Đề Xuất Biện Pháp Quản Lí Bồi Dưỡng Năng Lực Dạy Học Cho Giáo Viên Các

2.6.2.2. Nguyên nhân

* Nguyên nhân chủ quan:

Do năng lực và trình độ của một vài cán bộ quản lí còn hạn chế, chưa tích cực học tập, bồi dưỡng để nâng cao trình độ, nâng cao năng lực tổ chức bồi dưỡng nên chưa đáp ứng kịp yêu cầu của đổi mới. Vì vậy làm ảnh hưởng đến việc tổ chức bồi dưỡng nâng cao năng lực dạy học cho giáo viên đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông mới.

Nhận thức, kinh nghiệm của đội ngũ CBQL các trường THCS huyện Lục Nam không đồng đều, một số CBQL còn non trẻ chưa có nhiều kinh nghiệm trong công tác quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho GV.

Cơ chế chính sách đối với cán bộ, giáo viên chưa đực quan tâm nhiều, mức lương của cán bộ giáo viên mới công tác còn thấp.

Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra đánh giá chưa sát xao nên kết quả bồi dưỡng chưa cao.

Còn có một số giáo viên năng lực chuyên môn chưa vững vàng, chưa có ý thức bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, tinh thần trách nhiệm trong việc thực hiện nhiệm vụ được giao còn hạn chế. Một số giáo viên có năng lực chuyên môn nhưng nhiều khi chưa nhiệt tình và sáng tạo trong công việc, ngại thay đổi phương pháp dạy học.

Sự phản hồi của GV chưa nhiều, chưa cụ thể nên khó khăn trong việc tiếp thu, xây dựng hoàn chỉnh nội dung chương trình bồi dưỡng.

Đội ngũ CBGV đa số là kiêm nhiệm. Cơ chế chính sách chưa thỏa đáng, chưa có nguồn kinh phí đúng mức cho việc tổ chức các hội nghị chuyên đề; tập huấn bồi dưỡng cho GV; chưa động viên kịp thời giáo viên tìm tòi sáng tạo trong dạy học.

Một số GV chưa có sự tìm tòi, tự học, tự nghiên cứu trong bồi dưỡng năng lực dạy học, thiếu tư liệu và tài liệu trong học tập.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 151 trang tài liệu này.

* Nguyên nhân khách quan:

Do điều kiện kinh tế trong huyện phát triển chưa đồng đều, vẫn còn 5 xã nằm trong khu vực đặc biệt khó khăn.

Một số xã trong huyện do kinh tế chưa phát triển nên chưa quan tâm đầu tư cơ sở vật chất nhiều đến giáo dục.

Nhu cầu được bồi dưỡng, cập nhật kiến thức để nâng cao năng lực dạy học của GV và khả năng đáp ứng nhu cầu bồi dưỡng chưa cao nên hạn chế trong việc nâng cao chất lượng đội ngũ.

Kinh tế - xã hội của địa phương còn gặp nhiều khó khăn, trình độ dân trí còn thấp, sự quan tâm của phụ huynh đến việc giáo dục chưa nhiều, điều kiện học tập của học sinh còn gặp nhiều khó khăn, các nguồn lực đầu tư cho giáo dục còn hạn chế.

Trang thiết bị phục vụ dạy học được cấp từ những năm thay sách đến nay đã cũ nát chưa được thay mới nên còn thiếu nhiều về cơ sở vật chất.

Trình độ dân trí trên địa bàn huyện còn chưa cao và chưa đồng đều nên chưa quan tâm nhiều đến chất lượng giáo dục cũng như năng lực của con em họ cũng như chưa nhận thức được tầm quan trọng của giáo dục.

Khả năng tiếp cận mạng internet của các trường nằm trong khu vực đặc biệt khó khăn còn chưa ổn định nên việc thực hiện các hình thức trực tuyến các nội dung gặp nhiều khó khăn.

Còn một bộ phận giáo viên chưa nhận thức được đầy đủ về ý nghĩa, tầm quan trọng, mục tiêu của công tác bồi dưỡng nâng cao năng lực dạy học, coi việc học tập bồi dưỡng là yêu cầu bắt buộc của các cấp quản lý chứ không phải là nhu cầu tự thân cần học tập để bổ sung, cập nhật kiến thức để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ.

Kết luận chương 2

Trên cơ sở lí luận và kết quả khảo sát thực trạng bồi dưỡng năng lực dạy học và quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên các trường THCS huyện Lục Nam, tôi nhận thấy:

Công tác quản lí bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên THCS huyện Lục Nam đã có những chuyển biến tích cực, đạt được những kết quả đáng khích lệ, ĐNGV đóng góp không nhỏ trong quá trình thực hiện đổi mới GD. Nội dung, kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy học cho GV đã được lãnh đạo và GV các trường quan tâm triển khai cơ bản đáp ứng được các nhiệm vụ được giao; Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề bất cập có tính cấp thiết cần giải quyết đã nêu ra ở trên, xét trên tổng thể, năng lực dạy học của đội ngũ GV các trường THCS huyện Lục Nam hiện nay không đồng đều, hiệu quả giảng dạy ở một số nhà trường chưa cao. Đòi hỏi phải có sự nhìn nhận, đánh giá toàn diện, sâu sát và đề ra những giải pháp quản lý cần thiết, có tính khả thi cao để tạo ra sự đồng bộ và toàn diện của đội ngũ, trong từng vấn đề cụ thể về quản lí bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên còn nhiều bất cập. Đứng trước yêu cầu đổi mới căn bản toàn diện giáo dục còn nhiều vấn đề được đặt ra, cần phải có những giải pháp hợp lí, thực hiện một cách đồng bộ và hiệu quả.

Trong chương 2 tác giả đã phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên các trường THCS huyện Lục Nam. Việc nâng cao nhận thức của CBQL và GV về công tác quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho đội ngũ giáo viên, công tác lập kế hoạch; Tổ chức thực hiện; Chỉ đạo các hoạt động bồi dưỡng; Kiểm tra đánh giá kết quả bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên THCS là những nội dung quan trọng đặt ra với các nhà quản lý. Đây chính là cơ sở thực tiễn cùng với cơ sở lý luận ở chương 1 sẽ là căn cứ khoa học để tác giả đề xuất các biện pháp quản lý ở chương 3 dưới đây.

Chương 3

BIỆN PHÁP QUẢN LÍ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC

CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ Ở HUYỆN LỤC NAM, TỈNH BẮC GIANG ĐÁP ỨNG CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG MỚI

3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học

Các biện pháp quản lý đề xuất phải căn cứ trên hệ thống kiến thức cơ bản về khoa học giáo dục, khoa học QLGD, đã được thực tiễn chứng minh tính đúng đắn. Nó phải phản ánh khách quan quá trình triển khai chương trình hành động của Nghị quyết 29 - NQ/TW trong các trường THCS nhằm phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của HS. Tính khoa học được thể hiện ở sự đồng bộ, quy trình hình thành chặt chẽ, các luận điểm vững vàng và tính hiệu quả cao. Những vấn đề nghiên cứu lý luận đã trình bày ở chương I chính là căn cứ khoa học nghiêm túc để hình thành các biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học được trình bày dưới đây.

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn

Các biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho đội ngũ giáo viên các trường THCS huyện Lục Nam mà đề tài đề xuất trên cơ sở thực trạng năng lực dạy học, bồi dưỡng năng lực dạy học và quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên tại 3 trường THCS huyện Lục Nam mà chúng tôi đã khảo sát., phù hợp với mục tiêu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, phù hợp với thực tiễn định hướng phát triển của ngành giáo dục huyện Lục Nam, trong kế hoạch 5 năm và định hướng 10 năm; Bồi dưỡng năng lực dạy học cho GV THCS khi triển khai cần thực hiện phù hợp với sự phát triển kinh tế - xã hội của huyện Lục Nam.

Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn yêu cầu người lãnh đạo không được áp đặt ý kiến chủ quan, phải qua tổng kết thực tiễn, qua nhu cầu khách quan nảy sinh từ thực tiễn để quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho GV, huy động sức mạnh của cả xã hội chăm lo cho sự nghiệp giáo dục. Ngoài ra, các biện pháp được đề xuất phải có khả năng thực hiện trong cuộc sống, tức là các biện pháp quản lí bồi dưỡng năng lực dạy học cho đội ngũ giáo viên phải được ứng dụng rộng rãi trong các trường THCS khác nhau, các địa bàn khác nhau.

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi

Các biện pháp mà đề tài đề xuất là những biện pháp phù hợp điều kiện về nguồn lực của các nhà trường nằm trong khả năng có thể thực hiện được của các trường THCS huyện Lục Nam, đồng thời phù hợp với điều kiện kinh tế, văn hóa, xã hội của địa phương. Các biện pháp đã đề xuất khi đưa vào áp dụng phải làm cho công tác quản lí bồi dưỡng đội ngũ đạt hiệu quả cao, góp phần quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo của các nhà trường. Để các biện pháp quản lí bồi dưỡng năng lực dạy học cho đội ngũ giáo viên THCS có tính khả thi và khả thi cao đòi hỏi:

- Các biện pháp được đề xuất phải phù hợp với các quy định về chức năng nhiệm vụ của trường THCS, thẩm quyền của nhà giáo trong thực hiện nhiệm vụ dạy học và giáo dục.

- Khi đề xuất các biện pháp phải chú ý đến các điều kiện để thực hiện biện pháp. Trong đó cần xác định rõ những yếu tố ảnh hưởng đến tính khả thi đối với các biện pháp như thế nào. Cụ thể, phải xác định được: Nhân lực để thực hiện biện pháp; Thời gian và không gian thực hiện; Các hoạt động cơ bản phải triển khai; Các nguồn lực vật chất, tài chính cần khai thác, huy động để thực hiện các hoạt động; Các rào cản của phong tục, tập quán, v.v..

3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả

Tính hiệu quả của các biện pháp thê hiện ở việc quản lý công tác bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên phải phù hợp với điều kiện hoàn cảnh thực tế của nhà trường. Đồng thời các biện pháp đó phải xây dựng và phát triển được đội ngũ giáo viên đáp ứng yêu cầu chuẩn nghề nghiệp giáo viên đê thực hiện được mục tiêu phát triên nhà trường là trường đạt chuẩn quốc gia trong thời gian gần nhất.

3.2. Đề xuất biện pháp quản lí bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên các trường trung học cơ sở huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông mới

3.2.1. Tiếp tục đẩy mạnh tổ chức các hoạt động nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên về tầm quan trọng của việc bồi dưỡng năng lực dạy học cho đội ngũ giáo viên các trường trung học cơ sở đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông mới

Nhận thức là yếu tố quan trọng hàng đầu quyết định chất lượng và hiệu quả của các hoạt động bồi dưỡng của giáo viên. Để nâng cao năng lực dạy học bản thân mỗi giáo viên và CBQL phải nhận thức một cách đầy đủ về vai trò và tầm quan trọng

của hoạt động này, đặc biệt trước các yêu cầu của đổi mới giáo dục phổ thông đang diễn ra mạnh mẽ trong toàn ngành.

3.2.1.1. Mục tiêu của biện pháp

Nâng cao nhận thức cho các cấp CBQL và giáo viên về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc bồi dưỡng năng lực dạy học đối với giáo viên THCS trong giai đoạn hiện nay. Giúp cho GV THCS nhận thức đầy đủ về vai trò, trách nhiệm của người thầy để có ý thức, hành động nâng cao hiệu quả tự học, tự bồi dưỡng của mình để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp giáo dục. Giúp cho CBQL nhận thức đúng đắn, đầy đủ về mục tiêu của quản lý giáo dục THCS, quản lý nhà trường là phải có trách nhiệm bồi dưỡng, phát triển năng lực dạy học cho giáo viên, đó là một trong những chức năng quản lý nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tại cơ sở mình phụ trách.

Đổi mới căn bản GD&ĐT giúp cho giáo viên phải nâng cao ý thức tự học để nâng cao phẩm chất và năng lực nghề của bản thân, để từ đó giáo viên tự xây dựng cho mình kế hoạch học tập, bồi dưỡng thường xuyên, rèn luyện và phấn đấu để nâng cao phẩm chất đạo đức, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, không ngừng hoàn thiện mình để đáp ứng yêu cầu mới của giáo dục. Tăng cường trau dồi năng lực dạy học.

Nghị quyết 29-NQ/TW đã chỉ đạo rõ đối với giáo dục phổ thông, tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực và kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Phát triển khả năng sáng tạo, tự học, khuyến khích học tập suốt đời.

3.2.1.2. Nội dung của biện pháp

Nắm được quan điểm chỉ đạo Nghị quyết 29-NQ/TW, trong đó đặc biệt nhấn mạnh quan điểm chỉ đạo số 3 đó là: Phát triển GD&ĐT là nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học. Học đi đôi với hành; lý luận gắn với thực tiễn; giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội.

Nắm được mục tiêu tổng quát và mục tiêu cụ thể của Nghị quyết. Hiểu được nhiệm vụ và giải pháp của Nghị quyết.

Nắm được hướng dẫn thực hiện từ cấp Bộ, cấp Tỉnh, cấp Sở, cấp Phòng và cho đến chỉ đạo của nhà trường.

Tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo; đáp ứng ngày càng tốt hơn công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và nhu cầu học tập của nhân dân. Giáo dục con người Việt Nam phát triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân; yêu gia đình, yêu Tổ quốc, yêu đồng bào; sống tốt và làm việc hiệu quả.

Xây dựng nền giáo dục mở, thực học, thực nghiệp, dạy tốt, học tốt, quản lý tốt; có cơ cấu và phương thức giáo dục hợp lý, gắn với xây dựng xã hội học tập; bảo đảm các điều kiện nâng cao chất lượng; chuẩn hóa, hiện đại hóa, dân chủ hóa, xã hội hóa và hội nhập quốc tế hệ thống GD&ĐT; giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa và bản sắc dân tộc. Phấn đấu đến năm 2030, nền giáo dục Việt Nam đạt trình độ tiên tiến trong khu vực.

Đối với giáo dục phổ thông, tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực và kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Phát triển khả năng sáng tạo, tự học, khuyến khích học tập suốt đời.

* Đối với CBQL: Nhận thức rõ tầm quan trọng của việc bồi dưỡng năng lực dạy học cho GV THCS. Xác định rõ hơn về vai trò, trách nhiệm của mình trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý. Thực hiện các chế tài để giúp GV học tập, nắm vững các yêu cầu về phẩm chất, năng lực nghề nghiệp của mình trong giai đoạn hiện nay trong đó người CBQL phải là người đi đầu, là tấm gương về tinh thần tự học, tự bồi dưỡng.

* Đối với GV: Bản thân mỗi giáo viên cần xác định rõ nội hàm của năng lực dạy học bao gồm: Năng lực về kiến thức chuyên môn, năng lực về phương pháp dạy học, năng lực về quản lý lớp học, năng lực về đánh giá học sinh. GV phải nắm vững các yêu cầu về phẩm chất, năng lực nghề nghiệp để đánh giá năng lực dạy học đối với giáo viên THCS. Do đó để bồi dưỡng năng lực dạy học cho GV tức là cần bồi dưỡng tất cả các nội dung trên, bản thân giáo viên phải có ý thức phấn đấu tự học, tự bồi dưỡng để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp giáo dục.

3.2.1.3. Cách thức thực hiện biện pháp

Tuyên truyền, tập huấn nâng cao nhận thức cho CBQL và đội ngũ giáo viên về tầm quan trọng của việc bồi dưỡng năng lực dạy học. Làm cho đội ngũ GV các trường THCS xác định được nhiệm vụ quan trọng mang tính chiến lược đối với nhà trường là năng lực dạy học của đội ngũ GV. CBQL tự bồi dưỡng để nâng cao tư duy ở trình độ

thói quen, kinh nghiệm thực tế lên trình độ tư duy lý luận, tư duy khoa học, từ đó có khả năng nhạy bén, linh hoạt tạo uy tín trong phong cách quản lý, luôn tìm cách thấu hiểu giáo viên để đưa ra các quyết định phù hợp về công tác quản lý và về các hoạt động bồi dưỡng năng lực sư phạm nói chung và năng lực dạy học cho GV THCS.

Tăng cường nhận thức rõ vai trò quan trọng của công tác phát triển chương trình nhà trường cho cán bộ quản lý và giáo viên. Tổ chức cho cán bộ và giáo viên tham gia học tập nghị quyết của Đảng, các văn bản pháp quy, chỉ thị của Bộ giáo dục và đào tạo về đổi mới căn bản toàn diện trong đó khâu phát triển chương trình là quan trọng. Bồi dưỡng kĩ năng phát triển chương trình cho đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên: Kĩ năng lập kế hoạch, kĩ năng xây dựng chương trình môn học (PPCT), kĩ năng xây dựng các chủ đề liên môn, kĩ năng dạy học địa phương, kĩ năng đánh giá học sinh theo hướng phát triển năng lực. Bồi dưỡng kiến thức bổ trợ: kiến thức khoa học, ứng dụng công nghệ thông tin, các kiến thức về xã hội, các thông tin kinh tế chính trị của địa phương...

Nhà quản lý cần xây dựng kế hoạch bồi dưỡng nhằm nâng cao năng lực dạy học, xây dựng chủ đề bồi dưỡng, năng lực thiết kế, tổ chức thực hiện các hình thức dạy học và hình thức kiểm tra đánh giá phù hợp với đối tượng học sinh đặc biệt là học sinh vùng có hoàn cảnh khó khăn và điều kiện cụ thể của nhà trường cho cán bộ, giáo viên nhà trường.

Nhà quản lý, cán bộ quản lý, từ tổ trưởng bộ môn trở lên ở các trường phải được bồi dưỡng về năng lực phát triển chương trình giáo dục nhà trường và năng lực quản lý phát triển chương trình giáo dục nhà trường để triển khai và tổ chức thực hiện thành công, hiệu quả hoạt động phát triển chương trình giáo dục của nhà trường. Tổ chức giao lưu chuyên môn, phối hợp với các trường trên địa bàn huyện, tỉnh kiến nghị với Sở Giáo dục & Đào tạo, Phòng Giáo dục & Đào tạo tổ chức lớp bồi dưỡng nâng cao năng lực dạy học cho cán bộ, hoặc các trường phối hợp với nhau tự mời chuyên gia để bồi dưỡng cho cán bộ, giáo viên của trường.

Để thực hiện được nội dung trên, Nhà quản lý cần tiến hành các công việc cụ thể như:

- Sở GD&ĐT và Phòng Giáo dục và Đào tạo cần xây dựng kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên các trường trung học cơ sở ở huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông mới như: Bồi dưỡng thường xuyên, bồi dưỡng giáo viên tư vấn tâm lý, bồi dưỡng chuyên môn các môn học, tập huấn Tổng phụ trách đội, tấp huấn Võ cổ truyền,... biên soạn các tài liệu hướng dẫn