Biện Pháp 2: Tăng Cường Bồi Dưỡng Năng Lực Cho Nhóm Trưởng Chuyên Môn

giáo viên, kết luận rõ ràng từng nội dung trong quy chế lấy ý kiến biểu quyết thông qua trong kỳ họp hội đồng sư phạm gần nhất.

Quá trình thực hiện, Hiệu trưởng và phó hiệu trưởng chuyên môn cần tăng cường quá trình kiểm tra việc chấp hành quy chế hoạt động nhóm chuyên môn của các nhóm chuyên môn và giáo viên trong nhà trường. Kịp thời phát hiện những bất cập trong quá trình thực hiện các nội dung quy chế.

- Định kỳ hoặc cuối năm học, Hiệu trưởng cần tổ chức hội nghị rút kinh nghiệm đánh giá hiệu quả việc thực hiện quy chế hoạt động nhóm chuyên môn. Việc đánh giá được dựa trên quá trình kiểm tra trực tiếp của cán bộ quản lý nhà trường, tổ trưởng chuyên môn; hồ sơ, sổ sách hoạt động của nhóm chuyên môn; lấy chất lượng việc nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ của giáo viên, năng lực của học sinh để đánh giá chất lượng hoạt động của nhóm chuyên môn, qua đó giám tiếp đánh giá được việc chấp hành nội dung quy chế hoạt động nhóm chuyên môn của các nhóm chuyên môn.

Quá trình sơ tổng kết, rút kinh nghiệm, Hiệu trưởng cần chỉ rõ những ưu điểm, khuyết điểm, nguyên nhân ưu, khuyết điểm việc thực hiện quy chế hoạt động nhóm chuyên môn đề có biện pháp khắc phục. Nếu thấy nguyên nhân của những khuyết điểm xuất phát từ sự bất cập của nội dung quy chế thì hiệu trưởng cần kịp thời điều chỉnh cho phù hợp với thực tiễn hoạt động của giáo viên và nhà trường. Kịp thời biểu dương, khen thưởng nhóm chuyên môn và giáo viên có ý thức cao trong chấp hành quy chế hoạt động nhóm chuyên môn; phê bình, kiểm điểm, xử lý đối với những tập thể, cá nhân không nghiêm chỉnh chấp hành.

* Điều kiện thực hiện

- Năng lực của hiệu trưởng, ban soạn thảo trong việc nắm bắt các văn bản về chuyên môn và hoạt động của nhóm chuyên môn và hiểu biết thực tiễn về thực trạng hoạt động chuyên môn cũng như trình độ đội ngũ giáo viên trong nhà trường mình phụ trách.

- Tinh thần, trách nhiệm và thái độ tích cực của đội ngũ giáo viên trong việc đóng góp xây dựng quy chế.

3.2.2. Biện pháp 2: Tăng cường bồi dưỡng năng lực cho nhóm trưởng chuyên môn

* Mục đích

Nhóm trưởng chuyên môn là người giúp hiệu trưởng trực tiếp quản lý hoạt động của nhóm chuyên môn. Bồi dưỡng năng lực cho nhóm trưởng chuyên môn nhằm giúp nhóm trưởng chuyên môn có kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm, công tác tổ chức điều hành để thực thi các hoạt động của nhóm chuyên môn một cách khoa học và có hiệu quả.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 115 trang tài liệu này.

* Nội dung và cách thực hiện

- Khảo sát năng lực hiện có và nhu cầu bồi dưỡng của nhóm trưởng chuyên môn. Việc khảo sát có thể được hiệu trưởng trực tiếp tổ chức thực hiện hoặc chỉ đạo phó hiệu trưởng chuyên môn tổ chức tiến hành.

Về nội dung khảo sát cần tập trung vào chất lượng điều hành sinh hoạt chuyên môn; năng lực bồi dưỡng kiến thức, phương pháp, nghiệp vụ sư phạm cho giáo viên, năng lực kiểm tra các hoạt động dạy học của giáo viên; uy tín, trách nhiệm trước tập thể của nhóm trưởng chuyên môn.

Về hình thức và phương pháp khảo sát thường áp dụng như: lấy phiếu điều tra, kiểm tra thực tế hoạt động của các nhóm chuyên môn, sự phản ánh của giáo viên về thực trạng hoạt động nhóm chuyên môn.

Về đối tượng khảo sát: Đội ngũ nhóm trưởng chuyên môn trong nhà trường THCS.

- Hiệu trưởng chỉ đạo phó hiệu trưởng chuyên môn xây dựng kế hoạch bồi dưỡng năng lực cho nhóm trưởng chuyên môn trong đó có sự định hướng về nội dung, hình thức, cách thức tổ chức, thời gian, địa điểm bồi dưỡng, các điều kiện về tài chính, cơ sở vật chất hỗ trợ. Cụ thể:

Về nội dung bồi dưỡng cần tập trung vào những vấn đề còn yếu của nhóm trưởng chuyên môn như: tìm hiểu văn bản pháp quy, kỹ năng lập kế hoạch, cách thức tổ chức buổi sinh hoạt chuyên môn, nội dung sinh hoạt chuyên môn; phương pháp bồi dưỡng kỹ năng nghiệp vụ sư phạm cho giáo viên; kỹ năng kiểm tra hoạt động dạy học đối với giáo viên; việc nắm bắt nhu cầu, nguyện vọng, cách thức điều chỉnh thái độ tinh thần làm việc của giáo viên.

Về hình thức bồi dưỡng có thể sử dụng tổng hợp nhiều hình thức, trong đó cần tập trung sử dụng các hình thức như: Mời chuyên gia đến bồi dưỡng; cử giáo viên đi học các lớp tập trung do trên tổ chức hoặc học tập tại các trường chính quy của nhà nước để nâng cao bằng cấp, trình độ chuyên môn; tham gia các tiết dự giờ của nhóm trưởng chuyên môn trong điều hành sinh hoạt, thông qua giáo án, bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho đội ngũ giáo viên trong nhóm chuyên môn; tham dự các buổi tọa đàm khoa học về nâng cao chất lượng dạy học đối với các trường THCS; giao lưu trao đổi chuyên môn trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ nhóm chuyên môn với các trường bạn…

Về cách thức tổ chức: Có thể tổ chức lớp bồi dưỡng chung cho cả tập thể do nhà trường hoặc phòng, sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức; cử cá nhân đại diện tham gia lớp bồi dưỡng của cấp trên làm nòng cốt cho việc bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên còn lại trong nhà trường; cử cá nhân đi học các lớp sư phạm cao hơn.

Về đối tượng tham gia bao gồm: cán bộ quản lý nhà trường, tổ trưởng, nhóm trưởng chuyên môn, giáo viên cốt cán trong nhà trường. Tuy nhiên, tùy theo hình thức tổ chức bồi dưỡng mà các đối tượng tham gia bồi dưỡng có sự khác nhau theo quy định của cấp trên và nhà trường.

Về thời gian bồi dưỡng: tiến hành vào thời điểm đầu năm học, có như vậy kiến thức bồi dưỡng mới được áp dụng vào thực tiễn hoạt động nhóm chuyên môn ngay, đồng thời giúp người quản lý kiểm tra tính hiệu quả của công tác bồi dưỡng.

Về địa điểm bồi dưỡng: có thể được tổ chức tại nhà trường (do trường tổ chức), hoặc tại các trường bạn (do cấp trên tổ chức); tại các nhà trường sư phạm chính quy (nếu cử giáo viên đi học).

Nhà trường tạo các điều kiện thuận lợi về về cơ sở vật chất, tài chính phục, sắp xếp công việc để vụ công tác bồi dưỡng và giáo viên yên tâm tham gia các khóa bồi dưỡng.

- Mời báo cáo viên là những người có năng lực, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm vững vàng và kinh nghiệm quản lí tốt để tham gia bồi dưỡng. Họ có thể là: cán bộ quản lí hay giáo viên cốt cán của nhà trường, của trường bạn, cán bộ Phòng Giáo dục, Sở Giáo dục hay chuyên gia, giảng viên đến từ các trường đại học, cao đẳng,…

- Hiệu trưởng chỉ đạo việc thực hiện bồi dưỡng theo kế hoạch đã được phê duyệt. Trong đó, hiệu trưởng sẽ phân công cụ thể nhiệm vụ cho từng cá nhân giáo viên, từng bộ phận đảm nhiệm công tác chuẩn bị về mọi mặt như: chuẩn bị nội dung bồi dưỡng, chuẩn bị địa điểm, hội trường, cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động bồi dưỡng; quy định đối tượng, thành phần tham gia,… Các cá nhân, bộ phận được phân công nhiệm vụ có trách nhiệm chuẩn bị thao đúng nội dung được giao, thời gian quy định báo cáo hiệu trưởng khi hoàn thành công tác chuẩn bị. Sau đó, hiệu trưởng sẽ trực tiếp hoặc chỉ đạo phó hiệu trưởng chuyên môn trực tiếp kiểm tra lại toàn bộ công tác chuẩn bị của các bộ phận theo đúng thời gian đã định cũng như sau báo cáo của các bộ phận, kịp thời điều chỉnh những vấn đề còn bất cập cũng như sự chẫm trễ của các bộ phận trong chuẩn bị bồi dưỡng.

- Hiệu trưởng chỉ đạo đánh giá sau bồi dưỡng.

Việc đánh giá kết quả sau bồi dưỡng là một nhiệm vụ cần thiết, quan trọng. Nó giúp người hiệu trưởng nắm bắt được chất lượng hoạt động bồi dưỡng, thấy rõ được những vấn đề còn tồn tại, còn yếu sau bồi dưỡng để có biện pháp khắc phục.

Việc kiểm tra, đánh giá sau bồi dưỡng được tiến hành tổng hợp dưới nhiều hình thức khác nhau:

+ Kiểm tra chất lượng kiến thức tiếp thu của giáo viên, nhóm trưởng chuyên môn thông qua viết bài kiểm tra, viết bài thu hoạch về các nội dung được bồi dưỡng.

+ Kiểm tra việc áp dụng những kiến thức bồi dưỡng thông qua thực tiễn hoạt động của nhóm trưởng chuyên môn. Để áp dụng được hình thức này, yêu cầu người cán bộ quản lý phải trực tiếp kiểm tra thông qua các tiết dự giờ, kiểm tra đột xuất, nghe báo cáo của tổ trưởng chuyên môn về chất lượng hoạt động của các nhóm trưởng chuyên môn.

+ Tổ chức các hội thi nhóm trưởng chuyên môn giỏi trong việc thực hiện các chức năng, nhiệm vụ hoạt động của nhóm chuyên môn. Qua đó thấy được những kỹ năng mạnh cũng như những kỹ năng còn yếu của đội ngũ nhóm trưởng chuyên môn để có kế hoạch tiếp tục bồi dưỡng trong thời gian năm học tiếp theo.

Sau kiểm tra, đánh giá chất lượng hoạt động của nhóm trưởng chuyên môn sau bồi dưỡng, Hiệu trưởng tổ chức sinh hoạt hội đồng sư phạm rút kinh nghiệm về công tác bồi dưỡng nhóm trưởng chuyên môn. Hội đồng sư phạm có trách nhiệm đóng góp ý kiến đối với những việc đã đạt được và chưa đạt được trong việc thực hiện của các nhóm trưởng chuyên môn khi áp dụng kiến thức đã được bồi dưỡng. Trên cơ sở đó, Hiệu trưởng kết hợp với những vấn đề tổng hợp do mình trực tiếp kiểm tra kết luận chỉ rõ những ưu điểm, khuyết điểm trong quá trình bồi dưỡng và áp dụng kiến thức bồi dưỡng của nhóm trưởng chuyên môn và giáo viên trong nhà trường. Dựa trên kết quả đánh giá, Hiệu trưởng sẽ chỉ đạo các bộ phận tiếp tục phát huy những mặt đã đạt được, khắc phục những hạn chế còn tồn tại, đồng thời làm cơ sở cho việc xây dựng chương trình, nội dung bồi dưỡng trong năm tiếp theo.

* Điều kiện thực hiện

- Năng lực của hiệu trưởng trong việc tổ chức, chỉ đạo thực hiện quá trình bồi dưỡng.

- Năng lực của chuyên gia trong quá trình bồi dưỡng năng lực cho đội ngũ nhóm trưởng chuyên môn.

- Thái độ trách nhiệm của các đối tượng tham gia hoạt động bồi dưỡng

- Điều kiện tài chính, cơ sở vật chất cho hoạt động bồi dưỡng.

3.2.3. Biện pháp 3: Chỉ đạo đổi mới nội dung sinh hoạt của nhóm chuyên môn

* Mục đích

Hiện nay, sinh hoạt của nhóm chuyên môn ở các trường THCS còn mang tính hình thức, hiệu quả chưa cao, do đó cần phải đổi mới nội dung, hình thức sinh hoạt của nhóm chuyên môn để góp phần nâng cao chất lượng hoạt động của nhóm chuyên môn trong nhà trường THCS.

* Nội dung và cách thực hiện

- Hiệu trưởng chỉ đạo phó hiệu trưởng chuyên môn khảo sát về thực trạng nội dung sinh hoạt của nhóm chuyên môn trong toàn nhà trường.

Về nội dung khảo sát: tập trung và cách thức tổ chức buổi sinh hoạt; chất lượng nội dung sinh hoạt chuyên môn như việc sắp xếp thời khóa biểu, phân công dạy học, dự giờ trên lớp, giải quyết vấn đề chuyên môn dạy học, quán triệt các nội dung mới trong chương trình giáo dục, giải quyết các vấn đề về thủ tục hành chính, việc điều chỉnh nội dung, nhân sự dạy học…; trình độ năng lực kết luận giải quyết các vấn đề của nhóm trưởng chuyên môn; thái độ, trách nhiệm của giáo viên trong tham gia sinh hoạt chuyên môn.

Về hình thức khảo sát: thông qua kiểm tra sổ sách sinh hoạt của nhóm trưởng chuyên môn; đột xuất kiểm tra hoặc dự sinh hoạt của các nhóm chuyên môn.

Về đối tượng khảo sát: nhóm chuyên môn, nhóm trưởng chuyên môn và giáo viên.

- Trên cơ sở xác định đúng thực trạng, phó hiệu trưởng chuyên môn xây dựng kế hoạch việc đổi mới nội dung sinh hoạt của nhóm chuyên môn cho phù hợp với thực trạng hoạt động nhóm chuyên môn và nhiệm vụ của nhà trường.

Việc đổi mới nội dung sinh hoạt nhóm chuyên môn phải đáp ứng mục tiêu hướng tới việc nâng cao trình độ dạy học của giáo viên, hình thành các năng lực học tập tích cực cho học sinh. Trong đó, tập trung vào giải quyết các vấn đề về chuyên môn dạy học, cập nhật những kiến thức mới, trau dồi kỹ năng nghiệp vụ sư phạm; tránh sự đơn điệu trong sinh hoạt chuyên môn là chỉ giải quyết các vấn đề hành chính, phân công giảng dạy, sắp xếp thời khóa biểu… qua đó tạo dựng cho giáo viên có thái độ trách nhiệm nghiêm túc trong chuẩn bị nội dung cho buổi sinh hoạt chuyên môn, cởi mở, mạnh dạn trong việc trao đổi chuyên môn.

Về đối tượng thực hiện: nhóm trưởng chuyên môn, giáo viên trong nhà trường. Cán bộ quản lý và tổ trưởng chuyên môn có trách nhiệm kiểm tra, giám sát việc thực hiện hoạt động của nhóm chuyên môn.

- Sau khi phê duyệt kế hoạch đổi mới nội dung sinh hoạt chuyên môn, Hiệu trưởng sẽ phổ biến và chỉ đạo tổ chức thực hiện kế hoạch. Để việc thực hiện các nội dung trong kế hoạch có hiệu quả và thống nhất trong toàn nhà trường, Hiệu trưởng sẽ tổ chức các buổi sinh hoạt nhóm chuyên môn mẫu để mọi giáo viên trong nhà trường tiếp thu, thực hiện.

Quá trình thực hiện việc đổi mới nội dung sinh hoạt nhóm chuyên môn, Hiệu trưởng, phó hiệu trưởng chuyên môn cần tăng cường kiểm tra, tham dự sinh hoạt của các nhóm chuyên môn. Qua đó Hiệu trưởng kịp thời điều chỉnh những điểm còn tồn tại về nội dung, hình thức sinh hoạt chuyên môn, cũng như chấn chỉnh thái độ, tinh thần trách nhiệm của giáo viên trong chấp hành các nội dung sinh hoạt.

- Hiệu trưởng đưa việc thực hiện đổi mới nội dung vào tiêu chí đánh giá thi đua, khen thưởng của giáo viên, tổ, nhóm thi đua nhằm khích lệ tinh thần tự

giác chấp hành sinh hoạt cũng như có những sáng kiến cải tiến trong nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn của đội ngũ giáo viên nhà trường.

- Hiệu trưởng định kỳ nghe bao cáo, rút kinh nghiệm hoạt động đổi mới nội dung sinh hoạt của nhóm chuyên môn. Kịp thời biểu dương cá nhân, tập thể có thành tích tốt và đề ra các biện pháp khắc phục những điểm còn tồn tại trong quá trình thực hiện việc đổi mới nội dung, hình thức sinh hoạt nhóm chuyên môn.

* Điều kiện thực hiện

- Năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý nhà trường về hoạt động của nhóm chuyên môn.

- Năng lực tổ chức hoạt động chuyên môn của nhóm trưởng chuyên môn.

- Tinh thần trách nhiệm của đội ngũ giáo viên trong tham gia hoạt động sinh hoạt nhóm chuyên môn.

3.2.4. Biện pháp 4: Chỉ đạo đổi mới hình thức sinh hoạt nhóm chuyên môn

* Mục đích

Về đổi mới hình thức sinh hoạt: có thể áp dụng tổng hợp nhiều hình thức sinh hoạt như: sinh hoạt định kỳ theo tuần, tham gia dự giờ tập thể; thông qua giáo án tập thể. Đặc biệt là phân công giáo viên trong nhóm thực hiện nghiên cứu và báo cáo định kỳ các vấn đề của chuyên môn như: cách giải quyết những bài tập khó, nâng cao; cách tổ chức một bài học khó, kinh nghiệm trong việc bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu, trao đổi về phương pháp, kỹ thuật dạy học, hình thức tổ chức dạy học hay những quyến sách hay, có ý nghĩa trong công tác giảng dạy và giáo dục,… từ đó các thành viên trong nhóm cùng học tập, trao đổi, hỗ trợ nhau và rút kinh nghiệm chung.

Trong đó, tác giả đề xuất chỉ đạo thực hiện đổi mới hai hình thức sinh hoạt nhóm chuyên môn đó là: Sinh hoạt nhóm chuyên môn trực tuyến và sinh hoạt nhóm chuyên môn theo nghiên cứu bài học.