Nguyên Tắc Đảm Bảo Gắn Với Mục Tiêu Đổi Mới Giáo Dục Phổ Thông

Theo thống kê trên phần mềm ePMIS, đội ngũ cán bộ quản lí của các nhà trường có kinh nghiệm thực tiễn (đều trên 30 tuổi, số năm công tác ít nhất trên 6 năm), nhiệt tình trong công việc. Tập thể sư phạm nhà trường đoàn kết thuận lợi cho việc triển khai và thực hiện các văn bản, quy định về quản lí hoạt động nhóm chuyên môn.

Đội ngũ nhóm trưởng chuyên môn là những giáo viên có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm vững vàng, có tinh thần trách nhiệm cao và được sự tín nhiệm của giáo viên nên thuận lợi cho việc tổ chức, triển khai các hoạt động của nhóm chuyên môn.

Các nội dung quản lí hoạt động nhóm chuyên môn đã được Hiệu trưởng nhà trường thực hiện đầy đủ và tương đối nghiêm túc. Công tác tuyên truyền, triển khai các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn, quy định; công tác quản lí việc phân công giảng dạy cho giáo viên và sắp xếp thời khóa biểu; quản lí hồ sơ chuyên môn của giáo viên; công tác kiểm tra đánh giá hoạt động nhóm chuyên môn của Hiệu trưởng có nhiều ưu điểm, phù hợp và đạt kết quả khá cao.

Trong quá trình quản lí, Hiệu trưởng đã phối hợp chặt chẽ với các tổ chức, đoàn thể trong nhà trường cùng thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn mà trọng tâm là hoạt động của nhóm chuyên môn nhằm mục đích nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục của nhà trường.

* Nguyên nhân của những ưu điểm trên

Nhà trường luôn được sự quan tâm chỉ đạo sát sao, thường xuyên của Sở GD&ĐT thành phố Hải Phòng, Phòng Giáo dục và đào tạo quận Hồng Bàng, các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương.

Ban giám hiệu và đội ngũ tổ trưởng, nhóm trưởng chuyên môn và giáo viên của nhà trường phần lớn đã nhận thức đúng đắn vai trò của hoạt động nhóm chuyên môn và quản lí hoạt động nhóm chuyên môn là nhiệm vụ trọng tâm trong công tác quản lí giáo dục của hiệu trưởng.

Hệ thống văn bản quy định về quản lí chuyên môn nói chung và quản lí hoạt động nhóm chuyên môn trong nhà trường THCS được hiệu trưởng nắm

vững và triển khai, áp dụng tương đối linh hoạt, có hiệu quả vào điều kiện thực tế của mỗi nhà trường.

Đội ngũ cán bộ quản lí, giáo viên có kinh nghiệm, có tinh thần học hỏi, nhiệt tình, năng động và đoàn kết trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ được giao và trong thực tiễn cuộc sống.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 115 trang tài liệu này.

2.5.2. Những hạn chế và nguyên nhân

* Những hạn chế

Đội ngũ cán bộ quản lí là những giáo viên có năng lực, có kinh nghiệm và kinh qua nhiều chức vụ quan trọng trong nhà trường, tuy nhiên năng lực quản lí còn mang tính chất kinh nghiệm nên việc tiếp cận với sự thay đổi của xã hội, của học sinh còn chậm dẫn đến chưa thể đáp ứng một cách tốt nhất với sự đổi mới giáo dục trong bối cảnh hiện nay, một lí do nữa là đội ngũ CBQL luôn phải luân chuyển công tác, vấn đề này cũng ảnh hưởng không nhỏ đến cách quản lí của Hiệu trưởng bởi khi nắm chắc được tình hình đơn vị thì phải luân chuẩn sang trường khác.

Hiệu trưởng đã nắm vững các nguyên lí cũng như thực hiện đầy đủ các nội dung quản lí hoạt động nhóm chuyên môn, tuy nhiên vẫn chưa hiểu hết các mối quan hệ, tác động qua lại giữa các nội dung, biện pháp quản lí cho nên trong quá trình thực hiện quản lí hoạt động nhóm chuyên môn chưa thực sự khoa học, thiếu tính đồng bộ, thiên về hình thức và kết quả đạt được chưa cao.

Trong quá trình quản lí, Hiệu trưởng còn có những thiếu sót nhất định chưa được khắc phục kịp thời điển hình như: việc quản lí soạn giáo án, chỉ đạo có hiệu quả việc chuẩn bị bài lên lớp, việc thực hiện giờ dạy của giáo viên trên lớp, công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu… Vì vậy khó có thể tạo được động lực cho nhóm chuyên môn cũng như giáo viên trong nhà trường hoàn thành tốt công việc của mình.

Hoạt động bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ trong các nhóm chuyên môn còn chưa được chú trọng. Một số giáo viên giảng dạy mang tính hình thức

kết hợp với chậm đổi mới phương pháp, nghiệp vụ sư phạm còn hạn chế, ngại đổi mới, điều đó không thể lôi cuốn được học sinh tham gia vào bài giảng và không phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh trong quá trình học tập của mình dẫn đến kết quả học tập đạt được không cao.

* Nguyên nhân của những hạn chế nêu trên

Do cơ chế quản lí trường học nói chung và cơ chế quản lí hoạt động hoạt động nhóm chuyên môn ở các trường THCS quận Hồng Bàng hiện nay nói riêng, còn có những điểm chưa phù hợp hoặc ít phù hợp, nên chưa đáp ứng được các yêu cầu của xã hội và của địa phương.

Về mức độ nhận thức và năng lực quản lí của Hiệu trưởng, phần nào chưa thực sự đáp ứng việc đổi mới quản lí trong giáo dục nói chung và quản lí hoạt động nhóm chuyên môn trong bối cảnh đổi mới giáo dục nói riêng.

Năng lực quản lí của tổ trưởng chuyên môn và nhóm trưởng chuyên môn còn nhiều hạn chế trong việc thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn được giao, cũng như phát huy năng lực của mỗi giáo viên.

Trong quản lí hoạt động nhóm chuyên môn, xây dựng kế hoạch vẫn còn nhiều hạn chế, chưa khoa học, còn mang nặng tính hình thức, thiếu dân chủ.

Trong công tác bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, Hiệu trưởng chưa quan tâm nhiều đến việc cử đội ngũ giáo viên tham gia các lớp tập huấn, học tập trên chuẩn, chưa có cơ chế thích hợp động viên khích lệ kịp thời đối với giáo viên có những thành tích cao trong học tập, bồi dưỡng, giảng dạy. Vì vậy một số giáo viên chưa thực sự yêu nghề và không rèn luyện tay nghề của mình dẫn đến năng lực nghề nghiệp còn hạn chế.

Do CSVC còn nhiều hạn chế, trang thiết bị dạy học thiếu đồng bộ, phòng học còn thiếu nhiều, một số phòng bộ môn, phòng thí nghiệm, phòng chức năng vẫn còn thiếu,… Những nguyên nhân trên đã ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng dạy và học.

Kết luận chương 2

Qua quá trình khảo sát thực trạng quản lí hoạt động nhóm chuyên môn ở trường THCS quận Hồng Bàng, thành phố Hải Phòng, có thể đưa ra một số kết luận cơ bản sau:

Đa số khách thể khảo sát đã nhận thức đúng đắn về vai trò quan trọng của hoạt động nhóm chuyên môn và quản lí hoạt động nhóm chuyên môn ở trường THCS quận Hồng Bàng. Thực trạng hoạt động nhóm chuyên môn đã đạt được những kết quả nhất định, tuy nhiên một số nội dung còn hạn chế.

Đề tài đi sâu nghiên cứu các nội dung cụ thể của công tác quản lí hoạt động nhóm chuyên môn các trường THCS, bao gồm các nội dung: Lập kế hoạch nhóm chuyên môn, tổ chức thực hiện hoạt động nhóm chuyên môn, chỉ đạo thực hiện hoạt động nhóm chuyên môn, kiểm tra đánh giá hoạt động nhóm chuyên môn và các yếu tố ảnh hưởng. Với các mức độ khảo sát: mức độ thực hiện, mức độ kết quả thực hiện, mức độ đáp ứng, mức độ ảnh hưởng,… Các nội dung quản lí hoạt động nhóm chuyên môn đã được hiệu trưởng thực hiện khá thường xuyên nhưng chất lượng chưa cao và chưa đồng đều ở từng nội dung.

Thông qua kết quả nghiên cứu thực trạng phần nào đã làm sáng tỏ thêm các vấn đề về lý luận, thực tiễn, và đây cũng là căn cứ quan trọng để tác giả đề xuất các biện pháp quản lí hoạt động nhóm chuyên môn của Hiệu trưởng nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở các trường THCS quận Hồng Bàng trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay.

Chương 3

BIỆN PHÁP QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG NHÓM CHUYÊN MÔN Ở TRƯỜNG THCS QUẬN HỒNG BÀNG, HẢI PHÒNG

3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống

Hệ thống là một thể thống nhất bao gồm các yếu tố có quan hệ và liên kết chặt chẽ với nhau, khi thực hiện một biện pháp nào đó thì kết quả của nó có tác động đến các biện pháp khác và ngược lại. Trong công tác quản lí hoạt động nhóm chuyên môn của hiệu trưởng trường THCS cần phải sử dụng nghiêm túc nguyên tắc này, xem xét hoạt động nhóm chuyên môn trong mối tương quan với hoạt động dạy học và giáo dục khác trong nhà trường, quản lí hoạt động nhóm chuyên môn được xem xét trong mối tương quan với quản lí hoạt động của các tổ chức, đoàn thể khác trong nhà trường. Trong đó tập trung cao vào việc lập kế hoạch, chỉ đạo, tổ chức thực hiện hoạt động nhóm chuyên môn. Hoạt động chuyên môn được thực hiện tốt sẽ tạo kỷ cương, nề nếp, môi trường giáo dục lành mạnh nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở nhà trường. Đảm bảo tính hệ thống phải chú ý tới các yếu tố tác động và tham gia vào các biện pháp đó là đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, thiết bị dạy học… cụ thể của nhà trường. Các biện pháp đưa ra phải có tính đồng bộ, thống nhất từ đầu đến cuối, trước sau không mâu thuẫn, trái ngược nhau.

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa

Đây là một nguyên tắc rất quan trọng khi đề xuất biện pháp quản lí mới. Nguyên tắc này đòi hỏi nhà nghiên cứu khi đề xuất những biện pháp mới phải kế thừa những cái có sẵn, đồng thời điều chỉnh bổ sung, phát triển và làm cho các biện pháp đó liên tục phát triển và hoàn thiện. Đảo bảo tính kế thừa khi đề xuất biện pháp quản lí hoạt động nhóm chuyên môn ở trường THCS đòi hỏi nhà quản lí trong thực tiễn chỉ đạo, quản lí phải thấy được những quan điểm, biện pháp quản lí mới trên cơ sở nền tảng của biện pháp quản lí cũ đang tiến

hành. Đề xuất biện pháp phải theo kịp, phù hợp và đáp ứng với thực tiễn giáo dục và quản lí giáo dục của nhà trường THCS, qua đó đưa ra những biện pháp mới phù hợp, sát với thực tiễn và đạt hiệu quả cao nhất.

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi

Những biện pháp quản lí đề xuất phải xuất phát từ thực tiễn, từ thực trạng quản lí hoạt động nhóm chuyên môn, từ những hạn chế, yếu kém tồn tại đã gặp trong quá trình quản lí. Việc đề xuất các biện pháp phải nằm trong phạm vi và điều kiện thực tế cho phép của mỗi trường THCS trên địa bàn quận Hồng Bàng, thành phố Hải Phòng. Biện pháp quản lí phải sát với thực tiễn giáo dục, quản lí giáo dục, có khả năng áp dụng vào thực tiễn hoạt động quản lí của Hiệu trưởng một cách thuận lợi và đem lại hiệu quả cao trong việc thực hiện các chức năng quản lí. Các biện pháp này phải được kiểm chứng, khảo nghiệm có căn cứ khách quan, khoa học có khả năng thực hiện một cách rộng rãi và được điều chỉnh để ngày càng hoàn thiện.

3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học

Các biện pháp quản lí được đề xuất phải căn cứ trên hệ thống kiến thức cơ bản về khoa học giáo dục, khoa học quản lí giáo dục, đã được thực tiễn chứng minh tính đúng đắn. Nó phải phản ánh khách quan, trung thực quá trình quản lí của Hiệu trưởng, phù hợp với các đối tượng và các quy luật của quá trình dạy học. Tính khoa học được thể hiện ở sự đồng bộ, quy trình hình thành chặt chẽ, các luận điểm phải logic, vững vàng và mang tính hiệu quả cao. Những vấn đề nghiên cứu lý luận đã trình bày ở chương 1 và kết quả nghiên cứu ở chương 2 là căn cứ khoa học để đưa ra các biện pháp quản lí hoạt động nhóm chuyên môn của hiệu trưởng các trường THCS quận Hồng Bàng.

3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo gắn với mục tiêu đổi mới giáo dục phổ thông

Các biện pháp đề xuất cần phải góp phần hướng tới thực hiện có hiệu quả các mục tiêu trong đổi mới chương trình giáo dục phổ thông theo quy định của Bộ GD&ĐT, trong đó tập trung vào đổi mới hình thức và phương

pháp dạy học theo tiếp cận lấy người học làm trung tâm, tạo sự chủ động của giáo viên và học sinh trong giảng dạy, học tập; góp phần thực hiện tốt mục tiêu chương trình đào tạo của nhà trường THCS hiện nay. Từ đó, quản lí các hoạt động nhóm chuyên môn cũng cần hướng vào mục đích giúp cho giáo viên không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, đổi mới phương pháp dạy học, cập nhật kiến thức mới, rèn luyện kỹ năng kỹ xảo để có thể đáp ứng được yêu cầu hình thành năng lực công dân toàn cầu cho học sinh trong quá trình dạy học và giáo dục.

3.2. Các biện pháp đề xuất

3.2.1. Biện pháp 1: Xây dựng và hoàn thiện các quy định về cơ cấu, tổ chức hoạt động, chức năng, nhiệm vụ của nhóm chuyên môn

* Mục đích

Trên cơ sở các văn bản quy định về hoạt động chuyên môn của các cấp quản lí, hiệu trưởng nhà trường cụ thể hóa thành các quy định cụ thể phù hợp với đặc điểm thực tiễn của nhà trường, làm cơ sở cho việc quản lí hoạt động nhóm chuyên môn. Việc ban hành các quy định về cơ cấu, tổ chức hoạt động, chức năng, nhiệm vụ của nhóm chuyên môn là cơ sở pháp lý quan trọng cho việc định hướng, chỉ đạo của cán bộ quản lý nhà trường cũng như việc thực hiện các hoạt động chuyên môn của nhóm chuyên môn trong các nhà trường THCS.

* Nội dung và cách thực hiện

- Hiệu trưởng thành lập ban soạn thảo quy chế hoạt động nhóm chuyên môn bao gồm các thành viên như: Hiệu trưởng (trưởng ban), phó hiệu trưởng chuyên môn (phó ban), đại diên các tổ trưởng, nhóm trưởng chuyên môn.

Trưởng ban phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng cá nhân phụ trách; đôn đốc, kiểm tra hiệu quả, chất lượng làm việc của các thành viên. Các thành viên trong ban soạn thảo có trách nhiệm chấp hành nghiêm sự phân công nhiệm vụ của trưởng ban, hoàn thành các nội dung công việc được giao theo đúng thời gian quy định, phối hợp chặt chẽ với nhau trong quá trình làm việc, kịp thời

báo cáo trưởng ban những vẫn đề còn vướng mắc trong quá trình xây dựng các nội dung quy chế.

- Ban soạn thảo xây dựng quy chế hoạt động nhóm chuyên môn dựa trên các văn bản, hướng dẫn của Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Hồng Bàng, Sở Giáo dục và Đào tạo thành phố Hải Phòng, Bộ Giáo dục và Đào tạo trong việc quy định về hoạt động chuyên môn, hoạt động nhóm chuyên môn tại các trường THCS hiện nay như: Luật Giáo dục, Điều lệ nhà trường Trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học, hướng dẫn của Phòng giáo dục và đào tạo, Quy chế chuyên môn của nhà trường,… Đồng thời căn cứ vào đặc điểm thực tế của nhà trường THCS mình đang công tác.

Trong xây dựng quy chế hoạt động nhóm chuyên môn, Ban soạn thảo cần tập trung vào các nội dung sau: cơ cấu, chức năng, nhiệm vụ, chế độ sinh hoạt, thực hiện chuyên đề chuyên môn, rèn luyện kỹ năng nghiệp vụ sư phạm của giáo viên, tổ chức và tham gia các tiết dự giờ, thao giảng, hồ sơ nhóm chuyên môn…

- Hiệu trưởng tổ chức lấy ý kiến đóng góp của đội ngũ giáo viên về quy chế hoạt động của nhóm chuyên môn.

Hiệu trưởng tổ chức sinh hoạt hội đồng sư phạm thông qua dự thảo quy chế làm việc của nhóm chuyên môn; lấy ý kiến đóng góp dân chủ của giáo viên trong nhà trường cho từng nội dung trong quy chế. Việc lấy ý kiến đóng góp của giáo viên có thể bằng ý kiến đóng góp trực tiếp hoặc đóng góp bằng văn bản của đội ngũ giáo viên.

- Hiệu trưởng chỉ đạo ban soạn thảo chỉnh sửa các nội dung trong quy chế theo kết luận được hội đồng sư phạm thông qua. Ký phê duyệt, ban hành quy chế, thống nhất cho mọi giáo viên và nhóm chuyên môn chấp hành thực hiện.

Trên cơ sở đóng góp của hội đồng sư phạm và kiểm nghiệm thực tế tính hiệu quả của các quy định, Hiệu trưởng tổng hợp các nội dung đóng góp của