* Các chức năng của quản lý
Khi nghiên cứu về quản lý, các tác giả khác nhau có những ý kiến khác nhau về các chức năng của quản lý. Tuy nhiên, nhiều tác giả thống nhất quản lý có 4 chức năng cơ bản, đó là: chức năng kế hoạch hoá, chức năng tổ chức, chức năng chỉ đạo (lãnh đạo) và chức năng kiểm tra.
Một là, chức năng kế hoạch hoá: Kế hoạch hóa là hoạch định các công việc cần thực hiện một cách chủ động và khoa học. Kế hoạch hoá là chức năng quan trọng nhất của việc lãnh đạo, soạn thảo và thông qua những quyết định quản lý quan trọng nhất. Kế hoạch hoá bao gồm việc xây dựng mục tiêu, chương trình hành động, xác định từng bước đi, những điều kiện, phương tiện cần thiết trong một thời gian nhất định của hệ thống quản lý và bị quản lý trong nhà trường. Kế hoạch hoá bao gồm việc xác định tầm nhìn, hoạch định vấn đề quản lý một cách dài hạn, từ đó lập kế hoạch triển khai cho từng giai đoạn ngắn hạn. Trong đó, lập kế hoạch đóng vai trò quan trọng trong cụ thể hoá tầm nhìn, chi tiết hoá các hoạt động, biện pháp để thực thi công việc(Trần Kiểm, 2008).
Hai là, chức năng tổ chức của quản lý là thiết kế cơ cấu, phương thức và quyền hạn hoạt động của các bộ phận(cơ quan) quản lý sao cho phù hợp với mục tiêu của tổ chức. Đây là chức năng phát huy vai trò, nhiệm vụ, sự vận hành và sức mạnh của tổ chức thực hiện hiệu quả nhiệm vụ của quản lý. Có thể nói tổ chức là một công cụ. Nhiệm vụ của nó càng chuyên sâu thì khả năng hoạt động có hiệu quả càng cao. Chức năng tổ chức bao hàm việc phân công (ai làm gì, làm khi nào, ở đâu, kết quả mong đợi ra sao...) và phân cấp (trách nhiệm, thẩm quyền xử lý công việc được phân công). Việc phân công, phân cấp phải phù hợp với cơ cấu của tổ chức như đã nói ở trên(Trần Kiểm, 2008).
Ba là, chức năng điều khiển, chỉ đạo thực hiện. Đây là chức năng thể hiện năng lực của người quản lí. Sau khi hoạch định kế hoạch và sắp xếp tổ chức,
người cán bộ quản lý phải điều khiển, chỉ đạo cho hệ thống hoạt động theo đúng kế hoạch nhằm thực hiện mục tiêu đã đề ra. Người điều khiển hệ thống phải là người có tri thức, có kĩ năng ra quyết định và tổ chức thực hiện quyết định. Quyết định là công cụ chính để điều khiển hệ thống. Ra quyết định là quá trình xác định vấn đề và lựa chọn một phương án tối ưu trong số những phương án khác. Việc ra quyết định quyết định xuyên suốt trong quá trình quản lí, từ việc lập kế hoạch, xây dựng tổ chức cho đến việc kiểm tra đánh giá. Quyết định lí giải là quyết định dựa trên cơ sở nghiên cứu và phân tích có hệ thống vấn đề. Đây là quyết định hợp lí và có hiệu quả nhất(Trần Kiểm, 2008).
Bốn là, chức năng kiểm tra là chức năng cố hữu của quản lý. Không có kiểm tra sẽ không có quản lý. Kiểm tra là chức năng xuyên suốt trong quá trình quản lý và là chức năng của mọi cấp quản lý. Kiểm tra là một quá trình thường xuyên để phát hiện sai phạm, uốn nắn, giáo dục và ngăn chặn, xử lí. Mục đích của kiểm tra là xem xét hoạt động của cá nhân và tập thể có phù hợp với nhiệm vụ hay không và tìm ra ưu nhược điểm, nguyên nhân. Qua kiểm tra người quản lí cũng thấy được sự phù hợp giữa thực tế, nguồn lực và thời gian, phát hiện những nhân tố mới, những vấn đề đặt ra. Nhà quản lí có thể kiểm tra các vấn đề như: kiểm tra kế hoạch, tài chính hay chuyên môn.(Trần Kiểm, 2008).
1.2.2. Hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập ở trường trung học
Có thể bạn quan tâm!
-
Quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn Toán học ở các trường trung học phổ thông thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long - 1 -
Quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn Toán học ở các trường trung học phổ thông thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long - 2 -
Cơ Sở Lý Luận Về Quản Lý Hoạt Động Kiểm Tra, Đánh Giá Kết Quả Học Tập Môn Toán Ở Trường Trung Học Phổ Thông -
Các Hình Thức Kiểm Tra, Đánh Giá Kết Quả Học Tập Môn Toán Ở Trường Trung Học Phổ Thông -
Xây Dựng Tầm Nhìn, Kế Hoạch Về Kiểm Tra, Đánh Giá Kết Quả Học Tập Môn Toán Và Chỉ Đạo, Thực Hiện Xuyên Suốt, Hiệu Quả -
Đảm Bảo Tài Chính, Cơ Sở Vật Chất Cho Hoạt Động Thi, Kiểm Tra, Đánh Giá Kết Quả Học Tập Môn Toán
Xem toàn bộ 170 trang tài liệu này.
Kiểm tra, đánh giá trong giáo dục, theo Dương Thiệu Tống là quá trình thu thập và xử lý kịp thời, có hệ thống thông tin về hiện trạng và hiệu quả giáo dục; trên cơ sở đó, căn cứ vào mục tiêu dạy học để đánh giá, rút ra nhận định, kết luận làm cơ sở cho những chủ trương, biện pháp và hành động trong giáo dục tiếp theo. Cũng có thể nói rằng kiểm tra, đánh giá là quá trình thu thập phân tích và giải thích thông tin một cách hệ thống nhằm xác định mức độ đạt đến các mục
tiêu giáo dục của học sinh. Đo lường kết quả kiểm tra, đánh giá có thể thực hiện bằng phương pháp định lượng hay định tính(Dương Thiệu Tống, 2005).
Như vậy, kiểm tra, đánh giá là quá trình hình thành những nhận định, phán đoán về kết quả công việc dựa vào sự phân tích những thông tin thu được, đối chiếu với những mục tiêu, tiêu chuẩn đề ra, nhằm đề xuất những quyết định thích hợp để cải thiện thực trạng, điều chỉnh nâng cao chất lượng và hiệu qủa công việc. Kiểm tra, đánh giá trong giáo dục là quá trình thu thập và lí giải kịp thời, hệ thống thông tin vê hiện trạng, khả năng hay nguyên nhân về chất lượng và hiệu quả giáo dục cần có vào mục tiêu dạy học, mục tiêu đào tạo, làm cơ sở cho những chủ trương, biện pháp và hành động giáo dục tiếp theo.
Theo Trần Kiều: Có thể coi đánh giá kết quả học tập học sinh là xác định mức độ đạt được về kiến thức, kỹ năng và thái độ của người học đối chiếu với mục tiêu của chương trình môn học. Theo Hoàng Đức Nhuận và Lê Đức Phúc, Đánh giá kết quả học tập là quá trình thu thập và xử lý thông tin về trình độ, khả năng thực hiện mục tiêu học tập của học sinh, về tác động và nguyên nhân của tình hình đó nhằm tạo cơ sở cho những quyết định sư phạm của giáo viên và nhà trường, cho bản thân học sinh để họ học tập ngày một tiến bộ hơn .
Từ những nghiên cứu trên, chúng tôi cho rằng kiểm tra, đánh giá kết quả học tập học sinh là quá trình thu thập thông tin, xử lí thông tin và đưa ra những nhận định, những phán xét về mức độ thực hiện mục tiêu học tập của học sinh, từ đó đưa ra các giải pháp điều chỉnh phương pháp dạy của thầy và phương pháp học của trò, đưa ra các khuyến nghị góp phần thay đổi các biện pháp quản lý giáo dục. Hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập học sinh là hoạt động tương tác, phối hợp giữa hoạt động chủ đạo của giáo viên và hoạt động tự giác, tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh nhằm thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ kiểm tra, đánh giá.
1.2.3. Hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn Toán ở trường trung học phổ thông
Hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn Toán học là hoạt động dưới sự lãnh đạo, tổ chức, điều khiển của CBQL, giáo viên dạy Toán học; học sinh tự giác, tích cực, chủ động, tự tổ chức, tự điều khiển hoạt động học của mình(Nguyễn Thị Lan Phương, 2011). Hoạt động thi, kiểm tra đánh giá kết quả học tập môn Toán học ở trường trung học phổ thông được tổ chức thường xuyên; trong đó có kỳ thi trung học phổ thông Quốc gia vào cuối năm lớp 12 và các kỳ thi chọn học sinh giỏi môn Toán học cấp trường, cấp tỉnh, cấp Quốc gia. Hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn Toán học ở trường phổ thông thường được tổ chức với 2 hình thức kiểm tra thường xuyên và kiểm tra định kỳ. Kiểm tra thường xuyên gồm kiểm tra miệng; kiểm tra 15 phút; kiểm tra hồ sơ học tập(bài tập về nhà, phần chuẩn bị ở nhà theo hướng dẫn của giáo viên, dụng cụ học tập, ...), kiểm tra sản phẩm học tập hoặc qua quan sát. Kiểm tra định kỳ gồm kiểm tra từ 1 tiết trở lên, kiểm tra cuối học kỳ.
1.2.4. Quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn Toán ở trường trung học phổ thông
Quản lý hoạt động kiểm tra,đánh giá kết quả học tập môn Toán học là những tác động có mục đích, có kế hoạch, có định hướng của chủ thể quản lý vào quá trình kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn Toán học nhằm đảm bảo công tác kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn Toán học được chính xác, khách quan, công bằng, trung thực, toàn diện, phản ánh đúng thực trạng và chất lượng dạy học Toán học, tìm ra nguyên nhân và biện pháp để nâng cao chất dạy học Toán học củng như chất lượng giáo dục tổng thể(Tạ Bích Liên, 2011).
Theo tiếp cận chức năng thì quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn Toán ở trường THPT là việc hiệu trưởng sử dụng các chức năng của
quản lý (kế hoạch hoá, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra) để tác động lên hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn Toán; làm cho hoạt động này được thực thi một cách có hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn Toán.
1.3. Hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn Toán học của học sinh ở trường trung học phổ thông
1.3.1. Vị trí, vai trò và tầm quan trọng của kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn Toán của học sinh trung học phổ thông trước yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo
Trước yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục thì hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn Toán phải chỉ đạo và tổ chức chặt chẽ, nghiêm túc, đúng quy chế ở tất cả các khâu như:
- Xây dựng ma trận đề thi, kiểm tra môn Toán học gồm 15 phút, 1 tiết, kiểm tra cuối kỳ, thi học sinh giỏi cấp trường.
- Ra đề, coi, chấm và nhận xét, đánh giá học sinh trong việc thi và kiểm tra; đảm bảo thực chất, khách quan, trung thực, công bằng, đánh giá đúng năng lực và sự tiến bộ của học sinh.
Ngoài ra còn phải đổi mới kiểm tra đánh giá theo hướng chú trọng đánh giá phẩm chất và năng lực của học sinh. Chú trọng đánh giá quá trình: đánh giá trên lớp như phát biểu xây dựng bài trên lớp, tham gia hoạt động nhóm; đánh giá bằng hồ sơ như bài tập về nhà, chuẩn bị bài mới theo yêu cầu giáo viên; đánh giá bằng nhận xét như lời phê các bài kiểm tra, khen học sinh có tiến bộ, học sinh hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ học tập; kết hợp kết quả đánh giá trong quá trình giáo dục chiếm 40% điểm số các cột kiểm tra 15 phút, 1 tiết. Các hình thức kiểm tra, đánh giá đều hướng tới phát triển năng lực của học sinh; coi trọng đánh giá để giúp đỡ học sinh về phương pháp học tập, động viên sự cố gắng, hứng thú học tập của các em trong quá trình dạy học. Việc kiểm tra, đánh giá không chỉ là việc
xem học sinh học được cái gì mà quan trọng hơn là biết học sinh học như thế nào, có biết vận dụng không.Trong quá trình thực hiện các hoạt động dạy học, giáo dục, giáo viên cần coi trọng việc quan sát và hướng dẫn học sinh tự quan sát các hoạt động và kết quả hoạt động học tập, rèn luyện của các em; nhận xét định tính và định lượng về kết quả hoạt động, qua đó đề xuất hoặc triển khai kịp thời các hướng dẫn, góp ý, điều chỉnh nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động học tập, rèn luyện của học sinh. Chủ động kết hợp một cách hợp lý, phù hợp giữa hình thức trắc nghiệm tự luận với trắc nghiệm khách quan trong các bài kiểm tra. Khi chấm bài kiểm tra phải có phần nhận xét, động viên sự cố gắng, tiến bộ của học sinh. Việc cho điểm có thể kết hợp giữa đánh giá kết quả bài làm với theo dõi sự cố gắng, tiến bộ của học sinh. Chú ý hướng dẫn học sinh đánh giá lẫn nhau và biết tự đánh giá năng lực của mình. Thực hiện nghiêm túc việc xây dựng đề thi, kiểm tra theo ma trận.
Như vậy hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn Toán học được thực hiện xuyên suốt trong quá trình dạy học. Kiểm tra, đánh giá có vai trò to lớn trong việc nâng cao chất lượng đào tạo. Kết quả của kiểm tra, đánh giá là cơ sở để điều chỉnh hoạt động dạy, hoạt động học và quản lí giáo dục. Nếu kiểm tra, đánh giá sai sẽ dẫn đến nhận định sai về chất lượng đào tạo, tác hại to lớn trong việc sử dụng nguồn nhân lực. Vậy đổi mới kiểm tra, đánh giá trở thành nhu cầu bức thiết của ngành Giáo dục và toàn xã hội ngày nay. Kiểm tra, đánh giá đúng thực tế, chính xác và khách quan sẽ giúp người học tự tin, hăng say, nâng cao năng lực sáng tạo trong học tập.
1.3.2. Mục đích của việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn Toán
Mục đích của việc kiềm tra, đánh giá kết quả học tập môn Toán của học sinh là công khai hoá nhận định về năng lực và kết quả học tập của một học sinh và tập thể lớp, tạo cơ hội cho học sinh phát triển kĩ năng tự đánh giá, giúp học
sinh nhận ra sự tiến bộ của mình; khuyến khích, động viên việc học tập. Giúp cho giáo viên có cơ sở thực tế để nhận ra những điểm mạnh và điểm yếu của mình, tự hoàn thiện hoạt động dạy, phấn đấu không ngừng nâng cao chất lượng và hiệu quả dạy học(Nguyễn Phú Tuấn, 2006).
Như vậy, đánh giá không chỉ nhằm nhận định thực trạng và định hướng, điều chỉnh hoạt động của trò mà còn đồng thời tạo điều kiện nhận định ra thực trạng và điều chỉnh hoạt động dạy của thầy. Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập học sinh có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với học sinh, giáo viên và đặc biệt là đối với cán bộ quản lí. Đối với học sinh việc đánh giá có hệ thống và thường xuyên, cung cấp kịp thời những thông tin “liên hệ nguợc” giúp người học điều chỉnh hoạt động học. Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập chỉ cho học sinh thấy mình đã tiếp thu điều vừa học đến mức độ nào, còn thiếu sót nào cần bổ khuyết. Về mặt phát triển năng lực nhận thức kiểm tra, đánh giá giúp học sinh có điều kiện tiến hành các hoạt động trí tuệ như ghi nhớ, tái hiện, chính xác hoá, khái quát hoá, hệ thống hoá kiến thức, tạo điểu kiện cho học sinh phát triển tư duy sáng tạo, linh hoạt vận dụng kiến thức để giải quyết các tình huống thực tế.
Về mặt giáo dục kiểm tra, đánh giá kết quả học tập giúp học sinh có tinh thần trách nhiệm cao trong học tập; có ý chí vươn lên đạt những kết quả cao hơn; củng cố lòng tin vào khả năng của mình; nâng cao ý thức tự giác; khắc phục tính chủ quan tự mãn trong học tập. Đối với giáo viên kiểm tra, đánh giá kết quả học tập cung cấp cho giáo viên những thông tin liên hệ ngược ngoài giúp người dạy điều chỉnh hoạt động dạy. Đối với cán bộ quản lí giáo dục kiểm tra, đánh giá cung cấp cho cán bộ quản lí giáo dục những thông tin vê thực trạng dạy và học trong một đơn vị giáo dục để có những chỉ đạo kịp thời, uốn nắn được những lệch lạc, khuyến khích, hỗ trợ những sáng kiến hay, bảo đảm thực hiện tốt mục tiêu giáo dục.
1.3.3. Yêu cầu của việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn Toán
Giáo viên đánh giá sát đúng trình độ học sinh với thái độ khách quan, công minh và hướng dẫn học sinh biết tự đánh giá năng lực của mình. Đổi mới kiểm tra, đánh kết quả học tập học sinh theo hướng tiếp cận năng lục của học sinh. Thực hiện đúng quy định của quy chế đánh giá, xếp loại học sinh trung học cơ sở, học sinh trung học phổ thông do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành, tiến hành đủ sổ lần kiểm tra thường xuyên, kiểm tra định kì, kiểm tra học kì.
Ngoài ra kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn Toán học còn phải đảm bảo các yêu cầu:
Một là, đảm bảo tính khách quan là trong quá trình kiểm tra và đánh giá kết quả học tập môn Toán học phải đảm bảo sao cho kết quả thu thập được ít chịu ảnh hưởng từ những yếu tố chủ quan khác. Kết hợp trắc nghiệm khách quan và trắc nghiệm tự luận trong các bài kiểm tra 15 phút, 1 tiết, kiểm tra cuối kỳ với ti lệ 7 điểm trắc nghiệm khách quan và 3 điểm trắc nghiệm tự luận.
Hai là, đảm bảo sự công bằng, giáo viên nắm chắc năng lực của từng học sinh lớp mình giảng dạy từ đó giao nhiệm vụ và bài tập vừa sức học sinh; đề bài kiểm tra ra đúng ma trận của tổ , nhóm chuyên môn được lãnh đạo trường duyệt và không nên chưa hàm ý đánh đố học sinh; đối với các bài kiểm tra hình thức trắc nghiệm tự luận thì thang điểm đánh giá phải được xây dựng cẩn thận sao cho việc chấm điểm hay xếp loại cũng như ghi nhận xét kết quả phản ánh đúng khả năng làm bài của học sinh.
Ba là, đảm bảo tính toàn diện, nội dung kiểm tra đánh giá cần bao quát được các kiến thức trọng tâm của chương trình, chủ đề, bài học mà ta muốn đánh giá. Các bài tập hoặc hoạt động đánh giá không chỉ đánh giá kiến thức, kỹ năng môn Toán học mà còn đánh giá các phẩm chất trí tuệ và tình cảm. Hình thức đánh giá đa dạng như tổ chức học sinh đánh giá lẫn nhau qua hoạt động nhóm