Thực Trạng Những Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Giáo Dục Thể Chất Theo Định

2.3.5. Thực trạng những yếu tố ảnh hưởng đến giáo dục thể chất theo định hướng phát triển năng lực học sinh

Khảo sát 09 CBQL về các nguyên nhân dẫn đến những hạn chế trong công tác giáo dục thể chất theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở các Trường THPT huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên được thể hiện trong câu hỏi 7 phần phụ lục 2. Kết quả khảo sát được thể hiện ở bảng 2.27:

Bảng 2.26. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý các hoạt động GDTC cho HS theo định hướng PTNL

Yếu tố ảnh hưởng	Mức độ ảnh hưởng
Yếu tố ảnh hưởng	Ảnh hưởng nhiều	Ảnh hưởng	Ảnh hưởng ít	Không ảnh hưởng
1	Nhận thức của CBQL, giáo viên về công tác GDTC cho học sinh	8(88,9)	1(11,1)	0,0	0,0
2	Năng lực, kinh nghiệm giảng dạy, quản lý của GV của đội ngũ GV và CBQL trong trường THPT	7(77,8)	1(11,1)	1(11,1)	0,0
3	Nội dung chương trình GDTC trong các nhà trường THPT hiện nay còn lạc hậu	6(66,7)	3(33,3)	0,0	0,0
4	Điều kiện cơ sở vật chất, trang TBDH, dụng cụ luyện tập và điều kiện sân bãi thiếu	9(100,0)	0,0	0,0	0,0
5	Không có kinh phí chi cho các hoạt động giáo dục thể chất	5(55,6)	3(33,3)	1(11,1)	0,0
	Sự phối hợp đồng bộ giữa các lực lượng giáo dục (nhà trường, gia đình và xã hội)	4(44,4)	3(33,3)	2(22,2)	0,0
7	GDTC cho HS thường chỉ được hiểu là thông qua dạy học môn Thể dục	3(33,3)	5(55,6)	1(11,1)	0,0
8	Hình thức giáo dục thể chất cho học sinh chưa phong phú	6(66,7)	3(33,3)	0,0	0,0

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 137 trang tài liệu này.

(Nguồn: Phiếu điều tra của tác giả)

Qua bảng số liệu điều tra trên chúng ta thấy các yếu tố ảnh hưởng đến giáo dục thể chất theo định hướng phát triển năng lực học sinh cụ thể như sau:

- Điều kiện cơ sở vật chất, trang TBDH, dụng cụ luyện tập và điều kiện sân bãi thiếu có 100% ý kiến cho rằng nó ảnh hưởng nhiều đến hoạt động dạy học GDTC theo định hướng phát triển năng lực. Hầu hết các nhà trường đều thiếu dụng cụ luyện tập, điều kiện sân bãi trong nhiều năm nay. Lý do chính là cơ sở hạ tầng cảu các trường vẫn còn đang thiếu thốn, kinh phí đầu tư cho công tác GDTC còn hạn chế, trang thiết bị, dụng cụ tập luyện còn thiếu thốn so với thực tế.

- CBQL chưa nhận thức đúng đắn đầy đủ về vai trò và vị trí GDTC đối với học sinh với 88,9% cho rằng rất ảnh hưởng, 11,1% cho rằng ảnh hưởng. Như vậy, vị trí và vai trò của môn học GDTC trong nhà trường vẫn chưa được nhìn nhận đúng mức.

- Năng lực, kinh nghiệm giảng dạy, quản lý của GV của đội ngũ GV và CBQL trong trường THPT 77,8% cho rằng rất ảnh hưởng và 11,1% ảnh hưởng. Chất lượng và hiệu quả của GDTC theo định hướng phát triển năng lực trong nhà trường phụ thuộc vào phương pháp dạy học của giáo viên, đòi hỏi giáo viên phải không ngừng đổi mới phương pháp giáo dục thể chất để nâng cao chất lượng GDTC cho người học.

- Nội dung môn giáo dục thể chất với điểm trung bình với 66,7% rất ảnh hưởng và 33,3% ảnh hưởng. Nội dung môn giáo dục thể chất chưa tạo được hứng thú, hấp dẫn và phù hợp, linh hoạt thay v́ h́nh thức, thậm chí khiến cả học sinh và giáo viên có cảm giác "miễn cưỡng' trong giảng dạy và học tập môn này; khiến giáo dục thể chất đáng lẽ phải là môn giảm tải thì lại đang gây áp lực lớn cho học sinh.

Từ nhận thức chưa đầy đủ về vai trò môn GDTC và chưa được quan tâm dúng cũng như nội dung, hình thức tổ chức các hoạt động thể thao ngoại khoá cho học sinh còn chưa phong phú, đa dạng ảnh hưởng không nhỏ đến các hoạt động GDTC.

2.4. Đánh giá chung

2.4.1. Ưu điểm

- Công tác giáo dục nói chung và công các GDTC cho học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở các trường THPT huyện Đồng Hỷ luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo của ngành GD&ĐT tỉnh Thái Nguyên, của cấp uỷ, chính quyền địa phương.

- Đại đa số các học sinh THPT huyện Đồng Hỷ đều có ý thức đối với việc tập luyện TDTT để nâng cao sức khoẻ, nâng cao thể chất và đáp ứng nhu cầu tinh thần thông qua các hoạt động thể thao nên đã góp phần thúc đẩy phát triển phong trào thể thao học đường, phong trào hoạt động thể thao ngoại khoá ngày càng phát triển.

- Quản lý hoạt động giảng dạy môn thể dục được đánh giá mức tương đối tốt, nguyên nhân do quản lý giờ lên lớp và việc vận dụng phương pháp, sử dụng phương tiện dạy học, xây dựng và giám sát chặt chẽ việc thực hiện giờ lên lớp và đảm bảo tiến độ về nội dung, chương trình, kế hoạch dạy học, tổ chức thao giảng, dự giờ và đề ra những biện pháp cụ thể nhằm thực hiện tốt việc vận dụng phương pháp dạy học, nhất là việc vận dụng cải tiến, đổi mới phương pháp dạy học bộ môn.

Thực trạng quản lý nội dung chương trình giáo dục thể chất cho học sinh của hiệu trưởng theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở các Trường THPT huyện

Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên được đánh giá tốt. Chương trình được xây dựng dựa trên các yêu cầu:

- Quản lý lập kế hoạch phát triển nội dung chương trình giáo dục thể chất cho HS.

- Quản lý rà soát nội dung chương trình giáo dục thể chất cho HS.

- Thiết kế nội dung chương trình GDTC đáp ứng nhu cầu của học sinh như: tổ chức hoạt động ngoại khóa/ hoạt động câu lạc bộ TDTT/ Câu lạc bộ môn thể thao yêu thích.

- Lực lượng tham gia thực hiện rà soát, xây dựng và điều chỉnh nội dung chương trình GDTC cho học sinh.

- Kiểm tra đánh giá công tác rà soát phát triển chương trình GDTC trong nhà trường.

- Chất lượng công tác GDTC trong giờ học chính khoá cũng như chất lượng công tác thể thao ngoại khoá theo định hướng phát triển năng lực của học sinh các trường THPT huyện Đồng Hỷ luôn đạt kết quả cao so với các địa phương khác trong tỉnh.

- Quản lý kiểm tra đánh giá HĐ giáo dục thể chất cho học sinh trong nhà trường của CBQL theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở các Trường THPT huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên được đánh giá tốt.

- Thực trạng quản lý cơ sở vật chất - trang thiết bị phục vụ GDTC của CBQL theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở các Trường THPT huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên được đánh giá tương đối tốt.

- Đội ngũ giáo viên thể dục của các trường THPT huyện Đồng Hỷ thường xuyên được tham gia tổ chức các hoạt động thể thao cấp huyện, thị, cấp tỉnh,… nên có nhiều điều kiện được bồi dưỡng, rèn luyện nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ về công tác TDTT theo định hướng phát triển năng lực.

2.4.2. Một số hạn chế

Bên cạnh những ưu điểm, những mặt mạnh của công tác GDTC cho học sinh theo định hướng phát triển năng lực trong các trường THPT huyện Đồng Hỷ, qua kết quả thăm dò, khảo sát thực trạng về quản lý GDTC ở các trường THPT, đề tài đã rút ra những mặt còn yếu kém là:

- Các cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh chưa có nhận thức đúng đắn về vai

trò của GDTC đối với việc phát triển thể chất và giáo dục toàn diện cho học sinh. Đặc biệt, còn có một tỷ lệ khá lớn đối tượng học sinh chưa nhận thức được đầy đủ vai trò của hoạt động GDTC trong nhà trường.

- Thực trạng tổ chức các hoạt động GDTC cho học sinh THPT theo định hướng phát triển năng lực còn chưa hiệu quả. Cụ thể các nội dung như: Nội dung giáo dục thể chất thông qua hoạt động thể dục giữa buổi học; Nội dung GDTC thông qua xây dựng kế hoạch học tập/ buổi học/ngày học cũng các hoạt động đan xen được tổ chức trong phạm vi nhà trường bị rất nhiều ý kiến đánh giá là hiếm khi và không bao giờ tổ chức. Mặt khác, việc tổ chức các hoạt động thể thao ngoại khoá cho học sinh còn chưa được quan tâm đúng mức. Số lượng các hoạt động thể thao ngoại khoá của học sinh còn hạn chế, hình thức tổ chức chưa phong phú nên chưa thu hút được sự tích cực hưởng ứng tham gia của học sinh. Các loại hình tổ chức tập luyện thể thao ngoài giờ cho thanh thiếu niên theo định hướng phát triển năng lực của các trường THPT huyện Đồng Hỷ còn rất thiếu, các lớp năng khiếu thể thao, các câu lạc bộ thể thao cơ sở chưa nhiều nên đáp ứng được nhu cầu tập luyện thể thao ngoài giờ cho các em học sinh được thường xuyên. Nhìn chung, các hoạt động ngoại khóa là rất quan trọng để kết nối cộng đồng cũng như nâng cao các kỹ năng mềm, nâng cao thể chất cho học sinh, đòi hỏi các trường cần phải tập trung và nâng cao hơn nữa.

- Thiết kế nội dung chương trình môn thể dục phù hợp với nhu cầu và hứng thú của học sinh được đánh giá thấp nhất. Điều này thể hiện nội dung chương trình thể dục vẫn còn dập khuôn, máy móc theo sách vở chứ chưa phù hợp với nhu cầu của học sinh và gây hứng thú cho các em.

- Thực trạng quản lý GDTC theo định hướng PTNL học sinh ở các Trường trung học phổ thông huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên còn yếu và cần phải được quan tâm, sát sao hơn nữa. Hoạt động thiết kế nội dung chương trình GDTC nhìn chung còn chưa dựa trên nhu cầu và hứng thú của học sinh, mà vẫn cơ bản dựa theo tiêu chuẩn thông thường của môn học.

- Hoạt động Lập kế hoạch tổ chức hoạt động GDTC theo định hướng phát triển năng lực cho học sinh chưa thật sự tốt, vẫn còn rất nhiều CBQL không thực sự đánh giá tầm quan trọng và thực hiện việc lập kế hoạch một cách đầy đủ, toàn diện và chuẩn xác, trong khi đây là một trong những bước quan trọng ảnh hưởng đến sự thành công của các hoạt động.

- CBQL chưa thực sự tham gia vào việc thiết kế kế hoạch học tập cho phù hợp với học sinh, mà chủ yếu dựa vào kế hoạch từ trên đưa xuống. Mỗi môi trường đều có sự khác biệt, các CBQL cần phải chủ động hơn nữa trong việc tham gia thiết kế chương trình học cho phù hợp với đặc thù học sinh nơi mình quản lý.

- GDTC ngoài giờ lên lớp; đây là mảng hoạt động còn nhiều hạn chế ở hầu hết các trường. Cụ thể là các hoạt động mới chỉ dừng lại ở một số hoạt động như thể dục giữa giờ, sinh hoạt đoàn đội có nội dung GDTC như trò chơi vận động... mặc dù vậy thì những hoạt động này cũng chỉ mang tính hình thức còn về bản chất thì chưa thể hiện được vai trò của nó.

- Nội dung và hình thức tập luyện thể thao ngoại khoá thường xuyên của các học sinh THPT trên địa bàn huyện Đồng Hỷ có thể thấy rằng số lượng học sinh tham gia các hoạt động thể thao ngoại khoá thường xuyên chưa nhiều và hầu hết việc tập luyện của các em mang tính tự phát. Số lượng các học sinh tham gia tập luyện tại các câu lạc bộ thể thao, các lớp năng khiếu thể thao chưa nhiều, bên cạnh đó các lớp năng khiếu, các câu lạc bộ thể thao cũng chưa phong phú về số lượng các môn thể thao để đáp ứng nhu cầu tập luyện của các em học sinh trong giai đoạn hiện nay.

- Công tác xã hội hoá giáo dục của huyện Đồng Hỷ còn hạn chế, chưa thu hút được nhiều nguồn lực trong xã hội để góp phần đầu tư nâng cao chất lượng, phát triển hệ thống cơ sở vật chất… đối với công tác giáo dục nói chung và công tác GDTC theo định hướng phát triển năng lực nói riêng.

- Hệ thống cơ sở vật chất phục vụ cho việc giảng dạy và học tập môn thể dục nói chung và phục vụ cho các hoạt động thể thao trong các nhà trường còn thiếu. Số lượng, chủng loại cũng như chất lượng của các trang thiết bị, dụng cụ tập luyện TDTT của các nhà trường còn rất hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu học tập của học sinh. Diện tích sân bãi tập luyện thể dục của các nhà trường nhỏ hẹp, không đảm bảo cho việc giảng dạy các nội dung có yêu cầu về sân bãi đủ tiêu chuẩn như các bài tập chạy, bài tập ném bóng, bóng đá…

- Nguồn kinh phí ngân sách nhà nước cấp cho giáo dục chưa đáp ứng được yêu

cầu về việc đầu tư nâng cao chất lượng hệ thống cơ sở vật chất phục vụ cho việc giảng dạy và học tập môn thể dục của các nhà trường trong huyện.

2.4.3. Nguyên nhân của mặt hạn chế

- Việc thực hiện nội dung chương trình do Bộ GD&ĐT ban hành là pháp lệnh song để đảm bảo phù hợp với hoàn cảnh điều kiện thực tế ở các vùng miền cần “mềm” hoá nội dung chương trình. Công việc này cần sự chỉ đạo của cán bộ quản lý và được bàn bạc trao đổi một cách nghiêm túc trong giáo viên thì việc tăng cường nội dung GDTC ngoài giờ lên lớp vào các các hoạt động khác mới thực hiện được. Mặt khác việc tổ chức các hoạt động thể thao ngoại khoá cho học sinh cũng cần những điều kiện như kinh phí xây dựng chương trình, sự tham gia nhiệt tình của giáo viên dạy các môn.

- Việc kiểm tra đánh giá công tác GDTC theo định hướng phát triển năng lực chưa có chuẩn cụ thể và chưa được tổ chức thường xuyên. Nội dung GDTC mới chỉ dừng lại ở việc đánh giá kỹ năng vận động, nhiều nội dung khác thuộc nhiệm vụ của GDTC theo định hướng phát triển năng lực chưa được đề cập trong các hình thức kiểm tra đánh giá.

- Nhận thức về GDTC theo định hướng phát triển năng lực của cán bộ, giáo viên, học sinh còn nhiều hạn chế. Phần lớn giáo viên, học sinh hiểu GDTC trong nhà trường là dạy môn thể dục và một số môn thể thao tự chọn. Chưa quan tâm đến các vấn đề GDTC theo định hướng phát triển năng lực.

- Các lực lượng xã hội chưa xây dựng được môi trường GDTC theo định hướng phát triển năng lực thống nhất trong trường, ở gia đình và trong cộng đồng. Một trong các nguyên nhân là vì hoàn cảnh kinh tế, địa lý ở địa phương có khó khăn, nhưng nguyên nhân chủ yếu là các cấp quản lý chưa quan tâm đúng mức đến vấn đề GDTC theo định hướng phát triển năng lực, chưa có kế hoạch cụ thể, chưa đặt thành các mục tiêu phấn đấu hàng năm.

- Giáo viên thể dục ở một số trường còn thiếu dẫn đến việc dạy chéo môn, dạy dồn, dạy ghép. Số giờ giảng dạy chuyên môn đã vượt quá tiêu chuẩn quy định trong khi đó giáo viên thể dục lại phải đảm nhiệm nhiều công việc về hoạt động phong trào; thiếu thời gian học tập bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ để đáp ứng các yêu cầu huấn luyện các môn tự chọn. Đây là những khó khăn và là nguyên nhân quan trọng gây ảnh hưởng đến quá trình quản lý hoạt động GDTC theo định hướng phát triển trong các nhà trường THPT.

- Các trường chỉ trông chờ vào kinh phí các dự án tài trợ. Cơ sở vật chất là điều kiện tiên quyết để thực hiện các giờ học TDTT và các hoạt động GDTC theo định hướng phát triển năng lực.

- Môi trường hoạt động thể thao ngoại khóa cho học sinh THPT của huyện Đồng Hỷ còn hạn chế. Các hoạt động ngoại khoá trong hệ thống giáo dục của địa phương mới chỉ dừng lại ở một số hoạt động thi đấu theo hệ thống Hội khoẻ Phù Đổng, hệ thống hội thi thể thao các cấp mà chưa có các hoạt động thi đấu giao lưu thể thao thường xuyên giữa các lớp, các khối, các trường.

Tiểu kết chương 2

Các cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh chưa có nhận thức đúng đắn về vai trò của GDTC đối với việc phát triển thể chất và giáo dục toàn diện cho học sinh. Đặc biệt, còn có một tỷ lệ khá lớn đối tượng học sinh chưa nhận thức được đầy đủ vai trò của hoạt động GDTC trong nhà trường. Đây cũng chính là một trong những rào cản trong việc nâng cao chất lượng GDTC mà công tác quản lý GDTC ở các trường THPT huyện Đồng Hỷ cần tháo gỡ.

Thực trạng tổ chức các hoạt động GDTC cho HS THPT theo định hướng phát triển năng lực chưa được đánh giá tốt cụ thể ở các nội dung như: Thực trạng hình thức GDTC còn yếu, chưa thỏa mãn nhu cầu và ham thích của học sinh; Những hoạt động GDTC đã được tổ chức trong nhà trường THPT chưa tổ chức được nhiều hoạt động thể chất phong phú và việc tổ chức cũng chưa được thực hiện một cách thường xuyên, liên tục.

Thực trạng quản lý GDTC theo định hướng PTNL học sinh ở các Trường trung học phổ thông huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên cụ thể như: Thực trạng nhận thức về quản lý hoạt động GDTC theo định hướng PTNL; Thực trạng quản lý nội dung hoạt động GDTC cho HS theo định hướng PTNL; Thực trạng phương pháp quản lý hoạt động GDTC chưa được đánh giá cao, điều này ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả hoạt động quản lý GDTC theo định hướng phát triển năng lực cho học sinh các trường THPT tại huyện Đồng Hỷ.

Khảo sát trên học sinh về các hoạt động GDTC đã tham gia có thể thấy rằng học sinh hứng thú tham gia các hoạt động thể thao ngoại khoá hầu hết các học sinh này đều có kết quả học tập môn thể dục chính khoá đều xếp loại học tập từ loại khá trở lên. Số lượng học sinh tham gia các hoạt động thể thao ngoại khoá thường xuyên chưa nhiều và hầu hết việc tập luyện của các em mang tính tự phát. Số lượng các học sinh tham gia tập luyện tại các câu lạc bộ thể thao, các lớp năng khiếu thể thao chưa nhiều, bên cạnh đó các lớp năng khiếu, các câu lạc bộ thể thao cũng chưa phong phú về số lượng các môn thể thao để đáp ứng nhu cầu tập luyện của các em học sinh trong giai đoạn hiện nay.