Các Biện Pháp Quản Lý Hoạt Động Giáo Dục Thể Chất Theo Định Hướng Phát

Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến giáo dục thể chất theo định hướng phát triển năng lực học sinh trong đó yếu tố điều kiện cơ sở vật chất, trang TBDH, dụng cụ luyện tập và điều kiện sân bãi có ảnh hưởng nhiều nhất đến hoạt động dạy học GDTC theo định hướng phát triển năng lực. Hầu hết các nhà trường đều thiếu dụng cụ luyện tập, điều kiện sân bãi trong nhiều năm nay. Lý do chính là cơ sở hạ tầng của các trường vẫn còn đang thiếu thốn, kinh phí đầu tư cho công tác GDTC còn hạn chế, trang thiết bị, dụng cụ tập luyện còn thiếu thốn so với thực tế.

Từ những cơ sở lý luận và thực tiễn nêu trên, chúng tôi đề xuất ý kiến nhằm phát huy những ưu điểm, giảm thiểu và khắc phục tồn tại của một số nhóm các biện pháp mà Hiệu trưởng các trường THPT huyện Đồng Hỷ đang thực hiện, đồng thời đề xuất những biện pháp mới phù hợp với yêu cầu của đổi mới giáo dục, giúp cho Hiệu trưởng các trường THPT quản lý hoạt động dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh ngày càng hiệu quả hơn, góp phần nâng cao chất lượng dạy học trong các trường THPT.

Chương 3

BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC THỂ CHẤT CHO HỌC SINH THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC Ở CÁC TRƯỜNG THPT HUYỆN ĐỒNG HỶ, TỈNH THÁI NGUYÊN‌

3.1. Các nguyên tắc xây dựng biện pháp

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu

Quản lý hoạt động giáo dục thể chất cho học sinh THPT nhằm mục tiêu giáo dục nhân cách, phát triển nhân cách học sinh THPT. Các biện pháp quản lý các hoạt động giáo dục thể chất được đưa ra nhằm hương đến công tác quản lý: lập kế hoạch, tổ chức thực hiện hiện kế hoạch, chỉ dạo việc thực hiện và kiểm tra đánh giá đều hướng đến thực hiện mục tiêu giáo dục thể chất cho học sinh. Các biện pháp đề xuất đều phải căn cứ mục tiêu giáo dục học sinh THPT nói chung, mục tiêu phát triển năng lực thể chất cho học sinh phù hợp với những điều kiện thực tiễn của nhà trường, địa phương.

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn

Biện pháp đề xuất phải phù hợp với tình hình thực tế nhà trường, phù hợp với nhu cầu và năng lực của người học, dư luận xã hội cũng như sự quan tâm phối hợp của các trường phổ thông, đáp ứng yêu cầu đảm bảo tính khả năng thích ứng và hoà nhập của học sinh vào đời sống xã hội và lao động nghề nghiệp, phục vụ sự nghiệp CNH-HĐH đất nước và hội nhập quốc tế thể hiện qua mục tiêu đào tạo.

Biện pháp quản lý được đề xuất cần phải căn cứ trên chương trình và tổ chức thực hiện chương trình giáo dục THPT hiện nay, phù hợp với thực tiễn phát triển năng lực thể chất của học sinh THPT cũng như các điều kiện nhà trường THPT hiện nay như: điều kiện về kế hoạch và nhiệm vụ giáo dục năm học, số lượng học sinh, đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, trang thiết bị cần thiết phục vụ hoạt động giáo dục thể chất,...

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 137 trang tài liệu này.

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học

Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học là một nguyên tắc cơ bản của quản lý. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học thể hiện sự đảm bảo tính kế hoạch trong hoạt động quản lý. Kế hoạch thể hiện chiến lược, sách lược phát triển và thực hiện bằng hành động. Nó định rõ các mục tiêu cần đạt và cả các biện pháp thực hiện. Thực hiện

nguyên tắc này sẽ tăng cường tính chủ động trong quá trình điều hành và thực hiện nhiệm vụ của chủ thể và khách thể quản lý,tạo khả năng thực hiện công việc một cách kinh tế. Quản lý không khoa học thì hiệu quả quản lý sẽ hạn chế. Chính vì vậy, biện pháp quản lý mà luận văn đề xuất phải bảo đảm tính khoa học và tường minh.

Quản lý hoạt động GDTC cho học sinh Trường THPT lŕ một trong những nội dung quan trọng trong quản lý nhà trường. Do đó, biện pháp quản lý hoạt động GDTC cho học sinh THPT theo định hướng PTNL cần được xây dựng và cấu trúc đảm bảo tính khoa học, biện pháp cần chỉ dẫn được những nội dung, cách thức quan trọng để các nhà trường có thể áp dụng được các biện pháp này trong thực tiễn giáo dục thể chất cho học sinh. Muốn vậy, biện pháp do luận văn xây dựng cần phải được căn cứ trên đặc điểm phát triển năng lực thể chất, các kỹ năng vận động của học sinh lứa tuổi THPT đồng thời đảm bảo căn cứ trên lý luận giáo dục giáo dục thể chất, tổ chức thực hiện nội dung chương trình môn thể dục trong nhà trường THPT.

3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ

Tính đồng bộ phải được thực hiện thông qua tất cả các khâu, từ khâu xác định mục tiêu, thực hiện kế hoạch, chương trình và hoạt động giảng dạy của giáo viên, hoạt động học tập của học sinh, tăng cường nguồn lực CSVC, phương tiện, sách giáo khoa, tý liệu thảm khảo, trang thiết bị kỹ thuật dạy học, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ quản lý, nhân viên phục vụ và tăng cường thanh tra, kiểm tra. Các biện pháp quản lý đầu ra phải thống nhất, liên hệ chặt chẽ với nhau. Đây là vấn đề then chốt để giải quyết mục đích đề ra. Chỉ khi thực hiện đồng bộ các biện pháp mới phát huy thế mạnh của từng biện pháp nhằm cải thiện hoạt động giáo dục thể chất cho học sinh theo PTNL trong nhà trường THPT hiện nay.

Áp dụng lý thuyết hệ thống trong quản lý giáo dục coi cơ sở giáo dục đào tạo là một " Mô hình xã hội thu nhỏ" nằm trong môi trường xã hội. Nói một cách tổng quát nhất thì quản lý là đảm bảo sự tồn tại của hệ thống hoàn chỉnh, làm cho nó thích ứng với hoàn cảnh mới, hoặc chuyển đến trạng thái mới để phản ứng với các biến đổi xảy ra, và quản lý có thể xem xét ở trạng thái tĩnh - như một cấu trúc và trạng thái động - như là quá trình. Như vậy quản lý phải thực hiện hai chức năng cơ bản nhất, đó là: Đảm bảo sự tồn tại của hệ thống hoàn chỉnh; Chuyển hệ thống sang trạng thái

mới thích ứng với hoàn cảnh. Tính đồng bộ phải được thực hiện thông qua tất cả các khâu, từ khâu xác định mục tiêu, thực hiện kế hoạch, chương trình và hoạt động giảng dạy của giáo viên, hoạt động học tập của học sinh, tăng cường nguồn lực CSVC, phương tiện, sách giáo khoa, tư liệu thảm khảo, trang thiết bị kỹ thuật dạy học, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ quản lý, nhân viên phục vụ và tăng cường thanh, kiểm tra. Các biện pháp QL đưa ra phải thống nhất, liên hệ chặt chẽ với nhau. Đây là vấn đề then chốt để giải quyết mục đích đề ra.

3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi

Yêu cầu này đòi hỏi các biện pháp được đề xuất phải bắt đầu từ điều kiện thực tế của đơn vị, có khả năng áp dụng vào thực tiễn hoạt động quản lý của cán bộ quản lý nhà trường, cán bộ quản lý cấp tổ bộ môn một cách thuận lợi, trở thành hiện thực và đem lại hiệu quả cao. Để đạt được điều này khi xây dựng biện pháp phải đảm bảo tính khoa học trong quy trình với các bước tiến hành cụ thể, chính xác.

Căn cứ vào chức năng nhiệm vụ của nhà trường THPT, vai trò và vị trí của giáo dục thể chất trong phát triển nhân cách thế hệ trẻ toàn diện, căn cứ vào thực trạng tổ chức các hoạt động giáo dục thể chất trong giai đoạn hiện nay để đưa ra các biện pháp quản lý hoạt động GDTC cho HS THPT đạt mục tiêu đề ra. Biện pháp đề xuất phải xuất phát từ mục tiêu của giáo dục về xây dựng con người Việt Nam trong thời kỳ CNH-HĐH, mục tiêu giáo dục THPT nói riêng và những nguyên tắc cơ bản trên.

3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục thể chất theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường THPT huyện Đồng Hỷ

3.2.1. Nâng cao nhận thức cho giáo viên, cán bộ quản lý về tổ chức hoạt động GDTC cho học sinh theo định hướng phát triển năng lực

3.2.1.1. Mục tiêu của biện pháp

Việc đề xuất biện pháp nhằm tác động nâng cao nhận thức của CBQL, giáo viên trong nhà trường về vai trò của giáo dục thể chất, xây dựng và tổ chức các hoạt động giáo dục thể chất theo hướng phát triển năng lực cho học sinh.

3.2.1.2. Nội dung của biện pháp

- Nâng cao nhận thức cho giáo viên về nhiệm vụ giáo dục thể chất, vai trò của giáo dục thể chất trong nhà trường phổ thông, vấn đề phát triển thể chất cho học sinh theo hướng phát triển năng lực.

- Nâng cao nhận thức cho đội ngũ giáo viên về khung năng lực của học sinh sau THPT cần đạt trong đó có năng lực thể chất, giúp giáo viên dạy môn thể dục nói riêng, giáo viên tổ chức các hoạt động Đoàn, giáo viên chủ nhiệm lớp hiểu được: Giáo dục thể chất là một nhiệm vụ không thể thiếu trong giáo dục nhà trường cũng như năng lực thể chất là một năng lực cần thiết tối thiểu để học sinh có thể thực hiện tốt các nhiệm vụ học tập khác/ Đồng thời năng lực thể chất cũng là một năng lực cần thiết cho con người để họ thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn khác trong cuộc sống.

- Nâng cao nhận thức cho CBQL về quản lý công tác GDTC cho học sinh THPT như: xác định năng lực thể chất cần đạt cho học sinh, xây dựng chương trình tổ chức các hoạt động giáo dục thể chất; Xây dựng kế hoạch tổ chức triển khai các hoạt động GDTC cho học sinh và giám sát triển khai tổ chức các hoạt động GD đó.

3.2.1.3. Cách thức thực hiện biện pháp

- Triển khai thực hiện xây dựng mục tiêu, nhiệm vụ giáo dục thể chất theo định hướng phát triển năng lực cho cán bộ quản lý và giáo viên hằng năm trên cơ sở căn cứ vào nội dung chương trình giáo dục THPT.

- Tổ chức các buổi họp, sinh hoạt tổ chuyên môn trao đổi về vấn đề thực hiện nhiệm vụ giáo dục thể chất cho học sinh.

- Tổ chức nghiên cứu và sinh hoạt chuyên đề về giáo dục thể chất - thực tiễn tổ chức tại đơn vị và biện pháp khắc phục. Trên cơ sở đó, các giáo viên, CBQL có cơ hội tích lũy kiến thức về công tác giáo dục thể chất cho học sinh từ đó có những định hướng cụ thể cho hoạt động chuyên môn của mình.

3.2.1.3. Điều kiện thực hiện biện pháp

- CBQL nhà trường, nhất là Hiệu trưởng cần quan tâm đúng mực đối với công tác giáo dục thể chất theo định hướng phát triển năng lực. Muốn làm được điều này thì cần có: Đưa hoạt động giảng dạy GDTC theo định hướng phát triển năng lực vào trong kế hoạch chiến lược của nhà trường: kế hoạch trung hạn, kế hoạch dài hạn; Kế hoạch thực hiện nhiệm vụ năm học; kế hoạch giáo dục nhà trường phổ thông theo định hướng phát triển năng lực học sinh cụ thể, hợp lý, được sự đồng thuận của tập thể sư phạm và của cả chính quyền địa phương các cấp. Tuyên truyền để mục tiêu, kế hoạch giảng dạy GDTC theo định hướng phát triển năng lực trở thành nhu cầu cần thiết của cả cộng đồng.

- Làm tốt công tác quán triệt mục đích, yêu cầu, tầm quan trọng, tính khả thi và tính cấp thiết của các hoạt động giáo dục trong nhà trường nói chung và hoạt động dạy học môn GDTC theo định hướng phát triển năng lực nói riêng.

- Có đầy đủ các Nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Nhà nước, của tỉnh Thái Nguyên, của sở Giáo dục và Đào tạo về công tác giáo dục, cung cấp đầy đủ, kịp thời các thông tin về GDTC theo định hướng phát triển năng lực.

- Thường xuyên chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc các tổ chức trong nhà trường thực hiện chỉ tiêu, kế hoạch công tác đã đề ra liên quan đến hoạt động dạy học môn GDTC theo định hướng phát triển năng lực.

- Có đánh giá khách quan CBQL và GV, từ đó có kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ CBQL và giáo viên cho phù hợp với mục tiêu dạy học môn GDTC theo định hướng phát triển năng lực. Hiệu trưởng chủ động dự trù kinh phí đầu tư cho cán bộ quản lý và giáo viên được học tập, bồi dưỡng nâng cao trình độ.

- Có sự hưởng ứng mạnh mẽ của các đoàn thể và tất cả cán bộ, giáo viên, nhân viên trong nhà trường thực hiện mục tiêu dạy học môn GDTC theo định hướng phát triển năng lực.

3.2.2. Bồi dưỡng đội ngũ giáo viên dạy môn thể dục về kỹ năng tổ chức các hoạt động ngoại khóa, kỹ năng tổ chức giờ dạy thể dục theo định hướng PTNL học sinh

3.2.2.1. Mục tiêu của biện pháp

Mục tiêu của biện pháp nhằm hướng đến trang bị cho giáo viên giảng dạy môn Thể dục ở trường THPT có kiến thức và kỹ năng tổ chức các hoạt động dạy học môn Thể dục, hoạt động ngoại khóa giáo dục thể chất nhằm định hướng học sinh vào lĩnh vực thể thao mà các em yêu thích đồng thời phát triển được năng lực thể chất cho các em. GV dạy môn Thể dục cần được trạng bị một số kỹ năng cần thiết như: Kỹ năng tổ chức các hoạt động tập thể, kỹ năng thiết kế và tổ chức hoạt động học tập, hoạt động rèn luyện thể dục thể thao theo thế mạnh hoặc theo sự yêu thích của các em, động viên khích lệ người học tham gia.

3.2.2.2. Nội dung của biện pháp

Tổ chức lớp bồi dưỡng hè cho giáo viên thể dục toàn tỉnh. Nội dung bồi dưỡng cần hướng vào nhu cầu nâng cao trình độ huấn luyện một số môn thể thao phù hợp

với điều kiện của các trường cũng như phù hợp với sở thích của đại đa số học sinh như môn bóng đá mini, bóng chuyền mini, cầu lông, đá cầu, thể dục nhịp điệu. Hiện tại, tình trạng nhiều giáo viên không có năng lực dạy các môn thể thao tự chọn như bóng đá, bóng chuyền, cầu lông, đá cầu... Phần lớn giáo viên không được rèn luyện kỹ năng tổ chức các HĐNG như hoạt động xã hội - chính trị, văn hoá - nghệ thuật, TDTT, lao động công ích, vui chơi giải trí. Vì vậy các hoạt động chủ điểm bắt buộc hàng tháng không được tổ chức hoặc tổ chức với nội dung, hình thức nghèo nàn. Việc nâng cao chất lượng GDTC ở trường THPT trước hết cần xây dựng được đội ngũ giáo viên nòng cốt, có năng lực chuyên môn, nhiệt tình tổ chức vận động giáo viên, học sinh cùng tham gia.

Nhà trường cần xây dựng kế hoạch, bồi dưỡng tại chỗ đáp ứng yêu cầu về kỹ năng chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ GVTD nói riêng trong toàn trường. Biên soạn tài liệu hướng dẫn cho giáo viên tham khảo khi tổ chức hoạt động giáo dục thể chất cho học sinh hoặc huấn luyện học sinh tham gia các môn thể thao.

Hằng năm Trường THPT cần định kỳ tổ chức hội nghị, hội thảo chuyên đề về công tác giảng dạy môn thể dục trong nhà trường heo hướng tiếp cận NL, hoạt động thể thao ngoại khoá cho học sinh để phát triển năng lực thể chất cho học sinh trường THPT.

Tổ chức trao đổi, học tập kinh nghiệm giữa các giáo viên trong cũng đơn vị. Các đơn vị khác trên cùng địa bàn huyện, qua đó góp phần nâng cao chất lượng công tác giáo dục thể chất nội, ngoại khoá cho học sinh THPT.

3.2.2.3. Cách thức thực hiện biện pháp

Cần xây dựng được kế hoạch bồi dưỡng giáo viên thể dục hàng năm theo định hướng phát triển năng lực học sinh. Biên soạn các tài liệu hướng dẫn huấn luyện một số môn thể thao trong chương trình tự chọn để giáo viên có thể huấn luyện học sinh.

Tổ chức các lớp bồi dưỡng cho giáo viên các kỹ năng huấn luyện một số môn thể thao để giáo viên xây dựng các đội tuyên truyền của trường đi thi đấu trong cụm trường, trong huyện, tỉnh,...

Bồi dưỡng cho giáo viên năng lực xây dựng kế hoạch GDTC của từng trường phù hợp với kế hoạch chỉ đạo của Sở GD&ĐT, các nội dung luyện tập văn nghệ, thể

thao, hoạt động ngoại khoá được tổ chức thực hiện theo kế hoạch hoạt động các chủ điểm GDNGLL, biểu diễn, thi đấu đánh giá trong ngày cao điểm thi đua của trường hay cụm trường.

Sở GD&ĐT cần chỉ đạo các trường THPT xây dựng kế hoạch bồi dưỡng cho giáo viên năng lực tổ chức, phân công, giám sát các hoạt động GDTC. Nhà trường phân công, giao nhiệm vụ cụ thể cho cá nhân, lớp hoặc khối lớp luyện tập, chuẩn bị các điều kiện cần thiết cho ngày cao điểm. Các tổ, giáo viên tự kiểm tra, điều chỉnh quá trình luyện tập, tạo điều kiện cho HS có kết quả tập luyện hoạt động, bảo đảm tính chính xác, công bằng, công khai. Có đại diện các trường, đoàn thể, học sinh đánh giá động viên khích lệ được sự cố gắng của giáo viên, học sinh các lớp, các đội thi đấu.

3.2.2.4. Điều kiện thực hiện biện pháp:

- Cần phải có hệ thống văn bản mang tính pháp chế hướng dẫn và tổ chức thực hiện đổi mới mục tiêu, nội dung chương trình, kỹ năng tổ chức các hoạt động ngoại khóa, kỹ năng tổ chức giờ dạy thể dục theo định hướng phát triển năng lực học sinh.

- Phân cấp trong tổ chức chỉ đạo thực hiện đổi mới mục tiêu, nội dung, chương trình, kỹ năng tổ chức các hoạt động ngoại khóa, kỹ năng tổ chức giờ dạy thể dục theo định hướng phát triển năng lực học sinh. Xác định rõ trách nhiệm của cán bộ giáo viên và của nhà quản lý trong đổi mới mục tiêu, nội dung chương trình, phương pháp, kỹ năng tổ chức giáo dục thể chất theo định hướng phát triển năng lực.

- Phát huy được vai trò chủ động tích cực của cán bộ giáo viên trong tổ chức thực hiện đổi mới mục tiêu, nội dung, chương trình, kỹ năng tổ chức các hoạt động ngoại khóa, kỹ năng tổ chức giờ dạy thể dục theo định hướng phát triển năng lực học sinh.

3.2.3. Đổi mới sinh hoạt tổ/nhóm chuyên môn trong xây dựng và tổ chức kế hoạch giảng dạy môn Thể dục theo định hướng phát triển năng lực cho học sinh

3.2.3.1. Mục tiêu của biện pháp

Biện pháp nhằm phát triển năng lực chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên dạy thể dục trong trường THPT, đội ngũ giáo viên đảm nhận công việc tổ chức các hoạt động giáo dục thể chất cho học sinh trong nhà trường. Sinh hoạt tổ chuyên môn giúp cho các giáo viên có cơ hội được trao đổi, chia sẻ kiến thức chuyên môn,