban KTCM cần tạo ra các kênh thông tin để người được KT phản hồi, kiến nghị, đề xuất với ban KTCM về kết quả KT. Các kênh này có thể sử dụng các biên bản KT, các phương tiện thông tin, các hình thức trao đổi khác. Việc thu thập thông tin phản hồi này phải được thực hiện trên tinh thần cầu thị, lắng nghe và tôn trọng để đánh giá đúng bản chất sự việc, để nhà trường có kế hoạch tư vấn, điều chỉnh phù hợp, tạo ra sự đồng thuận giữa người quản lý và GV, NV. Đồng thời, đây cũng là một hình thức quản lý nhằm phát huy tính dân chủ trong nhà trường.

- Tập hợp các kiến nghị gửi lên cấp trên: Trong thực tế KTCM sẽ phát hiện được những văn bản quy định, chính sách, chế độ, quy chế CM…không phù hợp với tình hình thực tế. HT nhà trường cần tập hợp, báo cáo kiến nghị đến cơ quan cấp trên để xem xét và điều chỉnh kịp thời. Nội dung công việc này thể hiện trách nhiệm của người HT

trong công tác tham mưu với các cấp QLGD, đồng thời tạo được sự tin tưởng của tập thể, giúp tập thể thấy rõ được những lợi ích của công tác KTCM trong nhà trường.

- Tập hợp thông tin kết quả xử lý kiểm tra liên quan đến các Hội đồng, tổ chức trong nhà trường: HT tập hợp các kiến nghị có nội dung liên quan đến Hội đồng trường, Hội đồng Thi đua, khen thưởng, các tổ chức đoàn thể chính trị trong nhà trường để cung cấp thông tin cho các bên liên quan, đảm bảo theo yêu cầu công khai của Quy chế Dân chủ nhà trường, giúp các Hội đồng, tổ chức trong nhà trường có cơ sở, có thông tin để tổ chức thực hiện công việc theo trách nhiệm.

- Công khai kết quả kiểm tra với tập thể sư phạm nhà trường: Công khai kết quả kiểm tra trong Hội đồng sư phạm để tập thể sư phạm có nhận thức đúng đắn, nắm rõ kết quả công việc của từng bộ phận, hoạt động của toàn trường. Những công việc còn hạn chế, những vấn đề sai phạm qua quá trình kiểm tra đã phát hiện cần được nêu rõ để rút kinh nghiệm, tổ chức điều chỉnh. Việc công khai cũng nhằm công nhận kết quả của kiểm tra, xác định giá trị của việc kiểm tra, xác định kết quả lao động của người kiểm tra, góp phần nâng cao hiệu quả kiểm tra. Trong công khai kết quả kiểm tra, cần tuyên dương người tốt, việc tốt, chú trọng phổ biến những kinh nghiệm tốt, làm cho những kinh nghiệm đó được phổ biến và áp dụng rộng rãi trong tập thể sư phạm. Đối với việc làm chưa tốt ở một cá nhân, một bộ phận cần nêu đánh giá rõ ràng, cụ thể và quan trọng hơn là phân tích nguyên nhân, đề ra những biện pháp để khắc phục, thời hạn khắc phục, phân công người hỗ trợ, giúp đỡ và theo dõi, kiểm tra việc khắc phục.

b. Lưu trữ kết quả kiểm tra chuyên môn

Hồ sơ KTCM trường học là một trong những hồ sơ quan trọng trong nhà trường, là cơ sở để tổ chức quản lý các hoạt động của nhà trường, là một trong những nguồn minh chứng để đánh giá tập thể sư phạm, thực hiện kiểm định chất lượng giáo dục, xử lý các vụ việc liên quan đến cán bộ, GV, NV, HS. Hồ sơ KTCM còn là dữ liệu quan trọng phục vụ cho công tác đánh giá, thi đua khen thưởng, quy hoạch, luân chuyển, đề bạt cán bộ. Trong quá trình quản lý lưu trữ, Hiệu trưởng cần quán triệt với Ban KTCM về việc đảm bảo các yêu cầu của hồ sơ kiểm tra như sau:

- Tính chính xác, khách quan: Hồ sơ kiểm tra phải phản ánh trung thực hoạt động của đối tượng kiểm tra. Tránh những nhận xét định kiến hay thiên vị đối với đối tượng kiểm tra. Đảm bảo các thủ tục pháp lý của hồ sơ kiểm tra.

- Tính toàn diện: Hồ sơ kiểm tra phải phản ánh đầy đủ các nội dung đã kiểm tra.

- Rõ ràng, cụ thể: Trong hồ sơ kiểm tra phải sử dụng văn phong hành chính. Văn viết trong hồ sơ kiểm tra phải ngắn gọn, trong sáng, dễ hiểu, rõ ràng, đơn nghĩa để mọi người đọc đều hiểu đúng, không hiểu khác nhau, đồng thời các ý trong một hồ sơ không mâu thuẫn nhau.

- Tính nhân văn: Kiểm tra là để giúp đỡ đối tượng kiểm tra làm việc tốt hơn. Vì vậy hồ sơ kiểm tra không chỉ nêu lên những ưu điểm cần phát huy, nhược điểm, thiếu sót cần khắc phục, điều chỉnh mà điều quan trọng là trong hồ sơ kiểm tra phải đưa ra các lời khuyên, các kiến nghị hết sức cụ thể, rõ ràng, xác đáng để giúp đỡ đối tượng kiểm tra cải thiện hoạt động của mình theo hướng ngày càng tốt hơn.

1.4.3. Ý nghĩa của quản lý hoạt động KTCM trong trường trung học cơ sở

Mục tiêu Chương trình giáo dục phổ thông 2018 với cấp THCS đã chỉ rõ: Chương trình giáo dục THCS giúp học sinh phát triển các phẩm chất, năng lực đã được hình thành và phát triển ở cấp tiểu học; tự điều chỉnh bản thân theo các chuẩn mực chung của xã hội; biết vận dụng các phương pháp học tập tích cực để hoàn chỉnh tri thức và kỹ năng nền tảng; có những hiểu biết ban đầu về các ngành nghề và có ý thức hướng nghiệp để tiếp tục học lên trung học phổ thông, học nghề hoặc tham gia vào cuộc sống lao động. Để đạt được mục tiêu đó trong trường THCS thì hoạt động chuyên môn giữ vai trò quyết định nhất vì: Mọi hoạt động chuyên môn trong trường THCS, xét cho đến cùng chính là nhằm giải quyết vấn đề nâng cao chất lượng dạy của thầy, chất lượng học của trò nhằm thúc đẩy sự vận hành của bộ máy và sự phát triển đi lên của nhà trường, đạt được các mục tiêu giáo dục cụ thể theo từng năm học. Do vậy quản lý hoạt động KTCM trong trường THCS có vai trò rất quan trọng, quyết định đến chất lượng công tác chuyên môn trong nhà trường, là then chốt trong việc hoàn thành các mục tiêu giáo dục theo định hướng đổi mới hiện nay.

1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động kiểm tra chuyên môn ở trường trung học cơ sở

1.5.1. Yếu tố chủ quan

Năng lực của Hiệu trưởng nhà trường

Với vai trò là đứng đầu, chịu trách nhiệm trước cấp trên về các hoạt động của nhà trường, Hiệu trưởng trường THCS có trách nhiệm thực hiện những công việc chính

như sau: Tổ chức bộ máy nhà trường; Xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện nhiệm vụ năm học; Quản lý nhân sự; Quản lý và tổ chức giáo dục HS; Quản lý hành chính, tài chính, tài sản trong nhà trường; thực hiện các chế độ chính sách của Nhà nước đối với GV, NV, HS....

Như vậy, các hoạt động thuộc về trách nhiệm của Hiệu trưởng ở trường THCS là khối lượng công việc đồ sộ và phong phú. Xuyên suốt các công việc này có thể thấy rõ rằng KTCM là một công cụ sắc bén giúp Hiệu trưởng đảm bảo chất lượng, hiệu quả các nội dung công tác quản lý thuộc về trách nhiệm được giao, dẫn dắt nhà trường đạt được các mục tiêu đã đề ra. Hiệu trưởng trường THCS phải là người thay mặt nhà trường chịu trách nhiệm trực tiếp với các cấp lãnh đạo, mà cụ thể và trực tiếp nhất là Phòng GD&ĐT về hiệu quả của việc quản lý công tác KTCM nói riêng và chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường nói chung. Do vậy, người Hiệu trưởng có năng lực sẽ thực hiện tốt việc bồi dưỡng, nâng cao nhận thức cho đội ngũ GV, NV nhà trường về vai trò, tầm quan trọng của công tác KTCM trong nhà trường. Xây dựng kế hoạch KTCM một cách khoa học, cụ thể và phù hợp với kế hoạch năm học cũng như các hoạt động khác trong nhà trường. Hiệu trưởng có trách nhiệm ban hành các quyết định thành lập lực lượng kiểm tra, còn gọi là Ban KTCM trong trường học với những thành viên có uy tín, có kĩ năng sư phạm, nghiệp vụ kiểm tra tốt và phân công cụ thể trách nhiệm, công việc cho từng thành viên.

Nhận thức và năng lực chuyên môn của đội ngũ giáo viên nhà trường

Giáo viên là đối tượng trực tiếp tiếp nhận hoạt động kiểm tra chuyên môn, do đó yếu tố nhận thức của giáo viên về mục đích, ý nghĩa, các tiêu chí, chuẩn kiểm tra là hết sức quan trọng, nó góp phần làm cho hoạt động KTCM đạt hiệu quả mong muốn. Ngoài ra năng lực chuyên môn của giáo viên nói chung và năng lực kiểm tra của cán bộ Ban KTCM nói riêng cũng có vai trò quan trọng tác động đến hiệu quả quản lý hoạt động KTCM của Hiệu trưởng trường THCS.

1.5.2. Yếu tố khách quan

Các chủ trương, chính sách, văn bản quy định về KTCM trường học:

Những chủ trương, chính sách luôn đóng vai trò rất lớn trong chiến lược phát triển giáo dục, mỗi chủ trương, quyết sách đưa ra đều có tác động rất lớn tới các cơ sở

giáo dục. Cùng với những chiến lược lâu dài, hàng năm các cơ quan QLGD thường đưa ra các những quyết định bổ sung để phù hợp tình hình mới. Việc đảm bảo chất lượng giáo dục nói chung, chất lượng KTCM nói riêng phụ thuộc rất nhiều vào các chủ trương chính sách, văn bản hướng dẫn của các cơ quan QLGD, nếu những chủ trương chính sách phù hợp sẽ có tác dụng rất lớn kích thích, tạo động lực cho các cơ sở giáo dục phát triển.

Các chủ trương chính sách, văn bản quy định về việc tổ chức hoạt động KTCM có tác dụng rất lớn tới kết quả KTCM. Nếu chủ trương chính sách phù hợp sẽ giúp HT đảm bảo các kế hoạch công tác của nhà trường được thực hiện theo đúng kế hoạch, mục tiêu, góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường, đồng thời thúc đẩy, phát huy tính tích cực chủ động của đội ngũ cán bộ, GV, NV nhà trường

Điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị, kinh phí phục vụ cho việc tổ chức KTCM trường học

Cơ sở vật chất, trang thiết bị đầy đủ sẽ là tiền đề thuận lợi cho tổ chức KTCM. Trên thực tế những chế độ chính sách hiện nay của nhà nước là chưa phù hợp, chậm được đổi mới, cơ sở vật chất, trang thiết bị thiếu thốn khiến cho việc tổ chức, triển khai gặp rất nhiều khó khăn.

Nguồn lực phục vụ cho các hoạt động KTCM trường học còn rất hạn hẹp, nhất là nguồn kinh phí nên ảnh hưởng không nhỏ đến việc tổ chức triển khai các hoạt động KTCM trong nhà trường.

Tiểu kết chương 1

Quản lý hoạt động kiểm tra chuyên môn ở trường trung học cơ sở là nhằm làm cho hoạt động này đạt hiệu quả cao hơn, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường. Kiểm tra chuyên môn trường trung học cơ sở là một trong những chức năng quản lý của người Hiệu trưởng, là khâu đặc biệt quan trọng trong quá trình quản lý nhằm giúp hình thành cơ chế tự điều chỉnh trong nhà trường. Kiểm tra chuyên môn là một công cụ sắc bén góp phần tăng cường hiệu lực quản lý trường học nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo trong nhà trường. Nội dung quản lý hoạt động kiểm tra chuyên môn ở trường trung học cơ sở gồm: Lập kế hoạch kiểm tra chuyên môn; Tổ chức bộ máy kiểm tra chuyên môn; Chỉ đạo thực hiện hoạt động kiểm tra chuyên môn; Kiểm tra, đánh giá hoạt động kiểm tra chuyên môn; Sử dụng và lưu trữ kết quả kiểm tra chuyên môn.

Chương 1 đã trình bày vài nét về lịch sử nghiên cứu vấn đề, các khái niệm liên quan đến vấn đề nghiên cứu, một số cơ sở lý luận về hoạt động kiểm tra chuyên môn và quản lý hoạt động kiểm tra chuyên môn cùng với những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động kiểm tra chuyên môn ở trường trung học cơ sở.

Các nội dung đã trình bày ở trên là cơ sở quan trọng, định hướng để tác giả tiến hành khảo sát thực trạng quản lý hoạt động kiểm tra chuyên môn ở các trường trung học cơ sở huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang ở chương tiếp theo.