Biện Pháp Quản Lí Hoạt Động Bồi Dưỡng Năng Lực Dạy Học Cho Giáo Viên Các

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi

Các biện pháp mà đề tài đề xuất là những biện pháp phù hợp điều kiện về nguồn lực của các nhà trường nằm trong khả năng có thể thực hiện được của các trường THPT huyên Bình Giang, đồng thời phù hợp với điều kiện kinh tế, văn hóa, xã hội của địa phương. Các biện pháp đã đề xuất khi đưa vào áp dụng phải làm cho công tác quản lí bồi dưỡng đội ngũ đạt hiệu quả cao, góp phần quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo của các nhà trường. Để các biện pháp quản lí bồi dưỡng năng lực dạy học cho đội ngũ giáo viên THPT có tính khả thi và khả thi cao đòi hỏi:

- Các biện pháp được đề xuất phải phù hợp với các quy định về chức năng nhiệm vụ của trường THPT, thẩm quyền của nhà giáo trong thực hiện nhiệm vụ dạy học và giáo dục.

- Khi đề xuất các biện pháp phải chú ý đến các điều kiện để thực hiện biện pháp. Trong đó cần xác định rõ những yếu tố ảnh hưởng đến tính khả thi đối với các biện pháp như thế nào. Cụ thể, phải xác định được: Nhân lực để thực hiện biện pháp; Thời gian và không gian thực hiện; Các hoạt động cơ bản phải triển khai; Các nguồn lực vật chất, tài chính cần khai thác, huy động để thực hiện các hoạt động; Các rào cản của phong tục, tập quán, v.v..

3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả

Tính hiệu quả của các biện pháp thể hiện ở việc quản lý công tác bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên phải phù hợp với điều kiện hoàn cảnh thực tế của nhà trường. Đồng thời các biện pháp đó phải xây dựng và phát triển được đội ngũ giáo viên đáp ứng yêu cầu chuẩn nghề nghiệp giáo viên để thực hiện được mục tiêu phát triển nhà trường là trường đạt chuẩn quốc gia trong thời gian gần nhất .

3.2. Biện pháp quản lí hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên các trường THPT huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục

Từ những thực trạng chương 2 tác giả nhận thấy:

CBQL và giáo viên chưa thấy rõ được tầm quan trọng của công tác bồi dưỡng năng lực dạy học.

Việc lập kế hoạch trong quản lý bồi dưỡng năng lực còn nhiều hạn chế như: Kế hoạch chưa thật sự phù hợp với mục tiêu bồi dưỡng và nâng cao trình độ giáo viên với

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 138 trang tài liệu này.

X = 3,25 ( mức đồng ý), kế hoạch đã được thảo luận dân chủ, công khai và có sự nhất

trí cao của các bên liên quan được đánh giá thấp với X = 2,25 ( mức không đồng ý).

Thực trạng năng lực dạy học của ĐNGV còn nhiều bất cập thể hiện ở một số

nội dung như: Trả lời các câu hỏi khó của học sinh một cách rõ ràng và tự tin với X = 2,41 ( mức trung bình), chưa tạo được động lực, hứng thú cho học sinh thông qua hỏi

đáp, nêu vấn đề để phát triển tư duy phản biện và sự sáng tạo của các em với X = 2,96

( mức trung bình)

Công tác kiểm tra đánh giá kết quả bồi dưỡng năng lực dạy học còn ở mức

không hiệu quả với X = 2,0 ( mức không hiệu quả) cho thấy việc sau khi bồi dưỡng không có thu thập thông tin phản hồi về hiệu quả của quá trình bồi dưỡng.

Trong công tác bồi dưỡng chưa thật sự chú trọng các chế độ chính sách động viên đãi ngộ phù hợp.( Lương thấp, chưa tạo điều kiện về mặt thời gian, khen thưởng, chưa có chính sách đãi ngộ tốt với giáo viên dạy giỏi)

Xuất phát từ những thực trạng trên tác giả đề xuất một số biện pháp sau:

3.2.1. Biện pháp 1: Tiếp tục đẩy mạnh tổ chức các hoạt động nâng cao nhận thức của CBQL và GV về tầm quan trọng củaviệc bồi dưỡng năng lực dạy học cho đội ngũ giáo viên các trường THPT trước yêu cầu đổi mới giáo dục

Nhận thức là yếu tố quan trọng hàng đầu quyết định chất lượng và hiệu quả của các hoạt động bồi dưỡng của giáo viên. Để nâng cao năng lực dạy học bản thân mỗi giáo viên và CBQL phải nhận thức một cách đầy đủ về vai trò và tầm quan trọng của hoạt động này, đặc biệt trước các yêu cầu của đổi mới giáo dục phổ thông đang diễn ra mạnh mẽ trong toàn ngành.

3.2.1.1. Mục tiêu của biện pháp

Nâng cao nhận thức cho các cấp CBQL và giáo viên về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc bồi dưỡng năng lực dạy học đối với giáo viên THPT trong giai đoạn hiện nay. Giúp cho GV THPT nhận thức đầy đủ về vai trò, trách nhiệm của người thầy để có ý thức, hành động nâng cao hiệu quả tự học, tự bồi dưỡng của mình để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp giáo dục. Giúp cho CBQL nhận thức đúng đắn, đầy đủ về mục tiêu của quản lý giáo dục THPT, quản lý nhà trường là phải có

trách nhiệm bồi dưỡng, phát triển năng lực dạy học cho giáo viên, đó là một trong những chức năng quản lý nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tại cơ sở mình phụ trách.

3.2.1.2. Nội dung của biện pháp

* Đối với CBQL: Nhận thức rõ tầm quan trọng của việc bồi dưỡng năng lực dạy học cho GV THPT. Xác định rõ hơn về vai trò, trách nhiệm của mình trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý. Thực hiện các chế tài để giúp GV học tập, nắm vững các yêu cầu về phẩm chất, năng lực nghề nghiệp của mình trong giai đoạn hiện nay trong đó người CBQL phải là người đi đầu, là tấm gương về tinh thần tự học, tự bồi dưỡng.

* Đối với GV: Bản thân mỗi giáo viên cần xác định rõ nội hàm của năng lực dạy học bao gồm: Năng lực về kiến thức chuyên môn, năng lực về phương pháp dạy học, năng lực về quản lý lớp học, năng lực về đánh giá học sinh. GV phải nắm vững các yêu cầu về phẩm chất, năng lực nghề nghiệp để đánh giá năng lực dạy học đối với giáo viên THPT. Do đó để bồi dưỡng năng lực dạy học cho GV tức là cần bồi dưỡng tất cả các nội dung trên, bản thân giáo viên phải có ý thức phấn đấu tự học, tự bồi dưỡng để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp giáo dục.

3.2.1.3. Cách thức thực hiện biện pháp

Tuyên truyền, tập huấn nâng cao nhận thức cho CBQL và đội ngũ giáo viên về tầm quan trọng của việc bồi dưỡng năng lực dạy học. Làm cho đội ngũ GV các trường THPT xác định được nhiệm vụ quan trọng mang tính chiến lược đối với nhà trường là năng lực dạy học của đội ngũ GV. CBQL tự bồi dưỡng để nâng cao tư duy ở trình độ thói quen, kinh nghiệm thực tế lên trình độ tư duy lý luận, tư duy khoa học, từ đó có khả năng nhạy bén, linh hoạt tạo uy tín trong phong cách quản lý, luôn tìm cách thấu hiểu giáo viên để đưa ra các quyết định phù hợp về công tác quản lý và về các hoạt động bồi dưỡng năng lực sư phạm nói chung và năng lực dạy học cho GV THPT.

Để thực hiện được nội dung trên, Hiệu trưởng nhà trường cần tiến hành các công việc cụ thể như:

- Tổ chức các hội thảo, các buổi tọa đàm để giáo viên trao đổi và hiểu hơn về tầm quan trọng của công tác bồi dưỡng năng lực dạy học trước yêu cầu mới của ngành từ đó GV có ý thức tự học, tự trau dồi kiến thức, kỹ năng nghiệp vụ năng lực

dạy học. Triển khai học tập và nghiên cứu các văn bản chỉ thị, những quy định, quy chế hướng dẫn của ngành về chuyên môn, đổi mới phương pháp trong hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học của GV.

Các buổi thảo luận, tọa đàm như vậy có thể được tổ chức ở cấp tổ bộ môn, cấp trường để tạo điều kiện cho tất cả GV được trình bày ý kiến của mình những vấn đề liên quan đến hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học, những yêu cầu mới của giáo dục phổ thông hiện nay.

- Nhân rộng những nhân tố tích cực, điển hình trong hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho GV THPT để tăng sức lan tỏa và ảnh hưởng đến các giáo viên khác trong đơn vị và địa phương.

- Tuyên truyền cho mọi lực lượng trong và ngoài nhà trường nhận thức đầy đủ và có quan điểm đúng đắn rõ ràng về vai trò của giáo dục trong sự nghiệp đổi mới mà Đảng khởi xướng và lãnh đạo. Làm cho mọi lực lượng nhận thức rõ quan điểm của Đảng:"đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho sự phát triển" và lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh:"Giáo dục là sự nghiệp của quần chúng…” để cùng phối kết hợp với nhà trường trong hoạt động bồi dưỡng GV.

- Phát động mạnh mẽ phong trào thi đua thực hiện các cuộc vận động "Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo"trong toàn thể ĐNGV. Từ đó, mỗi giáo viên nhận thức đầy đủ về vai trò, nhiệm vụ của mình trong sự nghiệp giáo dục. Xây dựng lòng tự hào nghề nghiệp, tinh thần lạc quan, nhân rộng những nhân tố tích cực, tạo động lực tự bồi dưỡng cho ĐNGV. Xây dựng và phát triển mối quan hệ gắn bó giữa nhà trường với các lực lượng trong và ngoài nhà trường,các tổ chức chính trị xã hội, kinh tế trên địa bàn. Nâng cao vị thế và uy tín nhà trường và đội ngũ các thầy cô giáo trong nhân dân

3.2.1.4. Điều kiện thực hiện biện pháp

Hiệu trưởng cần nắm vững hệ thống các văn bản chỉ đạo về hoạt động bồi dưỡng giáo viên trong đó có bồi dưỡng năng lực dạy học. Nắm vững chương trình giáo dục phổ thông mới và các yêu cầu cần thiết đối với hoạt động dạy học của giáo viên để tổ chức, tư vấn bồi dưỡng có hiệu quả.

Hiệu trưởng cần sát sao trong công tác chỉ đạo và kiểm tra giám sát hoạt động bồi dưỡng của giáo viên để nâng cao tính tự giác, tích cực của giáo viên khi thực hiện các hoạt động bồi dưỡng.

Nhà trường cần có sự phối hợp chặt chẽ với cơ quan quản lí giáo dục các cấp và với các tổ chức chính trị - xã hội giúp giáo viên và các lực lượng xã hội đánh giá đúng vai trò của hoạt động bồi dưỡng trước yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay, tạo tâm thế học tập và bồi dưỡng nghiêm túc trong cán bộ giáo viên ở địa phương.

3.2.2. Biện pháp 2: Đổi mới công tác lập kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy học cho GV các trường THPT theo yêu cầu đổi mới giáo dục

3.2.2.1. Mục tiêu của biện pháp

- Dựa trên yêu cầu đổi mới THPT để xây dựng kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy học, xác định được mục tiêu, nội dung hoạt động, các biện pháp cần thiết để đạt được kết quả mong muốn của quá trình bồi dưỡng năng lực dạy học của giáo viên.

- Tăng cường tính chủ động và phát triển năng lực tự học, tự bồi dưỡng của giáo viên; năng lực tự đánh giá hiệu quả bồi dưỡng; năng lực tổ chức, quản lý hoạt động tự học, tự bồi dưỡng giáo viên của nhà trường.

- Xác định rõ chu trình bồi dưỡng ngắn hạn và dài hạn để giáo viên chủ động trong quá trình bồi dưỡng nâng cao năng lực dạy học của bản thân,

3.2.2.2. Nội dung của biện pháp

Qua thực tiễn cho thấy việc thực hiện bồi dưỡng kỹ năng dạy học cho giáo viên ít hiệu quả do việc lập kế hoạch chưa phù hợp với đối tượng. Vì vậy Hiệu trưởng nhà trường cần tiến hành đổi mới việc lập kế hoạch, việc lập kế hoạch bồi dưỡng giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục cần thực hiện trên cơ sở có hiểu biết về nhu cầu cần bồi dưỡng của giáo viên, những thông tin cần thiết phái nắm được tự phía đối tượng quản lí, Hiệu trưởng cũng cần nắm được thông tin về việc phân bổ và quản lí các nguồn lực của các cấp quản lí trong việc tổ chức hoạt động bòi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên. Để đảm bảo được kế hoạch như trên cần đảm bảo các bước trong khi lập kế hoạch theo quy trình như sau:

Bước 1: Phân tích môi trường: Nhu cầu bồi dưỡng của giáo viên, năng lực dạy học của giáo viên; điểm mạnh và điểm tồn tại trong hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học của giáo viên...

Bước 2: Xác định mục tiêu của kế hoạch: Mục tiêu cần được xác định rõ ràng với các tiêu chí cụ thể để có thể hiện thực hóa mục tiêu đó.

Bước 3: Xác định các giải pháp mang tính chiến lược, từ kế hoạch này sẽ góp phần đảm bảo các mục tiêu dài hạn nào trong việc nâng cao năng lực dạy học cho đội ngũ giáo viên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục

Bước 4: Xác định các hành động cụ thể và thời gian thực hiện: Mục đích của bước này là phác họa các hoạt động cụ thể cho kế hoạch bồi dưỡng nâng cao năng lực dạy học cho giáo viên và các mốc thời gian cho việc thực hiện các hành động đó.

Bước 5: Chuẩn hóa kế hoạch thành văn bản viết: Cụ thể hóa các công việc đưa vào kế hoạch được thể dưới dạng văn bản với các đầu công việc. Đây là bước cuối cùng để có được một văn bản của kế hoạch hoàn chỉnh chuyển tới mỗi giáo viên đề dựa trên kế hoạch họ tiến hành các hoạt động nhằm đạt tới mục tiêu của quá trình bồi dưỡng nâng cao năng lực dạy học của giáo viên.

3.2.2.3. Cách tiến hành của biện pháp

- Thành lập Ban chỉ đạo hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học giáo viên, trưởng Ban là hiệu trưởng hoặc phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn, các thành viên là các giáo viên cốt cán và đại diện các tổ chức đoàn thể trong trường. Ban chỉ đạo có nhiệm vụ xây dựng kế hoạch và triển khai bồi dưỡng giáo vên, kiểm tra đánh giá kết quả bồi dưỡng.

- Tổ chức, triển khai đến toàn thể cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường việc tìm hiểu hệ thống các tiêu chí về năng lực dạy học của chuẩn nghề nghiệp.

- Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy học GV bao gồm: Kế hoạch bồi dưỡng dài hạn (5- 10 năm), kế hoạch bồi dưỡng trung hạn (3- 5 năm) và kế hoạch bồi dưỡng ngắn hạn (hàng năm), phân cấp, xây dưng, quản lý và tổ chức thực hiện kế hoạch cho các cấp quản lý giáo dục. Trên kế hoạch dài hạn của Bộ GD - ĐT và của Sở. Kế hoạch dài hạn mang tính chất cơ bản làm phần cứng thống nhất từ Bộ GD và ĐT đến cơ sở, có những kế hoạch ngắn hạn có tính linh hoạt mềm dẻo phù hợp với từng cơ sở GD, từng nhóm đối tượng GV.

- Trưng cầu ý kiến, tạo sự đồng thuận: Kế hoạch bồi dưỡng GV cần phải được triển khai ở tất cả các cấp quản lý GD và mạng lưới GV cốt cán. Trên cơ sở nội dung kế hoạch đã được xây dựng, đội ngũ này sẽ tham gia góp ý kiến để kế hoạch triển khai đạt hiệu quả nhất.

- Từ việc thống nhất kế hoạch hành động, kế hoạch này sẽ được triển khai tới từng cán bộ giáo viên để công tác bồi dưỡng, cũng như việc tự bồi dưỡng của đội ngũ giáo viên đạt kết quả cao, từ đó nâng cao năng lực dạy học GV đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.

- Kiểm tra giám sát toàn bộ quá trình bồi dưỡng năng lực dạy học giáo viên từ lúc xây dựng kế hoạch bồi dưỡng, tổ chức thực hiện, quản lý bồi dưỡng, nội dung, hình thức bồi dưỡng đến kiểm tra, đánh giá giáo viên trước, trong và sau quá trình bồi dưỡng.

- Lập hồ sơ theo dõi quá trình tham gia bồi dưỡng năng lực dạy học giáo viên và quá trình áp dụng kiến thức, kỹ năng được bồi dưỡng vào việc tổ chức các hoạt động sư phạm. Theo dõi sát những biến động và toàn bộ quá trình công tác của giáo viên để kịp thời định hướng, động viên khích lệ, thúc đẩy họ nỗ lực vươn lên tích cực bồi dưỡng và tự bồi dưỡng.

3.2.2.4. Điều kiện để thực hiện biện pháp

Để lập được kế hoạch, Hiệu trưởng cần nắm vững đặc điểm tình hình, năng lực dạy học của đội ngũ giáo viên nhà trường. Nắm vững các văn bản hướng dẫn của Bộ GD&ĐT, Sở GD&ĐT về bồi dưỡng giáo viên. Xác đúng nhu cầu cần được bồi dưỡng của giáo viên và những năng lực cần có của giáo viên trường Trung học phổ thông theo chương trình mới.

Phối hợp chặt chẽ với cơ quan quản lí giáo dục các cấp, thường xuyên cập nhật chương trình và các văn bản chỉ đạo của cấp trên để lập kế hoạch cho sát với điều kiện thực tiễn.

Có cơ chế giám sát việc thực hiện kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy học của giáo viên, tổ chức khen thưởng, biểu dương và phê bình kỳ luật đúng thời điểm, đúng đối tượng đối với giáo viên trong hoạt động bồi dưỡng.

3.2.3. Hoàn thiện khung chương trình bồi dưỡng ĐNGV và thực trạng năng lực dạy học giáo viên nhằm đáp ứng yêucầu đổi mới giáo dục hiện nay và nâng cao thực trạng năng lực dạy học của giáo viên.

3.2.3.1.Mục tiêu của biện pháp

Xác định nội dung bồi dưỡng để từ đó lựa chọn, xây dựng chương trình, kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy học cho phù hợp với GV là một trong những yếu tố co

bản giúp bồi dưỡng GV có hiệu quả. Nhằm giúp cho GV nắm được một cách khái quát về những nội dung cần bồi dưỡng, đảm bảo hoạt động này cung cấp những kiến thức bổ ích và thiết thực đối với hoạt động dạy học của giáo viên. Khung chương trình bồi dưỡng giáo viên được cấu trúc thành các chuyên đề với thời lượng khác nhau phù hợp với các năng lực cụ thể cần hình thành thông qua chuyên đề đó.

3.2.3.2. Nội dung của biện pháp

Căn cứ vào kết quả khảo sát thực trạng bồi dưỡng kỹ năng dạy học cho giáo viên có thể thấy, nội dung các chuyên đề bồi dưỡng cần hướng vào việc phát triển năng lực chuyên môn và năng lực nghiệp vụ sư phạm cho giáo viên. Các nội dung chuyên đề cần hướng vào tập trung giải quyết một số vấn đề thực tiễn cụ thể như sau: Cung cấp cho giáo viên kiến thức cơ bản về chương trình phổ thông mới: chuyên đề đề cập đến những kiến thức cơ bản về nội dung chương trình phổ thông theo chương trình mới, phân tích so sánh và với chương trình trước đây đã thực hiện để bản thân mỗi GV xác định những hạn chế của bản thân khi tiếp cận chương trình mới từ đó xác định được các năng lực cần bổ sung. Cách tiếp cận dạy học theo chương trình mới là tiếp cận năng lực vì vậy cấu trúc, nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức dạy học,hoạt động kiểm tra, đánh giá có nhiều thay đổi. Đây chính là nội

dung cần được bồi được bồi dưỡng kịp thời cho GV để đảm bảo hiệu quả dạy học.

Cung cấp cho GV kỹ năng tổ chức dạy học với các nội dung dạy học mới: tổ chức hoạt động trải nghiệm trong học tập, giáo dục kỹ năng sống thông qua dạy học, kỹ năng dạy học tích hợp, kỹ năng dạy học liên môn....Việc trang bị cho giáo viên những kỹ năng này để thực hiện có hiệu quả hoạt động dạy học trước yêu cầu đổi mới là một nhu cầu cấp bách cần được quan tâm hiện nay.

3.2.3.3. Cách thức thực hiện biện pháp

- Thông qua các buổi sinh hoạt chuyên môn, các đợt tập huấn hoặc bồi dưỡng giáo viên để xác định nhu cầu cần bồi dưỡng của giáo viên. Việc xác định nhu cầu có thể tiến hành bằng các cách sau: xây dựng phiếu thăm dò nhu cầu bồi dưỡng năng lực DH của GV nhà trường. Lập bảng tổng hợp và xử lý thông tin để chọn ra các kỹ năng dạy học mà GV có nhu cầu BD nhiều nhất. Lập bảng kế hoạch BD năng lực DH cho GV nhà trường trong từng giai đoạn hoặc từng năm trên cơ sở tổng hợp nhu cầu BD của GV, dự kiến cần đạt theo từng giai đoạn.