Tự chứng nhận xuất xứ kinh nghiệm quốc tế và bài học cho Việt Nam

đang phát triển như Việt Nam. Tuy vậy, Việt Nam cần nhận thức được rằng, thời gian chuyển tiếp này là để Việt Nam có sự chuẩn bị cần thiết, nâng cao về năng lực để tiến tới thực thi cơ chế.

Mô hình tự chứng nhận xuất xứ được luận văn để xuất là mô hình tự chứng nhận xuất xứ trong đó cho phép cả nhà xuất khẩu, nhà sản xuất và nhà nhập khẩu được tự chứng nhận xuất xứ (cơ chế giống trong CPTPP). Các doanh nghiệp sẽ phát hành chứng từ liên quan đến xuất xứ hàng hóa ngay tại chứng từ thương mại như vận đơn, hóa đơn hay danh sách đóng gói, quá trình tự chứng nhận xuất xứ này sẽ không có sự tham gia của bất kỳ cơ quan nhà nước có thẩm quyền nào. Đề xuất mô hình tự chứng nhận như vậy vì lí do: đây là cơ chế có độ mở cao nhất, thủ tục đơn giản nhất, nhanh chóng nhất cho doanh nghiệp, cũng là cơ chế giảm thiểu tối đa gánh nặng nghiệp vụ cho cơ quan cấp phép.

Tiểu kết chương 3: Chương 3 đã nêu lên các quy định hiện hành của Việt Nam liên quan tới tự chứng nhận xuất xứ và thực tiễn áp dụng các quy định này, đồng thời chỉ ra những khó khăn từ góc nhìn doanh nghiệp và quản lý nhà nước. Dựa trên tình hình thực tế này và bài học kinh nghiệm từ thế giới, tác giả đã đưa ra khuyến nghị về đào tạo, về bổ sung hoàn thiện pháp luật và mong muốn Việt nam đẩy nhanh tiến độ áp dụng cơ chế tự chứng nhận xuất xứ để đáp ứng với nhu cầu của thị trường thương mại quốc tế.

KẾT LUẬN

Qua việc nghiên cứu đề tài “Tự chứng nhận xuất xứ: kinh nghiệm quốc tế và bài học cho Việt Nam”, luận văn đã phần nào đạt được kết quả trong việc làm rõ một số vấn đề lý luận và thực tiễn trong việc thực hiện cơ chế tự chứng nhận xuất xứ tại một vài quốc gia trên thế giới và tại Việt Nam. Thông qua quá trình phân tích và tổng hợp, các kết luận như sau đã được rút ra:

Cơ chế tự chứng nhận xuất xứ đã có lịch sử bắt đầu xây dựng, áp dụng và phát triển tuy còn mới mẻ so với cơ chế chứng nhận xuất xứ do cơ quan có thẩm quyền cung cấp, nhưng cũng đã đạt được những bước tiến nhất định, đặc biệt là tại các nước có nền kinh tế phát triển như Liên minh Châu Âu, Nhật Bản, Hoa Kỳ,v.v...Tự chứng nhận xuất xứ là xu hướng của thế giới và sẽ còn tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong tương lai, điều này được thể hiện rõ ràng nhất trong các quy định tại Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới.

Luận văn cũng đã phân tích thực trạng áp dụng cơ chế tự chứng nhận xuất xứ tại Việt Nam, qua đó thấy được rằng, về cơ bản Việt Nam đã thể hiện sự cố gắng thông qua việc nội luật hóa một cách đầy đủ các quy định quốc tế vào quy định của pháp luật nội địa, do đó đã khá tương thích với các Hiệp định mà Việt Nam là thành viên. Tuy vậy, Việt Nam vẫn còn lạ lẫm với cơ chế này, trình độ của doanh nghiệp cũng như công tác quản lý nhà nước còn khó khăn nên phần lớn là Việt Nam hiện đang trong quá trình chuyển tiếp, hoặc bảo lưu thực hiện.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 98 trang tài liệu này.

Dựa trên việc phân tích thực trạng áp dụng các quy định tự chứng nhận xuất xứ của Nhật Bản, Liên minh Châu Âu và Singapore, luận văn đưa ra những bài học khuyến nghị về việc phổ cập đào tạo với mục đích nâng cao trình độ doanh nghiệp, khuyến nghị bổ sung một số quy định của pháp luật. Đồng thời, luận văn cũng đề xuất cơ chế tự chứng nhận xuất xứ có thể áp dụng trong tương lai để mang lại lợi ích tối đa cho Việt Nam.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

Văn bản quy phạm pháp luật

1. Luật Quản lý ngoại thương (Luật số 05/2017/QH14) ngày 12/6/2017

2. Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN

3. Nghị định số 19/2006/NĐ-CP ngày 20/02/2006 của Chính phủ quy định chi tiết Luật Thương mại về xuất xứ hàng hoá

4. Thông tư số 28/2015/TT-BCT ngày 20/08/2015 của Bộ Công Thương quy định việc thực hiện thí điểm tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa trong Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN

5. Thông tư số 22/2016/TT-BCT ngày 03/10/2016 của Bộ Công Thương thực hiện Quy tắc xuất xứ hàng hóa trong Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN

6. Thông tư số 27/2017/TT-BCT ngày 06/12/2017 của Bộ Công Thương sửa đổi, bổ sung Thông tư số 28/2015/TT-BCT ngày 20/8/2015 của Bộ Công Thương quy định việc thực hiện thí điểm tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa trong Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN

7. Nghị định số 31/2018/NĐ-CP ngày 8/03/2018 của Chính phủ về hướng dẫn Luật Quản lý ngoại thương về xuất xứ hàng hóa

8. Thông tư số 05/2018/TT-BCT ngày 3/4/2018 của Bộ Công Thương quy định về xuất xứ hàng hóa

9. Thông tư số 03/2019/TT-BCT ngày 22/01/2019 của Bộ Công Thương quy định về Quy tắc xuất xứ hàng hóa trong Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương

10. Thông tư số 19/2020/TT-BCT ngày 14/8/2020 của Bộ Công Thương sửa đổi, bổ sung các Thông tư quy định thực hiện Quy tắc xuất xứ hàng hóa trong Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN

11. Thông tư số 11/2020/TT-BCT ngày 15/6/2020 do Bộ Công Thương quy định quy tắc xuất xứ hàng hóa trong Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Châu Âu

12. Nghị định số 98/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

13. Nghị định số 128/2020/NĐ-CP của Chính Phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan

Tài liệu bằng tiếng Việt

14. Nguyễn Thùy Dương, Tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa theo quy định của hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương(CPTPP)- Những thách thức đối với Việt Nam trong việc thực thi, Kỷ yếu hội thảo “Các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới của Việt Nam:từ chiến lược tham gia đến thách thức khi thực thi, Trường ĐH Luật TP.Hồ Chí Minh và Trường ĐH Ngoại Thương, Hà Nội 2018, tr.78 – tr.91.

15. Trần Thị Thuận Giang và Ngô Nguyễn Thảo Vy, Hiện tượng chệch hướng thương mại từ quy tắc xuất xứ ưu đãi chặt chẽ: Tương lai của hàng dệt may ASEAN và Việt Nam trong bối cảnh hội nhập, Kỷ yếu Hội thảo quốc tế Các thể chế pháp lý của Cộng đồng kinh tế ASEAN, trường Đại học Luật Tp HCM, Tp Hồ Chí Minh 2017, tr.127

16. Hoàng Thị Ngọc Quỳnh, Trịnh Thị Thu Thảo, Bàn về quy tắc xuất xứ hàng hóa và một số bài học cho Việt Nam, Tạp chí Công Thương năm 2020, tại địa chỉ https://tapchicongthuong.vn/bai-viet/ban-ve-quy-tac-xuat-xu-hang-hoa-va-mot-so-bai-hoc-cho-viet-nam-72757.htm, truy cập ngày 10/1/2022.

17. Lê Minh Tiến, Quy tắc xuất xứ hàng hóa của Khu vực thương mại tự do ASEAN, Tạp chí Luật học, số 09, 2011, tr.65-72

18. Nguyễn Tuấn Vũ và Trần thị Thuận Giang, Quy tắc xuất xứ trong các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, Kỷ yếu hội thảo “Các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới của Việt Nam:từ chiến lược tham gia đến thách thức khi thực thi, Trường ĐH Luật TP.Hồ Chí Minh và Trường ĐH Ngoại Thương, Hà Nội 2018, tr.68 - tr.77.

Tài liệu bằng tiếng nước ngoài

19. Edmund W.Sim and Stefano Inama, Possible way forward: Self – certification, Cambridge University Press, New York, 2015.

20. Kazuyoshi Torigoe, FTA Origin Preference Claims: The Shift to Self- Certification, Global Trade and Customs Journal, 2016, vol. 11, issue 6, tr. 259–266.

21. Manchin, M. and A.O. Pelckmans-Balaoing, Rules of Origin and the Web of East Asian Free Trade Agreements, World Bank Policy Research Working Paper, 2007

22. Anne O. Krueger, Free trade agreements as protectionist devices: Rules of origin, National bureau of economic research, Working Paper No. 4352, 1993, tr.6.

23. Colleen Carroll, Dylan Geraets, Arnoud R. Willems, Reconciling rules of origin and global value chains: The case for reform, Leuven Centre for Global Governance Studies, Working Paper No. 137, 2014, tr.10.

24. Nguyen Thi Mo and Nguyen Ngoc Ha, self-certification of origin according to new generation free trade agreements: myth or reality in Asean countries?, Revue de droit des affaires internationales Journal, 2020, vol. 5+6, tr 871-887.

Bản án, quyết định của tòa án

25. Tòa án Công lý Châu Âu, án lệ số CJEU C-153/94 liên quan tới công ty Faroe Seafood và số C-204/94 liên quan đến công ty Arthur Smith ngày 14/5/1996

Website điện tử

26. https://baochinhphu.vn/

27. http://ec.europa.eu

28. http://hoinhapkinhte.gov.vn

29. http://trungtamwto.vn

30. http://vcci-hcm.org.vn

31. http://vcci.com.vn

32. http://www.asean.org

33. https://www.customs.gov.vn

34. http://www.ecosys.gov.vn

35. http://www.moit.gov.vn

36. http://www.wcoomd.org

37. https://www.wto.org

38. https://www.wtocentre.vn