Biện Pháp 5: Đổi Mới Kiểm Tra, Đánh Giá Hoạt Động Nhóm Chuyên Môn

Nhằm mục đích tạo cơ hội trau dồi kiến thức chuyên môn, rèn luyện kỹ năng nghiệp vụ sư phạm cho từng giáo viên; đồng thời phát huy vai trò của ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lí giáo dục nói chung và quản lí hoạt động nhóm chuyên môn nói riêng; đồng thời giúp giáo viên thuận tiện trong việc trao đổi thông tin ở mọi lúc, mọi nơi, tiết kiệm được thời gian đi lại và khoảng cách giữa các trường đối với nhóm chuyên môn liên trường.

* Nội dung và cách thực hiện

(1) Tổ chức thực hiện sinh hoạt nhóm chuyên môn theo hình thức nghiên cứu bài học

- Hiệu trưởng thay đổi nhận thức của giáo viên về sinh hoạt chuyên môn theo hình thức nghiên cứu bài học thông qua các hoạt động tuyên truyền, giáo dục trong tập thể sư phạm.

- Tổ chức tập huấn cho đội ngũ giáo viên về quy trình thực hiện sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học nhằm phát triển năng lực cho giáo viên. Bao gồm 4 giai đoạn: (1) Thiết kế bài học minh họa, (2) Dạy và dự giờ quan sát lớp học, (3) Suy ngẫm/ Chia sẻ, (4) Áp dụng/ thiết kế lại.

- Cán bộ quản lí đưa ra các hướng dẫn, xây dựng kế hoạch thực hiện và thực hiện tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo đúng hướng dẫn, kế hoạch.

- Tổ chức bồi dưỡng các kỹ năng cho đội ngũ giáo viên về nghiên cứu bài học, cụ thể như: kỹ năng thiết kế bài học, kỹ thuật quan sát khi dự giờ, cách ghi chép theo phiếu quan sát, kỹ năng lắng nghe và chia sẻ, kỹ thuật chụp ảnh và quay video khi dự giờ.

- Hiệu trưởng thực hiện chế độ kiểm tra thường xuyên đối với các nhóm chuyên môn bằng các hình thức như: nghe báo cáo, trực tiếp tham dự sinh hoạt chuyên môn, dự giờ, rút kinh nghiệm sau dự giờ,…

(2) Tổ chức thực hiện sinh hoạt nhóm chuyên môn trực tuyến

- Hiệu trưởng trường THCS cần có sự thống nhất về nội dung, hình thức, các quy định sinh hoạt trực tuyến nhóm chuyên môn.

Về nội dung sinh hoạt trực tuyến nhóm chuyên môn cần tập trung vào nâng cao chất lượng bài giảng; nội dung các văn bản về chương trình giáo dục, quy định nhà trường của Bộ GD&ĐT, Phòng GD&ĐT, Sở GD&ĐT; tiêu chuẩn chuẩn nghề nghiệp đối với giáo viên THCS; phương pháp nghiệp vụ sư phạm; cách thức xử lý các tình huống xảy ra trong quá trình lên lớp của giáo viên.

Về hình thức sinh hoạt trực tuyến thông qua mạng internet (qua website: truongtructuyen.edu.vn). Khi cần trao đổi một vấn đề, giáo viên cần chuẩn bị nội dung đưa lên mạng (văn bản, video, hình ảnh…) để mọi giáo viên trong nhóm theo dõi trao đổi thống nhất.

Về các quy định sinh hoạt trực tuyến của nhóm chuyên môn cần quy định cụ thể về đối tượng tham gia, thời gian, chế độ báo cáo, sổ sách sinh hoạt. Trong đó, sổ sách sinh hoạt trực tuyến cần giao cho các nhóm trưởng chuyên môn ghi chép một cách cụ thể về thời gian, thành phần, nội dung, kết quả sinh hoạt trực tuyến theo ngày, tuần, tháng…

Sau khi thống nhất về nội dung, hình thức và các quy định sinh hoạt trực tuyến của nhóm chuyên môn, Hiệu trưởng phổ biến, quán triệt tới mọi cán bộ quản lý, giáo viên trong nhà trường để thống nhất tổ chức thực hiện và chấp hành.

- Kết hợp chặt chẽ giữa sinh hoạt trực tuyến và sinh hoạt trực tiếp.

Sau khi các nhóm chuyên môn có sự thống nhất về trao đổi một vấn đề thông qua sinh hoạt trực tuyến, nhóm trưởng chuyên môn ở các trường cần có sự quán triệt, phổ biến, trao đổi lại với giáo viên trong nhà trường trên cơ sở căn cứ vào tình hình thực tiễn của trường mình để thống nhất cách thức tổ chức thực hiện vấn đề sao cho có sự hiệu quả nhất.

Nhóm trưởng chuyên môn thông qua sinh hoạt trực tiếp tại trường phát hiện những vấn đề còn tồn tại, khúc mắc, khó khăn trong quá trình thực hiện của giáo viên cần tổng hợp sau đó trao đổi trực tuyến với các nhóm chuyên môn ở các nhà trường THCS bạn đã liên kết để tìm cách giải quyết hiệu quả nhất.

- Hiệu trưởng quy định chế độ báo cáo kết quả hoạt động của các nhóm chuyên môn thông qua sinh hoạt trực tuyến.

Việc báo cáo hoạt động của nhóm chuyên môn lên Hiệu trưởng nhà trường do nhóm trưởng trực tiếp phụ trách, việc báo cáo phải có sổ sách ghi chép một cách cụ thể và nhóm trưởng phải chịu trách nhiệm về tính trung thực và chất lượng hoạt động của nhóm chuyên môn. Việc báo cáo có thể theo định kỳ theo tuần, tháng.

Hiệu trưởng có thể trực tiếp kiểm tra kết quả hoạt động sinh hoạt trực tuyến của nhóm chuyên môn thông qua chất lượng nhận thức của giáo viên đối với các vấn đề đã trao đổi trực tuyến, các yêu cầu đối với chất lượng giảng dạy của giáo viên và môn học đang thực hiện.

* Điều kiện thực hiện

- Năng lực tổ chức, điều khiển của nhóm trưởng chuyên môn và ý thức tự giác, tích cực của giáo viên khi tham gia sinh hoạt chuyên môn theo hai hình thức trên.

- Hệ thống máy tính, thiết bị điện tử, mạng internet cần được đảm bảo tốt.

- Kiến thức, kỹ năng sử dụng máy tính, mạng internet của giáo viên.

3.2.5. Biện pháp 5: Đổi mới kiểm tra, đánh giá hoạt động nhóm chuyên môn

* Mục đích

Kiểm tra hoạt động nhóm chuyên môn là một biện pháp quan trong trong việc đánh giá chất lượng tổ chức các hoạt động dạy học của nhóm chuyên môn. Qua đó, kịp thời điều chỉnh những hạn chế, thiếu sót trong việc tổ chức hoạt động nhóm chuyên môn, giúp nhóm chuyên môn hoạt động đạt hiệu quả thiết thực trong việc nâng cao chất lượng dạy học của nhà trường THCS.

* Nội dung và cách thực hiện

- Hiệu trưởng chỉ đạo thành lập tổ kiểm tra kiểm tra chất lượng hoạt động của nhóm chuyên môn. Tổ kiểm tra bao gồm: Hiệu trưởng làm trưởng ban, Phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn, chủ tịch công đoàn, và đại diện tổ trưởng chuyên môn.

- Hiệu trưởng bồi dưỡng năng lực kiểm tra cho đội ngũ tổ trưởng chuyên môn, nhóm trưởng chuyên môn và tổ kiểm tra chuyên trách.Việc bồi dưỡng năng lực kiểm tra giúp cho nhóm trưởng chuyên môn và tổ trưởng chuyên môn tự kiểm tra, đánh giá, tự điều chỉnh các hoạt động của mình để tăng cường sự chủ động của nhóm chuyên môn, cũng như hạn chế những sai sót từ đó nâng cao hiệu quả của công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động chuyên môn.

- Tổ trường chuyên môn kiểm tra xây dựng kế hoạch kiểm tra hoạt động của nhóm chuyên môn trình hiệu trưởng phê duyệt. Kế hoạch kiểm tra chỉ rõ đối tượng kiểm tra, thời điểm kiểm tra, nội dung và cách thức tiến hành kiểm tra. Trong đó kế hoạch kiểm tra bao gồm các nội dung về: sinh hoạt chuyên đề, sinh hoạt chuyên môn, hồ sơ sổ sách chuyên môn, bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu kém, đổi mới nội dung và phương pháp dạy học,… Lưu ý, tất cả các nhóm chuyên môn đều phải được kiểm tra, ở từng giai đoạn sẽ lựa chọn những nội dung trọng tâm, trọng điểm để kiểm tra, khi lựa chọn thời điểm kiểm tra cũng cần tránh các thời điểm thi học kỳ, cuối năm học.

- Hiệu trưởng chỉ đạo tổ kiểm tra kiểm tra theo đúng kế hoạch đã được phê duyệt, chủ động, linh hoạt trong đổi mới hình thức, phương pháp kiểm tra nhằm đánh giá được đúng thực trạng chất lượng hoạt động của các nhóm chuyên môn trong nhà trường. Bên cạnh kiểm tra, đánh giá qua nghe báo cáo, hiệu trưởng cần:

+ Tăng cường dự giờ giáo viên, chuyên đề.

+ Thông qua sản phẩm của giáo viên, nhóm chuyên môn.

+ Căn cứ vào kết quả học tập và rèn luyện của học sinh.

+ Lắng nghe ý kiến phản hồi của phụ huynh học sinh.

- Hiệu trưởng kịp thời biểu dương, khen thưởng đối với cá nhân giáo viên và nhóm chuyên môn có kết quả thực hiện tốt, nhiều sáng kiến…đồng thời kịp thời điều chỉnh khắc phục những hạn chế, thiếu sót xảy ra đối với giáo viên và nhóm chuyên môn.

* Điều kiện thực hiện

- Năng lực am hiểu về quy trình, phương pháp, tiêu chí kiểm tra, đánh giá của tổ kiểm tra về hoạt động của nhóm chuyên môn và giáo viên.

- Đảm bảo tính công bằng, khách quan trong kiểm tra.

3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp

Các biện pháp được đề xuất có mối quan hệ mật thiết với nhau tạo nên một sự thống nhất, tác động qua lại và hỗ trợ cho nhau trong quá trình quản lí hoạt động dạy học. Mỗi biện pháp có một vị trí và thế mạnh riêng trong quá trình thực hiện nhiệm vụ quản lí, biện pháp này là tiền đề cho biện pháp kia nhưng chúng có mối quan hệ mật thiết, tác động lẫn nhau tạo thành một thể thống nhất trong khâu quản lí hoạt động dạy học. Tuy nhiên, vấn đề quan trọng là Hiệu trưởng phải biết vận dụng hài hoà, phù hợp, linh động các biện pháp này vào điều kiện cụ thể của nhà trường mình, phải thực hiện một cách khoa học, liên tục, có điều chỉnh, bổ sung để mang lại hiệu quả cao nhất. Các trường THCS trên địa bàn quận Hồng Bàng có đội ngũ giáo viên, học sinh, hình thức học tập, điều kiện về cơ sở vật chất, thiết bị dạy học …là rất khác nhau nên khi áp dụng các biện pháp quản lí hoạt động nhóm chuyên môn cũng sẽ thực hiện ở các mức độ khác nhau. Chính vì vậy không được xem nhẹ hay tuyệt đối hóa bất kỳ biện pháp nào bởi lẽ biện pháp này có tác dụng với trường này là lớn nhưng với trường khác là nhỏ và ngược lại.

3.4. Khảo sát mức độ cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất

Chúng tôi tiến hành khảo nghiệm mức độ cấp thiết và mức độ khả thi của các biện pháp đã xây dựng bằng việc trưng cầu ý kiến của 40 chuyên gia, gồm: 10 đồng chí cán bộ Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Hồng Bàng, 16 cán bộ quản lí là Hiệu trưởng và Phó hiệu trưởng, 14 giáo viên cốt cán của các trường THCS quận Hồng Bàng, thành phố Hải Phòng.

Trong đó quy định mức độ đánh giá như sau:

Rất cấp thiết: 3 điểm, cấp thiết: 2 điểm, không cấp thiết: 1 điểm. Rất khả thi: 3 điểm, Khả thi: 2 điểm, không khả thi: 1 điểm.

* Mức độ cần thiết:

Bảng 3.1: Kết quả khảo nghiệm tính cấp thiết của các biện pháp quản lí được đề xuất‌

STT

Các biện pháp đề xuất	Mức độ cần thiết
Các biện pháp đề xuất	Rất cấp thiết	Cấp thiết	Không cấp thiết	Tổng	TB	Thứ bậc
1	Xây dựng và hoàn thiện các quy định về cơ cấu, tổ chức hoạt động, chức năng, nhiệm vụ của nhóm chuyên môn	78	28	0	106	2.65	4
2	Tăng cường bồi dưỡng năng lực cho nhóm trưởng chuyên môn	84	24	1	108	2.70	3
3	Chỉ đạo đổi mới nội dung sinh hoạt của nhóm chuyên môn	87	22	2	109	2.73	2
4	Chỉ đạo đổi mới hình thức sinh hoạt của nhóm chuyên môn	90	20	3	110	2.75	1
5	Đổi mới kiểm tra, đánh giá hoạt động nhóm chuyên môn	75	30	4	105	2.63	5
	Giá trị trung bình:					2.69

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 115 trang tài liệu này.

* Mức độ khả thi:

Bảng 3.2: Kết quả khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp quản lí được đề xuất‌

STT

Các biện pháp đề xuất	Mức độ khả thi
Các biện pháp đề xuất	Rất khả thi	Khả thi	Không khả thi	Tổng	TB	Thứ bậc
1	Xây dựng và hoàn thiện các quy định về cơ cấu, tổ chức hoạt động, chức năng, nhiệm vụ của nhóm chuyên môn	69	34	0	103	2.58	3
2	Tăng cường bồi dưỡng năng lực cho nhóm trưởng chuyên môn	72	32	3	104	2.60	2
3	Chỉ đạo đổi mới nội dung sinh hoạt của nhóm chuyên môn	66	36	2	102	2.55	4
4	Chỉ đạo đổi mới hình thức sinh hoạt của nhóm chuyên môn	75	30	1	105	2.63	1
5	Đổi mới kiểm tra, đánh giá hoạt động nhóm chuyên môn	63	38	4	101	2.53	5
	Giá trị trung bình:					2.58

Qua kết quả trưng cầu ý kiến được thể hiện ở bảng 3.1 và 3.2 trên đây chúng tôi nhận thấy: Kết quả 100% chuyên gia được hỏi ý kiến đánh giá cao về tính cấp thiết và tính khả thi của các các biện pháp được đề xuất. Mức độ cần thiết và mức độ khả thi của các biện pháp có giá trị trung bình lần lượt là 2.69 và 2.58.

Trong đó, Chỉ đạo đổi mới hình thức sinh hoạt của nhóm chuyên môn là biện pháp được đánh giá có mức độ cần thiết và mức độ khả thi cao nhất, lần lượt là

2.75 và 2.63, xếp thứ bậc 1/5. Đây là biện pháp được nhà trường thực hiện trong những năm gần đây trong các hoạt động chuyên môn và dạy học nói chung trong việc tận dung lợi thế của mạng xã hội, thời gian và không gia sinh hoạt nhóm chuyên môn cho giáo viên. Đặc biệt được giáo viên trẻ rất hào hứng và tích cực tham gia. Cho nên bước đầu nhóm chuyên môn thực hiện biện pháp này sẽ tránh được những bỡ ngỡ, đồng thời thực hiện đi sâu đổi mới nội dung, phương pháp dạy học cho từng bài học, nội dung cụ thể.

Tăng cường bồi dưỡng năng lực cho nhóm trưởng chuyên môn cũng là biện pháp được đánh giá cao về mức độ cấp thiết và mức độ khả thi, với giá trị trung bình lần lượt là 2.70 và 2.60. Hầu hết các khách thể đều cho rằng, nhóm trưởng chuyên môn là những người có kiến thức chuyên môn và kỹ năng nghiệp vụ sư phạm khá vững vàng. Tuy nhiên, kinh nghiệm tổ chức các hoạt động của nhóm chuyên môn thì còn yếu và hạn chế, mặt khác đa số họ có tâm lý e ngại và thiếu chủ động, phụ thuộc nhiều vào sự chỉ đạo của nhà trường. Do đó việc bồi dưỡng năng lực cho nhóm trưởng chuyên môn là rất cần thiết, đặc biệt là năng lực tổ chức, quản lí.

Xây dựng và hoàn thiện các quy định về cơ cấu, tổ chức hoạt động, chức năng, nhiệm vụ của nhóm chuyên môn là biện pháp được đánh giá cấp thiết và khả thi cao. Đồng thời các khách thể cho rằng cần phải thực hiện ngay để làm cơ sở pháp lí cho các hoạt động nhóm chuyên môn được diễn ra một cách khoa học và có hiệu quả.

Chỉ đạo đổi mới nội dung sinh hoạt của nhóm chuyên môn và Đổi mới kiểm tra, đánh giá hoạt động nhóm chuyên môn là hai biện pháp có tính cấp thiết nhưng việc thực hiện thì còn có nhiều khó khăn và đòi hỏi cán bộ quản lí nhà trường cần phải có những bước đi cụ thể.

* Tương quan giữa mức độ cấp thiết và mức độ khả thi của các biện pháp đề xuất

Bảng 3.3: Tương quan giữa mức độ cấp thiết và mức độ khả thi của các biện pháp đề xuất‌

STT

Các biện pháp đề xuất

Mức độ cần thiết

Mức độ khả thi

Tổng

điểm

Thứ

bậc

Tổng

điểm

Thứ

bậc

Xây dựng và hoàn thiện các quy định về cơ cấu, tổ chức hoạt động, chức năng, nhiệm vụ của

nhóm chuyên môn

106

2.65

103

2.58

Tăng cường bồi dưỡng năng lực

cho nhóm trưởng chuyên môn

108

2.70

104

2.60

Chỉ đạo đổi mới nội dung sinh

hoạt của nhóm chuyên môn

109

2.73

102

2.55

Chỉ đạo đổi mới hình thức sinh

hoạt của nhóm chuyên môn

110

2.75

105

2.63

Đổi mới kiểm tra, đánh giá hoạt

động nhóm chuyên môn

105

2.63

101

2.53

Giá trị trung bình:

2.69

2.58

Đồng thời đề tài sử dụng hệ số tương quan Spiec-man để tính toán:

D 2 = 6, N = 5

Theo công thức tính r ta có

6 D2

r  1

N (N 2 1)

= 0.70